Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #901

    moddercampagne
    (z.n. de ~ (v.) ~s)

    (figuurlijk) met modder gooien een lastercampagne bedrijven.
    Over moddercampagne in NL valt te lezen als letterlijke modderoverlast op de wegen door de bietencampagne.

    “Georkestreerde moddercampagne”: Vlaams Parlement roept Filip Dewinter (Vlaams Belang) op het matje. (HLN)

    De N-VA wil geen moddercampagne. Wie een hond wil slaan vindt altijd een stok, maar voor dat soort ‘politiek oude stijl’ passen wij resoluut. (N-VA Edegem)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:18)

    👍
    4

    #902

    kabelknipper
    (zn. m.; ~s)

    “(2014) (< Eng. cord-cutter) iemand die zijn abonnement van de kabeltelevisie opzegt en enkel nog kiest voor streamingdiensten via internet.” (Woordenboek van Populair Taalgebruik – Marc De Coster – 2020-2024)

    Opm: Alle aangehaalde voorbeelden uit het Woordenboek van Populair Taalgebruik zijn uit .BE

    google 2024: hits in .NL hebben betrekking op een gereedschap (tang) om letterlijk kabels te knippen. Een enkele keer komt het voor als letterlijke vertaling bij cord-cutter.

    Team Taaladvies merkt het ook op als woord van de week in 2023 met uitsluitend voorbeelden uit .BE

    Kijk, daar zijn de kabelknippers: almaar meer Vlamingen doen het zonder klassiek tv-abonnement. (vrt.be)

    Steeds meer mensen gooien hun digicorder de deur uit of halen er zelfs nooit één in huis. Drie kabelknippers maken voor ons de rekening. (demorgen.be)

    Het enige wat hij als kabelknipper mist, is BBC, dat je in ons land niet kan streamen. (standaard.be)

    Kabelknippers vertegenwoordigen minder dan 5 procent van de markt, maar hun aandeel stijgt. (knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Dec 2024 08:45)

    👍
    5

    #903

    bodempollutie
    (zn. v.; ~s)

    bodemverontreiniging

    zie ook andere samenstellingen met pollutie

    Maatregelen ter beperking van het risico op bodempollutie. (milieuinfo.be)

    Hoe dan ook, de overheid moet steeds meer aan ‘risk management’
    doen, in casu ter bescherming van het fysische milieu tegen lucht-, water- en bodempollutie of geluidshinder, maar ook in het managen van rampen door rampenteams. (domusmedica.be)

    Het bepalen van bodempollutie en het inschatten van de effecten van door lozingswater gepollueerd bodemmateriaal op de vegetatie, behoort niet tot de … (vliz.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Dec 2024 08:14)

    👍
    5

    #904

    lichtpollutie
    (zn. v.; ~s)

    lichtvervuiling, ihb een overvloed aan licht tijdens de nacht

    zie ook andere samenstellingen met pollutie

    Zeker in dichtbevolkte steden is er heel veel lichtpollutie, een fenomeen dat 100 jaar geleden nog niet bestond: straatverlichting, verlichte gevels van winkels en openbare gebouwen, verkeerslichten, lichten van auto’s, industrieterreinen…. (tuinadvies.be)

    Deze laatste maken België trouwens sowieso al tot een van de meest verlichte landen ter wereld. Een mooi lichtspektakel of lichtpollutie? Kiest u maar. (vrt.be)

    De 31-jarige fotograaf zegt dat hij vaak op zoek gaat naar afgelegen plekken waar er geen lichtpollutie is om het beste shot te verkrijgen. (demorgen.be)

    In 25 jaar tijd is de wereldwijde lichtvervuiling met 49 procent toegenomen. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Dec 2024 08:07)

    👍
    5

    #905

    geluidspollutie
    (zn. v.; ~s)

    verstoring (verontreiniging) door geluid; geluidsovelast

    zie samenstellingen bij pollutie

    De invloed van geluidspollutie op zeezoogdieren (vliz.be)

    Mensen gaan te passief om met geluid. Daardoor zijn we ons steeds minder bewust van de impact van geluidspollutie. (demorgen.be)

    Geluidspollutie en slechte luchtkwaliteit treffen vooral de gezinnen in armere buurten. (standaard.be)

    Een voordeel is ook dat de elektrische motor van de bus erg stil is, wat op termijn de geluidspollutie in steden kan helpen verminderen. (knack.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Dec 2024 08:01)

    👍
    5

    #906

    friste
    (zn (v) de~)

    de koelte

    ook regio West-Vlaanderen

    De soep is afgekoeld, zet ze nu in de friste dan kunnen we ze morgen nuttigen.

