Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
ook wel grove mosterd genoemd: een brij van grof gemalen witte, bruine of zwarte mosterdzaden en azijn
De À l’ancienne is een grof gemalen mosterd. Hij wordt gemaakt zoals in de tijd vóór de stoom-aangedreven mosterdmolens bestonden. (Ferdinand Tierenteyn)
Ontdek dit lekker sappig varkenslapje met zalige gestoofde worteltjes, geroosterde aardappelen en een heerlijk romig graanmosterdsausje voor erbij. Een ode aan de keuken van de bomma. (15gram.be)
De geschiedenis van de Hamse graanmosterd start al in 1840 als een matroos ter lange omvaart vanuit Duitsland een potje mosterd met het originele recept meebrengt voor zijn oom, een kleermaker in Hamme. De kleermaker verlaat zijn leest en begint met een klein mosterdmolentje wat mosterd te maken voor zijn vrienden. Tot zijn schoonzoon August Vernimmen de mosterdzaak naar zich toetrekt en een grote mosterdmolen laat bouwen. (streekmarkt.be)
Wat gedacht van “te vervloeken falievouwerij”, “lui glanzige marmels van magnifieke ogen” en “een bambocheur van het zuiverste water uit de … (Dronken taal van Pjeroo Roobjee – demorgen.be)
De klassieke compendioset bevat speelkaarten, krik, marmels, jongleerballen en een houten yoyo (beslist.be)
Er werd gestuikt (stuiken) met 8 marmels naar een putje met een grepeltje. (landvanaalst.be)
plaats van de conducteur van een trein – of de chauffeur van een bus
AN: bestuurdersplaats, cabine
De Lijn start in september met het inbouwen van schermen om in bestaande voertuigen een meer afgesloten stuurpost voor chauffeurs te voorzien. Die ‘veiligheidsstuurpost’ is een van de tien punten uit het afgesproken actieplan ‘stop agressie’. (gva.be)
Arash ziet nog meer voordelen aan de job. Dat je continu in beweging bent en altijd een ander uitzicht hebt bijvoorbeeld. “In de stuurpost heb ik nooit het gevoel dat ik tussen vier muren zit en er op mijn vingers wordt gekeken. (jobsbelgiantrain.be)
Een man van 20 uit Wingene die in juli al in het nieuws kwam toen hij bijzonder agressief was tegen een treinconducteur, laat weer van zich spreken. In een filmpje op TikTok is te zien hoe hij in een onbemande stuurpost achteraan een rijdende trein prutst aan hendels en knoppen. (HLN)
handelaar in ijzerwaren; handelaar in oud ijzer, oude apparaten of machines
soms pejoratief
zie ook oudijzermarchand; marchand
Mensen begonnen me te kennen als de ijzermarchand van de streek. Want als mensen met hun kapotte wasmachine bleven zitten was ik de eerste om te bellen. (facebook.be)
“Ik heb dit weekend nog een aanhangwagen vol oud ijzer naar de ijzermarchand gebracht. Daarin zaten onder meer stofzuigers, een friteuse …" (nieuwsblad.be)
Ijzermarchanten gelieve zich te onthouden, gulle denkt dat alles wat los hangt om mee te nemen is :? :p (bouwinfo.be)
De gestolen batterijen en katalysatoren worden wellicht na de diefstal door de daders doorverkocht aan ijzermarchanten. (hln.be)
Maar als kind keek ik op naar die stoere ijzermarchands die zware kachels, buizen en andere metalen voorwerpen op hun remorque stapelden. (magazine voor schoon Destelbergen)
opkoper van oud ijzer, handelaar in metalen
ook ijzermarchand
zie ook marchand
Daarnet horen we hier allemaal de oudijzermarchand in de verte. Slow zegt: “zeg, zouden we die stoof niet meegeven, die staat al zo lang in de weg”. (wizzewasjes.be)
Een oudijzermarchand heeft bestek meegekregen van de luchthaven. Wie wil er lepeltjes met het logo van Sabena of KLM? (bruzz.be)
Hij redde talloze gietijzeren kruisen uit de omgeving en uit de Ardennen van de oudijzermarchand (nieuwsblad.be)
