Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
koning, vorst, soevereine regeerder van een monarchie
vr. keuningin
Oud Nederlands Woordenboek: kunink: in het Oudnederlands komen vormen met en zonder nasaal voor de g/-k- in de bronnen naast elkaar voor.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Koning: vooral in Z.-Nederl. komt thans veelvuldig keuning voor. In de meeste zuid- en oostndl. diall.: keuni(n)k met stemloozen eindmedeklinker. De vorm met umlaut (köning), die eigenlijk de normale is en die vroeger zeker nog meer verspreid was dan nu.
> Germ: kuni-: aanzienlijk man, vorst, man van voorname afkomst
zie ook keunienk
De zotte keunink is een lied van Willem Vermandere:
‘t Is jaren geleden waar da’k ga van zingen
van voor juldern tijd, je ziet ’t is heel oud
er leefde een keunink met zijn keuninginne
in een kastele van marmer en goud
Amai merci, die boek zo in mijn handen gooien! Zo geven ze de keuning zijn handschoenen ook en dat zeggen ze nog: “Arrè, ge zaa ze”.
zie koning, zo geven ze onze ~ zijn handschoenen ook
wordt gezegd als men iets niet fatsoenlijk geeft, maar smijt
zie ook keuning
Ze vroeg aan heure vent om het brood eens door te geven. Hij had waarschijnlijk een ochtendhumeur en smeet het voor hare neus neer. Waarop zij hem aankeek en zei: "Awel mercie, zo geven ze onze Koning zijn handschoenen ook en dan zeggen ze nog “arrè, ge zij ze”.
eik, eikenboom
uitspraak in sommige regio’s: iekelenboom
We gaan morgen die eikelenboom afdoen, ik heb al met de mannen van de zagerij afgesproken om hem te komen halen.
versnellen in het lopen, rijden, stappen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bedr. en onz. zw. ww. Van ver- met dapper. Niet in Middelnederlands Woordenboek. Uitsluitend aangetroffen in Vlaams-België.
- Verhevigen, versterken; feller, heviger, sterker worden.
“— Deez meedoogentheit, Zoo vérre van ’t opregt meedoogen afgespreit, Verdappert myn verdriet, doet de ongenucht vermeeren.” De Potter, Getrouwen Herder (1678).
- Versnellen, verhaasten; sneller worden.
¨
Typisch Vlaams: nieuwe energie opdoen (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 2
VRT taal: verdapperen: Belgisch-Nederlandse sporttaal. Soms ook in een andere context.
versnellen, zijn tweede adem vinden, er weer tegenaan kunnen gaan, sterker / feller / groter / duurder worden
Voorbeelden:
?? Het peloton kon nog nauwelijks reageren, toen de Belg verdapperde.
Het peloton kon nog nauwelijks reageren, toen de Belg versnelde.
?? Het aandeel verdapperde met 13 % in twee weken.
Het aandeel werd in twee weken 13 % duurder.
Toen hij hem achterna zat, begon hij te verdapperen en kon hij hem inhalen.
Overigens, bepaalde termen die jullie als typisch Vlaams beschouwen zijn in Vlaamse oren eigenlijk louter typisch Wuyts (“verdapperen” bijvoorbeeld: niemand anders hier te lande gebruikt ooit dat werkwoord!) (fiets.nl)
bijgebouw
regio Lembeek, Halle
Er is ingebroken in de amix.
Het raam van de amix staat open.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
