Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
vnw: gezinsleven
zie: familiaal
Ik ben zo begeesterd door mijn beroep dat er nog weinig ruimte over is voor een sociaal, laat staan een familiaal leven. (in België, geen standaardtaal) (taaladvies.net)
Ook homoseksuele gelovigen hebben recht op een familiaal leven, “zelfs als de Kerk dat niet wil inwijden”, schrijft Charamsa. (vrt.be)
Uit het onderzoek van Binnenlandse Zaken konden we niets anders besluiten dan dat hij in Nieuwerkerken woont, waar zijn familiaal leven zich afspeelt. (demorgen.be)
Wat ons het meest gelukkig maakt is een goed familiaal leven. Ook geven we aan er in de toekomst het meeste belang aan te hechten. (standaard.be)
(vervelende) dronkaard
vgl. kloot
Hij krijgt meer schouderklopjes dan op een normale werkdag, en hoewel er altijd “zattekloten” zijn die op de achterkant van het voertuig springen, vindt Ronny het best wel geinig. (demorgen.be)
Zattekloten en crapuul. “Dat waren er zes, toen wij begonnen in 1977”, zegt Rita van de Salamander. (nieuwsblad.be)
En dan zwijgen we nog over alcohol, ne zattekloot is veel gevaarlijker dan iemand die eens 200 rijdt. (autominded.be)
De strapatsen van de BZ (bekende zattekloot) werden intussen al meer dan 40.000 keer bekeken op YouTube (clint.be)
verplichte rust na het middageten op kamp bij de jeugdbeweging waarbij de leden ‘in stilte’ op hun bed/matras/veldbed moeten liggen
opm: google2022: platte rust in de betekenis van liggend rusten is ook in gebruik in .NL
Zin om nog eens languit te genieten van een “Platte Rust”? Dat kan, want ter ere van 60 jaar Chiro Schepdaal stellen we fier onze eigen “Platte Rust” voor. (stamhoofd.be)
Inhoudelijke beschrijving: 2 leden van chiro Melle Scheldering met vlaggen bij E.H. Verhaeghe die platte rust houdt op zijn strozak voor zijn tentje. (erfgoedbanklandvanrode.be)
“Eerlijk, platte rust op kamp is toch een uitvinding voor de leiding.” (facebook)
Wanneer je tijdens de platte rust dat broodnodige uurtje slaap wil meepikken en je leden plots een bende hyperactieve, brullende apen zijn geworden. (flair.be)
vnw: failliet zijn
vgl. faling; faling, in ~ gaan
Het Schotse Tullis Russel Papermakers, onderdeel van de Tullis Russel Group, is in faling. (knack.be)
Het bedrijf is in faling waardoor de gebouwen en gronden zullen verkocht worden. (roeselare.be)
Ook de uitdrukkingen in faling zijn, in faling stellen en in faling verklaren zijn geen standaardtaal en kunnen beter vervangen worden door failliet zijn en failliet verklaren. (taaladvies.net)
Wat dat precies inhoudt is onduidelijk, want Sabena is in faling. (standaard.be)
Het aanbod van Tussenstap is er ook voor ondernemers die nog niet in faling zijn. (vlaamsparlement.be)
neologisme: toerist die steevast een marcelleke draagt
Marcellekestoeristen, Pakistaanse beats en een Fristi-parasol: stedelingen vluchten massaal naar de kust. (demorgen.be – 2022)
‘Marcellekestoeristen’ verbieden, mag dat wel? Met een marcelleke op restaurant, smakelijk is het misschien niet. Maar snel een ijsje halen … (standaard.be – 2019)
de rekening presenteren (ook fig.)