    “Ik word mottig van die warmte.” “Hiernaast is airco, zet u wat in de friste.”

    Ga in uw eentje traagjes terug naar beneden. Ga in de friste op uw bed in uw hotelkamer liggen. (witch.be)

    De warmste dag van juli (…) Gelukkig hadden we net dan een gezellig ijskarretje en 20 liter ijs ter beschikking. (…) Een heerlijk bolletje vanille of heb je liever chocolade, aardbei, pistache of straciatella? (…) Op 19 juli kon het allemaal in onze cafetaria. Iedereen was welkom om in de friste te genieten van een ijsje, een verse ice tea en onze mooie ijskar. (samenouder.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door moomer en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Dec 2024 08:02)

    👍
    4

    #907

    polluent
    (zn. m.; ~en)

    vervuilende stof

    vnw: verontreinigend stof

    vgl. pollueren; pollutie

    Stikstofdioxide is een polluent die in grote mate gerelateerd is aan verkeer (vito.be)

    Pcb’s zijn persistente organische polluenten die in het milieu aanwezig zijn en schadelijk zijn voor de mens. (vrt.be)

    Het staat in ieder geval vast dat cadmium een zeer schadelijke polluent is. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Dec 2024 20:16)

    👍
    5

    #908

    pollueren
    (ww. pollueerde; gepollueerd)

    vervuilen (ook fig.)

    vnw: verontreinigen, vervuilen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    vgl. gepollueerd; depollueren; pollutie; polluent

    De nauwgezetheid van de meetapparatuur werd drie keer gecheckt nadat ook de Jetta dertig keer meer bleek te pollueren dan VW zelf aangaf. (demorgen.be)

    Het is precies diezelfde onzuiverheid die op andere plaatsen het dossier ook nog pollueert en veeleer voor vragen zorgt dan voor antwoorden. (vrt.be)

    Bestaan er noodscenario’s voor het proefveld wanneer de onderzoekszone ten gevolge van een ramp gepollueerd wordt of dreigt te worden? (vlaamsparlement.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Dec 2024 20:02)

    👍
    6

    #909

    zwaaien, de pollepel ~

    zie pollepel, de ~ zwaaien

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Dec 2024 07:30)

    👍
    4

    #910

    pollepel, de ~ zwaaien
    (uitdr.)

    de baas/chef zijn of spelen (ihb in de keuken)

    vnw: de pollepel zwaaien: de baas zijn

    Dat ze nu in Maison Oscar woont, waar ze de plak en de pollepel zwaait met zuiderse bravoure, dat stond ook niet echt in haar scenario. (tijd.be)

    Voorbeelden van adressen die in de Brusselse gids staan zijn brouwerij Cantillon, een instituut voor traditioneel Lambiek bier en Les Brigittines, een historisch typisch restaurant waar chef Dirk Myny de pollepel zwaait. (datanews.knack.be)

    En terwijl Pierre Wynants er de pollepel zwaaide, zou het zelfs sinds 1979 onafgebroken drie trotse sterren aan de art deco-gevel mogen hangen. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Dec 2024 07:29)

    👍
    10

    #911

    polieren
    (ww. polierde; gepolierd)

    polijsten

    vnw

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 2

    Vandaag mijn vriendin haar auto gepolierd en er dan een sealant op gelegd (gelijkaardig aan wax) (autoforum.be)

    Gepolierd beton is door de duurzaamheid relatief goedkoop. Er is bijvoorbeeld ook geen chape nodig. (zimmo.be)

    Is het niet om je persoonlijke ervaring te verrijken, dan om je eigen denkbeelden mee vorm te geven en te polieren. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Dec 2024 17:02)

    👍
    5

    #912

    pol en soc
    (uitdr.)

    de studierichting politieke en sociale wetenschappen

    vnw

    vgl. pol en soccer

    Hij is lid van een studentenvereniging, heeft Pol en Soc gestudeerd, en zat bij de vorige verkiezingen nog bij N-VA Kinrooi. (hln.be)

