Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #3061

    stalinistische uitslag
    (uitdr.)

    een resultaat van een verkiezing, referendum, … waarbij de uitslag bijna unaniem is zoals ten tijde van Stalin

    ook: stalinistisch resultaat

    google2022: ‘stalinistische uitslag’: .NL (3 hits waarvan 2 mbt .BE)

    Marijn Trio, Oost-Europa kenner bij VRT NWS noemde het “een stalinistische uitslag”. (vrt.be)

    … bezwaarlijk beweren dat de uitslag van onze kortlopende poll over de nieuwe VB-campagne een stalinistisch resultaat heeft opgeleverd. (blog.seniorennet.be)

    Met wat in de wandelgangen al grappend een stalinistische uitslag werd genoemd, bevestigde het SP-congres Fred Erdman afgelopen zaterdag als partij… (demorgen.be)

    Stalinistische uitslag? De SP.A bewijst zo dat iedereen weer op één lijn staat’’, zegt voorzitter Johan Peeters. (standaard.be)

    Dat is bijna een stalinistische uitslag. Maar laat het duidelijk zijn: de N-VA-fractie, maar ook onze ministers staan achter het … (vlaamsparlement.be)

    “Maar met drie verschillende profielen lag het ook in de lijn der verwachtingen dat er vandaag geen stalinistische uitslag zou zijn.” (hbvl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (19 Aug 2024 15:58)

    👍
    6

    #3062

    gareren
    (ww. gareerde; gegareerd)

    vnw:
    -een trein gareren: een trein op een zijspoor zetten
    -de auto gareren: de auto in de garage zetten, de auto stallen

    Positief: auto gareren op afgesloten parking. Negatief: hotel is een beetje afgeleefd, o.a.versleten vloerbekleding. (tripadvisor)

    Die laatste 2 gaan in koning Boudewijn gareren, maar rijden dus nog wel degelijk met reizigers tot daar. (twitter)

    Hij gareert zijn wagen nabij het huis waar de Oostenrijksche generaal zijn intrek genomen heeft en dient zich aan. (Paul de Mont, De wereldoorlog. Bellemans, Ninove z.j. (1934))

    Zeker is dat in alle geval dus de exprestrein uit Antwerpen komende, in plaats van op spoor 5 te komen, met nogal snelle vaart op linie 4 is gebold, met het gevolg dat eene vreeselijke botsing plaats greep met den gewonen trein die daar gegareerd stond. (mechelenblogt.be)

    We hebben doodsimpel ons XXXL-stel in de garage geïnstalleerd, de auto voor de deur gegareerd en met het allereerste duikerspak aan van pepe anno 1910 lukt het ons droog en intoxicatievrij te grillen. (nuus.be)

    3 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (28 Sep 2022 08:06)

    👍
    7

    #3063

    garde-boue

    vnw: spatbord

    zie gardeboe

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (27 Sep 2022 06:06)

    👍
    4

    #3064

    peinzen
    (ww. peinsde; gepeinsd)

    Typisch Vlaams: denken, mijmeren: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1

    vnw: pei(n)zen (peinsde, gepeinsd): in België ook: denken aan of over iets, (na)denken, menen

    Van Dale online 2022: diep in gedachten verzonken zijn; ernstig nadenken

    ook peizen

    Velen peinzen er niet over hun leven te riskeren in een zinloze oorlog. Duizenden jonge mannen proberen het land te verlaten. (demorgen.be)

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Oct 2024 17:55)

    👍
    7

    #3065

    spektakelarm
    (bijwoord )

    (voetbal) weinig spannend, lusteloos spel

    De terugwedstrijd was spektakelarm – al moest doelman Thibaut Courtois Real met enkele reddingen overeind houden. (fan2.be)

    In de eerste helft kwamen de Rode Duivels niet verder dan spektakelarm spel, in de tweede helft scoorde Oranje 1–0. (Journaal)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (26 Sep 2022 09:55)

    👍
    3

    #3066

    gangen, zijn ~ gaan
    (uitdr.)

    vnw: (iemand) zijn gangen (laten) gaan: (iemand) zijn gang (laten) gaan

    Kom gerust genieten van de zon op ons grote terras. De kinderen kunnen hun gangen gaan op de speeltuin, springkastelen, trampolines of voetbalveld. (brasseriebuitenhof.be)

    De vandalen kunnen sinds juni ongestraft hun gangen gaan. (nieuwsblad.be)

    De fanaten van het Burning Man-festival konden na drie jaar uitstel eindelijk weer hun gangen gaan. (humo.be)

    Wellicht konden de vandalen zo in het weekend ongezien hun gangen gaan, want aan de schade af te leiden, hebben ze wel enige tijd in de gebouwen doorgebracht. (gva.be)

    Door zijn schrijfstijl kan Erasmus Vrouwe Dwaasheid doorheen het hele boek haar gangen laten gaan, ook al steekt de auteur afwisselend de draak met zaken … (knack.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (25 Sep 2022 07:08)

    👍
    3

    #3067

    gang, op ~zijn

    zie gang, op ~ gaan

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Sep 2022 09:55)

