Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1181

    puntkaart
    (zn. v.; ~en)

    (verouderd?): kaart waarop een prikklok de tijd registreert

    vgl. punten

    Analoge prikklokken met een puntkaart zijn geen ouderwetse machines uit een ver verleden. Ze worden namelijk nog steeds vaak gebruikt (bobex.be)

    De medewerkers die volgens stelsel 1 werken in een ander gebouw dan de NoGa, gebruiken een puntkaart. Je kan deze aanvragen bij je chef (jobfin.be)

    De wijze van meting en van controle van het werk die het loon zullen bepalen (prikklok, puntkaart, aanwezigheidsregister, …en hun werkwijze). (zorgneticuro.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Jan 2025 09:44)

    👍
    3

    #1182

    punten
    (ww. puntte; gepunt)

    vnw: prikken, door een prikklok je aanwezigheid registreren

    Team Taaladvies: De woorden pointeren* en punten* zijn geen standaardtaal in de betekenis ‘gebruikmaken van een prikklok’. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn prikken en klokken.

    vgl. puntkaart

    En geen paniek indien een arbeider zou vergeten om in of uit te punten. (bobex.be)

    Bij de meeste grote bedrijven moet je je gaan omkleden voor en na het punten. (forumpolitics.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Jan 2025 09:41)

    👍
    3

    #1183

    keel, een puit in de ~

    zie puit, een ~ in de keel

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jan 2025 13:12)

    👍
    3

    #1184

    puit, een ~ in de keel
    (uitdr.)

    een kikker in de keel, een brok in de keel

    vnw: een puit in de keel hebben: een brok in de keel hebben

    anw: (vooral) in België

    zie puit

    vgl. een puud in de keel

    Sabine had gisteren al een puit in de keel en Frank is gaan fietsen. (facebook)

    Kiki: “Een puit in de keel, ja. (lacht) Maar ’t was een beau menneke, zoals ze in Brussel zeggen. Hij had succes bij de meiskes.” (hln.be)

    Alle meisjes zongen zeer godvruchtig op de aangegeven toonhoogte en -sterkte, maar de meeste jongens kenden de tekst maar half en half, hadden helemaal geen zangstem of zaten met de “puit“ in de keel. (sincfala.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jan 2025 13:11)

    👍
    3

    #1185

    lookboter
    (zn. v.; ~s)

    boter met look vermengd

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5

    NL: knoflookboter, kruidenboter

    Hoe maak ik zelf verse lookboter? | Dagelijkse kost – VRT

    Wij houden het op verse sap en een mals stukje bouillonvlees met lookboter en stokbrood. (demorgen.be)

    Heb je lookboter voor tussen de aardappel in de schil? Dan kan je evengoed ook wat van die boter in een champignonhoedje smeren en roosteren (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (07 May 2025 16:29)

    👍
    3

    #1186

    omniumdekking
    (zn. v.; ~en)

    dekking van een omniumverzekering tegen schade

    “Van de verzekeringen krijg ik niets terug, ik had geen omniumdekking. Ik ga een lening moeten aangaan voor een nieuwe.” (vrt.be)

    ‘Ook een omniumdekking is ten zeerste aanbevolen. Voor een mobilhome van +/- 50.000 euro liggen de premies rond 700 euro per jaar.’ (standaard.be)

    Assur O’Poil is de enige speler die zo’n Préventive-polis ook afzonderlijk – dus buiten een ruime omniumdekking – aanbiedt. (knack.be)

    TVM biedt u een brede en kwalitatieve omniumdekking voor uw vrachtwagen. (tvm.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Jan 2025 19:44)

    👍
    3

    #1187

    protonkaart
    (zn. v.; ~en)

    historisch: bankkaart waarmee men in België met proton kon betalen

    vnw: elektronische portemonnee, chipknip (nl.)

    De klassieker onder de elektronische portemonnees is de Protonkaart. Die kwam begin 1995 op de markt (tijd.be)

    Houders van een Protonkaart moeten voorlopig nog niet wanhopen. De elektronische portemonnee verdwijnt pas eind 2014 definitief. (standaard.be)

    We maken steeds minder gebruik van Proton, de betaalkaart voor kleine betalingen. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Sep 2025 15:49)

    👍
    3

    #1188

    personenongeval

    zie persoonsongeval

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Jan 2025 12:59)

    👍
    3

    #1189

    decreetgevend
    (bn.)

    politiek: mbt het uitvaardigen van decreten (decreet)

    Als het niet gaat om bevoegdheden die aan de uitvoerende macht voorbehouden zijn, kan de decreetgevende macht (onderdelen van) besluiten van de uitvoerende macht opheffen of wijzigen. (vlaanderen.be)

