Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
(voetbal) weinig spannend, lusteloos spel
De terugwedstrijd was spektakelarm – al moest doelman Thibaut Courtois Real met enkele reddingen overeind houden. (fan2.be)
In de eerste helft kwamen de Rode Duivels niet verder dan spektakelarm spel, in de tweede helft scoorde Oranje 1–0. (Journaal)
vnw: (iemand) zijn gangen (laten) gaan: (iemand) zijn gang (laten) gaan
Kom gerust genieten van de zon op ons grote terras. De kinderen kunnen hun gangen gaan op de speeltuin, springkastelen, trampolines of voetbalveld. (brasseriebuitenhof.be)
De vandalen kunnen sinds juni ongestraft hun gangen gaan. (nieuwsblad.be)
De fanaten van het Burning Man-festival konden na drie jaar uitstel eindelijk weer hun gangen gaan. (humo.be)
Wellicht konden de vandalen zo in het weekend ongezien hun gangen gaan, want aan de schade af te leiden, hebben ze wel enige tijd in de gebouwen doorgebracht. (gva.be)
Door zijn schrijfstijl kan Erasmus Vrouwe Dwaasheid doorheen het hele boek haar gangen laten gaan, ook al steekt de auteur afwisselend de draak met zaken … (knack.be)
wintergroente savooi
een ouw savoei (een oude dame)
“och jonge, wa gade gij nog doen met een ouw savoei als ik”
naargelang het werkwoord zijn er wel betekenisverschillen of nuances:
in gang brengen: door actie iets laten beginnen
in gang komen: zelf (persoon of ding) (geleidelijk) beginnen
in gang schieten: bruusk beginnen (gang, in ~ schieten)
in gang steken: iets initiëren ( gang, in ~ steken)
in gang stellen: eerder technisch: bv. een apparaat of een procedure opstarten
in gang trappen: letterlijk: met de voet starten van bv. een motor; fig. iets doen beginnen (gang, in ~ trappen)
in gang trekken: initiatief nemen en energie stoppen in het starten van iets (gang, in ~ trekken)
in gang zetten: door een actie iets laten beginnen
vnw: in gang steken/stellen/zetten: op gang brengen, aan de gang brengen
Harry en Meghan hebben hun geldmachine al lang geleden in gang gezet. (hln.be)
Omdat er rekening werd gehouden met een drenkeling of wanhoopsdaad werd de hele procedure in gang gestoken. (nieuwsblad.be)
Wanneer het gas terug beschikbaar is, moet de ketel opnieuw in gang gesteld worden (zie gebruiksaanwijzing). (bulex.be)
Als dat niet het geval is, kunnen deze schuldeisers de likwidatie van de onderneming in gang stellen om zo toch hun geld te krijgen. (tijd.be)
Omgevingsminister Demir zet gecoördineerde actie in gang: deurwaarders naar 3M België en hoofdzetel in VS. (demorgen.be)
Door ze zelf uit te graven kon hij echter een ontploffingsmechanisme in gang brengen. (nieuwsblad.be)
vnw: beginnen, starten, op gang brengen
vgl. gang, in ~ schieten
De pastor moet geen gesprek in gang brengen. Hij of zij dient aanwezig te zijn, vol mededogen en empathie. (pastoralezorg.be)
“Naast een lekker alternatief willen wij ook een soort beweging in gang brengen die streeft naar minder gebruik van suiker.’ (hln.be)
Op het moment dat we met iemand seks hebben, wordt een heel systeem in gang gebracht. (nieuwsblad.be)
“Als je dan de brommer terug in gang brengt, is de begrenzer en dus ook de snelheidslimiet weer geactiveerd" (nieuwsblad.be)
De vraag naar adoptabele kinderen blijft onverminderd hoog, een situatie die een perverse marktwerking in gang brengt. (mo.be)
De aftrap was voor Marine V die het feestje in gang bracht. (hln.be)
aanbod van artikelen, assortiment
zie gamma
Bij Atita vind je een zeer uitgebreid artikelengamma in bureelartikelen, schoolgerief, feestartikelen en decoratie. (hln.be)
Groeien moest dus door het uitbreiden van het artikelengamma. (tijd.be)
We overwegen om het artikelengamma dat momenteel door onze Cyclup winkels wordt verwerkt uit te breiden en ons ook te richten op sportmateriaal. (ocmwbxl.brussels)
Ze is er toch om mij te ’ helpen ’ , om mij wegwijs te maken in het artikelengamma! (Meer verkopen – André M Nijssen)
goed voor zichzelf zorgen, let op jezelf
meestal toegewenst: slaagt u gade!
