Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
normaal gezien, normaliter
ook: normalerwijze
“Kramers heeft normalerwijs/-wijze niet opgenomen. De GVD vermeldt het zonder label en beschouwt het dus als Standaardnederlands, maar volgens de Hedendaagse Van Dale en het Woordenboek voor correct taalgebruik is het Belgisch-Nederlands.” (Schrijft Knack Belgisch? – Siegfried Theissen)
zie ook normaalgezien
eigennamen en woorden die normalerwijs een hoofdletter moeten hebben, behouden de hoofdletter. (vrttaal.net)
Wanneer de nier beschadigd wordt, zullen de functies die normalerwijs door de nier worden uitgevoerd, minder goed of helemaal nier meer uitgevoerd worden. (allesovernieren.be)
Normalerwijs had er rond deze tijd al een overeenkomst bereikt moeten zijn. (demorgen.be)
Je kan starten in februari. Je zult normalerwijze 3 jaar later in februari afstuderen.(onderwijskiezer.be)
In uw aannemingsovereenkomst is normalerwijze bepaald hoe dergelijke voorlopige oplevering gebeurt. (livios.be)
In het Vlaams wordt “cacao” meestal(?) als “kakkaoo” uitgesproken, met klemtoon op de eerste lettergreep. In Nederland heet het “kakau” of “kakkau” met klemtoon op de laatste lettergreep.
zie ook Vlaamse uitspraak
Vraag van de week:oe spreek je het woord cacao uit?
Het woord cacao wordt uitgesproken als kaakou of kakou, waarbij de klemtoon op de tweede lettergreep valt en – ao – uitgesproken wordt zoals in blauw. In België is ook de uitspraak kakaoo heel gewoon: de klemtoon valt dan op de eerste lettergreep, en a en o worden als aparte lettergrepen uitgesproken, zoals in farao.
Cacao is via het Spaans ontleend aan kakáwa, een woord uit de taal van de Azteken. De Spaanse veroveraar Fernando Cortez heeft in 1528 als eerste cacaobonen in Europa ingevoerd.
(Taallink 408)
“Schrijft Knack Belgisch?” – Siegfried Theissen:
Zijn boekje te buiten gaan i.p.v. buiten zijn boekje gaan
‘…dat de Smedt in menig opzicht zijn boekje te buiten gaat.’ (Knack, 10-03-1999)
De drie woordenboeken vermelden alleen buiten zijn boekje gaan. Slechts het Woordenboek voor correct taalgebruik heeft zijn boekje te buiten gaan – als Belgisch-Nederlands – opgenomen. Het overzichtstabelletje geeft een eigenaardig beeld. In de Knack-corpora zien we weer het bekende schema: in de tweede periode een toename van het gebruik en de laatste twee jaar een spectaculaire daling. Maar het eigenaardigste is wel dat de afgekeurde vorm die in de drie Nederlandse woordenboeken helemaal niet voorkomt, in NRC vaker gebruikt wordt dan de vermeende AN-vorm. Ofwel is dit een evolutie (invloed in de richting Vlaanderen-Nederland) van de laatste tijd of de woordenboeken, inclusief het Woordenboek voor correct taalgebruik, hebben zich schromelijk vergist.
(herschikte tabel – GG)
a) zijn boekje te buiten gaan
b) buiten zijn boekje gaan
Knack I (‘91-’95) a) 11 (= 61%) b) 7 (= 39%)
Knack II (‘96-’98) a) 13 (= 87%) b) 2 (= 13%)
Knack III (‘99-’00) a) 2 (= 25%) b) 6 (= 75%)
NRC (‘93-’94) a) 19 (= 58%) b) 14 (= 42%)
- einde citaat -
Het is dus niet duidelijk of dit Vlaams is of van Vlaamse oorsprong.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Buiten het (zijn) boekje gaan, zijn eigen terrein verlaten, zijne bevoegdheid te buiten gaan; spreken over zaken die niet aan de orde zijn of waarvan men geen verstand heeft, of: iets doen waartoe men geen recht of geen last heeft.
Antoniem: Hij houdt zich aan zijn boekje, van angstvallige, niet zelfstandig denkende menschen.
Vergelijk: boek, boekje, uw ~ uiteendoen
Wat met Gerechtsdeurwaarders die hun boekje te buiten gaan (juridischforum.be)
Antwerpse politie start intern meldpunt rond agenten die boekje te buiten gaan. (demorgen.be)
Boek, in het Nederlands onzijdig
Oud Nederlandsch Woordenboek: Oudste attestatie: 901-1000: Zuid-Nederrijn
Vlaams MiddelNederlandsch Wooordenboek: Oudste attestatie: Limburg, 1240
Woordenboek der Nederlandsche Taal: znw. onz., voorheen ook m., gelijk in de Zuidnederlandsche volkstaal nog thans. Daar de Germanen hunne runen op takken van een vruchtdragenden boom krasten, heeft men vanouds dit woord in verband gebracht met Boek, beuk. Thans gist men dat er in het Germaansch oorspronkelijk een manlijk woord bôk, beuk heeft bestaan dat, onzijdig gebezigd, aanvankelijk: beukebast beteekende, daarna: plankje of stokje (van beukebast: boekstaaf) om op te schrijven, eindelijk: de daarin gekraste rune of letter. Het manlijk geslacht kan op eene dergelijke manier ontstaan zijn uit eene verkeerde opvatting van het onz. mv. die boec; verg. mhd. diu buoch onz. mv., met de bet.: boek.
vergelijk: boek, op den ~, op den boek vliegen, zijn boekje te buiten gaan
Edde gij diejen boek al geleze?
> andere betekenis van boek
spel kaarten
zie ook bat
Van Dale online 2018: niet algemeen een boek kaarten, een spel kaarten
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Alleen in Zuid-Nederland.
- In Oost-Vlaanderen beteekent de(n) boek ook: de kaarten (of bij overdracht: de dominosteenen), die blijven liggen nadat ieder speler de zijne gekregen heeft (schuerm., Bijv. 1883). NL: stok.
- in West-Vlaanderen doodboek of dos genoemd wordt.
Voor dit spel zijn twee boeken kaarten nodig.
Javier Jarquin, een ninja met een boek kaarten (metrotime.be Brussel)
De spelbegeleider heeft een boek kaarten vast. (spelensite.be/mediaraven vzw)
Bij onze eerste ontmoeting heb ik u een boek kaarten van het COV gegeven. Tweeënvijftig kaarten als belangrijk symbool. (acv-online.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
