Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
iemand met een bril, ook (meestal) gebruikt als scheldwoord
Hé brillekas, ziet ge de goal niet staan?
vnw: onderjurk
< Frans la combinaison
uitspraak- en schrijfvarianten: komminesoan
Klik op de afbeelding
Mijn grootmoeder droeg altijd ne kommenezon.
Soms werd er al lachend gesproken van “ne komterizon”.
onderjurk, onderkleed: kombineezon, communaison (blog.seniorennet.be)
In eire comminaison ohoh. (facebook)
Onder haar uniform droeg zij een satijnige onderjurk, een combinaison, wat in het Limburgs-Kempens steenkooltaaltje als ‘komenezo’ werd uitgesproken (Marnix Peeters in De Morgen)
mondharmonica
zie ook mondmuziek, leithoorn, smoelschuif
regio: Heist o/d berg
Ik mende naar de smirrekes te gaan zien en op mijn noeneke te spelen, maar mijne guidon was kapot.
(Ik dacht naar de duifjes te gaan kijken en op mijn mondmuziekje te spelen, maar mijn fietsstuur was stuk.)
elektriciteit
zie ook: elentriek
Het licht is uitgevallen: ze zijn in ’t straat aan den elantriek aan het werken.
Mamaaa! De meneer van den elantriek is hier!
een strakke kut
(bij uitbreiding) een jong meisje of een maagd
Amai volgens mij is da grietje een echt spannerke, daar wil ik wel eens over gaan.
Vrouwelijke cipiers hadden seks in de gevangenis van Brugge. Eerst met de hand en dan een spannerke? (forum.politics.be)
“Mijn poesje is lekker nat (precies een watervalleke…hihi en SUUUPERstrak (= een spannerke)! Heb je zin? Kom bij me langs!”
(Spannerke | Redlights)
- gras
- voeder, evt. voor konijnen, koeien,…
uitspraak: /v.e.er/ of /veuj.er/
Klik op de afbeelding
Veujer met bloemen
Ik ga het veujer in de wei afdoen.
vervangstuk; reserveonderdeel
vnw: (reserve)onderdeel
Fr. pièce de rechange
Ik heb mijne pickup moeten wegdoen, ze konden hem niet meer maken, want de wisselstukken waren niet meer te krijgen.
“De garagist heeft ons nog een tijdje met wisselstukken kunnen helpen, maar uiteindelijk heb ik ons wagentje toch naar het stort moeten brengen. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
grote schoonmaak, zowel letterlijk als figuurlijk
vooral met het ww. houden is het dikwijls de figuurlijke zin: grote kuis houden
Rond Pasen is het den tijd van de grote kuis: alle vensters en deuren open, en maar kuisen, schilderen en vernissen.
’t Wordt hoog tijd dat ze eens grote kuis houden in die varkensstal.
demorgen.be: Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) is zelf ook voorstander van een grote kuis in de wirwar aan Vlaamse verkeersborden en zal naar eigen zeggen dan ook initiatieven nemen om het gebruik van de databank opnieuw te bevorderen.
vloek, verdomme
variant tedju
Dedju, ik ben mijn sleutels kwijt.
Tedju toch, net op het moment dat hij goed bezig was, ik denk dat hij de rest van het seizoen wel kan vergeten, dat is toch serieus jammer, het is de enige coureur nog die we hebben die zoiets kan winnen. (Land van wielrenners: verhalen uit de voorjaarsklassiekers – Herman Chevrolet)
ziek worden; in “panne” vallen
J’is in tallieter gevallen: hij is ziek geworden.
Pinksteren
< Middelnederlands: cinxen(e), sinxen(e) < Volkslatijn: ‘cinquagesima’, Oudfrans: ‘cinquiesme’
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: Oudste attestatie: Gent, Oost-Vlaanderen, 1236: Pinksteren, kerkelijke feestdag op de vijftigste dag na Pasen.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015 geen standaardtaal
Rond Sinksen is er altijd kermis in Antwerpen: de Sinksenfoor.