    👍
    5

    #3068

    savoei

    wintergroente savooi

    een ouw savoei (een oude dame)
    “och jonge, wa gade gij nog doen met een ouw savoei als ik”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door gertclaes en laatst gewijzigd door gertclaes (23 Sep 2022 20:06)

    👍
    5

    #3069

    gang, in ~ trappen

    zie in gang trappen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Sep 2022 06:39)

    👍
    6

    #3070

    gang, in ~
    (uitdr.)

    naargelang het werkwoord zijn er wel betekenisverschillen of nuances:
    in gang brengen: door actie iets laten beginnen
    in gang komen: zelf (persoon of ding) (geleidelijk) beginnen
    in gang schieten: bruusk beginnen (gang, in ~ schieten)
    in gang steken: iets initiëren ( gang, in ~ steken)
    in gang stellen: eerder technisch: bv. een apparaat of een procedure opstarten
    in gang trappen: letterlijk: met de voet starten van bv. een motor; fig. iets doen beginnen (gang, in ~ trappen)
    in gang trekken: initiatief nemen en energie stoppen in het starten van iets (gang, in ~ trekken)
    in gang zetten: door een actie iets laten beginnen

    vnw: in gang steken/stellen/zetten: op gang brengen, aan de gang brengen

    Harry en Meghan hebben hun geldmachine al lang geleden in gang gezet. (hln.be)

    Omdat er rekening werd gehouden met een drenkeling of wanhoopsdaad werd de hele procedure in gang gestoken. (nieuwsblad.be)

    Wanneer het gas terug beschikbaar is, moet de ketel opnieuw in gang gesteld worden (zie gebruiksaanwijzing). (bulex.be)

    Als dat niet het geval is, kunnen deze schuldeisers de likwidatie van de onderneming in gang stellen om zo toch hun geld te krijgen. (tijd.be)

    Omgevingsminister Demir zet gecoördineerde actie in gang: deurwaarders naar 3M België en hoofdzetel in VS. (demorgen.be)

    Door ze zelf uit te graven kon hij echter een ontploffingsmechanisme in gang brengen. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Sep 2022 08:52)

    👍
    5

    #3071

    gang, in ~ brengen
    (uitdr.)

    vnw: beginnen, starten, op gang brengen

    vgl. gang, in ~ schieten

    De pastor moet geen gesprek in gang brengen. Hij of zij dient aanwezig te zijn, vol mededogen en empathie. (pastoralezorg.be)

    “Naast een lekker alternatief willen wij ook een soort beweging in gang brengen die streeft naar minder gebruik van suiker.’ (hln.be)

    Op het moment dat we met iemand seks hebben, wordt een heel systeem in gang gebracht. (nieuwsblad.be)

    “Als je dan de brommer terug in gang brengt, is de begrenzer en dus ook de snelheidslimiet weer geactiveerd" (nieuwsblad.be)

    De vraag naar adoptabele kinderen blijft onverminderd hoog, een situatie die een perverse marktwerking in gang brengt. (mo.be)

    De aftrap was voor Marine V die het feestje in gang bracht. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Sep 2022 07:06)

    👍
    5

    #3072

    artikelengamma
    (zn. o.; ~'s)

    aanbod van artikelen, assortiment

    zie gamma

    Bij Atita vind je een zeer uitgebreid artikelengamma in bureelartikelen, schoolgerief, feestartikelen en decoratie. (hln.be)

    Groeien moest dus door het uitbreiden van het artikelengamma. (tijd.be)

    We overwegen om het artikelengamma dat momenteel door onze Cyclup winkels wordt verwerkt uit te breiden en ons ook te richten op sportmateriaal. (ocmwbxl.brussels)

    Ze is er toch om mij te ’ helpen ’ , om mij wegwijs te maken in het artikelengamma! (Meer verkopen – André M Nijssen)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (20 Sep 2022 12:11)

    👍
    6

    #3073

    gadeslagen

    zie gadeslaan

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Sep 2022 07:01)

    👍
    6

    #3074

    gadeslaan, zichzelf ~

    zie zichzelf gadeslaan

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Sep 2022 07:00)

    👍
    5

    #3075

    zichzelf gadeslaan
    (uitdr.)

    goed voor zichzelf zorgen, let op jezelf
    meestal toegewenst: slaagt u gade!

    variatie van vormen en uitspraken: zijn eigen gaaislagen;
    slaagt uw eigen gaai; sla u gaai; sla u gade; slaagt u gaai; …

    zie ook gadeslaan

    Sla jezelf gade. Kijk naar wat er gebeurt maar bemoei je er niet mee… (filosofenfontein.be)

    Sla jezelf gade (Basileios de Grote). Heuresis, 1964, p. 103 (bib.kuleuven.be)

    Jean, ik ben er maar eens mee weg. Saluut, de groeten aan Gerda en slaagt u gaai hé.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Sep 2022 07:02)

    👍
    6

    #3076

    gaan, voor een beroep ~
    (uitdr.)

    vnw: hij gaat voor dokter/leraar enz.: hij studeert voor dokter/leraar enz.

