Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1401

    ontploffen
    (inf.; imp.)

    fig.: iemand laten barsten
    ook imperatief: barst! loop naar de pomp! ga weg!

    meestal in de uitdrukkingen: ze kunnen (allemaal) ontploffen; hij/zij kan ontploffen; dat hij/ze ontploft; …

    vnw: ze kunnen (allemaal) ontploffen: ze kunnen barsten

    Woordenboek van Populair Taalgebruik
    MARC DE COSTER (2020-2024): (1977) (Vlaanderen, inf.) (verwensing) (van personen) barsten, naar de pomp lopen: ‘Ze kunnen voor mijn part allemaal ontploffen’. Ook imperatief gebruikt: ‘Ontploft!’ idem als: verrek*. • znwb • Je kunt ontploffen.

    Neen, Vos, ik gooi de handdoek in de ring, mij gaan ze niet meer liggen hebben, ik ga met brugpensioen, ze kunnen allemaal ontploffen. (gorki.be)

    Gerda: Jean, ’t is altijd hetzelfde lieke met u.
    Jean: Ja seg, zaag!
    Gerda: Ziedet, er valt met u niet te klappen!
    Jean: Ontploft, gij! Ik ga een pint pakken.
    Gerda: Vergeet uwe sleutel niet want ik slaap straks als ge zat thuis komt. En durft me niet wakker te maken, e.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Sep 2024 18:12)

    👍
    4

    #1402

    ontmaken, zich ~
    (ww. ontmaakte zich; zich ontmaakt)

    zich van iets of iemand ontdoen

    vnw: zich van iemand/iets ontmaken: zich ervan ontdoen, bevrijden, vrijmaken

    znwb: In de verb. zich van iem.. iets ontmaken, zich ontdoen van, (iets) van de hand doen, wegdoen, zich van iets bevrijden enz.

    Hoe men zich van een weerwolf kan ontmaken, (volksverhalenbank.be)

    Het staat eveneens vast dat de directies van de ziekenhuizen deze middelen niet (zullen) bewaren en er zich van (zullen) ontmaken. (ordomedic.be)

    Hij bereikte met een lange bal Grégoire, die zich fraai van Vanden Borre ontmaakte. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 09:50)

    👍
    6

    #1403

    onthalen
    (ww. onthaalde; onthaald)

    Onthalen is in de betekenis ‘ontvangen als gast’ standaardtaal in het hele taalgebied als er een positieve of negatieve kwalificatie bij staat. (We zullen haar gastvrij / warm onthalen.)
    In België kan onthalen ook zonder die kwalificatie gebruikt worden. Dat gebruik is standaardtaal in België. In Nederland wordt in dat geval ontvangen gebruikt. (De Rode Duivels werden onthaald in het Brusselse stadhuis.)
    (Team Taaladvies)

    vnw:
    •bezoekers ontvangen, verwelkomen
    •vluchtelingen opvangen

    znwb: (Bezoekers, vreemdelingen enz.) ontvangen, verwelkomen, begroeten; (kinderen) opvangen.

    Mijn vrienden op de luchthaven werden onthaald door hun ouders, voor mij stond Fiona er als enige. (demorgen.be)

    Honderden betogers “onthalen” buitenlandse bezoekers op luchthaven in Hongkong. (vrt.be)

    Brusselse opvangcentra onthaalden 680 daklozen. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 09:50)

    👍
    6

    #1404

    onthaaldienst
    (zn. m.; ~en)

    vnw: dienst ontvangst, dienst voor de ontvangst

    zie ook onthaal

    Onze onthaaldienst is daardoor gesloten op: – donderdag 26 mei 2022 – vrijdag 27 mei 2022 – zaterdag 28 mei 2022. (politie.be)

    De administratief assistent aan de onthaaldienst is belast met het onthaal van de bewoners, de bezoekers en de medewerkers van het OCMW (irisnet.be)

    In onze school wordt een gemeentelijke onthaaldienst georganiseerd door de gemeente. (rievoe.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Jun 2024 10:51)

    👍
    4

    #1405

    boulevard, een ~ richting …
    (uitdrukking )

    vrij baan krijgen of hebben tot iets, onbelemmerde toegang krijgen of hebben

    Hij heeft een boulevard richting Argentijns doel, is als koele afwerker moederziel alleen op weg naar de 1-0. (DS)

    Door het lidmaatschap van Polen en de Baltische Staten creëerde de NATO zich een boulevard richting Moskou. (argenta.be)

    We hebben de verkiezingen van 9 juni gewonnen. Op veel plekken zijn we de grootste. Dat is een ongelofelijke boulevard richting 13 oktober. We hebben vruchtbare voedingsbodem om een goed resultaat neer te zetten. (kies24)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (16 Jun 2024 16:44)

    👍
    6

    #1406

    ontgraving
    (zn. v.; ~en)

    vnw: opgraving

    vgl. ontgraven

    Ontgraving is het opgraven van stoffelijke resten of urnen die begraven werden of het uitnemen van een urne uit het columbarium. (beveren.be)

