Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
rolstoelgebruiker
zie rolwagen
U hebt een schriftelijke verklaring van uw arts waarin hij vermeldt dat u: permanent rolwagengebruiker bent of geen 300 meter te voet kunt gaan naar aanleiding van een cardiorespiratoire of locomotorische aandoening (vlaanderen.be)
Als de NMBS vindt dat ik als rolwagengebruiker geen recht heb op degelijk openbaar vervoer, dan mag u dat gewoon in mijn gezicht zeggen. (vrt.be)
De kamers en badkamers werden aangepakt en ook de receptie en de publieke toiletten beter bereikbaar gemaakt voor rolwagengebruikers. (standaard.be)
rolstoelvriendelijk, toegankelijk voor rolstoelgebruikers
zie rolwagen
De wandel- fietsweg is rolwagenvriendelijk vanaf de Alexisstraat tot op het hoofd van het Oosterstaketsel (2500 meter ongeveer). (zone-nieuwpoort.be)
Ons toilet is rolwagenvriendelijk. En we beschikken bovendien over een actieve tillift om transfers uit te voeren. (nabijdezomerlinde.be)
Op de hoek van de Molenweg en het Westkaaipad in Ieper komt er nieuw buurtpark met fruitbomen, een bloemenweide en een rolwagenvriendelijk houten platform. (hln.be)
Uitstappen organiseren voor mensen die minder mobiel zijn is evenwel geen sinecure. Zo moet de bestemming rolwagenvriendelijk zijn en aan de deelnemers moet aangepaste verzorging geboden kunnen worden. (nieuwsblad.be)
rolstoel
zie ook rolwagengebruiker; rolwagenvriendelijk
Ze zullen dan de mensen met een looprek of rolwagen begeleiden en kunnen er dan ook nog wat extra beweging aan koppelen. (vrt.be)
De staat van de voetpaden bijvoorbeeld laat te wensen over en zeker voor mensen met een rolwagen, scootmobiel of ander hulpmiddel (vrt.be)
En Agnes zit een goeie tien minuten in een hoekje van de woonkamer te verpieteren alvorens een verpleegster haar rolwagen verplaatst. (demorgen.be)
Het hoger gelegen gedeelte is bochtiger. De Pieten moeten kinderen in een rolwagen omhoog en naar beneden dragen.(standaard.be)
Toegangshelling voor rolwagens, gemotoriseerd of niet, voor mensen met beperkte mobiliteit en ook voor slechtzienden. (seton.be)
de hoofdrol, de belangrijkste rol
vnw: de eerste rol spelen: de hoofdrol spelen
Driessens speelde de eerste rol, August Leytens werd door het stadsbestuur als directeur aangesteld en Eloy Lemaire nam de artistieke leiding op zich. (encyclopedievlaamsebeweging.be)
Visconti is geen Melville die in Le Samouraï trenchcoat en borsalino een film lang de eerste rol geeft. (dewitteraaf.be)
De eerste rol van de professionele syndicus is het beheer van het gebouw. (syncura.be)
uitdrukking om het verschil in snelheid waarmee men in de gezondheidszorg geholpen wordt tussen de reguliere – en de private zorg mee aan te geven
m.a.w. de negatieve aspecten van de privatisering in de gezondheidszorg
verg. Fr. “médecine à deux vitesses”
Een andere zweem van Arcadia vinden we in de gezondheidszorg zelf. We evolueren steeds meer naar een gezondheidszorg op twee snelheden. (Artsenkrant)
Erkent u het risico van een gezondheidszorg op twee snelheden, die op ons afkomt als we er geen acties tegen ondernemen? (Vlaams Parlement)
“Niels: “Ik kreeg, bij een MRI-scan voor een acuut rugprobleem, te horen dat ik een snelle afspraak kon krijgen, maar enkel als ik extra ereloon zou betalen. Bestaat er een volksgezondheid met 2 snelheden?” (VRTNWS)
vetkaars
gwnt: (Zuidn.)