    Er zijn idd veel ongelooflijk slimme mensen in mijn klas nu (3/14 gaat voor dokter volgend jaar). (beyondgaming.be)

    Mijn broer ging voor ingenieur, maar slaagde niet. (standaard.be)

    “Ik volg nu een herscholing, ik ga voor verpleegster.” (flair.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Sep 2022 09:31)

    👍
    5

    #3077

    doorsjassen
    (ww. sjaste door; doorgesjast)

    De WC/het gemak doorspoelen.
    ook fig. doorspoelen

    spellingsvariant: doorchassen

    Na gebruik altijd doorsjassen aub.

    Been there, done that, doorsjassen en over naar nieuw, spannender en uitdagender terrein. (humo.be)

    Een normale mens gaat daar toch zo’n drie tot vier keer dag zijn ding doen en het toilet doorsjassen. (hbvl.be)

    De dichter Herman De Coninck gebruikte ‘doorgesjast’ in een brief uit 1985 aan de stad Mechelen over rioleringsbelasting die zijn overleden moeder zou moeten betalen: “Mijn moeder overleed in 1983. In het jaar na haar dood zou zij dus voor meer dan negenduizend frank bij elkaar gekakt en doorgesjast hebben.” (erikdams.com)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door gertclaes en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Sep 2022 17:55)

    👍
    5

    #3078

    gaaischieten
    (ww. inf.)

    boogsport waarbij men naar fictieve vogels (gaaien) mikt

    Van Dale 1898: GAAISCHIETEN, o. (Zuidn ) het schieten naar den gaai

    vgl. gaaischieting

    zie ook wipschieten

    vnw: vogelschieten

    Bij het wipschieten onderscheidt men twee vormen: het vogel- of gaaischieten, ook wel “stamschieten” genoemd en het schieten op de“liggende -” of “staande wip”. (heerlijkheidvantillegem.brugseverenigingen.be/)

    Naast de gelagzaal stonden er twee wipmasten voor het ‘gaaischieten’ en een speeltuin. (schattenvandeurne.be)

    De 19de-eeuwse verenigingen organiseerden wedstrijden en hielden de traditie van het ‘gaaischieten’ in ere. (hasel.be)

    Zoals de traditie het wil wordt er op zaterdag 25 juni voor iedereen een koningsschieting gehouden op de gaai (gaaischieten). (hbvl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Reddy (25 May 2025 12:50)

    👍
    5

    #3079

    gaai
    (zn. m.; ~en)

    fictieve vogel waarop men bij het gaaischieten mikt

    vnw:
    •houten mikvogel op een hoge staak, waarnaar men schiet
    •staak waarop de mikvogel staat

    Van Dale 1898: gaai – GAAI, m. (-en), (eigenl.) houten vogel, op een hoogen staak of mast geplaatst, waarnaar nog op onderscheidene plaatsen, inz. in Brabant en Vlaanderen, volgens oudvaderlandsch gebruik met kruis- of handboog geschoten wordt of waarnaar, op eene ijzeren pen aan het boveneinde van een hellend vlak geplaatst, met kleine platronde bollen met forschen gooi geworpen of .,gebold” wordt; het vermaak zelf heet naar den gaai schieten en naar den gaai bollen, of in één woord gaaischieten of gaaibollen; (bij uitbr.) de houten staak, wip of schutsboom waarop de vogel staat.

    zie ook gaai, de ~ afschieten

    vgl. wip

    De liggende wip vormt de verzameling van de doelen waarop men kan richten. De doelen of de gaaien hebben elk hun eigen puntenwaarde. (dehertenschutters.be)

    Landry Mulemo en Robert Klaasen bleken de beste schutters te zijn.De spelers die een gaai afschoten, kregen allemaal een diploma en mochten ook de afgeschoten gaai mee naar huis nemen. (vlas.be)

    Zedelgemse Gaai schieting 100 euro gratis – KNBBW

    “Dan schieten alle gildebroeders naar een houten vogel of gaai op een staande wip. Wie erin slaagt, de vogel van de wip te schieten, wordt voor drie jaar gildekoning en mag de koningsbreuk met zilveren platen dragen”, zegt Leo Struyven, hoofdman van de Sint-Sebastiaansgilde van Vlimmeren. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Sep 2022 11:28)

    👍
    6

    #3080

    banbliksemen
    (ww. banbliksemde; gebanbliksemd)

    uitdrukkelijk afkeuren, krachtdadig verwerpen, sterk afwijzen

    zie banbliksem

    Bracke werd door zijn partijvoorzitter De Wever meteen gebanbliksemd want die wil na de verkiezingen België omvormen tot een confederale staat met onder meer de volledige splitsing van de sociale zekerheid, de fiscaliteit, de justitie en ga zo maar door. (knack.be)

    De verbouwereerde Vervecken schold De Clercq uit voor het vuil van de straat en banbliksemde hem als een judassende woordbreker. (tijd.be)

    En al zijn ze Anderlechtsupporters, ze banbliksemen Ivan Leko niet. (nieuwsblad.be)

    Alles wat niet naar zijn zin is banbliksemt hij. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Sep 2022 18:41)

    👍
    8

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.