    “Dit is louter filibusteren om decreetgevend werk onmogelijk te maken”, zegt hij. (demorgen.be)

    Tussen één en zes jaar lidmaatschap van de decreetgevende of uitvoerende macht bedraagt de vergoeding forfaitair één jaar parlementaire wedde. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Jan 2025 12:02)

    👍
    3

    #1190

    decretaal
    (bn.)

    met betrekking tot een decreet (Vlaamse wet]

    bv. decretaal vastgelegd, bepaald, …: wettelijk vastgelegd, bepaald, …

    Als de aangelegenheid al bij decreet (of wet) geregeld is en het initiatief afwijkt van die regeling, is opnieuw een decretaal initiatief nodig. (vlaanderen.be)

    Dit is onwettelijk want het is decretaal vastgelegd dat gemeenteraden in het Nederlands moeten verlopen. (vrt.be)

    Maar daarmee voldoet de radioketen niet aan de decretale verplichtingen waaraan ook radioketens als Mango en Topradio gebonden zijn. (demorgen.be)

    Soms is het decretaal bepaald dat je in een subsidieaanvraag het woord “allochtonen” moet gebruiken om een doelgroep te omschrijven. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Jan 2025 08:34)

    👍
    3

    #1191

    decreetgever
    (zn. m.; ~s)

    wetgevende (decreetgevende) macht in Vlaanderen die decreten (decreet) uitvaardigt

    Bij volledig nieuwe aangelegenheden is een optreden van de decreetgever nodig omdat de decreetgever op gemeenschaps- en gewestniveau de primaire regelgever is. (vlaanderen.be)

    “De decreetgever is een ironische grapjas”, zei De Wever nadat hij de eed had afgelegd. (demorgen.be)

    De Vlaamse decreetgever heeft steden en gemeenten het recht gegeven om vanaf februari zelf GAS-boetes uit te schrijven voor snelheidsovertredingen. (vrt.be)

    De decreetgever wil echter dat een gemeente ook vooruitkijkt en een sluitende meerjarenplanning opmaakt, tot en met 2012. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Jan 2025 11:55)

    👍
    3

    #1192

    te naargange komen

    Juist van pas aankomen op ’t oogenblik dat iets begint
    Oude datiefuitgang

    Deze komt ’s achternoens soms te naargange
    (vliz.be)

    Andere patroeljes komen te naargange
    (appeltjes-meetjesland.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Vloamienklouis (02 Jan 2025 14:22)

    👍
    4

    #1193

    promoter

    zie promotor

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Jan 2025 09:52)

    👍
    5

    #1194

    promotor
    (zn. m.; ~en)

    projectontwikkelaar; bouwpromotor

    ook promoter

    vnw: promoter: projectontwikkelaar

    Ook wie voor 30 juni een vergunning heeft aangevraagd voor een project van sloop en wederopbouw met een promotor, zal voor de facturen in … (demorgen.be)

    Een bank doet een financiering naar een promotor om iets te bouwen, maar die promotor kan door de crisis niet langer zijn schulden afbetalen. (vrt.be)

    Steden, promotoren, architecten: iedereen wil een bouwmeester (standaard.be)

    Een promoter verbouwt een oud fabrieksgebouw tot verschillende wooneenheden. (juridischforum.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Jan 2025 09:51)

    👍
    4

    #1195

    promotieactie
    (zn. v.; ~s)

    een campagne met een promotie/aanbieding voor een product of dienst

    Winkeliers kunnen op eigen houtje beslissen om een individuele promotieactie te organiseren. Bij grotere promoties worden de kosten die daarbij komen kijken – het verschil in inkomsten omdat de prijs naar beneden gaat – gedragen door de supermarkt, maar ook door de leverancier.(vrt.be)

    Traditiegetrouw zijn er elk eindejaar promotieacties, maar dit jaar zijn ze door de economische crisis nóg groter. (demorgen.be)

    De prijsgevoelige consument gaat ook meer dan anders overstag voor promotieacties, zeggen de supermarktketens. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (01 Jan 2025 17:08)

    👍
    5

    #1196

    promotieprijs
    (zn. m.; ~prijzen)

    de prijs van een promotie/aanbieding

    vnw:
    •reclameprijs
    •introductieprijs

    Llifetest Zwangerschapstest Stick 1 (promotieprijs -2,5 euro) (medi-market.be)

    Nergens anders ook wordt zo duidelijk dat het de bóér is die onze promotieprijzen betaalt. (vrt.be)

    Tot 31 augustus kunnen gasten genieten van promotieprijzen. (demorgen.be)

    Renault biedt vanaf vandaag 16 oktober tot maandag 19 oktober 300 Clio’s aan voor de promotieprijs van 8.995 euro. Deze wagen kost normaal 13.650 euro (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (01 Jan 2025 15:43)

