Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #301

    taalleergang
    (zn. m.; ~en)

    taalcursus, taalopleiding

    vnw: taalleergangen (mv.): taalcursussen

    De taalleergang Russisch kent inmiddels een groeiend succes. (nieuwsblad.be)

    In het AVC, dat volledig van het gemeentebestuur van Meise afhangt, worden taalleergangen, lessen informatica en snit en naad gegeven. (standaard.be)

    Het Centrum voor Volwassenenonderwijs Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen (SNT) zoekt met onmiddellijke ingang een ICT-coördinator. (jobat.be)

    Specialiteiten: Opstellen en geven van taalleergang gevorderde kennis Frans voor volwassenen in avondonderwijs. (workitects.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door TETmitchell (13 May 2025 17:04)

    👍
    5

    #302

    klopke, een ~ krijgen
    (uitdrukking)

    moment waarop iets tegenvalt, syn.: sufke
    NL: dipje, inzakmomentje

    zie ook klop, een ~ krijgen

    Wat was er met mij aan de hand? Ik weet het niet, ik houd het op de weinig medische term ‘een klopke’. Is dat een gedocumenteerd fenomeen? (DS)

    Inleefreis naar Oeganda – Alive and kicking! · Sofie tijdens het weerwolven: “Ik tel tot 1” · Sigrid: “Ik heb een sufke” (een klopke). (KU Leuven)

    Ik kreeg een beetje een klopke toen ik via via hoorde dat iemand die ik toch wel graag zie en een fijn mens vind opmerkingen had gemaakt over mijn gewicht. (tussenmarsenjupiter.be)

    Ook nog leuk om weten: een iet wat getrainde en uitgeruste fietser heeft een glycogeenvoorraad in de spieren die je moet toelaten 60 tot 90min te sporten zonder enige voeding alvorens een klopke te krijgen. (mountainbike.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 May 2025 21:53)

    👍
    4

    #303

    taak
    (zn. v.; taken)

    huiswerk

    een taak maken

    vnw: huiswerk, opdracht, oefening

    znwb: Huiswerk (dat men iedere dag opgegeven krijgt).
    Opm.: In de standaardt. wel in toep. op een min of meer uitgebreide hoeveelheid huiswerk, die iem. in de vakantie moet maken, om in de hogere klasse te worden toegelaten.

    Opm: Het gwnt vermeldt in 1950: de jongen heeft een taak gekregen, hij moet, om in de hogere klasse te worden toegelaten, in de vacantie een zekere hoeveelheid werk maken: overgaan met een taak. Inmiddels is taak in .NL ook wel in gebruik in de VL betekenis.

    Hey! Ik ben Jennifer, een vlotte en enthousiaste student! Zelf vind ik taken maken echt niet vervelend en daarom zou ik jou daar graag bij willen helpen. (knoowy.be)

    De laatste weken zijn tot 19 keer zoveel taken gemaakt binnen het digitale leerplatform diddit in het secundair onderwijs. (nieuwsblad.be)

    Er moeten voor het eerst in zijn leven punten vergaard worden, taken gemaakt en examens voorbereid. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 May 2025 06:56)

    👍
    5

    #304

    gesyndiceerde
    (bn.)

    iemand die lid is van een syndicaat, vakbond

    vgl. syndiceren

    In heel wat sectoren betalen de werkgevers een deel terug van de vakbondsbijdragen die hun gesyndiceerde werknemers hebben betaald. (standaard.be)

    Ik vernam van gesyndiceerde collega’s dat (in het geval van mijn school) de christelijke vakbond COC zelfs haar eigen leden niet bevraagd heeft. (vrt.be)

    Nieuw is dat er voortaan ook een syndicale premie zal worden uitbetaald van ongeveer 30 euro per jaar aan de gesyndiceerde werknemers.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door TETmitchell (13 May 2025 17:05)

    👍
    5

    #305

    syndiceren

    zie syndikeren

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door TETmitchell (13 May 2025 17:05)

    👍
    5

    #306

    syndicalisme
    (zn. o.; ~s of ~n)

    het aanhangen van de vakbeweging

    “Syndicalisme (…) is een politieke en economische ideologie die streeft naar een samenleving waarin alle productie en distributie in vakbonden wordt georganiseerd.(…) In Belgisch Nederlands betekent syndicalisme gewoon de vakbeweging tout court.” (wikipedia)

    vgl. syndicaal; syndicalist

    “Al ben ik er wel van overtuigd dat zo’n grote golf van wilde stakingen zeer slecht is voor het syndicalisme.” (vrt.be)

