Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #3401

    geld, koken kost ~

    zie koken kost geld

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (16 May 2022 19:47)

    👍
    4

    #3402

    bergklas
    (zn. v.; ~sen)

    Een verblijf van een groep schoolkinderen in de bergen. Dikwijls in het mv. gebruikt: bergklassen

    vg. sneeuwklas, bosklas, zeeklas

    Het was top, onze bergklassen en een onvergetelijke ervaring! (facebook)

    Infoavond bergklassen 19.00 uur. Woe. 16/09. KS+LS. Fon(d)ske: appeltjesverkoop. (hollebeekscholen.be)

    De betrokken scholen kunnen wel nog op bergklas in het 3de trimester of kiezen voor een binnenlands project. (vok.be)

    Eén op de drie scholen hoopt dat ze als alternatief op bergklas kunnen. Nog eens een derde van de scholen gaat in de plaats op zee- of bosklas. De rest heeft geen vervangende activiteit geboekt. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (16 May 2022 18:24)

    👍
    4

    #3403

    doorgang verboden

    zie verboden doorgang

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (16 May 2022 07:35)

    👍
    4

    #3404

    verboden doorgang
    (uitdr.)

    verboden toegang

    vnw: weg afgesloten

    ook: doorgang verboden, zie voorbeelden onder

    Verbodsborden – Doorgang verboden
    Dit bord met tekst zorgt ervoor dat er geen misverstanden zijn. Wanneer u een doorgang op uw site verbiedt, kiest u best voor een duidelijk verbodsbord. (seton.be)

    Daar stelde ik tot mijn verbazing vast dat de parking, voorgesteld op de uitnodiging, onbereikbaar was door een bord: verboden doorgang. (voka.be)

    Er stond op een bepaald moment een ijzeren hek met een bord (verboden doorgang) op. (forum.mountainbike.be)

    Zijn woorden waren nog niet koud of een vrouw negeerde het verkeersbord ‘verboden doorgang’. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 May 2022 07:36)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Mar 2023

    👍
    6

    #3405

    krook

    bocht in een rivier

    in Gent: De ‘Krook’ in Waalse Krook is een oud woord voor een kreuk, een vouw. Het woord verwijst naar de bocht die de Schelde hier maakt.

    Het ‘Waalse’ in de Waalse Krook zou verwijzen naar de talrijke Waalse schippers die in de 18de en 19de eeuw constant naar en door Gent voeren. (wikipedia)

    Deze knik (ofte “Krook”) in de rivier komt wel meer voor.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Mailfilipm en laatst gewijzigd door de Bon (08 Sep 2025 21:46)

    👍
    4

    #3406

    zetelovertrek
    (zn. m.; ~ken)

    overtrek voor een zetel

    NL: bankhoes, bankovertrek

    Weer komt er een einde aan een mooie zomerdag als we ons nestelen op onze matjes en een zachte zetelovertrek van de gastheren. (bloggen.be)

    Uw wasgoed wordt zorgvuldig verpakt en nadien opgehaald of aan huis bezorgd. Ook het reinigen van uw donsdeken, zetelovertrek of overgordijnen nemen wij graag voor onze rekening. (hvtex.be)

    Sommigen gaan iets verder en vervangen hun zetelovertrek, gordijnen of lampen. Ook nieuwe beeldjes, fotokaders of schilderijen kunnen afwisseling bieden. (quick-step.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 May 2022 09:50)

    👍
    4

    #3407

    doorgaan, zich laten ~ voor
    (uitdr.)

    vnw: zich uitgeven voor

    vgl. doorgaan als

    Bij verschillende van die diefstallen liet de man zich doorgaan voor een medewerker van ngo Artsen Zonder Grenzen. (bruzz.be)

    De man, die zich voor iemand anders liet doorgaan, kon minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders benaderen en drong binnen in het deel van het hotel dat voor de Belgische delegatie gereserveerd was. (demorgen.be)

    Als de Duitsers de Sovjet-Unie binnenvallen, laat de zestienjarige zich doorgaan voor Duitser en wordt vertaler in de Wehrmacht. (tijd.be)

    Maar als dat één keer gebeurt, kan het nog gebeuren dat personen zich laten doorgaan voor priester, imam of wat dan ook, en dan een loon krijgen terwijl zij helemaal niet geschikt zijn voor de baan. (dekamer.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 May 2022 07:27)

    👍
    6

    #3408

    dermee
    (bw.)

    verzwakte vorm van daarmee, zelf een verzwakte vorm van daarmede

    - Hadde nog iet gepland veur van ’t weekend?
    - Tgoh, ni echt, ma gij had toch oôk nog ni direct iet te doen he?
    - Awel ja, dermee da ’k het vraag, ’k ging anders veurstellen…