    Oud-student – nu journalist – Peter De Croubele ging gisteren naar het feestje voor 25 jaar “Pol en Soc” in Gent. (vrt.be)

    Michel mag voor een duizendtal voornamelijk eerstejaarsstudenten pol en soc het academiejaar aan de UCL aftrappen. (demorgen.be)

    154 studenten hebben er voor gekozen om pol en soc te gaan studeren, terwijl dat er vorig jaar 203 waren. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Dec 2024 07:21)

    👍
    5

    #913

    ciaokes, byekes
    (uitdr.)

    combinatie van ciaokes en byekes om de afscheidsgroet te benadrukken. Dikwijls ook pejoratief gebruikt.

    “Oké dan. Ciaokes, byekes!” (demorgen.be)

    TOEDELOE Ciaokes, byekes, wij gaan naar Ibiza!(facebook)

    Ga je haar aanspreken, moet je haar ouders aanspreken, of doe je alsof je niks gezien hebt? Of is het van: ciaokes byekes, die moet niet meer terug komen?! (maisonslash.be)

    Tips: is 2e geworden bij auditie voor like me, ze zegt ciaokes miawkes, in like me zegt ze ciaokes byekes. (beyondgaming.be)

    Ook willen we boke graag toelaten in 888-titels. En omdat er geen geschikte vervangvorm voor
    te vinden is, zijn ciaokes, byekes en miauwkes ook toegelaten (vrt stijlboek T888)

    De Noordzee is een gevaarlijke plas, met sterke stromingen en onderstromingen. Als je daardoor gegrepen wordt, is het ciaokes byekes (demorgen.be)

    Matthias Schoenaerts neemt geen afscheid met ‘Ciaokes, byekes’. Matthias Schoenaerts neemt afscheid met ’Veel groetjes, tot in den draai en … (knack.be)

    De stemming was duidelijk: elf stemmen voor Bert. Die was erg boos. “Bertje bondgenoot is weg. Ciaokes byekes”, brieste hij. (gva.be)

    “Ciaokes, byekes!”: Van Gerwen pakt snel in na historisch 6-0-verlies tegen Dobey (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Dec 2024 08:40)

    👍
    6

    #914

    pointeren
    (ww. pointeerde; gepointeerd)

    1. afvinken
    2. aan- of afwezig registreren, prikken met de prikklok

    opm.: pointeren is blijkbaar ook nog een sportterm, o.a. in de petanque

    vnw:
    • afvinken
    • prikken, via een prikklok je aanwezigheid registreren, afstempelen

    Team Taaladvies: “De woorden pointeren* en punten* zijn geen standaardtaal in de betekenis ‘gebruikmaken van een prikklok’. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn prikken en klokken.”

    1.
    (…) maar we dienen ons in te schrijven… Wim zit drukdoende met zijn altijd bekommerde dame, zenuwachtig iedereen zijn bollekespijlroadbook te bezorgen, af te pointeren en de kassa te doen kloppen.(seniorennet.be)

    Bij een bemande controle dient de controlekaart overhandigd te worden aan de controleur. Het is niet toegestaan vroeger te pointeren aan een tijdscontrole (vas.be)

    2.
    Vragen aan een collega om te pointeren voor u? Dat is verleden tijd met onze mobiele prikklok. (geodynamics.be)

    Iedere werknemer die na het pointeren of na het appel op het werk komt, moet het uur van aankomst laten
    vaststellen door de daartoe aangewezen verantwoordelijke persoon. (handbal.be)

    Men was echter bezig om het pointeren af te schaffen (zeker met het werken van thuis en flexwerk…) (beyondgaming.be)

    Werknemers die zich niet melden worden voor het resterende aantal uren als ongewettigd afwezig gepointeerd. (werk.belgie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Jan 2025 09:36)

    👍
    5

    #915

    Eenzame Hartenbureau, het ~
    (uitdr.)

    Naar het gelijknamige radio- en tv-programma van wijlen Edwin Ysebaert waarbij luisteraars voor heel Vlaanderen hun hart konden uitstorten. Refereert nu in de Vlaamse taal naar toestanden waarbij het emotionele de bovenhand haalt.