variatie van vormen en uitspraken: zijn eigen gaaislagen;
slaagt uw eigen gaai; sla u gaai; sla u gade; slaagt u gaai; …
zie ook gadeslaan
Sla jezelf gade. Kijk naar wat er gebeurt maar bemoei je er niet mee… (filosofenfontein.be)
Sla jezelf gade (Basileios de Grote). Heuresis, 1964, p. 103 (bib.kuleuven.be)
Jean, ik ben er maar eens mee weg. Saluut, de groeten aan Gerda en slaagt u gaai hé.
vnw: hij gaat voor dokter/leraar enz.: hij studeert voor dokter/leraar enz.
Er zijn idd veel ongelooflijk slimme mensen in mijn klas nu (3/14 gaat voor dokter volgend jaar). (beyondgaming.be)
Mijn broer ging voor ingenieur, maar slaagde niet. (standaard.be)
“Ik volg nu een herscholing, ik ga voor verpleegster.” (flair.be)
De WC/het gemak doorspoelen.
ook fig. doorspoelen
spellingsvariant: doorchassen
Na gebruik altijd doorsjassen aub.
Been there, done that, doorsjassen en over naar nieuw, spannender en uitdagender terrein. (humo.be)
Een normale mens gaat daar toch zo’n drie tot vier keer dag zijn ding doen en het toilet doorsjassen. (hbvl.be)
De dichter Herman De Coninck gebruikte ‘doorgesjast’ in een brief uit 1985 aan de stad Mechelen over rioleringsbelasting die zijn overleden moeder zou moeten betalen: “Mijn moeder overleed in 1983. In het jaar na haar dood zou zij dus voor meer dan negenduizend frank bij elkaar gekakt en doorgesjast hebben.” (erikdams.com)
boogsport waarbij men naar fictieve vogels (gaaien) mikt
Van Dale 1898: GAAISCHIETEN, o. (Zuidn ) het schieten naar den gaai
vgl. gaaischieting
zie ook wipschieten
vnw: vogelschieten
Bij het wipschieten onderscheidt men twee vormen: het vogel- of gaaischieten, ook wel “stamschieten” genoemd en het schieten op de“liggende -” of “staande wip”. (heerlijkheidvantillegem.brugseverenigingen.be/)
Naast de gelagzaal stonden er twee wipmasten voor het ‘gaaischieten’ en een speeltuin. (schattenvandeurne.be)
De 19de-eeuwse verenigingen organiseerden wedstrijden en hielden de traditie van het ‘gaaischieten’ in ere. (hasel.be)
Zoals de traditie het wil wordt er op zaterdag 25 juni voor iedereen een koningsschieting gehouden op de gaai (gaaischieten). (hbvl.be)
fictieve vogel waarop men bij het gaaischieten mikt
vnw:
•houten mikvogel op een hoge staak, waarnaar men schiet
•staak waarop de mikvogel staat
Van Dale 1898: gaai – GAAI, m. (-en), (eigenl.) houten vogel, op een hoogen staak of mast geplaatst, waarnaar nog op onderscheidene plaatsen, inz. in Brabant en Vlaanderen, volgens oudvaderlandsch gebruik met kruis- of handboog geschoten wordt of waarnaar, op eene ijzeren pen aan het boveneinde van een hellend vlak geplaatst, met kleine platronde bollen met forschen gooi geworpen of .,gebold” wordt; het vermaak zelf heet naar den gaai schieten en naar den gaai bollen, of in één woord gaaischieten of gaaibollen; (bij uitbr.) de houten staak, wip of schutsboom waarop de vogel staat.
