Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door fansy

    Copernicaanse omwenteling
    (begrip)

    - politiek in België: diepgaande hervorming van de Belgische staat, die de verantwoordelijkheid en de bevoegdheid bij de deelstaten legt
    - een radicale verandering < de leer van Copernicus

    SN: Copernicaanse revolutie, paradigmaverschuiving

    De Copernicaanse omwenteling is eigenlijk een rekbaar begrip dat wel eens verschillend wordt geïnterpreteerd door politiekers, naargelang wat hun het beste uitkomt.

    demorgen.be: Veel meer determinerend voor wat de PS doet, is dat de Franstalige socialisten volledig vertrekken vanuit een regionalistische invalshoek. Zij voerden de copernicaanse omwenteling uit.

    hbvl.be: Kris Peeters wil ‘Copernicaanse omwenteling’

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Jul 2017 14:21
    3 reactie(s)

    verbalemonden
    (ww. ~mondde, verbalemond)

    zonder respect om zeep helpen, stukmaken, vernielen, slecht beheren

    < Middelnederlands voorvoegsel bal > balo: slecht, verderfelijk, zoals in balorig, baldadig

    WNT:
    < Middelnederlands: als beheerder (enig goed) slecht of oneerlijk beheeren
    < balmond (baelmond), znw. m. Mhd. balmunt. Van bal, d. i. slecht, en mond, d.i. voogd. Vgl. hd. vormund en ndl. momboor, mondig, enz. Een slecht voogd, hij die de belangen van minderjarige kinderen, aan zijne voogdij toevertrouwd, slecht behartigt, en vervolgens hij, die zijne bevoegdheid verliest om weder voogd te zijn.

    Van Dale 2014: gewestelijk

    Dat baldadig ventje heeft zijn gedacht doorgezet en op zijne weg alles verbalemond wat hem tegenkwam. Een kras op nen auto, ne sjot tegen de vuilzakken, buskestamp. Ga maar uit de weg als ge hem tegenkomt.

    Dat huis kunt ge niet huren, dat zou eerst helemaal moeten vernieuwd worden want de vorige huurders hebben het op 3 jaar tijd verbalemond.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door fansy op 10 Jul 2017 14:17
    2 reactie(s)

    afcentiem
    (de ~ m (alleen in mv. gebruikt))

    Afcentiemen en opcentiemen zijn Vlaamse termen. In Nederland spreekt men van opcenten en afcenten. (Bron: Wikipedia)

    De Gewesten mogen afcentiemen heffen op de personenbelasting, maar tot nog toe hebben zij van deze bevoegdheid geen gebruik gemaakt. (bron: VRT Tekst)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Jul 2017 14:14
    2 reactie(s)

    brevet
    (het ~, ~en)

    - diploma, getuigschrift, akte
    - attest dat meestal uitgereikt wordt ten gevolge het slagen in een of meerdere theoretische en/of praktische proeven over een specifieke vaardigheid of deskundigheid al dan niet door een ‘officiële’ (erkende) organisatie.

    Van Dale: diploma waarbij een rang met de daaraan verbonden rechten of een vergunning tot het uitoefenen van enige functie wordt verleend

    In de Vlaamse betekenis is er aan een brevet niet altijd een bevoegdheid gekoppeld. Een Vlaams brevet is vaak meer vrijblijvend en wordt dus gemakkelijker gebruikt (google: 2x zoveel Belgische brevetten dan NL)
    Voorbeelden brevetten (waaronder sommige SN): vliegbrevet, duikbrevet, vaarbrevet, redderbrevet, zeilbrevet, zwembrevet,…
    De scouts kunnen bij wijze van spreken een brevet van ‘knopen leggen’ uitreiken. Er is geen enkel recht/vergunning of bevoegdheid aan gekoppeld.

    Soms ook gebruikt om aan te geven dat men iets goed kan: “Zal ik de auto binnenzetten? Ik heb een brevet parkeren.”

    Na al die cursussen, een theoretisch examen en praktische proeven in het zwembad heb ik eindelijk mijn reddersbrevet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Jul 2017 14:14
    11 reactie(s)

    schepen
    (de ~ (m.), ~en)

    Lid van het schepencollege, het uitvoerend orgaan van het gemeentebestuur. Een schepen krijgt meestal een bepaalde bevoegdheid toegewezen: bv. schepen van sport. De eerste schepen vervangt de burgemeester indien nodig.

    NL: (analogon) wethouder, wethoudster

    zie ook schepen, eerste ~

    De burgemeester en schepenen stonden op de eerste rij bij de opening van de nieuwe sporthal.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 10 Jul 2017 14:09
    4 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.