    In Lier zette het stadsbestuur 18 man in voor de ontgravingen, verdeeld in drie ploegen, onder leiding van Jef Van Boeckel. (vrt.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Jun 2024 10:41)

    👍
    4

    #1407

    ontdubbeling
    (zn. v.; ~en)

    splitsing, opsplitsing

    vnw: splitsing

    vgl. ontdubbelen

    De ontdubbeling van spoorlijn 69 Kortrijk-Poperinge, kost volgens minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) 130 miljoen euro. (vrt.be)

    Er lagen vier scenario’s op tafel, waarvan nu beslist is dat de ontdubbeling in het bestaande casinogebouw de toekomst van het museum zal zijn. (demorgen.be)

    Aan de rechter Scheldeoever werkt het departement Leefmilieu en Infrastructuur momenteel aan de ontdubbeling van de huidige stuw. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Jun 2024 08:09)

    👍
    4

    #1408

    verdwijning, onrustwekkende ~

    zie onrustwekkende verdwijning

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Jun 2024 07:57)

    👍
    4

    #1409

    kaktivisme
    (z.n. het ~ (o.) ~s)

    (neologisme) activisme dat bestaat uit het letterlijk kakken ergens in of op om er zodoende tegen te te protesteren

    De website jechiedanslaseinele23juin.fr (ik schijt in de Seine op 23 juni) roept de Franse bevolking op om te kakken in de bekende rivier. (VRTNWS)

    Maar volgens Vincent Byloo gaat de geschiedenis van het ‘kaktivisme’ veel verder terug. (Radio 1)

    De website jechiedanslaseinele23juin.fr (ik schijt in de Seine op 23 juni) roept de Franse bevolking op om te kakken in de bekende rivier. Die dag neemt de burgemeester van Parijs een duik om te bewijzen dat het water proper is voor de Olympische Spelen. Volgens de actievoerders gaat té veel geld naar de sportieve hoogmis. (VRTNWS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (14 Jun 2024 21:15)

    👍
    4

    #1410

    luistersalon
    (z.n. het ~ (o.) ~s)

    gelegenheid of plek waar informatie gegeven wordt aan het publiek
    SN: informatiebijeenkomst, hearing

    Vooruit-kopstuk Conner Rousseau moest woensdagavond zijn luisteravond in café Ragtime in Ninove vervroegd stopzetten na een incident. (Radio Ninove)

    In dienstencentrum de Wimilingen is er maandelijks een luistersalon voor vrouwen. (Nieuwsblad)

    “De eerste verdieping wordt een stille(re) zone waar je rustig kan lezen, werken en studeren: bijna alle fictie en non-fictieboeken zijn er te vinden, net als kranten en tijdschriften. Ook de muziek- en filmcollectie krijgt hier een plaats en in een latere fase komt er een luistersalon." (HLN)
    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (10 Jun 2024 11:25)

    👍
    4

    #1411

    bommawekkertje, een ~ zetten
    (politieke term)

    (neologisme) uitspraak gemunt door van Tom van Grieken (VB) om een vaste termijn te stellen waarna Vlaanderen uit België stapt
    (zie derde voorbeeldzin)

    Dit was de campage: het bommawekkertje van Van Grieken, bijltjesdag bij Groen en een deal onder kandidaat-premiers. (DS)

    Tom Van Grieken over zijn plan voor een onafhankelijk Vlaanderen: “Ik heb dat wekkertje misschien wat te simplistisch voorgesteld”. (HLN)

    Het was een opvallende passage in ‘Het conclaaf’ op VTM, een paar weken geleden: de uitleg van Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken over zijn pad naar Vlaamse onafhankelijkheid. Hij zou eerst een soevereiniteitsverklaring doen, of in zijn woorden: een “bommawekkertje” zetten dat 5 jaar lang “tik tik tik” zou doen en dan zou hij Vlaanderen eenzijdig afscheuren. N-VA-voorzitter Bart De Wever pakte Van Grieken daarover toen fors aan. (Youtube)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (08 Jun 2024 20:12)

    👍
    4

    #1412

    Jos en Maria
    (begrip)

    eigennaam die staat voor de (succesvolle) middenstand en vaak gebruikt wordt in politieke zin als het over belastingen gaat (zie voorbeeldzinnen)

    Jos en Maria hard hebben gewerkt dat wordt belast. Wij willen niet in de zakken van de gewone middenklasse zitten. (Knack)

    Vaak ging het in het debat over Jos en Maria. Wie zijn dat concreet? De middenklasse? De working poor? ( Knack)

    Een vermogensbelasting begint bij Marc Coucke en eindigt bij het spaargeld van Jos en Maria”, zei Open VLD-voorzitter Tom Ongena. (GVA)

    Eerst en vooral moeten Jos en Maria beslissen of zij hun kleinkinderen een vermogen willen nalaten als zij er niet meer zijn. (Leo Stevens)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (05 Jun 2024 12:06)

    👍
    4

    #1413

    boitten

    Alternatieve schrijfwijze van boiten.

    “Wa gaan we sebiet doen?”
    - “Eerst een happeke eten, en daarna boitten met de poulékes in de Prof!”