    Dave Sinardet in Le Soir: ’Wallonië heeft een traditie van een militanter syndicalisme vergeleken met Vlaanderen." (standaard.be)

    De tweede man van het ABVV zei ook dat hij dit nooit heeft meegemaakt in 33 jaar syndicalisme. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 May 2025 08:48)

    👍
    6

    #307

    syndicaal overleg
    (uitdr.)

    overleg van of met de vakbonden

    zie syndicaal

    De gezamenlijke vakbonden hielden daarop syndicaal overleg en beslisten om een motie van wantrouwen tegen Joncheere in te dienen. (standaard.be)

    Volgens de vakbonden weigert de directie elk syndicaal overleg. (vrt.be)

    De vakbonden vinden dat het syndicaal overleg met de directie steevast op niets uitdraait. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 May 2025 08:05)

    👍
    6

    #308

    syndicaal afgevaardigde
    (uitdr.)

    vakbondsafgevaardigde

    zie syndicaal

    Zo komt een einde aan de staking, zegt Agostino Cosimo, syndicaal afgevaardigde van het ACOD. (vrt.be)

    De vakbonden vrezen dat men dit van bovenaf wil opleggen zonder overleg met de syndicaal afgevaardigden. (demorgen.be)

    De actie was een initiatief van de socialistische vakbond ABVV en was bedoeld om het ontslag van een syndicaal afgevaardigde van het ABVV aan te klagen. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 May 2025 08:01)

    👍
    6

    #309

    prijssupplement
    (zn. m.; ~en)

    toeslag op de prijs

    zie supplement

    De fiets toevoegen aan bus, tram en metro lijkt me een goede zaak, al dan niet met een prijssupplement. (bruzz.be)

    Onze machines kunnen standaardrollen versnijden in iedere gewenste breedte (minimumbreedte 10 cm), binnen de 48 uur en voor een prijssupplement van 250 fr. (leonard-foam.be)

    Voor het gebruik van het Noors bad en de BBQ betaal je een prijssupplement. (room8.be)

    Stop claims van “duurzaam” vliegen en de bijhorende prijssupplementen (test-aankoop.be)

    Verbouwingen durven al eens fout te lopen omwille van miscommunicatie, onduidelijke offertes, prijssupplementen, loze beloftes … (isolatieverhoeven.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door TETmitchell (13 May 2025 17:05)

    👍
    6

    #310

    schoolvos
    (zn. de ~ (m.) ~sen)

    doorgewinterde en enigszins sluwe leraar of onderwijzer

    Een avondje aan een terrastafel met een jonge lerares, inspireerde deze oude schoolvos tot een korte mijmering over de (verkeerde) prioriteiten van ons onderwijs. (Peter Deroover)

    Hoofdattractie van het toneel is een grimmige oude schoolvos, die de meest oproerige belhamel bij het oor vat om hem te tuchtigen met de roede. (Ferdinand de Braekeleer)

    Mijnheer Verwaeter, een wat benepen schoolvos, is collectioneur. Dwangmatig jaagt hij antieke miniatuurschilderijtjes na, echter niet altijd op een even koosjere manier, zeker niet tijdens de bezettingsjaren. (De collectioneur, Paul de Pessemier ‘s Gravendries)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Vefft (10 May 2025 14:11)

    👍
    5

    #311

    biopiraterij
    (zn. de ~ (v.) ~en)

    neologisme, de illegale jacht op uitheemse diersoorten die met forse winsten in het westen doorverkocht worden

    De Europese Unie en haar lidstaten moeten dringend de strijd aanbinden met de biopiraterij, vindt het Europees Parlement. (DM)

    Logo ds India vecht tegen biopiraterij. Een Indiase activiste bundelt de krachten met Groen! en wil een halt toeroepen aan biopiraterij. (DS)

    Ze concludeert dat, hoewel het Nagoya-protocol een belangrijke stap voorwaarts is voor de bescherming van de biodiversiteit en in de strijd tegen biopiraterij. (DSH)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door TETmitchell (13 May 2025 17:06)

    👍
    5

    #312

    suikerbol
    (zn. m.; ~len)

    zoet snoepgoed

    vnw: snoepje, zoals een babbelaar, een zuurtje

    gwnt: (Zuidn.) suikerboon

    znwb: Ter aand. van versch. soorten van snoepgoed: babbelaar, zuurtje, bruidsuiker; vaak in ’t mv. als coll.: snoepgoed, suikergoed.