    👍
    5

    #1197

    vlamendom
    (z.n. het ~ (o.) mv. niet gebruikelijk )

    enigszins oubollige term om de Vlaamse identiteit al dan niet spottend mee aan te duiden

    Vlamendom? Zijn verbittering gold het feit dat hem niet de Staatsprijs voor zijn gehele oeuvre ten deel viel (“Lowietje Boon” kreeg hem wel) … (DM)

    Naast politieke factoren welke de Vlamingen, ook geestelijk, van Nederland geheel trachten af te zonderen om het Vlamendom daarna met des te meer gemak te verfranschen mogen ook zekere factoren van economischen aard: o.m. de hooge stand van het Nederlandsche geld niet uit het oog worden verloren bij het nagaan van de pogingen, van Vlaamsche zijde gedaan om met het stamverwante Noorden nader in voeling te treden. (DBNL)

    Maar voor mij is het een contradictie in termen in dit specifieke geval. Want tenslotte drijft het Vlaams-nationalisme op twee rechts-geankerde drijfveren- cultureel nationalisme (het “Vlamendom” zeg maar). Elke vorm van cultureel nationalisme en dus exclusiviteit gaat in tegen het linkse principe van “internationaliteit”, he. Dat gaat van “hier spreekt men Vlaams” tot “grenzen sluiten” en “vreemdelingen buiten”. Niet echt linkse thema’s. (politics.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (30 Dec 2024 22:05)

    👍
    3

    #1198

    centennationalisme
    (z.n. het ~ (o.) ~ s)

    pejoratieve term voor nationalisme dat op economische voordelen gebaseerd is
    N.B. ik vond de term een enkele keer in NL i.v.m. de Catalaanse afscheidingsbeweging

    De heropleving van het centennationalisme en extreemrechts is eveneens ingegeven door de economische en politieke malaise. (Knack)

    Nog niet zo lang geleden was ‘centennationalisme’ een scheldwoord. Alleen politieke primaten maakten keuzes aan de hand van een rekenmachine. (Doorbraak)

    In Nederland overheerst eerder onverschilligheid en in Vlaanderen zijn de Vlaams-nationalisten vergeten wat zij te danken hebben aan het cultuurflamingantisme. Ze cultiveren een ‘centennationalisme’. Alle instellingen die de samenwerking vorm moeten geven, zijn instituten geworden met te weinig prikkelende cultuurpolitieke drive. Ze zijn volgzaam aan hun broodheren – dat was nooit de bedoeling! (Jozef Deleu, De Lage Landen)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (30 Dec 2024 21:54)

    👍
    3

    #1199

    verwaalsen
    (ww. verwaalste, verwaalst)

    als Vlaming Waalser worden, Frans gaan spreken en de Waalse identiteit aannemen/overnemen
    zie ook: vervlaamsen

    De Waalse beweging is tot aan de Tweede Wereldoorlog een imperialistische beweging geweest, zij streed voor het verfransen en verwaalsen van Vlaanderen. (Bruzz)

    Het gaat om de toekomst van een bedreigd deel van de Vlaamse gemeenschap, de Vlamingen in de zes faciliteitengemeenten rond Brussel en in de rest van Vlaams-Brabant, die belaagd worden door de Walen, de verwaalsten in Vlaanderen, en de uit Brussel uitzwermende eurocraten en andere internationale indringers. (HBvL)

    “Qu’elle crève” was misschien een simplistische samenvatting van wat Rogier eind 1847 in een rede gezegd had: “De Vlamingen moeten naar de Waalse contreien gaan waar ze beterschap kunnen vinden. Als de Vlaamse vrouwen en meisjes de taal kennen die in de andere delen van het land gesproken wordt (Frans dus), zullen ze gemakkelijker werk vinden als huishoudster, want ze staan bekend voor hun orde en netheid”. Maar hij had eraan toegevoegd dat de Walen daardoor Vlaams konden leren en dat het niet zijn bedoeling was Vlaanderen te verwaalsen. (vaantjesboer.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (30 Dec 2024 21:41)

    👍
    3

    #1200

    randbedenking
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    een bedenking terzijde, een bijgedachte, een opkomend bezwaar

    Dat lijkt aanvankelijk slechts een randbedenking, maar hoe dieper ze erop ingaat, hoe minder dat het geval blijkt. (Kaaitheater)

    Eerst een randbedenking, het blijkt dat een bedrijf dat die fiches te laat verstuurt, een boete krijgt van 309 procent. (DS)

    Mijn eerste randbedenking is dat er van deze wetgeving gebruik wordt gemaakt om 5 Franstalige en 3 Nederlandstalige kamers te installeren. (dekamer.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (27 Apr 2025 21:35)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.