Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
iemand die hard zijn best doet om carrière te maken
AN: carrièremaker, streber
De leerkracht is geen carrièrist maar een idealist. Zelf sta ik als zij-instromer twee jaar in het onderwijs. Ik ben dus een groentje. (DM)
De carrièrist opereert integendeel met een onzekerheid die hij altijd zélf mee produceert en die hij nooit kan opheffen, enkel imaginair negeren. (De Witte Raaf)
Snijselder heeft een bossige groei, dus met vele stelen aan één plant (vandaar de naam bosselder). Snijselder heeft een sterk aroma, waardoor de plant volgens sommigen eerder bij de kruiden thuis hoort. Je mag er stengels afsnijden, de plant groeit weer aan. Vandaar de naam snijselder.(mijntuin.org)
Van Dale 2017 online: BE
SN-NL: snijselderie
- wordt in Antwerpen soepselder genoemd
> verzamellemma groenten en fruit
Selder is een bladgroente met een pittige smaak. Groene selder wordt ook wel blad-, snij-, struik- of bosselder genoemd. Het is een pittige groente die gebruikt wordt voor het kruiden van gerechten. Witte selder (of bleekselder) is minder sterk dan de groene snijselder. Toch kan hij perfect gebruikt worden om een bouillon of een soep te kruiden. Knolselder hoort ook nog tot de familie maar verschilt in smaak en bereiding. (libelle.be)
SN/NL: uit eten (gaan)
Gaan me nekeer gaan gaan eten gaan?
“Ik ga uit eten.” kun je inderdaad zeggen, maar dat hoor je hier dan weer nooit. Waarom zou “Ik ga gaan eten” dan fout zijn en “Ik ga uit eten.” juist? (noxa.net)
slaghout voor pingpong, tafeltennispalet
NL: batje
zie ook palet, pingpongtafel, pingpongraket
Als ge twee pingpongpaletten en een balleke hebt, kunnen we zoals Slisse en Cesar op de keukentafel pingpongen.
Die rubber van mijn pingpongpalet hangt los, ik kan nog maar langs ene kant spelen.
weddenschap waarbij gegokt wordt op drie paarden
vnw: (super)trio, weddenschap op de eerste drie paarden in de juiste volgorde in een wedren
NL: supertrio
Ga je ook kijken naar de paardenrennen? Ik heb vorige keer al de tiercé gewonnen.
1) bevestigend tussenwerpsel
2) vragend of verbazend tussenwerpsel
3) tiens-tiens: dubbel vragend of bevestigend tussenwerpsel
vnw: kijk, hee, wel wel, nou nou
(Graag verbetering of verduidelijking van deze beschrijving)
>Fr. tenir: houden
vgl. deh
1) Dat is nogal duidelijk, tiens. Ge ziet toch dat dit de grootste is!
2) Tiens, ik dacht dat hij al vertrokken was?
3) Tiens-tiens, mompelde Witse toen de verdachte zich versprak.