    Over het gebruik van suikerbol voor suikerboon: https://www.dialectloket.be/beeld/taalkaarten/857-2/

    De harde suikerbollen, in de kenmerkende blikken van Wycam’s, werden bedacht door een man uit Schoten (gva.be)

    Bonbons Napoleon produceert een van de bekendste snoepjes van de lage landen. De gele suikerbollen zijn vooral populair vanwege hun zoetzure … (demorgen.be)

    Voor aanvang van het concert mocht Nathan wat snoep uitkiezen van zijn mama. “Hij koos een zakje met kleine, harde suikerbollen. (kw.be)

    Na de geboorte werd het kindje door een baker, met peter en meter, naar de kerk ten doopgedragen. (…) De peter betaalde de pinten, de meter de suikerbollen (kinnekeskak). (sintpieterlangdorp.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (17 May 2025 21:27)

    👍
    5

    #313

    besparingsoefening
    (zn. de ~ (v.) ~en)

    actie om tot besparingen te komen, besparingsoperatie
    NL: bezuinigingsronde

    Vlaamse regering kijkt aan tegen onverwacht gat van 200 miljoen euro: N-VA oppert extra besparingsoefening. (DS)

    De stad is bezig met een grote besparingsoefening, maar financiënschepen Christophe Peeters zegt dat er nog niets beslist is. (PZC)

    De Hoge Raad van Financiën stelt voor om de door Europa gevraagde besparingsoefening vooral op het federale niveau door te voeren. Dat blijkt uit een advies dat donderdag werd gepubliceerd. (Knack)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door TETmitchell (13 May 2025 17:06)

    👍
    5

    #314

    grote poort, terugkeren langs de ~
    (gezegde)

    ergens uitgewerkt of uitgezet worden vanwege mindere prestaties maar als winnaar terug onthaald worden na betere prestaties
    NL: door de achterdeur vertrekken en door de voordeur weer binnenkomen

    vgl. door de grote poort vertrekken

    “Zoete wraak? Ik noem het liever eerherstel”: ex-burgemeester Piet De Groote (58) keert terug langs de grote poort. (HBVL)

    Conner Rousseau keert langs de grote poort terug naar toppolitiek, “maar euforisch zijn na wat er gebeurd is, zou misplaatst zijn”. (HBVL)

    Mathieu van der Poel keert terug langs de grote poort. De carrière van Mathieu van der Poel leek lange tijd aan een zijden draadje te hangen door aanslepende rugklachten. Tot recent nog kon hij niet voluit crossen wegens pijn aan de rug. Maar afgelopen zondag werd hij wereldkampioen na een heroïsch duel met de almachtige Wout van Aert. (‘t Pallieterke)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 May 2025 17:23)

    👍
    5

    #315

    substituut-procureur
    (zn. m.; ~s)

    jur.: plaatsvervangend procureur

    vnw: (bnl.) ondergeschikt, plaatsvervangend procureur

    znwb: In de rechtst.: ondergeschikt procureur, bevoegd om deze te vervangen; vaak ook met weglating van het tweede lid; in Nederl. : substituut-officier (van justitie)

    Met meer dan 16 jaar ervaring in de rechterlijke macht brengt Moinil een brede expertise mee. Hij begon zijn carrière als advocaat in Brussel en was later substituut-procureur. Vervolgens specialiseerde hij zich in georganiseerde criminaliteit bij het parket van Bergen-Doornik en als magistraat bij het federaal parket. (vrt.be)

    Assisenzaken met volksjury’s moeten worden afgeschaft, zegt de Gentse substituut-procureur-generaal Jean-Luc Cottyn. (demorgen.be)

    Substituut-procureur is een knelpuntberoep (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 May 2025 16:59)

    👍
    7

    #316

    subregent
    (zn. m.; ~en)

    surveillant in het katholoiek onderwijs

    vnw: in sommige Belgische scholen: surveillant

    gwnt: (België) in katholieke inrichtingen voor middelbaar onderwijs: geestelijke die met het algemeen toezicht op de leerlingen is belast; surveillant

