Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #621

    rondrotsen
    (ww. rotste rond; rondgerotst)

    rondlopen, rondrijden, rondhossen

    vgl. rotsen; afrotsen

    Ik kon bovendien onbezorgd op mijn fiets rondrotsen, ik was nog maar acht of ik reed al alleen naar school, zes kilometer. (bruzz.be)

    Straalt weinig klasse uit voor mij. Een auto’ke voor int weekend is wat mee rond te rotsen en gedaan. (autoformum.be)

    Wegens de gietende regen moestende we ook kiezen om rond te rotsen in oude, krakende tramstellen en pastelkleuren van de stad proberen te ontwaren door de bedoomde ruiten van de tram. (blog.seniorennet.be)

    Heb zowat een bike of 12 onder mijn zitvlak gehad en heb ook even op 4 wielen rondgerotst. (2fast4u.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 13:45)

    👍
    6

    #622

    vetmester
    (z.n. de ~ (m.) ~ s)

    iemand die beroepsmatig aan vetmesterij doet, d.w.z. middels extra voeding of middelen het gewicht van dieren die bestemd zijn voor consumptie verhoogt.

    Sommige vetmesters hebben 300 kippen in hun rennen zitten. Deze kippen worden afgemest tot poulardes met graan en ondermelk, het restant van de boterproductie. (cagnet.be)

    De UGent bio-ingenieurs en het FAVV ontwikkelden een nieuwe detectiemethode om natuurlijke steroïden van illegale vetmesters op te sporen. (U-Gent)

    Wijdverbreide illegale vetmesterij brengt de Mexicaanse vleesindustrie in opspraak. Veel runderen krijgen het verboden clenbuterol toegediend. (IPS Vlaanderen)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (21 Feb 2025 12:29)

    👍
    3

    #623

    rosace

    zie rosas

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (21 Feb 2025 07:47)

    👍
    3

    #624

    rosas
    (zn. v.; ~sen)

    1) afdekplaatje (vroeger meestal in roosvorm); rozet
    2) afdekplaatje voor deurslot, deurkruk
    3) opstelling in bloemvorm

    ook rosace (zie voorbeelden)

    vnw: rozet, op een roos lijkende versiering

    znwb: Plaatje van hout, plastic e.d. ter afsluiting van gaten voor elektriciteit, waterleiding enz. in muren of zolderingen; vroeger ook als versiering in de vorm van een roos; rozet.

    1.
    Wenst u uw interieur te verfraaien met sierlijsten dan bieden wij een ruime keuze aan van klassieke moluren en rosassen tot moderne sierlijsten. (dbg-interieur.be)

    Metalen Sieraad voor aan de Muur – Kleine Rosace – Ø 3,5 cm ; Beschikbaarheid: Op voorraad (14) ; Levertijd: 1-5 werkdagen (musineenplas.be)

    Een ornament uit lindenhout, gevat in een kader, met in het midden een rosas met Maria en kind met een deel van een muur. (erfgoedplus.be)

    Het plafond is voorzien van eenvoudig lijstwerk met centraal een rosas en beschildering met onder meer bladmotieven. (inventaris.onroerenderfgoed.be)

    Veel herenhuizen hebben zelfs nog een rosas – tegenwoordig meestal in witte pleister – aan het plafond van de mooiste kamer. (standaard.be)

    2.

    Werk je deur af in stijl, ga voor die extra finishing touch en haal een rosas set (grijs) in huis. Geschikt voor een cilinderslot en voor alle houten deuren (gamma.be)

    Rosassen voor binnen- en buitendeuren (interieurbeslag.be)

    3.
    Als voorgerecht kunnen we kiezen uit een rosace van sint-jakobsoesters (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (21 Feb 2025 07:47)

    👍
    5

    #625

    paddenmeester
    (zn. m.; ~s)

    neologisme: iemand die in het voorjaar de oversteekplaatsen voor de paddentrek organiseert

    Schijnvallei ging eens polshoogte nemen en trok naar de paddenmeester voor een vooruitblik naar een nieuw paddenseizoen. (natuurpuntschijnbeemden.be – 2016)

    Paddenmeesters Titte Van den Broeck en Cis Bosmans aan de Spekstraat in Hallaar. (…) “Met Tinneke Heylen, paddenmeester in wording, is onze opvolging verzekerd”, zegt Titte. (nieuwsblad.be – 2023)

    ‘Paddenmeester’ in Schilde zoekt helpers voor overzetactie: “Zachte temperaturen brengen amfibieën in beweging”. (vrt.be)