Tja, die oud ijzermarchanten laten ook alles rondslingeren (bimmerandmore.be)
Natuurlijk zijn de meeste klanten professionele handelaars in autowrakken of oud ijzermarchands die hun straatronde doen. (nieuwsblad.be)
Enkele maanden geleden gekocht bij een oud-ijzermarchand die indertijd nog loten opgekocht had uit het ABL afvoerpark te Ieper (ablhistoryforum.be)
terechte klachten
Het komt er dus op aan evenwichtige compromissen te vinden die rekening houden met de rechtmatige verzuchtingen van eenieder. In zodanige overeenkomsten mogen er geen verliezers zijn. Wij moeten tot oplossingen komen waar iedereen winnaar is. (Kersttoespraak koning Albert)
Zo kon de oude vijandschap geruisloos terugkeren in vele hoofden en in politieke verhoudingen. Over en weer wordt er nauwelijks geluisterd naar de rechtmatige verzuchtingen van de betrokken bevolking. (kerknet)
Zowel Prosper Poullet als mijn schoonvader waren van huis uit Franssprekend. Dit betekende echter niet dat zij afkerig stonden tegenover de Vlaamse Beweging. Integendeel, zij verdedigden de rechtmatige verzuchtingen van de Vlamingen, maar dat was voor de Leuvense franskiljonse bourgeoisie en middenstand voldoende om hen uit te schelden voor flaminganten. (Gaston Eyskens)
pejoratieve benaming voor mensen met een iets donkerder huidskleur, vaak gebezigd in (extreem)rechtse middens
NL: lichtgetintiërs
Dat werkt toch gewoon niet? Alle Antwerp supporters zijn racisten want ik heb er eentje gesproken en die zei “alle bruinen buiten”. (Beyond Gaming)
Al onze ellende is de schuld van de Turken, de Marokkanen, de bruinen, de zwarten, de gekleurden. Zij pakken het werk af van de Belgen. (EVE)
‘Alle bruinen buiten’, dat is te zeer Vlaams Belang om die stem gewoon over te nemen. Maar wie de nood voelt aan ‘een veilige buurt waar mensen Nederlands praten’ is wel welkom. (de wereldmorgen.be)
neologisme: een land, m.n. België, waar flexi-jobs een belangrijk aandeel in de tewerkstelling uitmaken
Flexiland België kan heel wat uitdagingen oplossen (Opinie Vincent Van Quickenborne – demorgen.be)
Liberalen willen “België flexiland”, socialisten terughoudend (vrt.be)
Kafka heeft er als bijklusser in flexiland een kluif aan. (standaard.be)
Een Flexiland van verarmde en gestresseerde werknemers, zonder toegankelijke openbare diensten en tegen de achtergrond van een ontregelend klimaat? (knack.be)
Hoorapparaat en gehoorapparaat zijn allebei correct. In België wordt hoorapparaat het meest gebruikt, in Nederland gehoorapparaat. (www.vlaanderen.be/team-taaladvies)
Op basis van uw hoorprofiel, uw (esthetische) verwachtingen en uw budget wordt het beste hoorapparaat voor u uitgezocht. (uzleuven.be)
Steeds meer mensen dragen een hoorapparaat. Dat blijkt uit cijfers van het Riziv. (vrt.be)
Belgen die een hoorapparaat kopen, kiezen vaak voor de duurdere soorten. (demorgen.be)
CM wil zich ook inzetten om het terugbetalingsbeleid van hoorapparaten te optimaliseren en wijst op het belang van preventie van hoorproblemen. (standaard.be)
gaan, stappen
vnw:
•lopen (in NL betekenis = gaan in VL)
•functioneren, werken (zie andere betekenis van marcheren)
Typisch Vlaams: lopen, functioneren, werken: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1
opm: SN-betekenis is stappen door soldaten
“Dat heb ik gezien”, krijs ik helemaal buiten mijn zinnen en marcheer naar de Playstationkamer waar ik de controllers verzamel en de kabel uit de televisie trek. (gva.be)
Zijn instructies zijn kort en bondig en zijn gericht op het effect van de beweging (marcheer naar voor en spring benen open toe) (exlo.be)
