Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1861

    deerlijk, er ~ uitzien

    van personen: er slecht uitzien, lijkbleek zijn.

    uitspraak met zware e

    vgl. deerlijk

    “Is ’t lang geleden dat ge hem gezien hebt? Gelf (= geluw) dat die mens ziet; en reel (= eerder uitgemergeld) dat hij is.” “Nee, ik ben hem gisteren nog tegengekomen – hij zag zo deerlijk als de dood.”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door guidoliessens en laatst gewijzigd door nthn (05 Dec 2023 00:27)

    👍
    4

    #1862

    het gaan zeggen zijn

    komen te overlijden

    “(Gu)staaf is ’t ook gaan zeggen.” “Ja? Hij lei (= lag) passeerde week al sober (= bedlegerig en heel zwak zijn, stervende zijn).”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door guidoliessens en laatst gewijzigd door guidoliessens (06 Dec 2023 20:47)

    👍
    5

    #1863

    sober liggen

    bedlegerig en heel zwak zijn, stervende zijn.

    “(Gu)staaf is ’t ook gaan zeggen (= kwam kortelings te overlijden).” “Ja? Hij lei (= lag) passeerde week al sober.”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door guidoliessens en laatst gewijzigd door guidoliessens (06 Dec 2023 20:45)

    👍
    5

    #1864

    erg
    (bn)

    schraperig, gretig (vl. Engelse ‘eager’)

    “’t Is een wreeë beest (gierige), en erg dat ze is.”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door guidoliessens en laatst gewijzigd door guidoliessens (07 Dec 2023 15:07)

    👍
    5

    #1865

    beest
    (zn., v (ook als het over een manspersoon gaat))

    gierig persoon

    “En beest dat ze is; ze zou een frank in twee bijten”.

    “Ja ‘t, ’t is een beest (of "Ja z’, ze is beest") – en erg (= schraperig, gretig, vgl. Engelse ‘eager’)".

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door guidoliessens en laatst gewijzigd door guidoliessens (04 Dec 2023 14:16)

    👍
    4

    #1866

    sm

    afkorting soldaat-milicien, zie aldaar

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Dec 2023 12:46)

    👍
    4

    #1867

    soldaat-milicien
    (zn. m.; ~s)

    soldaat die als dienstplichtige (milicien) opgeroepen werd om in het leger te dienen

    ook verkort als sm (zie voorbeelden)

    Luc Vanhoenacker geb. Jabbeke 12/11/1954- soldaat Milicien klasse 1973 – gest. Ongeval 2/10/1973 (delcampe.net)

    De kleine gedenkplaat rechts van het portaal van de kerk herdenkt een soldaat milicien omgekomen in Congo bij een vliegtuigcrash. (bel-memorial.org)

    Het gaat in casu om een soldaat-milicien met onbepaald verlof vervolgd wegens desertie. (kuleuven.be)

    De gewone SM (soldaat milicien) werd bij gebrek aan tijd niet meer aangeleerd, ook op oefeningen kreeg hij geen overzicht over wat er eigenlijk gebeurde, de fuselier moest alleen weten welke zijn schootssector met begrenzingen was, wie er links, rechts en achter hem zat en waar hij zijn chef kon vinden. (ablhistoryforum.be)

    Persoonlijk voelde ik me meer teef dan man toen ik, als soldaat-milicien bij de 11de Genietroepen in Zwijndrecht, in het holst van de nacht wakker werd van een bronstige dobermann die op mijn benen zat te rijden alsof dat droog rampetampen hém de tijd van zijn leven bezorgde. (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Dec 2023 08:17)

    👍
    5

    #1868

    bovenlokaal
    (bijwoord)

    de gemeentegrenzen overtreffend, vaak gebruikt voor interlokale voorzieningen of verbindingen

    We werken bovenlokaal al aan een vrachtwagenroutenetwerk dat het dorp van Gierle en onze drie andere dorpen spaart." (VRTNWS)

    Bovenlokale fietsroutes zijn routes voor fietsverplaatsingen voor woon-werk-, woon-school-, woon-winkelverkeer en recreatief verkeer. (Vlaams Brabant)

    Het Vlaams parlement keurde op 6 juni 2018 het decreet over de bovenlokale cultuurwerking goed en dit is sinds 1 januari 2019 van kracht. Hieronder geven we je meer informatie over dit decreet en over de mogelijkheden voor jeugdwerk. (De Ambrassade)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:43)

