Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
SN/NL: zwijgen als het graf
Frank, Simonne en Franky zwijgen als een graf. (VRT MAX)
Boel werd voortdurend ondervraagd en gemarteld om inlichtingen over het verzet los te krijgen, maar hij zweeg als een graf. (wuustwezel.be)
Sommige fans denken dat zijn zoon Viktor in zijn voetsporen zal treden, maar Gert zwijgt als een graf. Spannend! (flair.be)
een manier van handelen of beslissen waarbij het toeval de overhand krijgt, naar vergelijking met het spel vogelpik een op darts lijkende gooispel
NL: natte vinger-werk
Een ander nadeel van dat nachtelijk gestechel en gemarchandeer is het spelletje vogelpik met begrotingscijfers. (Nieuwsblad)
Vooral de btw-controles worden een vogelpik, het is een toenemend probleem: almaar meer kantoren hebben daar niemand of bijna niemand meer voor. (Bron: DS)
Alle kiesvoorspellingen leken eens te meer op vogelpik. Terecht acht de buitenwereld ons een bende halve of hele oplichters die de publieke opinie beduvelen. (DS)
Op 10 december tekenden 160 Franstalige advocaten, die zichzelf specialisten in vreemdelingenrecht noemen, een gezamenlijk opiniestuk in de krant La Libre Belgique. Ze spreken van een ‘vogelpik’-procedure, waarbij de bevoegde administratie en staatssecretaris beschikken over “une liberté totale d’appréciation en fonction des circonstances”. (jubel.be)
Het is soms écht moeilijk om niet aan vogelpik te denken in de Belgische politiek. (HLN)
zichzelf bedenken
Ik dacht zo in m’n eigen dat dat op niet veel trok, wat die daar aan het doen was.
naar
vnw: de bus/trein voor Gent: de bus/trein naar Gent
De trein voor Antwerpen stoomt dampend en briesend het station binnen. (rixke.tassignon.be)
De bus voor Gent op 8 april is reeds besteld en we zijn er van
overtuigd dat het Gentse kuipke barstens vol zal zitten (volksunie.advn.be)
‘Wanneer ik dan tenslotte op een trein voor Brussel geraak, ontdek ik in mijn bagage toch nog een laatste sigaartje’ (standaard.be)
akkoord gaan met
vnw: zich akkoord verklaren voor: akkoord gaan met
zie ook akkoord zijn (met)
Eens beide partijen zich akkoord verklaren voor een vorm van contact, ontwikkelt zich een aftastend zoeken. (moderator.be)
De gemeenteraad wil zich principieel akkoord verklaren voor het ruilen van gronden achter het gemeentehuis. (standaard.be)
‘Om dat te vermijden, hebben we gevraagd dat alle ploegen een brief zouden ondertekenen waarin ze zich akkoord verklaren voor een BK met oortjes.’ (nieuwsblad.be)
‘Op dat stukje papier stond dat we ons akkoord verklaarden voor een schadevergoeding van 12.000 euro.’ (demorgen.be)
als
vnw: voor gevolg/doel/onderwerp enz. hebben, als gevolg/doel/onderwerp enz. hebben
zie ook voor gevolg
Coöperatieven onder en met consumenten hebben (mede) voor doel dat er samen wordt gekocht en dat er transacties zijn tussen de vennootschap … (economie.fgov.be)
Daarna werd het door een man of drie opgeschept op bakwagens en werd het weggevoerd naar de ‘toile’ (de transportriem) voor bestemming de ‘beer’ ( de mengmachine of ‘malaxeur’).(seniorennet.be)
als gevolg
vnw: voor gevolg/doel/onderwerp enz. hebben: als gevolg/doel/onderwerp enz. hebben
Team Taaladvies: Zowel als gevolg hebben als tot gevolg hebben is correct. (…) Voor gevolg hebben* is niet correct.