    Paddenmeester Jan Craen heeft jullie hulp nodig om alle padden veilig naar de vijver te krijgen, zodat ze zich kunnen voortplanten! (hln.be)

    Wie zich geroepen voelt om een avondje padden te rapen, kan zich aanmelden bij een van de drie paddenmeesters. (gva.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (21 Feb 2025 06:47)

    👍
    5

    #626

    roostering
    (zn. v.; ~en)

    rooster, roosterwerk

    vnw: roosterwerk

    znwb: roosterwerk

    gwnt Zuidn.

    opm. SN-betekenis van roostering: het roosteren

    Volgens onze architect zijn er veel piramidewoningen, waar de ramen tot tegen de oversteek komen, met een houten roostering. (livios.be)

    Voor de isolatie van een zoldervloer met een houten roostering en beplanking is het belangrijk of je wil dat jouw zolder na isolatie nog toegankelijk blijft. (bea.groepsaanbodrenovatie.be)

    Bij een varkenskweker in Klerken bij Houthulst heeft een roostering in een stal het begeven. 8 varkens kwamen om door verdrinking. (vrt.be)

    Die had achter de voorste banken zo’n metalen roostering van lichte vracht, maar ik had daar een stuk uitgehaald, zodat ik mijn benen tenminste kon strekken (demorgen.be)

    Isolatie binnenwanden en roosteringen: houtwolmatten. Binnenwanden: leem. Badkamer en toilet: kalkglanspleister. Vloer: bamboe (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (21 Feb 2025 06:31)

    👍
    4

    #627

    ginderboven
    (bijwoord, geen meervoud)

    daarboven, ginds boven, ook wel los als ‘ginder boven’ geschreven
    veelvuldig gebruikt als synoniem voor de hemel in condoleances

    Allemaal goed en wel, maar veel zal je toch ook ter plaatse moeten doen, ginderboven. Dus slijpschijf en maskertje mee. (bouwinfo.be)

    Mijne lieve schat, het ga je goed ginderboven en doe de groetjes aan je vrienden en vergeet mijnen Eddy niet. Ik zag je graag! (Condoleances)

    Ze begrijpen ginderboven vele dingen, maar zulke onzinnige kletspraat en zottekul, daar kan zelfs O.L. Heer kop noch steert aan krijgen! (sintpieterlangdorp.be)

    Aanhoor van onder ’t loof de vogelreien, bezie ze stijgend door de blauwe lucht. Bezie die hemel, die onmeetbaarheid, en raad de werelden daar ginderboven. (Lezenswaard)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (20 Feb 2025 21:04)

    👍
    3

    #628

    op rozen slapen
    (uitdr.)

    goed slapen, gerust slapen

    vnw: op rozen slapen: erg gerust slapen, slapen als een roos

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    anw: (vooral) in België

    De Gentse patriotten sliepen op rozen. De bevolking was op hun kant en de orangistische oppositie uitgeschakeld. (ugent.be)

    De groei is verrassend, maar de Chinezen kunnen niet op rozen slapen, want mogelijk wordt de groei volgende maand al gefnuikt door nieuwe … (vrt.be)

    Het is inderdaad zeer lang geleden dat er nog een prijsinstorting geweest is maar dat wil niet zeggen dat men met een hypotheek op rozen slaapt (forumpolitics.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (20 Feb 2025 20:52)

    👍
    5

    #629

    dakroofing
    (zn. m.; ~s)

    dakbedekking van bitumen; roofing voor op het dak

    In Frankrijk spelen Christopher, Junior en Francesco met vuur wanneer ze de dakroofing branden. (hetarchief.be)

    Huidige situatie: Het dakroofing is juist geplaatst, plafond langs binnen is nog open voor een nieuwe plafond. (livios.be)

    In PC De Burg wordt de centrale verwarmingvernieuwd, komt er een toiletvoor personen met een handicapen moeten de dakrand en een deelvan de dakroofing hersteld worden. (hbvl.be)

    Ook sommige soorten dakroofing kunnen asbestvezels bevatten. (vlaanderen.be)

    Verder komt het tuinhuis inclusief ventilatiekit en dakroofing. (tuinadvies.be)

    Dakroofing (plat dak) blijkt op vele plekken gaten en scheuren te vertonen. Hierdoor is de onderliggende isolatie ook nat geworden (juridischforum.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (20 Feb 2025 20:44)

