Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
nationaliseren
vgl. etatisering
De hervorming had, volgens Eyskens, niet tot doel de Nationale Bank te ‘etatiseren’. Maar de controlemacht van de regering was onmiskenbaar. (tijd.be)
Het is een algemeen kenmerk van de geetatiseerde sociale zekerheidsorganisatie dat ze zonder meer op de concrete realiteit (…) steunt om de sociale zekerheid te verstrekken. (rw.be)
nationalisering
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
vgl. etatiseren
‘Vreemd genoeg zijn het net de rechtse partijen, die doorgaans concurrentie hoog in het vaandel dragen, die pleiten voor de etatisering van de ziekenfondsen.’ (standaard.be)
De steeds grotere greep van Tecteo op de mediasector in Wallonië is een uiting van de etatisering van de economie in het zuiden van het land. (tijd.be)
De etatisering van Vlaanderen is niet de schuld van Wallonië. In tegendeel. Wallonië is een waarschuwing voor Vlaanderen om niet dezelfde weg op te gaan. (forum.politics.be)
‘In Moria heb je het “officiële gedeelte” van het kamp met hekken errondom en safe zones voor vrouwen, kinderen’ (standaard.be)
De politie heeft het justitiepaleis en de straten errondom terug vrijgegeven. (bruzz.be)
Zo moeten je ogen niet steeds wisselen van het goed verlichte bureaublad naar de donkere ruimte errondom (brico.be)
De big-bel is om ter grootst met die van de koning van Kathmandu en Patan. Errondom staan nog tempels. (wdvd.be)
verbloemde verwijzing naar kloten
Wat mij persoonlijk betreft is die advocaat ook ne zak die ik maar al te graag ne sjot tegen zijn kleurpotloden zou willen geven. (forumpolitics.be)
Awel ik hoorde van velen dat corona niet voorstelde … amai mijn kleurpotloden nog niet (nerdland)
Wie lastige vragen stelt, krijgt onder zijn kleurpotloden. (loppem.be)
Hier sè, het zoontje van de collaborateur die ze in het midden van de straat een bal in zijn kleurpotloden schoten, omdat hij een zwart zak (zwartzak) was die mee … (facebook)
vnw: successierecht
opm: Volgens google 2022 ook in .NL maar verhoudingsgewijs veel meer in .BE
Nieuw erfenisrecht vanaf september: wat verandert er? (nieuwsblad.be)
Discussieavond: Hoe rechtvaardig is het erfenisrecht? 15 maart 2016 om 20:00. (tzalwelgaan.be)
De commissie keurde dinsdag drie aanpassingen aan het erfenisrecht goed, een opstap naar een bredere herziening van de successiewetgeving.
(demorgen.be)
consulaat met aan het hoofd een ereconsul
Borgloon zamelt spullen in bij Oekraïens ereconsulaat in Hoepertingen (hln.be)
Ereconsulaat Rwanda Vlaanderen | Facebook
Ereconsulaat: Behalve consulaten en consulaten-generaal zijn er consulaire agentschappen waarvan de verantwoordelijkheid is toevertrouwd aan ereconsuls, die geen beroepsdiplomaten zijn en de nationaliteit kunnen hebben van het uitzendende land of van het land van verblijf. (nl.frwiki.wiki)
Belgisch ereconsulaat Managua. de la CST (Central Sandinista de Trabajadores), 1 cuadra sur, 20 varas oeste, Calle 27 de Mayo, Managua Managua – Nicaragua. (flandersinvestmentandtrade.com)
In Azië komt er zoals eerder aangekondigd een consulaat in Chennai, in het zuiden van India en een ereconsulaat in Myanmar. (vrt.be)
onbetaald consul
SN-NL: honorair consul
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 4
vgl. ereconsulaat
Wat de grote geopolitieke krachten voorhebben, weet niemand”, vertelt de ereconsul. (nieuwsblad.be)
Een ereconsul is iemand die woont in en de nationaliteit heeft van het land waar het consulaat is gevestigd. (nieuwsblad.be)
Ambassadeur Sleeuwagen loofde de beschikbaarheid en toewijding van de heer Toyoda als ereconsul om Belgische burgers en bedrijven bij te staan.(japan.diplomatie.belgium.be)
De Oostendse advocate Caroline Vanwynsberghe (52) is aangesteld als ereconsul van Italië voor de provincie West-Vlaanderen. (standaard.be)
vnw: zuivering, opsporing van collaborateurs tijdens de Tweede Wereldoorlog
Ten slotte was er de burgerlijke epuratie of, in andere woorden, de bestraffing van de politieke collaborateurs en van de minder zware gevallen van militaire collaboratie. (nevb.be)
De repressie en epuratie in Tielt aan de hand van gerechtelijke archieven. (ugent.be)
Een jaar na de bevrijding, op 19 september 1945, vaardigt de regering een besluitwet uit die de zogenoemde burgerlijke epuratie mogelijk maakt. (vrt.be)
De fouten en ontsporingen bij de repressie en epuratie mogen evenmin worden ontkend, maar de repressie mag niet worden gelijkgesteld met de collaboratie. (standaard.be)
toegewijd
dbnl.nl: gedevoueerd (zuidn.)
