Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
herdershond
ook schaper
< Woordenboek der Nederlandsche Taal, scheper: Zeer verbreide gewestelijke vorm naast schaper (schaapherder)
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
zie ook Mechelaar, Mechelse scheper
Duitse scheper
Er zijn Duitse en Belgische schepers, de laatste zijn meer bekend als Mechelse schepers. Het zijn intelligente, trouwe en dappere dieren die voor veel doelen ingezet worden.
iets beschadigen
znwb: gewest. ook m. betr. t. zaken: toetakelen, (erg) beschadigen.
varianten:
- schandaleren: Haspengouw en Antwerpse Kempen: schade berokkenen aan, beschadigen (vaak figuurlijk)
- schandeliseren (zie daar voorbeelden)
Die vandaaltjes emmen met hunne graffiti vroem ne gevel geschandaliseerd.
Als ik die pots opzet ga ik heel mijn coiffuur schandaliseren.
“Iedereen die in contact staat met cynische mensen en dit niet openlijk wil afzweren zou moeten worden geschandaleerd en openlijk vernederd.” (forum.politics.be)
ten schande maken, beledigen
vnw: in België vaak voor: beledigen, te schande maken, ergeren
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
znwb: (Iem.) ergeren; te schande maken
zie ook andere betekenis van schandaliseren
“Wat nu dringend is, zijn de mensen”, benadrukt Magnette. Hij is naar eigen zeggen geschandaliseerd door de aankondiging (vrt.be)
Ook in het Vlaams Parlement waren politici tijdens 42 vergaderingen 102 keer ‘geschokt’, ‘verontwaardigd’ of ‘geschandaliseerd’. (demorgen.be)
Een rechter die Kaniosha’s verleden kent, misbruikt dat om haar nog eens te schandaliseren. (standaard.be)
- weg, verdwenen, ervandoor
- gestolen
Wordt gebruikt met hulpwerkwoord ‘zijn’, ook ‘schampavie spelen’
Herkomst:
- Waarschijnlijk van het Spaanse “escampar” (vluchten) of van het soortgelijke Italiaanse “Scampa via !” (scheer je weg).
- volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal: Ontleend aan een afleiding van Frans escamper, misschien aan escampativos.
- volgens Van Dale: schampavie < Spaans escampavia (licht vaartuig dat zich gemakkelijk kan verplaatsen), van escampar (de wijk nemen)
vnw:
-schampavie spelen: ervandoor gaan
-schampavie zijn: ervandoor zijn
wnt: Alleen in de verbindingen schampavie spelen, zich wegpakken, de plaat poetsen, uitknijpen en schampavie zijn, er van door zijn. In Zuid-Nederland.
Van Dale online: BE: spreektaal: verdwenen
schampavie spelen: geruisloos verdwijnen
Typisch Vlaams: schampavie spelen/zijn : Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4; In Algemeen Nederlands alleen in de weinig gebruikte uitdrukking ‘schampavie spelen’. In Belgisch-Nederlands ook ‘schampavie zijn’. De uitdrukking vindt haar oorsprong in het Italiaans of Spaans, waar ‘scampavia/escampavia’ een soort schip was.
zie ook schamplavie
Ik ben schampavie, ik ben er van door.
Toen de beklaagde moest verschijnen voor de rechter, speelde hij schampavie.
Mijn auto is schampavie, hij is gestolen.
Het jongentje was hier aan het spelen, maar al met ne keer was hij schampevie. (West-Vlaanderen)
lei, daklei, uit leisteen gemaakt
opm: een gevelschalie bestaat ook
vnw: lei, leisteen, vooral voor dakbedekking
Van Dale 2018 online: BE, verouderd
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
wnt: Schalie: alleen in Zuid-Nederland.
< Oud-Frans: escaille: schub
zie ook schaliedak, schaliëndak, schaliedekker
schaliedak
Op oude gebouwen zien we nog veel schaliedaken.
Verwijderen asbest gevelschalien. Bunsbeek (twizzi.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