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door DrMichiel (04 Jun 2024 15:58)

    👍
    5

    #1414

    boiten

    Uitgaan. Pintjes drinken en plezier maken.

    Van het Franse ‘sortir en boîte’ (uitgaan in een club)

    “Wa gaan we doen sebiet?”
    - “Eerst een happeke eten, en daarna boiten met de boys in de Klimax!”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door DrMichiel en laatst gewijzigd door DrMichiel (04 Jun 2024 15:56)

    👍
    6

    #1415

    mediaanprijs
    (z.n. de ~ (m.) ~zen)

    AN: gemiddelde prijs (zie eerste voorbeeldzin)

    De mediaanprijs van een huis bleef wel stijgen. Dat is de middelste prijs als je de huizenprijzen van laag naar hoog rangschikt." (VRT)

    Als we kijken naar de mediaanprijs per m2 in centrum Brugge kleurt deze rood, wat neerkomt op een prijs tussen €2.200 en €2.400 euro prijs per vierkante meter. (Zimmo)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:31)

    👍
    4

    #1416

    tsjevenstreek
    (zn. v.; ~streken)

    heimelijke streek die aan de tsjeven wordt toegeschreven; tsjeventruc

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    Iedereen wacht op de ‘tsjevenstreek’: wat doet federaal kingmaker CD&V? (demorgen.be)

    De tsjevenstreek van RSC Anderlecht kan in deze eeuw niet meer overtroffen worden. (hln.be)

    Wel wist Mahdi punten te scoren door Van Grieken ‘tsjevenstreken’ aan te smeren (standaard.be)

    Zo kennen we de oud-schepen van de haven: nooit verlegen om een tsjevenstreek meer of minder. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Jun 2024 11:25)

    👍
    6

    #1417

    onophoudend
    (bw.)

    SN-NL: onophoudelijk

    vnw: onophoudelijk, voortdurend, onafgebroken

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4

    znwb: Onophoudelijk, aanhoudend, onafgebroken, voortdurend, gedurig

    “We werken onophoudend – op een pro-actieve manier en in verschillende stappen – voor een terugkeer van de ontvoerden. Het is een complex proces, dat tijd vraagt, en ook nog tijd zal vergen. We zullen elke kans die zich voordoet grijpen.” (vrt.be)

    Er volgde een onophoudend protest van de bevolking en van de verschillende oppositiegroepen. (standaard.be)

    Fabrikanten zoeken onophoudend naar manieren om de klassieke condensatieketel nog zuiniger te laten werken of om energievriendelijker te koelen. (demorgen.be)

    Op de treurbuis worden we onophoudend gewaarschuwd voor deze killer, de sniper van de virale en bacteriële oorlog. (knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 18:19)

    👍
    4

    #1418

    spookfirma
    (z.n. de ~(v.) ‘s)

    niet bestaande firma of bedrijf waarvan de naam gebruikt wordt om te frauderen

    Net als overal, vind je helaas ook in de ondernemerswereld bestuurders die niet per se het beste voorhebben. In deze context duiken vaak de termen ‘spookbedrijf’ en ‘spookfirma’ op. (Forum)

    In de periode 2007 tot 2013 slaagden enkele Belgische en Nederlandse ondernemers erin om opvallend veel verschillende spookfirma’s op te richten. De firma’s bleken nooit bedoeld om enige legale economische activiteiten mee te voeren, maar dienden enkel om anoniem te kunnen frauderen.

    Transporteurs riskeren tot drie jaar cel voor sociale fraude met spookfirma.In de periode 2007 tot 2013 slaagden enkele Belgische en Nederlandse ondernemers erin om opvallend veel verschillende spookfirma’s op te richten. De firma’s bleken nooit bedoeld om enige legale economische activiteiten mee te voeren, maar dienden enkel om anoniem te kunnen frauderen. Zo slaagden ze er bijvoorbeeld in om rekeningen te openen, valse facturen op te stellen, valse BTW aanvragen uit te sturen, gelden te ontvangen en door te storten enz.. (internetgazet.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (01 Jun 2024 19:37)

    👍
    4

    #1419

    Door de veelte hebt ge van soorten

    Lett. Omdat er veel mensen zijn, hebt ge er ook veel verschillende.
    Fig. Ge moet ni oordelen over anderen omdat ze anders zijn.

    - Da’s eigenlijk maar een raar mens.
    - Door de veelte hebt ge van soorten.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fre85 (01 Jun 2024 14:10)

    👍
    5

    #1420

    onomstootbaar
    (bw.)

    vnw: onomstotelijk, onweerlegbaar

    znwb: Onomstotelijk, onweerlegbaar, onwrikbaar.

    Dat er bij de meest recente aanval in Syrië chemische wapens in het spel zijn, lijkt bijna onomstootbaar vast te staan. (vrt.be)

    Een ietwat plechtige opsomming die de indruk wekt dat het verhaal compleet en onomstootbaar is. (demorgen.be)

    Het enige dat ontbreekt, is onomstootbaar dna-bewijs en daarom durven de wetenschappers niet te zeggen dat ze 100 procent zeker zijn. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 09:49)

    👍
    6

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.