Ook drugsgebruik en -verslaving zitten vaak in die hoek, met doemdenken voor gevolg en met de publieke opinie tegen. (vrt.be)
De celstraf die hij opliep dreigt wel voor gevolg te hebben dat een aantal andere voorwaardelijke veroordelingen nu effectief worden (demorgen.be)
Dat heeft eerst en vooral voor gevolg dat uitkeringen aan personen die geen recht hebben op onderhoudsgeld, niet fiscaal aftrekbaar zijn. (standaard.be)
sterfbed
vgl. ziektebed
Daarom trok de toekomstige bruid zich niets aan van de vreemde blikken in het ziekenhuis en ging ze in haar trouwjurk naar het sterftebed van haar mama. (hln.be)
Als de beurs pas op het sterftebed wordt uitgekeerd hoeft de patiënt geen gezonde voeding meer te kopen, dan is het te laat. (lib.ugent.be)
ziekbed
vgl. sterftebed
“Uiteraard had hij zijn leeftijd, maar vanop zijn ziektebed hebben we samen nog de komende editie van de Gentse Feesten voorbereid.” (hln.be)
Valverde vanop ziektebed: “Beetje bij beetje verbeteren” (demorgen.be)
“Wat zou je zeggen tegen mensen die nog naar coronabetogingen gaan”, vraagt de journaliste hem op zijn ziektebed. (vrt.be)
Op haar ziektebed liet Josette al weten dat ze al haar geld en goederen na haar dood aan het goede doel wenste over te laten. (standaard.be)
een nieuw huis bouwen
google 2025: “een nieuwbouw zetten” .NL (93); .BE (964)
Wij hebben zelf recent in dezelfde regio een huis gekocht dat we nu met de nieuwe BTW-regeling gaan slopen en een nieuwbouw zetten. (bouwinfo.be)
“Je huis slopen en een nieuwbouw zetten kan voordeliger zijn dan renoveren”: experts vertellen waar je best rekening mee houdt (hln.be)
Op de campus van psychiatrisch centrum Sint-Jan is een nieuwbouw gezet, waar 12 minderjarigen terechtkunnen. (vrt.be)
Of ze vragen een vergunning aan om te verbouwen en zetten een nieuwbouw neer in de hoop de hogere btw voor nieuwbouw te omzeilen. (demorgen.be)
De school zet een nieuwbouw waar ook de buitenschoolse kinderopvang en een grotere sportzaal wordt gerealiseerd met steun van de gemeente. (kw.be)
wanneer
vnw: voor wanneer is het?: wanneer is het?
Typisch Vlaams: voor wanneer is het?: wanneer gebeurt het? (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Ik heb in de krant gelezen dat hij de Commissie daarover heeft ondervraagd. Zo ja, wat is dat antwoord, zo neen, voor wanneer wordt het verwacht? (senate.be)
Voor wanneer wordt een duurzaam herstel op de aandelenmarkten verwacht? (nieuwsblad.be)
Voor wanneer is het volgende incident? (gva.be)
Voor wanneer mag een aanpassing worden verwacht ? (Vlaamsparlement.be)
Op een historisch moment zoals afgelopen zondag vraag ik mij dan als christen mens af, voor wanneer komt die langverwachte verzoening tussen "witten & “zwarten”; wanneer zal onze koning het beladen woord :AMNESTIE in de mond nemen? (hbvl.be)
pistolet met een ster in de bovenkant
NL: kaiserbroodje
Keizerpistolet. €0,70. Het beroemde keizerbroodje (bakkerijadams.be)
Bestel Keizerpistolet online in de webshop (versgalerij.be)
Niets is beter dan een kraakverse keizerpistolet, rechtstreeks uit de oven. Simpel, puur, warm, en vooral: écht lekker. (Bakker Gert, facebook.com 6 oct 2024)
(verouderd)
partij kiezen voor iemand
Ik span voor den Antwerp, mijne kozijn spant voor den Anderlecht.
Voor wie spande gij?
(neologisme) nieuwe naam voor de IJzerbedevaart, oorspronkelijk een herdenking aan de gesneuvelde Vlaamse soldaten in WO 1 waar ook de Vlaamse Beweging in wortelt, met soms sympathie voor de Groot-Nederlandse of Heel-Nederlandse gedachte, kortom een mengelmoesje van alles en nog wat
“Voor hun 23ste editie kozen de organisatoren voor een nieuwe naam: IJzertreffen. De bedoeling was om het gebeuren wat familievriendelijker te maken. (HLN)
IJzertreffen blijft de voortzetting van de historische IJzerbedevaarten. We staan stil bij de wortels van de Vlaamse beweging, geboren in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. (ijzertreffen.org)
Op het IJzertreffen schudt Tom Van Grieken, leider van het radicaal-rechtse Vlaams Belang, vele handen. „Het is een grote Vlaamse reünie, gezellig rechts”, zegt hij. Van Grieken weet dat een deel van zijn achterban wel wat ziet in een Groot-Nederland. „Ik ben zelf een ‘heel-Nederlander’, maar voor hereniging is geen groot draagvlak. Het idee is een niche van een niche.” (nrc.nl)
