Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #3241

    hand, uit de ~ beslagen

    zie uit de hand beslagen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Jul 2022 06:43)

    👍
    4

    #3242

    etatiseren
    (ww. etatiseerde; geëtatitseerd)

    nationaliseren

    vgl. etatisering

    De hervorming had, volgens Eyskens, niet tot doel de Nationale Bank te ‘etatiseren’. Maar de controlemacht van de regering was onmiskenbaar. (tijd.be)

    Het is een algemeen kenmerk van de geetatiseerde sociale zekerheidsorganisatie dat ze zonder meer op de concrete realiteit (…) steunt om de sociale zekerheid te verstrekken. (rw.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Jul 2022 11:01)

    👍
    4

    #3243

    etatisering
    (zn. v.; ~en)

    nationalisering

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    vnw

    vgl. etatiseren

    ‘Vreemd genoeg zijn het net de rechtse partijen, die doorgaans concurrentie hoog in het vaandel dragen, die pleiten voor de etatisering van de ziekenfondsen.’ (standaard.be)

    De steeds grotere greep van Tecteo op de mediasector in Wallonië is een uiting van de etatisering van de economie in het zuiden van het land. (tijd.be)

    De etatisering van Vlaanderen is niet de schuld van Wallonië. In tegendeel. Wallonië is een waarschuwing voor Vlaanderen om niet dezelfde weg op te gaan. (forum.politics.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Jul 2022 10:58)

    👍
    6

    #3244

    ertegen zitten

    zie er tegen zitten

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Jul 2022 06:44)

    👍
    4

    #3245

    errondom
    (bw)

    errond; eromheen, daarrond

    ‘In Moria heb je het “officiële gedeelte” van het kamp met hekken errondom en safe zones voor vrouwen, kinderen’ (standaard.be)

    De politie heeft het justitiepaleis en de straten errondom terug vrijgegeven. (bruzz.be)

    Zo moeten je ogen niet steeds wisselen van het goed verlichte bureaublad naar de donkere ruimte errondom (brico.be)

    De big-bel is om ter grootst met die van de koning van Kathmandu en Patan. Errondom staan nog tempels. (wdvd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Jul 2022 07:27)

    👍
    3

    #3246

    kleurpotloden
    (zn. mv.)

    verbloemde verwijzing naar kloten

    Wat mij persoonlijk betreft is die advocaat ook ne zak die ik maar al te graag ne sjot tegen zijn kleurpotloden zou willen geven. (forumpolitics.be)

    Awel ik hoorde van velen dat corona niet voorstelde … amai mijn kleurpotloden nog niet (nerdland)

    Wie lastige vragen stelt, krijgt onder zijn kleurpotloden. (loppem.be)

    Hier , het zoontje van de collaborateur die ze in het midden van de straat een bal in zijn kleurpotloden schoten, omdat hij een zwart zak (zwartzak) was die mee … (facebook)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Jul 2022 22:05)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Aug 2022

    👍
    4

    #3247

    erfenisrecht
    (zn. o.; geen mv.)

    vnw: successierecht

    opm: Volgens google 2022 ook in .NL maar verhoudingsgewijs veel meer in .BE

    Nieuw erfenisrecht vanaf september: wat verandert er? (nieuwsblad.be)

    Discussieavond: Hoe rechtvaardig is het erfenisrecht? 15 maart 2016 om 20:00. (tzalwelgaan.be)

    De commissie keurde dinsdag drie aanpassingen aan het erfenisrecht goed, een opstap naar een bredere herziening van de successiewetgeving.
    (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Jul 2022 07:37)

    👍
    3

    #3248

    ereconsulaat
    (zn. o.; ~aten)

    consulaat met aan het hoofd een ereconsul

    Borgloon zamelt spullen in bij Oekraïens ereconsulaat in Hoepertingen (hln.be)

    Ereconsulaat Rwanda Vlaanderen | Facebook

    Ereconsulaat: Behalve consulaten en consulaten-generaal zijn er consulaire agentschappen waarvan de verantwoordelijkheid is toevertrouwd aan ereconsuls, die geen beroepsdiplomaten zijn en de nationaliteit kunnen hebben van het uitzendende land of van het land van verblijf. (nl.frwiki.wiki)

    Belgisch ereconsulaat Managua. de la CST (Central Sandinista de Trabajadores), 1 cuadra sur, 20 varas oeste, Calle 27 de Mayo, Managua Managua – Nicaragua. (flandersinvestmentandtrade.com)