    👍
    3

    #1869

    varkensmignonette

    zie mignonette

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Dec 2023 10:11)

    👍
    4

    #1870

    mignonette
    (zn. m.; ~s/n)

    vnw: varkensoester

    ook varkensmignonette (zie voorbeelden)

    Filet mignon à l'orange et au miel

    Bak de mignonette zo’n 2 min. aan beide zijdes, dan is het vlees mooi rosé. Heb je het vlees liever wat meer doorbakken? Laat het dan een minuutje langer in de pan liggen. (15gram.be)

    Varkensmignonette met mosterdsaus, krieltjes, gewokte boontjes en paksoi (carrefour.be)

    Maar de mignonette waar wij het over hebben, is een heel sappig stukje varkensvlees: zuiver spiervlees van de rug, zonder vet of vliezen. (demorgen.be)

    Varkensmignonetten met een kruidenkorst
    De mignonetten zijn magere lapjes uit het rugstuk van het varken, koteletten maar dan zonder het bot en het vetrandje. (dagelijksekost vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (28 Jul 2025 16:51)

    👍
    3

    #1871

    actief, iets op het ~ schrijven
    (uitdrukking )

    tot de verdienste rekenen van, de verdienste zijn van
    verg: AN: op het conto schrijven van, en Fr: ajouter à son actif
    zie ook actief, iets op zijn ~ hebben

    De lage inflatie in België zou ik niet op het actief schrijven van een gezond regeringsbeleid. Indien men de economie helemaal plat legt, is er geen vraag meer. (Senaat)

    De tweede milieuprijs van Vlaams-Brabant gaat opnieuw naar het Pajottenland. Vorig jaar mochten de medewerkers van de KIC-actie in Gooik de prijs op hun actief schrijven. (Nieuwsblad)

    Bovendien kan de ploeg van Peyrelevade op haar actief schrijven dat ze de bank door een helletocht heeft geloodst waar het meer dan een keer dansen aan de rand van de vulkaan was. (De Tijd)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (01 Dec 2023 18:23)

    👍
    4

    #1872

    mieren in de benen hebben
    (uitdr.)

    rusteloos zijn, opgewonden zijn
    lett. en fig.: rusteloze benen

    vnw: mieren in zijn benen hebben: niet stil kunnen zitten

    Rusteloze benen en ‘mieren’ in de benen zijn ongemakken die kunnen wijzen op een slechtere doorbloeding en dus ook op spataders. (goedgevoel.be)

    Dit vertaalt zich in verstoring van zweetproductie, druk- en temperatuurgevoel maar ook als pijn, gevoelsstoornissen zoals zinderingen, tintelingen, ‘mieren’ in de benen of voeten. (azzeno.be)

    En we zitten zeker met mieren in de benen’, stelt Mariani. De topman van de bankverzekeraar verheugt er zich over dat Dexia het openstaande bedrag van 95 … (standaard.be)

    De radio staat uit, het appartement is vreselijk stil, Mon krijgt mieren in de benen. De wortelen stoven niet snel genoeg, het maakt hem ongeduldig, de keuken weet hem voor een keer niet te ontspannen, hij moet naar buiten, lopen, mensen zien. (apache.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (01 Dec 2023 08:10)

    👍
    6

    #1873

    middenstad
    (zn. v.; ~steden)

    vnw: binnenstad, stadskern

    znwb: Centrum van een stad; binnenstad, stadskern

    Stedebouwkundige ontwikkeling en sanering van de middenstad te Antwerpen. (ugent.be)

    Na een paar steekproeven in de middenstad bleek men ook daar de naam SWIES (meervoud. SWIESEN of SWIESELS) te gebruiken voor een rond, gedraaid, gebakje (vliz.be)

    De lay-out van de middenstad wordt herbekeken. Als de stationsomgeving volledig gerenoveerd wordt zijn er in de parkeertoren veel parkeerplaatsen … (geraardsbergen.n-va.be)

    Alleen in de middenstad, waar prestigieuze wolkenkrabbers verrezen als de Empire State Building of de Irving Trust Building, was werk te vinden. (standaard.be)

    We willen tonen dat we er ook zijn voor de middensteden, dat we naar hen toekomen. (knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Ready (07 Sep 2025 17:15)