    Het eenzame hartenbureau van Jean-Claude Juncker (tijd.be)

    Ik heb mezelf vandaag gepromoveerd tot zaakvoerder van het eenzame hartenbureau, nog een leuk logo en badge en daarmee spreken ze me misschien niet meer aan over Valentijn, want een goede kapitein kan zijn schip toch niet verlaten. (match4me.be)

    “Hij maakte misbruik van het eenzame hartenbureau van mijn cliënte”, zegt de advocaat van de Waalse vrouw. (nieuwsblad.be)

    Het leek hier soms wel het Eenzame Hartenbureau. Maar er werd hier ook veel gelachen, hoor. (kw.be)

    Het eenzame hartenbureau is bereikbaar via het Chirolink secretariaat (via de knop onderaan deze pagina). (chirolink.be)

    Met ‘Renners in aantocht’ mikken ze op een breed publiek. ”Dit toneelstuk zou ook ‘het eenzame hartenbureau’ kunnen heten.” zegt Goossens (gva.be)

    Jullie vormden het eenzame hartenbureau van de hiphop? (gva.be)

    Op zoek naar een goede film om het nieuwe jaar mee te beginnen? Stap gerust binnen in dit eenzaam hartenbureau voor gevorderden. (filmfreak.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Dec 2024 09:57)

    👍
    5

    #916

    poetsman
    (zn. m.; ~nen)

    SN-NL: schoonmaker

    mannelijk van poetsvrouw

    In een nieuwe wervingscampagne vermeldt het bedrijf expliciet het loon dat een beginnende poetsman of -vrouw mag verwachten. (vrt.be)

    Poetsman is niet welkom bij klanten poetsdienst (standaard.be)

    Otto Herrarte, poetsman in een hotel, stelt dat niet hij maar zijn alter ego de moorden pleegde. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Dec 2024 08:06)

    👍
    5

    #917

    poeierdroog

    zie poederdroog

    vnw: poeierdroog (bn.): kurkdroog

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Dec 2024 11:39)

    👍
    4

    #918

    poeieren
    (ww. poeierde; gepoeierd)

    slagen/slaan, ranselen

    vnw:
    •afranselen, een pak slaag geven
    •foppen, bedriegen, afzetten
    •vleien

    Woordenboek van Populair Taalgebruik (Marc De Coster 2020-2024): (Vlaanderen, inf.) (iemand) afranselen, een pak slaag geven.

    opm: voetbalterm poeieren (hard loeien) is SN

    Noliko-dames poeieren Vocelli onder de mat. (hbvl.be)

    Lastige rit, maar niet lastig genoeg om de “sprinters” eraf te poeieren denk ik. (wielerflits.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Dec 2024 11:29)

    👍
    4

    #919

    poeier, zijn ~ verschieten
    (uitdr.)

    (fig.) zijn kruit verschieten (o.a. in de sport, in het wielrennen ihb)

    vnw

    vgl. poeier

    “Hij had al te veel poeier verschoten voor het er echt om ging.” De ontgoocheling spatte er inderdaad van af bij Caleb Ewan. (hbvl.be)

    “Het ging vandaag eigenlijk nog zo slecht niet maar ik verschoot in de finale te veel poeier om goed te zijn.” (nieuwsblad.be)

    Johannes. Wannyn bracht de thuisploeg nochtans snel 2-0 voor, maar het poeier bleek verschoten (kerngentdepinte.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Dec 2024 11:01)

    👍
    6

    #920

    heropbloeien
    (ww. bloeide herop; heropgebloeid)

    opnieuw herleven, opbloeien

    zie heropbloei

    Kasterlee plant na grootschalige bevraging strategie om foor te laten heropbloeien. (gva.be)

    “Verder hoop ik beleid te kunnen maken voor de komende 12 jaar, zoals bijvoorbeeld stadsvernieuwing, dat we ons handelscentrum kunnen laten heropbloeien want er staan veel winkelpanden leeg”, aldus nog Eva Demesmaeker. (vrt.be)

    Door zijn terugkeer is het dorp heropgebloeid en kwam het sociale leven weer op gang. (demorgen.be)

    Het land bloeide herop onder Filip de Goede, Karel de Stoute, Maria van Burgondië, Filip de Schone en Keizer Karel. (dekaeck.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Dec 2024 07:28)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.