    In Azië komt er zoals eerder aangekondigd een consulaat in Chennai, in het zuiden van India en een ereconsulaat in Myanmar. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Jul 2024 23:08)

    👍
    3

    #3249

    ereconsul
    (zn. m.; ~s)

    onbetaald consul

    SN-NL: honorair consul

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 4

    vgl. ereconsulaat

    Wat de grote geopolitieke krachten voorhebben, weet niemand”, vertelt de ereconsul. (nieuwsblad.be)

    Een ereconsul is iemand die woont in en de nationaliteit heeft van het land waar het consulaat is gevestigd. (nieuwsblad.be)

    Ambassadeur Sleeuwagen loofde de beschikbaarheid en toewijding van de heer Toyoda als ereconsul om Belgische burgers en bedrijven bij te staan.(japan.diplomatie.belgium.be)

    De Oostendse advocate Caroline Vanwynsberghe (52) is aangesteld als ereconsul van Italië voor de provincie West-Vlaanderen. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Jul 2022 07:22)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Feb 2023

    👍
    4

    #3250

    epuratie
    (zn. v.; ~s)

    vnw: zuivering, opsporing van collaborateurs tijdens de Tweede Wereldoorlog

    Ten slotte was er de burgerlijke epuratie of, in andere woorden, de bestraffing van de politieke collaborateurs en van de minder zware gevallen van militaire collaboratie. (nevb.be)

    De repressie en epuratie in Tielt aan de hand van gerechtelijke archieven. (ugent.be)

    Een jaar na de bevrijding, op 19 september 1945, vaardigt de regering een besluitwet uit die de zogenoemde burgerlijke epuratie mogelijk maakt. (vrt.be)

    De fouten en ontsporingen bij de repressie en epuratie mogen evenmin worden ontkend, maar de repressie mag niet worden gelijkgesteld met de collaboratie. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Jul 2022 05:50)

    👍
    3

    #3251

    gedevoueerd
    (vd)

    toegewijd

    dbnl.nl: gedevoueerd (zuidn.)

    < Frans: dévouer – merk op dat het leenwerkwoord devoueren zelf niet gebruikt wordt, enkel het voltooid deelwoord ervan

    niet te verwarren met devoeëre, uw ~ doen (doffe e en klemtoon op de oe)

    P. Johan Van Boxtel, pastoor te Jutitoli waar hij de vriend is van mensen en dieren: gedevoueerd tot het uiterste voor zijn mensen. (De Gazet van Aalst | 1 september 1962)

    Authentiek, warmhartig en gedevoueerd. Meteen mijn wens voor 2019! (twitter)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (05 Jul 2022 16:36)

    👍
    3

    #3252

    mare, van de ~ bereden
    (uitdr.)

    een nachtmerrie, bespookt

    vgl. van de maar bereden zijn; mare, van de ~ bereën zijn

    In België is de uitdrukking ‘Van de mare bereden’ synoniem aan ‘Van d’alf geleid’. (beleven.org)

    Ik hè vannacht zo slecht geslapen
    ’k was veel te laat in mijn bedde gerocht
    maar ’k ben van de mare bereden
    deur ’n duvel en zijn moere bezocht
    (Moët & Chandon – Willem Vermandere)

    Sommige, al dan niet psychische ziektebeelden, kon men niet duiden; ‘hij is van de Mare bereden’ bleek dan een plausibele uitleg. (bloggen.be)

    In Beveren-Waas zegt men van iemand die buiten zinnen is dat hij “van de mare bereden is”. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Jul 2022 09:20)

    👍
    4

    #3253

    kazakkenkeerder
    (zn. m.; ~s)

    kazakkendraaier, opportunist die uit eigenbelang van gedacht verandert

    Iemand die uit puur eigenbelang zijn oude overtuiging opgeeft en zich bij een andere opvatting aansluit, noemt men een (kazakkenkeerder, kazakkendraaier, …) (W O O R D E N B O E K V A N D E V L A A M S E D I A L E C T E N – wvd.ugent.be)

    In 1910 werd Leo Vande Velde ( + 1 908) door een collega uit Overmere afgeschilderd als kazakkenkeerder en liberaal. (bloggen.be)

    De nieuwe politieke partij NSN heeft een lijsttrekker en -duwer, een zakkenvuller, een kazakkenkeerder, een overloper, een muilentrekker, een lange arm en een gatlekker in haar rangen. (nieuwsblad.be)

    Gij listige kazakkenkeerder. Gij pretentieuze terrorist. Gij gluiperige samenzweerder. Gij roestige nagel van onze kist. Gij helpt de wereld naar de kloten. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:28)

    👍
    3

    #3254

    zat, zo ~ als Tielebuis

    zie zo zot als Tielebuis

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:15)

    👍
    3

    #3255

    Tielebuis, zo zot als ~

    zie zo zot als Tielebuis

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:14)

    👍
    3

    #3256

    zot, zo ~ als Tielebuis

    zie zo zot als Tielebuis

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:13)

    👍
    3

    #3257

    zo zot als Tielebuis
    (uitdr.)