    Dermee is alles gezegd :) (beyondgaming.be)

    Ergens spijt da’k die eerste race van de Schwarzwald liga dermee heb gedaan, gefinished met 48 seconden voorsprong (autoforum.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 May 2022 08:02)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Feb 2024

    👍
    4

    #3409

    bwa
    (tussenwerpsel)

    ‘Bwah’ is dikwijls een reactie op de vraag wat iemand van iets vond. Het drukt sterke relativering uit, heel matig enthousiasme of gewoonweg ontgoocheling. Vaak volgt kritiek. (neerlandistiek.nl)
    → merk op dat ‘bwa’ ook als zinsopvulling gebruikt wordt zonder negatieve bijklank of – als ‘bwa ja’ – als surrogaat voor awel ja

    NL: mwah

    spellingsvariant: bwah

    wordt dikwijls onmiddellijk gevolgd door ‘ja’ of ‘nee’

    zie ook tgoh

    - Ah, gade ni koken van den avond?
    - Bwa ja, ‘k had gepeisd van anders ne keer naar d’frituur te gaan. (= geen negatieve bijklank)
    - Da’s wel slecht veur oune cholesterol he manneken, ge weet toch wa da den doktoor ou gezeed heeft!
    - Bwa ja, seg, van e pakske frieten in de maand gaan ’k nou oôk ni in de kliniek belanden he… (= wel negatieve bijklank)

    - Mag t er ewa zout op ou frieten meneêr?
    - Bwa neê, merci, da’s ni goe veur mijne cholesterol.

    - En, was ’t lekker?
    - Bwa, ’t mocht toch wa meêr gekruid zijn…

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (14 May 2022 23:01)

    👍
    5

    #3410

    overkop
    (bw.)

    failliet

    vnw: overkop gaan: over de kop gaan of failliet gaan

    SN-NL: over de kop

    vrttaal.net: Standaardtaal in België. Algemeen Nederlands is: over de kop (zowel in letterlijke als in figuurlijke zin).

    zie ook andere betekenis van overkop

    De vleesindustrie is helemaal overkop gegaan In El Azzouzi’s toekomstverhaal. (vrt.be)

    Zijn bedrijf ging overkop en Hendrik probeerde te overleven door als uitzendkracht te gaan werken. pwo-wetteren.be)

    Maar door omstandigheden is die zaak overkop gegaan. (demorgen.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Aug 2024 06:29)

    👍
    4

    #3411

    doordoen
    (ww. )

    vnw: verkwisten

    opm: steeds in de combinatie ‘er doordoen’? Meestal infinitief of VD.

    zie ook andere betekenissen van doordoen

    Hij won de lotto maar op twee jaar tijd heeft hij al zijn geld er doorgedaan.

    Verslaafde gokkers kunnen er in het casino op een avond gerust 10.000 euro doordoen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Nov 2025 06:17)

    👍
    4

    #3412

    doornat
    (bn.)

    door en door nat, heel nat

    In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “doornat” herkend door: 79 % van de Nederlanders; 90 % van de Vlamingen. (wiktionary)

    zie voorvoegsel door

    De jongeman was doornat en zat onder de modder. ‘De hele zoekactie kost 625 euro’, rekende brandweercommandant Rudy Sadones uit. (nieuwsblad.be)

    Ik was mijn vriendin kwijt, en keek of ik kon sms’en, maar mijn gsm was doornat en werkte niet. (damusic.be)

    Maak, voor u vertrekt, de kluiten doornat en zet eventueel een paar volle emmers tussen de planten. (selsevergreen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 May 2022 13:08)

    👍
    4

    #3413

    doorslecht
    (bn.)

    heel slecht, door en door slecht

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    zie alg: door (voorvoegsel)

    Het was doorslecht weder: dikke mist en felle rukwind (nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be)

    “Hij is een meedogenloze misdadiger, hij is doorslecht. Ik wil die man nooit meer zien of horen”, besluit Jonckheere. (hbvl.be)

    “Ik vond het zeker niet doorslecht. Vergeet niet dat Nice een topteam is, dat voetbalt op een manier die wij in de vaderlandse competitie niet gewoon zijn.” (focus-wtv.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 May 2022 09:42)

    👍
    4

    #3414

    door
    (voorvoegsel)