< Frans: dévouer – merk op dat het leenwerkwoord devoueren zelf niet gebruikt wordt, enkel het voltooid deelwoord ervan
niet te verwarren met devoeëre, uw ~ doen (doffe e en klemtoon op de oe)
P. Johan Van Boxtel, pastoor te Jutitoli waar hij de vriend is van mensen en dieren: gedevoueerd tot het uiterste voor zijn mensen. (De Gazet van Aalst | 1 september 1962)
Authentiek, warmhartig en gedevoueerd. Meteen mijn wens voor 2019! (twitter)
een nachtmerrie, bespookt
vgl. van de maar bereden zijn; mare, van de ~ bereën zijn
In België is de uitdrukking ‘Van de mare bereden’ synoniem aan ‘Van d’alf geleid’. (beleven.org)
Ik hè vannacht zo slecht geslapen
’k was veel te laat in mijn bedde gerocht
maar ’k ben van de mare bereden
deur ’n duvel en zijn moere bezocht
(Moët & Chandon – Willem Vermandere)
Sommige, al dan niet psychische ziektebeelden, kon men niet duiden; ‘hij is van de Mare bereden’ bleek dan een plausibele uitleg. (bloggen.be)
In Beveren-Waas zegt men van iemand die buiten zinnen is dat hij “van de mare bereden is”. (demorgen.be)
kazakkendraaier, opportunist die uit eigenbelang van gedacht verandert
Iemand die uit puur eigenbelang zijn oude overtuiging opgeeft en zich bij een andere opvatting aansluit, noemt men een (kazakkenkeerder, kazakkendraaier, …) (W O O R D E N B O E K V A N D E V L A A M S E D I A L E C T E N – wvd.ugent.be)
In 1910 werd Leo Vande Velde ( + 1 908) door een collega uit Overmere afgeschilderd als kazakkenkeerder en liberaal. (bloggen.be)
De nieuwe politieke partij NSN heeft een lijsttrekker en -duwer, een zakkenvuller, een kazakkenkeerder, een overloper, een muilentrekker, een lange arm en een gatlekker in haar rangen. (nieuwsblad.be)
Gij listige kazakkenkeerder. Gij pretentieuze terrorist. Gij gluiperige samenzweerder. Gij roestige nagel van onze kist. Gij helpt de wereld naar de kloten. (demorgen.be)
Groot Woordenboek der Nederlandse Taal: Tielebuis: eigennaam van de hoofdpersoon van een klucht welke in 1541 door de Haarlemse rederijkerskamer te Diest werd gespeeld; als naam voor een aartsgek bekend gebleven in sommige Zuidn. streken in de uitdrukking zo zot als Tielebuis, door en door gek.
ook zo zat als Tielebuis (zat, zo ~ als Tielebuis): zie voorbeelden
Microsoft heeft al zo vaak rondgesprongen als een kangoeroe – de laatste vijf jaar maken ze elkeen zo zot als tielebuis als je nog maar een poging onderneemt om die waanzin te volgen. (tweakers.net)
In ons Birdlife park zie je ons wel, in een kooi, waar je na verloop van tijd eenzelfde gedrag aanneemt als die schattige leeuwen in de zoo: neurotisch gedrag, of anders: zo zot als tielebuis. (sarahverroken.blogspot.com)
RTV maakt ons tegenwoordig zo zot als Tielebuis. (gva.be)
Maar zo ver is ’t voor Charelke nog niet: “In de eerste dagen van de oorlog waren ze te Diest allemaal zo zat als tielebuis." (Charelke Dop – Ernest Claes)
‘Stapel als Tielebus! Slaap eerst eens uit, jongske. ’k Koom morgenavond weerom en dan spreken we verder. Salu alle drie!’ (A. Thiry, Voghelen in der muyte)
Zo gek als tillebuis trutsel, zeggen ze in de Kempen… (facebook)
financiering in het kader van een enveloppefinanciering; een vast financieringsbudget
zie: enveloppe
De Vlaamse overheid kent elk jaar een financieringsenveloppe aan de VRT toe. (vrt.be)
De federale regering voorziet een financieringsenveloppe van 703 420 euro om de werkgeverskost te compenseren (agoria.be)
Maar de financieringsenveloppe groeit niet samen met de toename van het aantal onderzoekers. (demorgen.be)
Ze vragen tegen 2004 één miljard frank meer in hun financieringsenveloppe. (standaard.be)
financiering op basis van een vast budget
Typisch Vlaams: financiering met een vooraf vastgesteld bedrag (formeel); Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
zie: enveloppe
Enveloppefinanciering kan niet voldoen aan nieuwe noden. Hogescholen vragen meer geld. (veto.be)
Alle Vlaamse gemeenten tekenden eind 2018 in op deze enveloppefinanciering met het ondertekenen van de ‘Asbestovereenkomst’. (vvsg.be)
Onze minister werkt aan een systeem van enveloppefinanciering. Elke rechtbank krijgt
een afgesproken bedrag of enveloppe, en mag zelf beslissen wat daarmee gebeurt. (vlaamspleitgenootschap.be)
de regering Wilmès die ten tijde van corona de crisis moest beheren
corona in België: “(in België) demissionair kabinet dat speciale volmachten heeft gekregen voor de bestrijding van de (economische) gevolgen van de coronacrisis”
zie ook verzamellemma corona
Wilmès start coronakabinet. De minderheidsregering-Wilmès krijgt een doorstart én volmachten om de coronacrisis het hoofd te bieden in samenwerking met alle bestuurspartijen uit de oppositie. (standaard.be)
Aan goede wil en hard werk geen gebrek in het coronakabinet. (vrt.be)
Wat met het coronakabinet na die zes maanden? ‘Pfff, daar hou ik mijn hart voor vast.’ (blauwwit.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