zie ook roetekeise
Ik smeerde het zeemvel steeds in met roetkaars. Nog steeds het beste wat er bestaat tegen verhitting. (standaard.be)
Borst en rug beschermden we met bruin inpakpapier, ingestreken met roetkaars. (demorgen.be)
Voor de verlichting in woonkamers, in openbare ge- bouwen en zelfs in kerken werd meer en meer gebruik gemaakt van vet- of smeerkaarsen, ook roetkaarsen genoemd (histories.be)
(fig.) het inwerken van een persoon, ploeg, team, …; inwerkperiode; bv. ook trainingsfase of voorbereidingsfase in de sport
vnw:
•training, voorbereiding in de sport
•inwerkperiode
zie ook andere betekenis van rodage
vgl. roderen
Het team is nog duidelijk in rodage, mede door de vele personeelswisselingen. (torhoutvandaag.be)
Men voorzag voor ca. 19 miljoen leningen en daarvan is er ca. 13 miljoen gerealiseerd. Men was nog in “rodage“, zo vond de schepen van Financiën.(kortrijkwatcher.be)
Je ziet dat we nog in rodage zijn. De ploegen weten blijkbaar nog niet altijd de ingeschreven spelers, met als gevolg aangepaste uitslagen. (kavvv.be)
Dat loopt voorlopig nog niet zoals het zou moeten, maar dat is ook normaal. “Jürgen is hier nog maar drie maanden, he. Hij zit nog in rodage. Dan mag je niet te veel gas geven”, zegt Patrick Lefevere in Het Nieuwsblad. (wielerkrant.be)
iemand die robottekeningen maakt
De voorbije maanden zijn robottekenaars van de federale politie maar liefst 17 keer onnodig ingezet. Onnodig, want de dader bestond niet en de feiten bleken verzonnen. (vrt.be)
De lokale politie van de zone Lanaken-Maasmechelen vorderde een robottekenaar. (demorgen.be)
Een politieteam werd op het onderzoek gezet. Ook een robottekenaar werd opgeroepen omdat het meisje één van de daders zou kunnen beschrijven. (standaard.be)
Sommige expertises, zoals de robottekenaars, worden al vroeg bij een onderzoek betrokken. (politie.be)
met een snelle handeling wegnemen, wegstoppen, verdwijnen
vnw: vlug wegnemen
znwb: Van of m. betr. t. zaken: glijden; vlug wegstoppen
gwnt: (Zuidn., Barg.) (Zuidn.) glijden: de paling ritste uit mijn hand.
zie ook andere betekenis van ritsen
Onderweg naar de uitgang ritste hij ook nog enkele sokken mee, vervolgens verliet hij de zaak zonder te betalen. (nieuwsblad.be)
Met zijn tong ritst hij de bladeren en doorns eraf. De tong is zo ruw dat hij daar geen last van heeft. (docukit.be)
Als de eend aan het lange touwtje wordt getrokken, ritst hij mee op de soepel rollende wielen erachter. (houtenvriendjes.be)
Leeftijd van hond bij vermissing. 12 jaar. Ras: Hollandse Herder. Angstig. Neen. Medicatie. Ja. Omschrijving. Naar buiten geritst bij het uitladen van auto. (lostdogzzz.be)
geld afpakken van een ander (meestal door een machtiger partij), stiekem bestelen dus
NL: geld uit de zakken kloppen van
Als Vivaldi al in iets geslaagd is, dan is het door in de zakken zitten van de gewone Vlaming, die groen uitslaat bij het lezen van zijn energiefactuur. (Tax Win)
Je start bij Marc Coucke en je eindigt bij het spaargeld van Jos en Maria. Je gaat in de zakken zitten van de mensen uit de middenklasse. (Knack)
U noemt hen in feite witteboordcriminelen omdat ze in de zakken zitten van lobbygroepen. Daar zou ik toch wel eens wat meer uitleg over willen? (Vlaams Parlement)
van beneden, uit de laagte
Team Taaladvies: Het is niet duidelijk of vanonder en van onder in de betekenis ‘van beneden, uit de laagte’ tot de standaardtaal in België gerekend kunnen worden. Vanonder en van onder worden in België soms in die betekenis gebruikt, ook door veel standaardtaalsprekers. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die dat gebruik afkeurt.
Standaardtaal in het hele taalgebied is in elk geval van onderen. Ook formuleringen met van onderaan, van onderaf of van onderaf aan zijn mogelijk.
Het geluid kwam van onderen / van onderaan / van onderaf.
(…)
Vanonder is standaardtaal in het hele taalgebied als het als bijwoord wordt gebruikt in de betekenis ‘onderaan, onderin, aan de onderkant’.
Het licht komt van onder en langszij. De camera hangt loodrecht boven de drie platen (vrt.be)
Dus roest kwam van onder en zocht zijn weg langs zijkant naar boven waar er dan vliegroest voor kwam. (forum.modelspoormagazine.be)
er vanonder sluipen, er vanonder muizen
vnw: ervandoor gaan, wegvluchten, wegsluipen
znw: Van pers.: zich wegpakken, maken dat men weg komt, er van door gaan, de plaat poetsen; wegsluipen, wegvluchten.
gwnt: (Zuidn., Barg.): er snel van doorgaan, weglopen, wegvliegen
vgl. wegritsen
We kregen veertien beklimmingen te verwerken. In de slotronde ritste er een Fransman weg. (nieuwsblad.be)
Na een halfuur in de aula naar het eentonig betoog te luisteren, ritsen de mensen er een voor een vanonder zodat op het einde er nog een man of tien over blijft.