vnw: iemand de factuur presenteren: de rekening presenteren
zie factuur
Rodenaren die het onkruid op het voetpad voor hun deur niet wieden, kunnen nadien de factuur gepresenteerd krijgen van hun gemeentebestuur. (demorgen.be)
Maar werkgevers die bij zo’n reïntegratietraject een arbeidsgeneesheer inschakelen, mogen daarvoor niet de factuur gepresenteerd krijgen, benadrukt UNIZO. (unizo.be)
‘Eens je dat toelaat, moet je die mensen niet decennia later alsnog de factuur presenteren.’ (standaard.be)
Die gewoonte was ook elders ingeburgerd: de baas presenteerde de factuur aan de klant die nadien de “knechten” (werknemers) bedacht met wat “drinkgeld”. (archief.oostende.be)
een principiële overeenkomst
SN-NL: principeovereenkomst
vgl. princiep
KBC Bank Ireland heeft een princiepsovereenkomst (‘Memorandum of Understanding’) gesloten met Bank of Ireland (kbc.com)
Vakbonden en directie bereikten een princiepsovereenkomst over een nieuw raamakkoord, een soort Europese CAO. (hbvl.be)
Chiro en lokaal bestuur op het terrein in de Tuinlei bij de ondertekening van de princiepsovereenkomst in 2018. (nieuwsblad.be)
Na een zoektocht van jaren hebben het stadsbestuur en de jeugdraad een princiepsovereenkomst bereikt (standaard.be)
vnw: in België ook: rekening
zie ook elektriciteitsfactuur; waterfactuur; vergrijzingsfactuur
vgl. factuur, de ~ presenteren
Hoe uw factuur voor water, gas en elektriciteit betwisten? (economie.fgov.be)
Op deze manier kunnen uw gasten terwijl ze nog in het restaurant staan de factuur al voldoen. (lightspeedhq.be)
Amai, duur was het wel: Voor twee koffies en een waterke een factuur van 18 euro en centiemen. En ’t waren nochtans geen gouden lepelkes om mee te roeren.
ceremoniële “burgemeester” bij feestelijkheden, vergelijk: prins carnaval
ook: grappenmaker, de leukste thuis
Gisterenavond werden de Gentse Feesten al officieel geopend in het stadhuis. Toen overhandigde burgmeester Daniël Termont traditiegetrouw de grote gouden sleutel aan “feestburgemeester”, in het dagelijkse leven schepen van feestelijkheden, Lieven Decaluwe. (Front View Magazine)
Freddy Thielemans (PS) voert de bijnaam feestburgemeester. Dat is er niet eens zover naast. Brussel Bad, de kerstmarkt, Nuits Blanches; het is er allemaal onder zijn bestuur gekomen. ,,Grote steden hebben feesten nodig, dat is altijd zo geweest.’’ (De Standaard)
De Vlieger moet niet al te lang nadenken over The Joker van de nationale ploeg. "Dat is zonder twijfel Bart Goor. Hij was de feestburgemeester. Die zat iedereen de hele dag te kloten. Zijn bekendste mop was het zoutvaatje losdraaien en dat dan nonchalant voor je neus zetten. (vrouwenvoetbalkrant)
smalend liever lui dan moe
’t Zijn zotten die werken bij deez weer.
Kempische volkszanger Juul Kabas onverwacht overleden, vooral bekend van “’t Zijn zotten die werken” (vrt.be)
Halftijds werken verdient evenveel als voltijds (…) Zoals het spreekwoord zegt: ‘t zijn zotten die werken.’ (nieuwsblad.be)
Hou die pyjamabroek dus nog even aan, leg je poten omhoog en blijf lekker tot na de middag in je nest liggen. Het zijn immers de zotten die werken. (trotop.be)
vnw: (schertsend) diploma
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
Maar het parlement is toch ook een beschutte werkplaats waar vele lieden een universitair ezelsvel bezitten? (juridischforum.be)
Pol Pot had een ezelsvel van de Parijse Sorbonne op zak. (pallieterke.advn.be)
groot, afgetekend
een straat voorsprong, een straat verschil: een grote/afgetekende voorsprong, een groot/afgetekend verschil
zie ook straat, een ~ voor liggen
maar ook: een straat achter(op) enz.