Voor wie op Sinksen graag de benen losgooit tot in de vroege uurtjes, is er goed nieuws. (standaard.be)
Ze wil voor de rondgang van de Sint-Hubertusprocessie en de halve marathon met Sinksen, honderden stoelen op de stoep. (standaard.be)
De Ternatse cultuur- en heemkring Sint-Gertrudis houdt met Sinksen haar tweejaarlijkse tentoonstelling in het parochiehuis van Ternat.(standaard.be)
vagina
uitspraak: mizjol
prov.Antw.: filomeen, fiool
Moogt ge de eerste keer uitgaan met uw lief? Laat niet van de eerste avond aan uw miejol zitten, hè!
verkiezingsaffiches ophangen
Verkiezingsborden verdwijnen, maar PVDA wil blijven plakken (Titel GVA 29/05/18)
> zie andere betekenis van plakken
dat gaat niet lukken
vnw: dat pakt niet, dat pakt geen verf: dat gaat niet, dat lukt niet
Ik heb aan m’n baas een extra dag verlof gevraagd, maar dat heeft geen verf gepakt!
Uw plannetje gaat geen verf pakken.
po, pispot met handvat
vgl ook panne
Wikipedia: Belgisch-Nederlands, Als men in de provincies West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen van een ‘bedpan’ spreekt (niet te verwarren met ‘beddenpan’ overigens), bedoelt men eer meestal een po of kamerpot. Het woord is in deze betekenis verouderd in Nederland.
klik op de afbeelding
#/media/File:Pot_de_chambre_3.jpg)
De porseleinen bedpan staat klaar bij het bed.
hoge babystoel, eventueel met een pispot ingewerkt
zie ook kakstoel
.jpg)
Louiske zit graag in zijn kakkestoeltje, dan kan hij goed rondkijken.
snel, onmiddellijk
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
prov. Antw.: op een wip en een gauw
zie ook: gauw, op nen hik en ne ~, op een wip en een flik
Het product was in een wip en een gauw uitverkocht.
een stuk spek
Woordenboek der Nederlandsche Taal: krip, krep: Van onzekeren oorsprong. Benaming voor een lapje vleesch, in verschillende streken in verschillende toepassingen, b.v. in de Kempen voor eene snee spek of hesp, in Breda voor een runder- of kalfslapje (zie Cornelissen-Vervliet; Hoeufft).
- “Krippe. Ofella, ofella porcina” Kiliaan (1599)
- “Een crippe ghebraden ossen vleesch” Bijbel v. Vorsterman (1528)
Wie wil er nog ne krep spek?
“Dus wie nog zin heeft in stoemp met worst, ne krep spek of ne pannenkoek?!” (facebook.com)
“In de Kempen is de oude generatie van de bevolking nog steeds verzot op een goede, dikke krep vet spek! Hun opvolgers houden dan weer meer van de iets dunner gesneden en magerdere variant!” (visitkasterlee.be)
zetpil, ook suppositoire, suppo, poepsnoep, poepraket
Ben een paar dagen niet naar bachten geweest, ik zal maar een gatkaramel opsteken.
Katholieke jeugdbeweging in Vlaanderen en Brussel ontstaan na de eerste wereldoorlog. De naam is afkomstig van de Griekse letters X (chi) en P (rho), een afkorting van de Griekse spelling voor “christos” (Kristus).
De Franstalige zusterbeweging heet Patro. De Chiro van de Oostkantons sluit aan bij de organisatie van Chirojeugd Vlaanderen.
Het Christusmonogram (oude logo)
in samenstellingen chiro- zoals: chiroleider, chiroleidster, chirokamp, chirolokaal, chiroheem, chiroafdeling, chirogroep, chirokermis, chirokas, chirojongen, chiromeisje, chirofuif, meisjeschiro, jongenschiro, chirojeugd, chirowerking, chirowinkel enz.
De jongens hadden vandaag een stadsspel met de Chiro.
Onze Jeroen is vandaag naar de Chiro.
Ik was vroeger bij de PX.
De chiro, met meer dan 100000 leden, is de grootste jeugdbeweging van Vlaanderen.
Verschillende chiro’s van het gewest verenigen zich op een 3-daags kamp.
In 2019 viert Chiro Zolder zijn 75 jarig bestaan, daarom is er op de website een pagina bijgevoegd met alle info/ideeën hierover.
Op 9 mei organiseert Chiro Zolder haar jaarlijkse bieravond.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