terugbetaling, terugstorting
vnw: terugbetaling, teruggave
znwb: Terugbetaling, teruggave (op sommige betalingen)
Dat leidt tot een enorme uitholling van ons fiscaal systeem, met allerlei aftrekken, vrijstellingen en ristorno’s. (demorgen.be)
Daarvoor gaan we werken met een systeem van ristorno’s. Wie meer afval binnenbrengt dan opgenomen in het contract, krijgt geld terug (standaard.be)
Maar Bagdad omzeilde dit door parallelle verkoop en overfacturatie, door miljoenen barrels ruwe olie te distribueren onder “vrienden” of door ristorno’s op de petroleumverkoop te incasseren. (vrt.be)
federale belastingen die aan de gewesten en de gemeenschappen doorgestort worden
gratis Van Dale online 2025: (België): rijksbelasting die ten goede komt aan de gewesten, en de gemeenschappen
vnw: (bnl.) deel van de inkomsten van de federale overheid die naar de gewesten of de gemeenschappen gaan
De Gemeenschappen kregen een ristorno op het kijk- en luistergeld. (fin.vlaanderen.be)
Wij willen hier nog even de opsomming uit de gewone wet
van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen herhalen
van de verschillende inkomsten die de Vlaamse Gemeenschap
ter beschikking staan :
1. eigen niet-fiscale middelen ;
2. een krediet ten laste van de Rijksbegroting ;
3. ristorno’s van de opbrengst van sommige bij de wet vastgestelde belastingen ;
4. een eigen fiscaliteit ;
5. leningen.
(vlaamsparlement.be)
werken aan een ring, wegenwerken aan een ringweg
De grote ringwerken in Tienen zijn nog steeds niet voorbij. Woensdag 4 april startte een nieuwe fase in het project, in de Veldbornstraat. (radio2.be)
Ondernemers vrezen ringwerken (hln.be)
Antwerpen belooft betere signalisatie bij ringwerken (demorgen.be)
Die ingrepen zijn nodig om de chauffeurs tijdens de eigenlijke Ringwerken voldoende alternatieven te bieden. (standaard.be)
Vraag is onder meer of er een nieuwe aanbesteding moet komen voor de geplande werken aan de Scheldetunnel en de ringwerken op de Antwerpse linkeroever (knack.be)
“De Ringwerken, dat is niet zomaar wat beton bijleggen.” (bruzz.be)
verkeer op een ring/ringweg
Ringverkeer Wezembeek-Oppem maand lang ’s nachts op één rijstrook. (demorgen.be)
Mensen die van Oostende naar Luik moeten of omgekeerd – zo’n 12 procent van het totale ringverkeer – hebben de huidige drie rijstroken dan voor zich. (bruzz.be)
Ringland schuift haar eigen mobiliteitsalternatief voor voren. Dat kan volgens de burgerbeweging gerealiseerd worden zonder het ringverkeer stil te leggen. (tijd.be)
Over enkele jaren zal het ringverkeer niet langer via Dok-Zuid lopen, maar over de Koopvaardijlaan. (nieuwsblad.be)
ringweg rond een plaats, dorp of stad
vnw: rondweg, ringweg
vgl. ringverkeer, ringland, ringwerken
Nieuwe verbindingsweg rond Eeklo-centrum. De Ring rond Eeklo is een project dat al vele jaren op tafel ligt. (wegenenverkeer.be)
De Raad van State heeft het dossier over de ring rond Anzegem vernietigd. Het effect van zo’n ring op het Kluisbos, in de Vlaamse Ardennen … (vrt.be)
Primeur in België: ‘Retiese ring’ is eerste ring rond dorp (demorgen.be)
Op de ring rond Brussel in Vlaams-Brabant (R0) verwacht het Agentschap Wegen en Verkeer grote hinder door de renovatie van de Leonardtunnel (demorgen.be)
Veel hinder verwacht op Antwerpse Ring richting Nederland (standaard.be)
slank, tenger
vnw: rild(e): slank, tenger
verouder(en)d? Waar nog in gebruik? Regio?
Gedicht van Karel Jonckheere. Muziek van Luc Van Branteghem. Gebroeders Schott, Brussel, z.j. 1949 “Gij lost uit uwe leest de rilde zilverberken” (schrijversgewijs.be)
Het kleine kleed omhult de rilde dij (bloggen.be)
Daar suisde een wondere wind door het rilde dennenwoud. (msv.d-en-v.be)
ongeveer, ruwweg
NL: in grote lijnen
Yep, ik ben eigenlijk met een rugzak vol kleren en een JR pass naar daar gegaan, ik wist in ruwe lijnen waar ik naartoe zou gaan, maar voor een deel heb ik het ook wat gewinged. (Beyond Gaming)
Het lijkt misschien cru om te stellen maar in ruwe lijnen moet u steeds de redenering volgen: "hoe kan de zoekmachine het meest aan mijn SEA campagne verdienen?” ((isinet.be)
Met cuppen kan je foutjes opsporen en de smaak van de koffie beschrijven. De koffie krijgt een score die je berekent aan de hand van een formulier. Er bestaan verschillende formulieren die in ruwe lijnen op hetzelfde neerkomen. (eostrace.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