een overheidsinstantie die voogdij uitoefent op iets
vnw: toeziende overheid
Jozef Dauwe (CD&V), provinciaal gedeputeerde voor Cultuur, zegt dat het provinciebestuur als voogdijoverheid van de Sint-Baafskathedraal een stapje voor heeft. (nieuwsblad.be)
In die zin was De Lijn letterlijk de gijzelaar van haar voogdijoverheid. Volgende stap: privatisering moet méér reizigers lokken. (vrt.be)
België, voormalige voogdijoverheid van Burundi, had de goedkeuring al “betreurd”. (demorgen.be)
Walter Van Pottelberge blijft adviseur voor ING in België en zal de groep vertegenwoordigen bij de voogdijoverheden en in beroepsorganisaties. (standaard.be)
een weekend weg zijn van thuis, voor het plezier, als ontspanning
Op weekend met je viervoeter: vrolijke vakantiehuisjes waar honden welkom zijn (demorgen.be 4 mei 2024)
Op weekend in het oosten van het land? Limburg verbergt heel wat verrassingen, zo kan je er fietsen door het water. (hln.be 13-09-2024)
Ismaël gaat elk jaar op weekend met Nim, vaak is dat een citytrip. En ik doe hetzelfde met mijn kinderen. (standaard.be 25 jan 2025)
De Gezinsbond van Beert trok met 44 enthousiaste leden op weekend naar De Bosberg in Houthalen-Helchteren in Limburg. (nieuwsblad.be 21 april 2025)
een zodanig beveiligd terrein dat het vee erop beschermd is tegen aanvallen van een wolf
SN: wolfwerend
Een omheining mag nog zo goed zijn, vlak naast een gracht of lagergeleden talud zal ze nooit wolf-proof zijn. (welkomwolf.be)
Het steunpercentage om omheiningen wolfproof te maken bedraagt 100%. Het normbedrag is 4,8 euro per meter (normeenheid). (natuurenbos.be)
De weides die we wolfproof hebben gemaakt, hebben nog geen schadegevallen gehad. Dus dat toont dat het wél mogelijk is om samen te leven met de wolf, als we inzetten op preventie. (VRTNWS)
onder toezicht van of beheerd door bv. de overheid
opm: SN-NL: voogdij heeft enkel betrekking op plaatsvervangende zorg voor minderjarigen
vnw: toezicht van de overheid
-administratieve voogdij: administratief toezicht
vgl. voogdijminister; voogdijoverheid
Fannie en Freddie werden in 2008, in de nasleep van de vastgoedcrisis, onder voogdij van de overheid geplaatst om een faillissement te vermijden. (vrt.be)
Dat kwam in 2009 onder voogdij van de provincie Antwerpen, vanwege het belang ervan in de Kempische regio (demorgen.be)
Hij noemde het juridisch niet mogelijk om Brussel onder voogdij van het federale niveau te plaatsen, maar gaf wel aan dat als het federale … (standaard;be)
“Sedert 2002 oefenen de gewesten de administratieve voogdij uit over de lokale besturen." (vlaamsparlement.be)
voorwaarden om ergens aan mee te mogen doen of subsidie te bekomen
We hebben er in dit project voor gekozen om deelnemende teams op voorhand een aantal instapvoorwaarden mee te geven. (provinciaalonderwijs.be)
Als tijdens de looptijd van de beheerovereenkomst wordt vastgesteld dat niet voldaan is aan de instapvoorwaarden, dan wordt de beheerovereenkomst stopgezet. (Vlaamse Landmaatschappij)
Om aanspraak te kunnen maken op financiële steun vanuit de beleidsfocus jeugdsport moet een club aan alle volgende instapvoorwaarden voldoen:
• De club is aangesloten bij de Vlaamse Schaatsunie;
• De ledenadministratie moet correct en op tijd doorgestuurd zijn via Twizzit;
• De club heeft minstens 20 leden waarvan 15 jeugdleden. (Vlaamse Schaatsunie)
het vrijwillig en onbaatzuchtig handelen om iets goed na te streven
opm: In de SN-NL betekenis is voluntarisme een filosofische stroming van de “leer dat het willen psychologisch oorspronkelijker is dan het kennen, of dat het willen en streven het diepste wezen der werkelijkheid is” (gwnt)
vgl. voluntarist; voluntariaat
En als de centrale rol van de vrijwilliger verdwijnt, vermindert ook het geëngageerde hart en het aandoenlijk naïeve voluntarisme. (demorgen.be)
Haar ‘Wir Schaffen das’ was van een verfrissend voluntarisme in donkeren tijden. Velen voorspelden dat het haar politieke dood zou betekenen, maar niets bleek … (vrt.be)
Voluntarisme in de steun aan Oekraïne getuigt van morele helderheid en standvastigheid. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.