    Groot Woordenboek der Nederlandse Taal: Tielebuis: eigennaam van de hoofdpersoon van een klucht welke in 1541 door de Haarlemse rederijkerskamer te Diest werd gespeeld; als naam voor een aartsgek bekend gebleven in sommige Zuidn. streken in de uitdrukking zo zot als Tielebuis, door en door gek.

    ook zo zat als Tielebuis (zat, zo ~ als Tielebuis): zie voorbeelden

    Microsoft heeft al zo vaak rondgesprongen als een kangoeroe – de laatste vijf jaar maken ze elkeen zo zot als tielebuis als je nog maar een poging onderneemt om die waanzin te volgen. (tweakers.net)

    In ons Birdlife park zie je ons wel, in een kooi, waar je na verloop van tijd eenzelfde gedrag aanneemt als die schattige leeuwen in de zoo: neurotisch gedrag, of anders: zo zot als tielebuis. (sarahverroken.blogspot.com)

    RTV maakt ons tegenwoordig zo zot als Tielebuis. (gva.be)

    Maar zo ver is ’t voor Charelke nog niet: “In de eerste dagen van de oorlog waren ze te Diest allemaal zo zat als tielebuis." (Charelke Dop – Ernest Claes)

    ‘Stapel als Tielebus! Slaap eerst eens uit, jongske. ’k Koom morgenavond weerom en dan spreken we verder. Salu alle drie!’ (A. Thiry, Voghelen in der muyte)

    Zo gek als tillebuis trutsel, zeggen ze in de Kempen… (facebook)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:20)

    👍
    3

    #3258

    financieringsenveloppe
    (zn. v.; ~s)

    financiering in het kader van een enveloppefinanciering; een vast financieringsbudget

    zie: enveloppe

    De Vlaamse overheid kent elk jaar een financieringsenveloppe aan de VRT toe. (vrt.be)

    De federale regering voorziet een financieringsenveloppe van 703 420 euro om de werkgeverskost te compenseren (agoria.be)

    Maar de financieringsenveloppe groeit niet samen met de toename van het aantal onderzoekers. (demorgen.be)

    Ze vragen tegen 2004 één miljard frank meer in hun financieringsenveloppe. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Jul 2022 09:43)

    👍
    3

    #3259

    enveloppefinanciering
    (zn. v.; ~en)

    financiering op basis van een vast budget

    Typisch Vlaams: financiering met een vooraf vastgesteld bedrag (formeel); Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5

    vnw

    zie: enveloppe

    vgl. financieringsenveloppe

    Enveloppefinanciering kan niet voldoen aan nieuwe noden. Hogescholen vragen meer geld. (veto.be)

    Alle Vlaamse gemeenten tekenden eind 2018 in op deze enveloppefinanciering met het ondertekenen van de ‘Asbestovereenkomst’. (vvsg.be)

    Onze minister werkt aan een systeem van enveloppefinanciering. Elke rechtbank krijgt
    een afgesproken bedrag of enveloppe, en mag zelf beslissen wat daarmee gebeurt. (vlaamspleitgenootschap.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Jul 2022 09:39)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Mar 2024

    👍
    5

    #3260

    coronakabinet
    (zn. o.; ~ten)

    de regering Wilmès die ten tijde van corona de crisis moest beheren

    corona in België: “(in België) demissionair kabinet dat speciale volmachten heeft gekregen voor de bestrijding van de (economische) gevolgen van de coronacrisis”

    zie ook verzamellemma corona

    Wilmès start coronakabinet. De minderheids­regering-Wilmès krijgt een doorstart én volmachten om de coronacrisis het hoofd te bieden in samenwerking met alle bestuurspartijen uit de oppositie. (standaard.be)

    Aan goede wil en hard werk geen gebrek in het coronakabinet. (vrt.be)

    Wat met het coronakabinet na die zes maanden? ‘Pfff, daar hou ik mijn hart voor vast.’ (blauwwit.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Jul 2022 17:53)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.