    “Voorbeelden van de combinatie door + adjectief zijn:
    doorbraaf, doorkoud, doorlelijk, doornat, doorslecht.
    Dergelijke vormingen zijn in de meeste gevallen beperkt tot regionaal taalgebruik (ze komen met name in Belgisch Nederlands voor). In de standaardtaal gebruikt men meestal door-en-door-koud, enzovoort.” (e-ans.ivdnt.org)

    vnw: door- (voorvoegsel): erg, heel (zoals ‘doornat’, maar in België bij veel meer bijvoeglijke naamwoorden gebruikt dan in Nederland)
    -doorbraaf: door en door braaf, erg braaf
    -doorgoed: door en door goed
    -doorkoud: door en door koud

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 May 2022 08:28)

    👍
    4

    #3415

    doorbraaf
    (bn.)

    zeer braaf, door en door braaf

    vnw

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    zie alg. door (voorvoegsel)

    Van Prosper Claeys wordt getuigd dat hij een doorbraaf man was. (ugent.be)

    Een doorbraaf liefdesliedje. Maar met een aanstekelijk melodietje dat je dagenlang nadien op straat hoorde fluiten. (blogspot.com)

    ‘Een doorbrave man, streng voor de kinderen, maar rechtvaardig. Ik was 20 toen ik huwde en kreeg veertien kinderen.’. (nieuwsblad.be)

    Kris is een doorbrave jongen uit een erg gelovig en beschermd milieu en zijn wereld verandert grondig door zijn contact met Esmé. (pluizuit.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 May 2022 09:42)

    👍
    5

    #3416

    koel
    (z.n. de (m.) ~e)

    (met stoottoon) kuil, in de Mijnstreek NL was dit ook het woord voor een kolenmijn
    dim.: kuulke

    Ze hubbe de koel wo dae miensj in begrave loog noa de oorlog truukgevonge.
    Ze hebben de kuil waar die man in begraven lag na de oorlog teruggevonden.

    De kènjer makde-n-ein kuulke veur te knikkere door mit de hak van de sjoon in de grondj te dreie.
    De kinderen maakten een knikkerputje door met de hak van de schoen in de grond te draaien.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Moas (11 May 2022 21:23)

    👍
    4

    #3417

    toewijs
    (z.n. de ~ (m.) ~zen)

    de toewijzing van een eigendom bij een openbare verkoop aan de hoogste bieder

    vnw: toewijzing bij een openbare verkoping

    SN/NL: toewijzing

    vgl. instel

    De rentevoet wordt vastgesteld op de wettelijke intrestvoet, van toepassing op de dag van de toewijs.(dms.be)

    Ik verzorg de inschrijvingen van kandidaat-huurders, de toewijs van de woningen en de huurcontracten. (rsvk.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Jun 2025 07:38)

    👍
    5

    #3418

    dool, op de ~

    zie op de dool

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 May 2022 06:54)

    👍
    4

    #3419

    op de dool
    (uitdr.)

    fig.: op het verkeerde pad zijn, geen doel meer hebben
    ook: niet meer weten van welk hout pijlen maken

    vnw: op de dool zijn of geraken

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 6

    ook: op den dool

    De ooit beloftevolle sportman geraakte op de dool toen zijn huwelijk met de Française Sylvie Mixe al na enkele maanden spaak liep. (nieuwsblad.be)

    Ik geraakte op de dool en drank begon meer en meer m’n leven te bepalen. Na verloop van tijd wist ik dat ik met een drankprobleem zat. (alcoholhulp.be)

    Frankrijk is op de dool en kan niet meer winnen: “Rode Duivels kunnen het ons erg moeilijk maken”. (nieuwsblad.be)

    Ouders van vermoorde Sofie (40) ontredderd: “Ze was op de dool en we hadden meer dan een jaar al geen contact meer. Maar dit is ondraaglijk”. (hln.be)

    De 3e haan heeft iemand gevonden in zijn kelder; hij was op den dool en door het keldergat gesukkeld. (vogelopvangcentrum.be)

    Iemand die door verterend verdriet op den dool geraakt was. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 May 2022 14:45)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Jun 2022

    👍
    4

    #3420

    dezekestijd
    (zn. m.; ~en)

    van heel lang geleden
    letterlijk: uit Jezus tijd (zie Dezeke)

    ook: dezekenstijd

    Als buitenstaanders stellen wij ons de vraag of de statuten uit dezekestijd nog veel zin hebben ? (seniorennet.be)

    …schrijftafel uit dezekenstijd, om hun dagen te slijten tot aan hun pensioen. (pallieterke.be)

    Het Antwerps dialect: Van dezekestijd tot in de 21e eeuw (Dutch Edition) (Graef, Jack de) (amazon)

    Zoals deskundigen ter zake weten sinds dezekestijd, komt het er in zo’n geval op aan alleen aan de tapkast te geraken (klein-sinaai.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 May 2022 20:03)

    👍
    5

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.