    👍
    5

    #630

    rondplein
    (zn. o.; ~en)

    rotonde, rondpunt, verkeersplein

    vnw: rotonde, verkeersplein

    De middenlaan geeft uit op een rondplein, in welks midden zich de obelisk verheft ter nagedachtenis der gesneuvelden uit de oorlog 1914-1918. (wilcrica.be)

    Het wielermonument dat sinds 2005 op het Rondplein in Brakel staat, verhuist naar de Parikeberg omdat er rioleringswerken gepland zijn (vrt.be)

    Vanaf het plein vertrekken gebogen straten, ondermeer naar een tweede centrum, het rondplein. (mijncite.stebo.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Feb 2025 15:20)

    👍
    4

    #631

    vrachtwagensluis
    (zn. de ~ (v.) ~zen)

    systeem dat vrachtwagens belet om een bepaald traject te rijden: het kan bestaan uit een fysieke ijzeren poort met hoogtebeperking of een elektronisch systeem dat meet en signaleert en/of verbaliseert (zie voorbeeldzinnen)

    Een elektronische vrachtwagensluis kan ervoor zorgen dat zware vrachtwagens die de dorpskernen als sluikweg gebruiken geverbaliseerd kunnen worden. (Wegen en verkeer)

    In april kwam er in de Burvenichstraat in Gentbrugge een vrachtwagensluis met een metalen lat op 2,5 meter hoogte. De sluis moest vrachtwagens weren en paste in het nieuwe mobiliteitsplan in de wijk. (VRTNWS)

    Vandaag werd de digitale vrachtwagensluis op de R4 Kanaalstraat tussen Zelzatebrug en de R4 Tractaatweg in Zelzate officieel geopend. De vrachtwagensluis zorgt ervoor dat de hoogtebeperking van 3 meter voor vrachtwagens op die plaats gehandhaafd wordt. (Lokale Politie)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Enuti (22 May 2025 16:57)

    👍
    3

    #632

    milledju
    (tussenwerpsel)

    bastaardvloek

    Woordenboek van Populair Taalgebruik (Marc De Coster: 2020-2024): (19e eeuw) (< Fr. mille + Dieu) (Vlaanderen) bastaardvloek, uitroep van ongenoegen.

    Miljaar is wellicht de verkorte vorm van miljaardedju, wat duidelijk teruggaat op het Franse milliard de dieux, een sterkere variant van mille dieux, dat eveneens in het Nederlands werd verbasterd tot milledju. (ikhebeenvraag.be)

    Drie ex-bondscoaches schieten Roberto Martinez te hulp: “Spelen om te winnen, milledju!” (nieuwsblad.be)

    Bitter zo bitter was mijn lot. Maar ik gaf niet op, driewerf neen, zeg ik u, milledju! (gorki.be)

    milledju, zelfs de triangelspeler krijgt de hele dag betaald – al die sprankelende klanken! (humo.be)

    “Milledju. Jamaar ja, alstublieft, jong. Da manneke, zeg… Daar ben ik weer van ondersteboven, zie.” (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Feb 2025 16:43)

    👍
    4

    #633

    nondepitjes
    (tussenwerpsel)

    bastaardvloek

    Woordenboek van Populair Taalgebruik (Marc De Coster: 2020-2024): (1981) (Vlaanderen) bastaardvloek

    zie ook nonde

    Wanneer je per ongeluk vloekt voor de klas. Soms voldoet een ‘potvolkoffie’ of een ‘nondepitjes’ gewoon niet. (flair.be)

    Na downloaden en installeren zal je denken ’Waar is nondepitjes dat prog gebleven?" want je ziet er niets meer van. (seniorennet.be)

    Shit holle aarde, aliens, nwo, 9/11, we hadden al lang dood moeten zijn! Nondepitjes seg. (forum.politics.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Feb 2025 16:33)

    👍
    5

    #634

    nonde
    (tussenwerpsel)

    ingehouden vloek nondedju (nom de dieu)

    om niet in de naam van god te vloeken =dju (de dieu), koppelt men aan de nonde allerlei achtervoegsels: nondedikke, nondesakkerdepitjes, nondedzjol, nondepitjes, …

    ook versterkt: nonde, nonde, nonde

    Vloeken lexicon (Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg – 1997:Beperkt tot het zuiden van het taalgebied.