iets of iemand kunnen duiden, thuisbrengen
vnw: thuisbrengen, zich herinneren waar iets of iemand hoort
VD2017 online: BE
Nog steeds had ik mijn ongenode disgenoot niet kunnen thuiswijzen, maar ik moet er wel aan toevoegen dat zijn stem me hoe langer hoe meer vertrouwd voorkwam. (florsnieuweblog.blogspot.be)
brandweerwagen, pompierauto
zie ook pompier
Oude pompierwagen verhuist naar brandweermuseum (standaard.be)
…draaide de pompierwagen de speelplaats op waar de vele nieuwsgierige kinderen wachtten (hbvl.be)
initiatief waarbij burgers ingeschakeld worden om statistisch onderzoek te doen over het verkeer in hun straat en ze gevraagd worden auto’s, voetgangers en fietsers te tellen
google2018: .BE (>3.040) ; .NL (>94)
Hoe druk is het in je straat? Dat meten 2200 mensen in Antwerpen en omliggende gemeentes met het project Straatvinken. (vrt.be)
Straatvinken is een jaarlijks telmoment dat nagaat hoe gezond het verkeer is in onze straten. Dat gebeurt via een speciale app of een papieren telformulier. In 2018 vindt het telmoment van Straatvinken plaats op donderdag 24 mei van 17 tot 18 uur. Iedereen in de regio Antwerpen of Leuven kan meetellen. Tijdens het telmoment noteren burgers gedurende één uur hoeveel voetgangers, fietsers en voertuigen er door hun straat passeren. Wetenschappers onderwerpen de resultaten vervolgens aan een analyse. (straatvinken.be)
Als het bij Argenta kan, dan moet het toch in heel Antwerpen en Leuven kunnen? Wij geloven er alvast in! Daarom steunt Argenta het project Straatvinken. (argenta.be)
Uitzonderlijk veel West-Vlamingen tellen verkeer tijdens jaarlijkse actie ‘Straatvinken’: “Confronterend hoeveel wagens passeren” (vrt.be)
werkgelegenheid
vnw: in België ook: werkgelegenheid
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook tewerkgestelde; tewerkstellen; tewerkstellingsattest; tewerkstellingscijfer; tewerkstellingsdienst
De tewerkstelling in Vlaanderen is spectaculair verminderd de jongste maanden.
= voltooid deelwoord van heffen, in de betekenis van optillen en van belastingen laten betalen.
De verleden tijd is hof/hefte.
idem voor opheffen
" … een lager bedrag waarop het geoffen wordt, de invoerrechten …" (B. Schols in De Afspraak 14 mei 2019)
“Hij was ook een stevig ventje direct na de geboorte, hij hof ook al na een paar uur zijn hoofdje direct op!” (mamaforum.libelle.be 18 okt. 2007)
“Maar een tijdje terug wou ik ook agility met hem proberen maar ben moeten stoppen, hij hefte altijd zijn poot op als hij het kan.” (hondenvrienden.be 28 feb. 2010)
zich terugtrekken op, zich beperken tot, zich concentreren op
vnw: zich terugplooien op: terugvallen op
DS2015 standaardtaal
Typisch Vlaams: je terugplooien op: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7
zie ook terugplooien; terugplooien op zichzelf
Een belofte, werd gezegd, maar de ingenieur koos voor de haven en plooide zich terug op de lokale politiek in het West-Vlaamse Damme (hln.be)
plooide zich terug op Eeklo en op zijn leraarschap, bleef wel artistiek actief, maar kwam met zijn werk nauwelijks naar buiten. (odis.be)
Mobistar plooit zich terug op kernactiviteit – Test Aankoop
Iedereen kent de mogelijkheden en de standpunten van de andere partijen, “maar alle partijen plooien zich terug op strategische communicatie”. (Proximus.be)
AXA Bank helemaal teruggeplooid op België | De Tijd
belangrijke mensen, beroemde mensen, BV’s, …
soms ook letterlijk mooie mensen
kan ook ironisch bedoeld zijn
zie ook: hoe later op de avond, hoe schoner volk
Er was veel schoon volk op de première van de film.