google 2022: de beperkte hits in .NL meestal mbt tot .BE
SN-NL: een straatlengte
“Enkele dagen voordien was het Belgisch kampioenschap in Hoeselt. Ik werd daar geklopt door Vanderaerden en Planckaert met een straat verschil.” (sporza.be)
De Antwerps-Ghanese bokser won in de superweltercategorie met een straat verschil op de punten van Jimmy Colas. (demorgen.be)
“Wout wint met een straat voorsprong”: Antwerpse wielerfans zorgen voor mooie apotheose van drie dagen WK-koorts. (hln.be)
Het is ook de basis van toekomstig financieel succes. Een straat voorsprong nemen is geen overdreven statement, maar een zekerheid! (cring.be)
Bij een bevraging onder partijleden in december had hij 62,1 procent van de stemmen gehaald, meer dan een straat voorsprong op zijn uitdagers Norbert Röttgen en Helge Braun. (knack.be)
Vrouwen liggen een straat achter, komen eten met Sergio Herman en alles voor het onderzoek (nieuwsblad.be)
spreken, zonder voorbehoud of achterliggende gedachten
SN/NL: spreken zonder een blad voor de mond te nemen
ook wel als franc parler omschreven
zie ook: parler-vrai
Zijn optreden in het Nederlandse tv-programma ‘Op1’ na de aanslag op de misdaadjournalist Peter R. de Vries smaakte naar meer. Hij kon er met zijn parler franc over Nederland als narcostaat op bijval rekenen. (Bart de Wever, De Tijd)
Met ideeën uit de managementswereld en zijn franc parler joeg hij in het begin de vakbonden vaak in de gordijnen, maar achteraf gezien heeft Flausch de MIVB, de grootste werkgever van Brussel, een dienst bewezen. (Bruzz)
een verleidster, een vrouw die de aandacht op zich wil trekken
opm: kontendraaier/draaister kan ook een kazakkendraaier of windhaan zijn
Katelijne Verbeke speelt haar vol overtuiging als een kontendraaister die van elke beweging meteen een geste maakt, en van elke zin een repliek. M’as-tu vu tegen de sterren op. (standaard.be)
Bij de ene man zijn we een borstenkoningin, bij de andere een bevlogen kontendraaister. (blogspot.com)
Sawsan is zoals men zegt een kontendraaister, maar dan wel eentje die mag gezien worden. (reactnieuws.net)
‘Ik ben een grote bleitkont’: Paula, de moeder van Raoul Hedebouw. (demorgen.be)
“Ik was een echte bleitkont”, zegt Ben Segers in Dag Allemaal. (gva.be)
Even de traditionele traantjes (ik ben zo’n echte bleitkont, ik huil zelfs bij reclame) en papa naar zijn werk (tuinadvies.be)
De bleitkont van het jaar is niet alleen persoonlijk verantwoordelijk voor het stijgen van de zeespiegel en de verzilting van de Thaise akkers, … (humo.be)
term om de maatschappelijke vooruitgang door individuele inspanning (het meritocratisch model) mee aan te geven
NL: het klimmen op de maatschappelijke ladder, de sociale stijging
De opkomst van de middenklasse vond plaats in de 18e eeuw waar door de industrialisatie ‘sociale beklimming’ voor sommige groepen mogelijk werd.
Het artikel ‘Van snit en naad naar de senaat” vertelt het verhaal van een eenvoudig meisje dat via maatschappelijke beklimming op een ministerspost kwam.
een doorgansweg tussen meerdere eigendommen waarvan het gebruiksrecht via erfdienstbaarheid geregeld is
zie ook certitudeweg
vgl. exploitatieweg
Hoe kan ik juridische zekerheid krijgen dat dit effectief een wettelijke servitudeweg is? (juridischforum.be)
De gemeente betwist dat het een gemeenteweg is, maar denkt eerder aan een servitudeweg. (gva.be)
Volgens de boer zou er immers een servitudeweg in het midden van het maisveld liggen. (hbvl.be)
De praktijk ligt in Broechem en is enkel te bereiken met de auto door op de Antwerpsesteenweg tussen nummers 68 en 70 een servitudeweg (rode label C op de kaart) in te slaan en deze tot het einde (circa 100m) te volgen. (praktijk-relaxatie-psychotherapie.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.