    Hij werd geboren in Gent op 24 februari 1933 en priester gewijd op 12 juni 1965. Hij was subregent in het Sint-Lievenscollege (01/09/1965) (kerknet.be)

    “Hier is echt een gemeenschap, iedereen kent elkaar. De Alma speelt daarin een belangrijke rol, want wij aten elke avond samen. Zo heb je altijd wel iemand om bij aan te sluiten”, zegt Pip, die als subregent ook mee instaat voor de dagdagelijkse goede gang van zaken in het college. (vrt.be)

    Hij werd in 1950 tot priester gewijd en was datzelfde jaar subregent aan het Sint-Catharinacollege van Geraardsbergen. (nieuwsblad.be)

    Het probleem werd uit vele hoeken gemeld, zowel door het onderhoudspersoneel, de leerkrachten en subregenten, de directie… (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 May 2025 16:49)

    👍
    6

    #317

    preminiemen
    (zn. v.; geen mv.)

    sport: de leeftijdscategorie jonger dan 10 jaar in een sportclub

    vg. preminiem; miniemen

    “Bij de preminiemen of de miniemen wordt al gezegd dat je op dat soort ballen geen druk moet gaan zetten”, klinkt het verbaasd bij Steven. (sporza.be)

    Vorig jaar hadden we een sterke ploeg preminiemen. Na het seizoen kwamen ploegen uit de omgeving hier shoppen. (standaard.be)

    Preminiemen, miniemen, kadetten, scholieren en junioren zijn de oude termen. Tegenwoordig worden veelal de nieuwe aanduidingen zoals U9, U11, … gebruikt. (caruurvolleygent.be)

    Heeft dus geen fluit te maken met een spannende voetbalwedstrijd, simpelweg door Milaan gewonnen omdat die van Barcelona stonden te verdedigen als waren ze de reserve van de pre­mi­nie­men van SK Plenke in Werchter. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 May 2025 13:08)

    👍
    4

    #318

    preminiem
    (zn. m.; ~en)

    sport: een lid jonger dan 10 jaar bij een sportclub

    vgl. miniem; preminiemen

    Naast Marcel Desailly was de kleine Vince ook tuk op Julio César, wiens trainingspak van Borussia Dortmund hij als preminiem vaak droeg. (hln.be)

    Gambor werpt als een preminiem foutief in, ref Laforge kan niet anders dan de inworp aan Dender te geven. (sporza.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 May 2025 13:04)

    👍
    5

    #319

    miniemen
    (zn. v. geen mv.)

    de leeftijdscategorie van 10-12 jaar in een sportclub

    zie miniem

    vgl. preminiemen

    “Vanaf zijn periode bij de miniemen ging hij met enkele renners uit de streek vissen. En die passie zit er nog altijd in.” (sporza.be)

    De miniemen van de Labiekes zijn de toekomst van de club. (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 May 2025 13:01)

    👍
    5

    #320

    subnationaliteit
    (zn. v.; ~en)

    opdeling van de Belgische nationaliteit in de Vlaamse, Waalse of Duitse naargelang de regio en de taal van de burger

    vnw: Vlaamse of Waalse ‘nationaliteit’

    znwb: In de politiek, in toep. op de Vlaamse of Waalse (evt. ook Duitse) ‘nationaliteit’ (gebaseerd op de moedertaal of het taalgebruik), als ondergeschikte nationaliteit t.a.v. de Belgische

    Steven Vanackere (CD&V) is een voorstander van de subnationaliteit. “Hoe meer gemeenschapsmateries worden gedefederaliseerd, hoe groter de kans dat de Brusselaars tussen wal en schip vallen. Dan kunnen ze niet profiteren van de voordelige maatregelen van Vlaanderen.” (bruzz.be)

    Fuseer de gemeenten en het gewest (waarbij de partij niet helemaal duidelijk is over het statuut van dat stadsgewest: is het nog gewest of is het maar een stad?) én verplicht de inwoners tot de zogenaamde ‘Brusselkeuze’, laat ze met andere woorden een subnationaliteit kiezen. (knack.be)

    “Je maakt daar eigenlijk twee subnationaliteiten. Brusselaars moeten kiezen of ze Vlaming of Waal worden.” (vrt.be)

    Overduidelijk blijkt dat besluit uit de topscores die kunstenaars halen waarop moeilijker een subnationaliteit te plakken valt. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 May 2025 08:51)

    👍
    6

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.