zie ook gaai, de ~ afschieten
vgl. wip
De liggende wip vormt de verzameling van de doelen waarop men kan richten. De doelen of de gaaien hebben elk hun eigen puntenwaarde. (dehertenschutters.be)
Landry Mulemo en Robert Klaasen bleken de beste schutters te zijn.De spelers die een gaai afschoten, kregen allemaal een diploma en mochten ook de afgeschoten gaai mee naar huis nemen. (vlas.be)
Zedelgemse Gaai schieting 100 euro gratis – KNBBW
“Dan schieten alle gildebroeders naar een houten vogel of gaai op een staande wip. Wie erin slaagt, de vogel van de wip te schieten, wordt voor drie jaar gildekoning en mag de koningsbreuk met zilveren platen dragen”, zegt Leo Struyven, hoofdman van de Sint-Sebastiaansgilde van Vlimmeren. (nieuwsblad.be)
uitdrukkelijk afkeuren, krachtdadig verwerpen, sterk afwijzen
zie banbliksem
Bracke werd door zijn partijvoorzitter De Wever meteen gebanbliksemd want die wil na de verkiezingen België omvormen tot een confederale staat met onder meer de volledige splitsing van de sociale zekerheid, de fiscaliteit, de justitie en ga zo maar door. (knack.be)
De verbouwereerde Vervecken schold De Clercq uit voor het vuil van de straat en banbliksemde hem als een judassende woordbreker. (tijd.be)
En al zijn ze Anderlechtsupporters, ze banbliksemen Ivan Leko niet. (nieuwsblad.be)
Alles wat niet naar zijn zin is banbliksemt hij. (hln.be)
de hoofdvogel afschieten (hoofdvogel, de ~ afschieten), de grote prijs winnen, het beste behalen
Typisch Vlaams: uitblinken, de beste zijn: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
vnw: de gaai afschieten: de beste zijn
verouderd? Zo niet, waar?
vgl. gaai
Onze maatschappij mag er op roemen in dezen gezondheidsbevorderenden maatregel weer den hoogsten gaai afgeschoten te hebben. (nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be)
Vóór dertien jaar werd met «Aalst stad van karnaval, bloemen, ajuin en bier» de opper-gaai afgeschoten. (De Voorpost | 1978)
man die graag en veel achter de vrouwen aanzit
NL: rokkenjager
zie ook: zijn broek niet kunnen toehouden
Pontagnac, een hardnekkige vrouwenloper, achtervolgt de knappe Madame Vatelin tot haar huis en ontdekt dat zij de vrouw is van één van zijn vrienden. (Plot le Dindon)
Uiteraard komt hij met zijn wagen opscheppen bij Pascale. Maar Pascale wil hem een lesje leren, omdat Boma een onveranderlijke vrouwenloper blijft. (booksinbelgium.be)
Eddy Merckx en René Magritte zijn lid van die selecte club van Belgen op wie Belgen apetrots zijn. Jacques Brel hoort daar ook bij. De Vlaamse Brusselaar was tijdens zijn leven nochtans geen modelburger. Hij was naar verluidt veeleer een zelfingenomen misogyne vrouwenloper. (De Tijd)
vnw: fysieke inspanning;
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 2
zie ook fysisch
opm: Het is opmerkelijk dat ‘fysische inspanning’ volgens google2022 voornamelijk en veelvuldig in de medische sector gebezigd wordt
Veralgemeende, potentieel gevaarlijke, allergische reactie op voeding die alleen optreedt na een fysische inspanning binnen de 4u na de voedselinname. (uzleuven.be)
Zware fysische inspanningen, heffen van zware gewichten en persen worden best vermeden tot 2 weken na de ingreep. (oogartsknokke.be)
…je kan gerust stellen dat om deze olympische disciplines ernstig te beoefenen heel veel fysische inspanning van de schutter is vereist. (nieuwsblad.be)
Michel Verschueren, de flamboyante ex-manager van Anderlecht
“Mister Michel” Verschueren, de kleurrijke en controversiële ex-Anderlecht-manager, is overleden (sporza.be)
Toch mochten wij op bezoek komen, want Mister Michel blijft moedig vechten tegen de tand des tijds. (nieuwsblad.be)
De keuze voor Verschueren lijkt logisch, want als zoon van de legendarische clubmanager ‘Mister Michel’ kent hij de club door en door. (tijd.be)
Mister Michel dolgelukkig met Anderlecht-aanwinst | Voetbal24
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