“Een diner op een ambassade in Brussel, met schoon volk uit politiek en diplomatie, verliep gezellig geanimeerd met pittige commentaar over terreurdreiging en immigratiedruk, over Donald Trump en Hillary Clinton, over Rusland en Oekraïne, en over onze moeilijke Belgische toestanden.” (Knack 041016)
iemand die een prominente rol speelt op een bepaald gebied
vnw: tenoren: favorieten in de sport, kanshebbers voor een overwinning, toppers
anw: (vooral) in België: iemand die in een bepaald milieu een toonaangevende rol speelt
Tenoren zakken af naar Zelzate: Hoog bezoek afgelopen zaterdag in Zelzate. Federaal minister Pieter De Crem, Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege en Vlaams minister Hilde Crevits zakten af naar de nieuwjaarsreceptie van CD&V Meetjesland in restaurant ‘Den Hof’. (hln.be)
De drie tenoren van de Vlaamse keukenverkoop: “Onze sector staat op ontploffen”. (hln.be)
Drie tenoren van de Vlaamse fictie, drie beste vrienden: ‘Ik had het er soms lastig mee dat mijn carrière wat trager op gang kwam’. (demorgen.be)
De slotwoorden van tenoren Van Aert en Van der Poel: “Het rondje is niet meer te vergelijken met gisteren”. (sporza.be)
We zullen het talent van de dansers van dit grote Portugese referentie-instituut ontdekken in drie stukken van een tenor van de choreografie, Hans van Manen. (theatredeliege.be)
sportveld, meestal (maar niet altijd) buiten
basketbalplein, basketplein, padelplein, tennisplein, voetbalplein, volleybalplein …
zie ook zo fris als een konijn op de plein
Hij gooide den bal van de ene kant van het basketplein naar den overkant, los in de ring. Ge moet het maar kunnen.
tennisbaan, tennisveld
Klik op de afbeelding
Flanders Ladies Trophy in Koksijde (2007)
We kunnen niet spelen, want het tennisplein ligt vol bladeren.
SN/NL: puntkomma (leesteken)
opm.: ‘puntkomma’ wordt ook in VL gebruikt
zie ook punt, dubbelpunt, afkappingsteken, uitroepingsteken; spatiegebruik bij leestekens
As ge ni zeker zijt of dat e kommapunt gepast is, kunde best een gewone komma gebruiken, da valt minder op voor taalverbeteraars.
Gebruik alle interpunctietekens (punt, puntkomma/kommapunt, dubbelepunt, open de haakjes, sluit de haakjes, open de aanhalingstekens, sluit de aanhalingstekens, copyrightteken of -symbool, merkteken of -symbool, plusteken of -symbool, enz.), en ook “nieuwe alinea” en “nieuwe regel” terwijl u dicteert. (speechware.beà
Typografie: er wordt geen spatie geplaatst voor de leestekens dubbelpunt, vraagteken, kommapunt; er wordt één spatie gelaten na een punt. (kzm.be)
Een tekst tot op het laatste kommapunt afwerken geeft mij telkens weer dat rollercoastergevoel. (sofieschrijft.be)
De vertalers permitteren zich bijvoorbeeld om de lange zinnen soms door te knippen en een punt te zetten waar Proust een kommapunt gebruikte. Dat had Proust in het Frans zelf ook gekund, want hij overdrijft soms met zijn kommapunt. (bruzz.be)
uit elkaar, van elkaar
Als ge dat papier met velpon aaneen geplakt hebt, kunde dat nooit niet meer vaneen doen.
De Jean en Myriam zijn vaneen, wist ge dat al?
advertentie die onder de vorm van een artikel gepubliceerd wordt
VD2015 online: BE
NL: advertorial
demorgen.be: De woordvoerder van het Nucleair Forum bracht het aan als argument voor hun nieuwe reclamecampagne. Ze gebruiken daarin advertenties die er uitzien als redactionele reportages. Wij noemden dat vroeger ‘publireportages’. Vandaag heet dat dus ‘advertorial’. Alles evolueert.
persgroepadvertising.be: De publireportage – bij onze noorderburen beter bekend als advertorial – is een manier van adverteren die ondertussen zo oud is als de straat. Maar tussen de hipste marketingbegrippen, zoals native advertising en branded content, houdt de publireportage mooi stand.
een piste die bij een onderzoek gevolgd wordt
‘Terreuraanslag is geen gepriviligieerde onderzoekspiste’ (gva.be)
Gentherapie opnieuw een onderzoekspiste bij mucoviscidose (kuleuven.be)
Van concrete tracés is er nog geen sprake, wel liggen drie onderzoekspistes op tafel: een oostelijk, centraal en westelijk. (nieuwsblad.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.