    Ook stripfiguren laten zich wel eens gaan en geven wat extra kracht aan hun gevoel door gebruik te maken van iets straffere taal: nonde-nonde-nodepetat, nondenondenondenonde, nondepatat, nondepiep, nondepitjes (stripheld.hoembeka.be/jommeke)

    Nondedju!
    -Ontstaan uit het Franse ‘Nom de Dieu’.
    Nonde! Nonde! Nonde!
    Nondedomme!
    Nondedzjol!
    Nondepatat!
    Nondepie!
    -Ontstaan uit het Franse ‘Nom en ‘pieux’, het Franse woord voor ‘vroom’.
    (dekroniekenvandewesthoek.be)

    Maar toen hij ze later openmaakte, ontsnapte hem een vloek die de waarde van het geld zeer sterk uitdrukte: nonde, nonde, nonde miljaar… Ik heb toen mijn mond gehouden en jullie moeten ook maar verder zwijgen als een graf. (hbvl.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Feb 2025 16:28)

    👍
    4

    #635

    nondesakkerdepitjes
    (tussenwerpsel)

    potverdorie

    zie ook nonde

    Nondesakkerdepitjes dat zul je me geen tweede keer moeten lappen manneke!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door japper en laatst gewijzigd door de Bon (17 May 2025 16:29)

    👍
    4

    #636

    rondkomen
    (ww. kwam rond; rongekomen)

    deur aan deur verkopen, leuren

    vnw: venten, leuren met iets

    gwnt: Zuidn.

    opm: een rijtje afgaan, bv. met koffie rondkomen, is SN

    En volgende stap verenigingen die rondkomen met steunkaarten voor de ene of andere activiteit ook met een kasje ? (forum hln.be)

    De jongens komen rond met soep en de meisjes met wafels. Voor deze huis aan huis verkoop vragen wij onze leden om hulp. (chirodessel.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Feb 2025 13:53)

    👍
    4

    #637

    rondel
    (zn. v.; ~len)

    ringvormig schijfje van een groente of van eetwaren in het algemeen

    vnw: schijfjes, ringetjes groente

    zie ook andere betekenis van rondel

    Schil en snij de pastinaak in stukken. Schil de rode ajuin en snij in rondellen. (carrefour.be)

    Verwarm de tortilla kort in een warme pan of oven. Besmeer met de kruidenkaas en beleg met de groentemengeling. Laat bovenaan zeker een rand van 3 cm vrij en rol stevig op. Snijd in rondellen van ongeveer 2 cm en smullen maar. (samenferm.be)

    Hieruit we zouden kunnen afleiden dat het om frieten gaat, maar in feite zijn het meestal aardappelen die in schijfjes (rondellen) werden gesneden, voorgekookt en dan in vetstof gefruit of aangebakken. (ugent.be)

    Kruid met peper en zout en roer er vers gehakte peterselie door.Snij de varkenshaasje in rondellen en serveer op een bord met de saus. (hbvl.be)

    Het recept ligt geprint klaar voor het weekend!
    Wat wordt bedoeld met de boontjes in fijne rondellen snijden? Belgische term? Is dat sperziebonen in kleine stukjes snijden? Soort ringetjes? (reactie van NL op hap-en-tap.be)

    Het 1/3de deel van de witte prei in mooie rondelletjes snijden en even beetgaar aanstoven. (paulschoice.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Feb 2025 13:40)

    👍
    5

    #638

    ronde, in de ~

    zie in de ronde

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Feb 2025 09:42)

    👍
    4

    #639

    in de ronde
    (uitdr.)

    vnw: in het rond of in de omtrek

    vgl. ronde

    Kilometers in de ronde geen hulp te bespeuren . Dan maar per autostop met een Engels koppel (Just married) naar Madrid (seniorennet.be)

    Een smidse kan je onmiddellijk herkennen .
    enkele meters in de ronde liggen versplinterde zaadomhulsels en dennenappels verspreid . (verlorenbos.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Feb 2025 10:19)

    👍
    5

    #640

    houden, zich
    (uitdrukking)

    zich houden

    gesproken versie : “em oun”

    Niet in de betekenis van zich ergens AAN houden of zich ergens NAAR schikken (bv een reglement of maatregelen, omstandigheden) maar in dezen gebruikt in verband met de houdbaarheid van voeding of bruikbaarheid van andere produkten.

    In de ijskast houd zich dat nog zeker drie dagen.
    (Da oud em nog zeker drei daugen)

    Dat houdt zich het langst op een koele en donkere plaats en dan blijft dat nog zeer lang bruikbaar.

    (Da oud em ’t langst in de friste en de donkerte en den kunde da nog neig lang bezen.)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door moomer en laatst gewijzigd door de Bon (19 Feb 2025 12:49)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.