Ik marcheerde samen met hen in de Witte Mars, in de strijd voor arbeid, tegen de sluiting van Ford Genk en in talrijke andere betogingen. (lzg.be)
Zo zijn we te voet aangezet richting station waar hun auto geparkeerd stond. Na een paar honderd meter begon het goed te regenen. Hoe verder we marcheerden, hoe natter we werden. (nikoeeckhout.be)
brillenverkoper, optieker
zie ook marchand
Dat zal de Aston van Lucas zijn, mn brillenmarchand (beetje verder in de Vlamingstraat). (autoforum.be)
brillenmarchand Buchmann, is de jongste weken niet meer te zien aan het Kiel. Hoe zou dat ko men ? (advn.be)
Aanklager Marchal: “Brillenmarchands zijn geen artsen. Zij kunnen niet ongestraft geneeskunde beoefenen.” (kimbols.be)
autohandelaar, dikwijls pejoratief
zie ook marchand
Die lijst zorgt ervoor dat de koper een verhaal heeft als zijn automarchand hem in de luren heeft gelegd. (demorgen.be)
De heer Blonder, een automarchand, legt een document voor van de obscure Fleet-bank. De minister neemt dat meteen ernstig (vlaamsparlement.be)
Lefevere komt uit een familie van automarchands. Je verkoopt een occasie aan Lefevere en hij zegt: Oeioei, wat is dat? (nieuwsblad.be)
bouw: latei, draagbalk
spellingsvariant van poutrel, zie voorbeelden daar
-
vnw: knikkeren
vgl. marbel
’t Was meer een spel voor jongens, zoals het marbelen. Maar toch konden veel meisjes goed marbelen (zwinstreek.eu)
In de gemeenteschool van Zandvoorde (Zonnebeke) werd vroeger naar hartelust gemarbeld, gepekkeld en nog één en ander met schijven gespeeld. (facebook)
Of wierp met den katsbal of marbelde in ’t zand. Tot ik weer met vrij en ontspannen verstand. Aen ’t leeren mij toeleggen konde. (ugent.be)
vnw: demonstrant
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4
Opm: Inmiddels ook in .NL in gebruik; Van Dale online 2023 vermeldt het ongelabeld
Honderdduizenden manifestanten komen op straat voor toegankelijke gezondheidszorg in Spaanse hoofdstad Madrid (vrt.be)
Aanleiding voor de ontevredenheid bij de manifestanten is de hervorming van de rechtsstaat. (demorgen.be)
Zestig agenten en dertig journalisten rukken uit voor één manifestant in Marseille. (knack.be)
vnw: ruil, wisseling
gwnt: v. (-en), (Zuidn.) ruil: hij gaf zijn hoed in mangeling voor de jas.
verouderd?
zie ook mangelen
Z’ hadden hem nu geern al hun schone kleren gegeven in mangeling voor de kostbaarheid die hij zo weigerig in de hand hield (De taal van Stijn Streuvels – dbnl.org)
Geenen afstand, ruyling of mangeling, geene byvoeging van grondgebied kan plaets hebben, ten zy uyt krachte eener wet. (belgischegrondwet.be/oorspronkelijke-grondwet-1831)
ook geschreven als ‘zatte klap’, dronkemanspraat, zattemansklap
lijkt een variatie van zotteklap
Die zatte klap kan ik ergens nog plaatsen. Al ben ik ook al veel zat geweest, en dan ben ik ook geen racist. (Nieuwsblad)
Dit is het artikel dat Vooruit-voorzitter Conner Rousseau liet tegenhouden … Die zatte klap over de bruinen horen ze elke dag 20 (Reddit)
Pick-up lines en zatteklap op de dansvloer. Ik wil rond je nek hangen, ik ben jaloers op je halssnoer. Het vrouwelijk schoon hebbe, hebbe, hebbe. Komaan gewoon … (TOXX -ABN)
dronkemanspraat, zattepraat
Den toogklap: Hier praat je zattemansklap int écht Aantwaarps. Vooral dingen die je gisteren, eergisteren en vorig jaar ook al had verteld. (denantwerpenaar.be)
Zelden was zattemansklap ook voor de nuchtere buitenstaander zo genietbaar als die van het geweldige ‘Cheers’ (humo.be)
Conner Rousseau op persconferentie: “Ik ben geschrokken van mijn eigen zattemansklap.” (nieuwsblad.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.