    👍
    5

    #1874

    artiestenmiddens
    (zn. mv.)

    artiestenmilieu, kunstmiddens

    vgl. middens

    Daarom is het ook een populaire drug in de zakenwereld, mediasector, showbusiness en artiestenmiddens. (standaard.be)

    De opmerkelijke fietstocht van Vincent was een laatste ode aan de in artiestenmiddens gekende theatertechnicus Dave Werbrouck. (hln.be)

    De grote drama’s spelen zich in artiestenmiddens af: kunstenaars die zonder inkomen zijn gevallen en als fietskoerier aan de slag moeten. (tijd.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Nov 2023 06:03)

    👍
    3

    #1875

    middelen, op eigen ~

    zie op eigen middelen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (28 Nov 2023 06:52)

    👍
    3

    #1876

    op eigen middelen
    (uitdr.)

    met eigen middelen, op eigen kracht

    vnw: op eigen kracht

    “Ik zou graag op eigen middelen een doctoraat maken aan de KU Leuven, maar woon in het buitenland. Moet ik dan naar Leuven verhuizen?” (kuleuven.be)

    Ga niet naar een spoeddienst op eigen middelen. (klstjn.be)

    Ziekenhuizen mogen zelf beslissen om op eigen middelen een beroep te doen voor bepaalde innoverende technieken. (dekamer.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Nov 2023 06:53)

    👍
    4

    #1877

    meubelen
    (ww. meubelde; gemeubeld)

    vnw: meubileren

    Opm: Waarschijnlijk tegenwoordig enkel het vdw gemeubeld, zie aldaar

    … meubelde zijn huis , zorgde dat alles in orde kwam en verzekerde dagelijks iedereen , dat de bisschop elk oogenblik verwacht werd . (Verhalen en gebeurtenissen onzer dagen. Antwerpen 1867)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (27 Nov 2023 08:37)

    👍
    5

    #1878

    laboreren
    (ww. laboreerde, gelaboreerd)

    vaak gebruikt met de toevoeging ‘aan’
    arbeiden, inspanning verrichten

    In 1992 startte de pater met een nieuwe politieke beweging: Helaba, of voluit ‘Hoe Eensgezind Laboreren aan een Beleefbaarder Antwerpen’. (DM)

    Om een centje bij te verdienen kwam hij vakantiewerk doen in de mijnen. Hij is in de Limburgse mijnen blijven laboreren tot ze sloten. (NVA)

    ‘Werkende vaders laboreren niet aan schuldgevoelens. Werkende moeders voortdurend.’ (kuleuven)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (26 Nov 2023 13:46)

    👍
    4

    #1879

    metsersbroek
    (zn. v.; ~en)

    werkbroek voor een metser
    fig.: verwijzend naar de metsersstiel

    Zelf zegt hij geboren te zijn met een metsersbroek. Met zoveel ervaring kon het dan ook niet anders dan dat hij samen met zijn pa het huis – waarin hij en Marieke nog steeds wonen – gebouwd heeft. (spierziektenvlaanderen.be)

    Ik dacht toch dat het bouwverlof was ? Die madam heeft toch een metsersbroek aan ! (forum.belgiumdigital.com)

    Hij was uit een metsersbroek geschud, dus zou hij zelf ook metser worden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Nov 2023 10:10)

    👍
    4

    #1880

    bloedkaros
    (zn. m.; ~sen)

    De bloedkoets of bloedkaros is de naam van een spookachtig rijtuig dat voorkomt in volksverhalen en als kinderschrik in de Vlaamse folklore. (wikipedia)

    Vroeger vertelde men de kinderen over de Bloedkaros die in Dendermonde rondreed. Dat was een kar waarin alle kinderen die ’s avonds nog op straat liepen, werden onthoofd. Hun lijken werden naar een put gebracht. (volksverhalenbank.be)

    In de achttiende en negentiende eeuw werd, vooral in (Oost-Zeeuws-)Vlaanderen, het verhaal van de ‘boekaros’ (bloedkaros) veel verteld. Kinderen die niet op tijd thuiskwamen, zouden worden meegenomen in de karos. (zeeuwseankers.nl)

    Op middernacht rijdt de bloedkaros of hellewagen in rnenig dorp door de lucht. Het water van de Leie verandert in wijn. (idesetautres.be)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door BertRobaye en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2023 10:31)

    👍
    6

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.