Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #381

    steken, in bed ~

    zie in bed steken

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Apr 2025 07:13)

    👍
    4

    #382

    bed, in ~ steken

    zie in bed steken

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Apr 2025 07:13)

    👍
    4

    #383

    in bed steken
    (uitdr.)

    in bed stoppen, in bed zijn, te slapen leggen

    vnw: iemand in bed steken: iemand in bed stoppen

    zie ook: steken

    Lisa Vaelen was er helemaal niet, zij stak in bed met klierkoorts. Maar bovenal: Nina Derwael (23), olympisch kampioene en de koningin van … (nieuwsblad.be)

    “Wie wil mij in bed steken?” Die opmerkelijke oproep heeft de 36-jarige Jeroen Sleeckx gedeeld op zijn Facebook. (hln.be)

    Jouw huis veilig voor de kleinkinderen. Hoe doe je dat ook alweer, een kleintje veilig in bed steken? (kindengezin.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Apr 2025 07:12)

    👍
    5

    #384

    stek, voet bij ~ houden

    zie voet bij stek houden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Apr 2025 06:58)

    👍
    4

    #385

    steenput
    (zn. m.; ~ten)

    gemetselde waterput

    vnw: gemetselde (water)put, welput

    znwb: Met metselwerk beklede waterput, welput.

    gwnt: (Zuidn.) met metselwerk beklede waterput

    Een steenput of bronput kan in principe nooit overlopen, het peil kan maximaal het peil van het grondwater zijn. (bouwinfo.be)

    Hallo, heeft er iemand een idee hoe je een steenput kunt lokaliseren die onder een terras ligt? (ecobouwers.be)

    Als je een steenput of boorput hebt, maar je bent niet aangesloten op de drinkwaterleiding, kan je bij de Watergroep een aanvraag tot aansluiting indienen (zwevegem.be)

    Op een gemeenteraadszitting in mei 1894 beslisten de gemeenteraadsleden dat er voor het gemeentehuis een “steenput” zou worden geplaatst. (nieuwsblad.be)

    Volgend jaar plant Dieter de opstart van een microbrouwerij. “Er is hier een steenput met drinkbaar water. Daarmee willen we ons gerstenat brouwen.” (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Apr 2025 06:54)

    👍
    4

    #386

    stationeerverbod
    (zn. o.; ~verboden)

    stilstaanverbod

    vnw: verbod om een voertuig langer te laten staan dan nodig voor in- en uitstappen, wachtverbod (nl.)

    vgl. stationeren

    Bij kleine werken volstaat een tijdelijk parkeer- en stationeerverbod om ruimte vrij te maken voor een verhuiswagen (alverhuur.be)

    De borden voor een parkeer- en stationeerverbod dienen minimaal 24 uur voor de activiteit geplaatst worden op het openbaar domein. (beringen.be)

    In het eerste deel van de Moerstraat wordt een parkeer- en stationeerverbod ingevoerd (hln.be)

    Beslissing over uitbreiding parkeer-en stationeerverbod aan Vest uitgesteld (nieuwsblad.be)

    Voor de doortocht geldt een parkeer- en stationeerverbod langs deze straten. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Apr 2025 16:55)

    👍
    6

    #387

    treinstatie
    (zn. v.; ~s)

    treinstation

    verkort : statie

    Claessens sleepte daarvoor Oostenrijkse apotheekkasten aan, een heuse kasteelbrug, de stuurhut van een treinlocomotief en ornamenten uit de Nijlense treinstatie. (standaard.be)

    In de tentoonstelling hangen enkele opmerkelijke tekeningen van zijn hand, bijna futuristische ontwerpen voor een ‘treinstatie’ en ‘vlieghaven’ (demorgen.be)

    Gisterenmorgen om 6U30 kwam Gery zijn papa achter ons om ons te voeren naar de treinstatie in Kortrijk. (bloggen.be)

    De tram stopt voor de deur , Berchem treinstatie op minder dan 2 km en het centrum van de koekestad op 15 minuutjes met de fiets (home-sweet-home.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (14 Apr 2025 16:43)

    👍
    5

    #388

    stapelzat
    (bn.)

    ladderzat
    ook: stiepelzat

    vnw: stomdronken

    znwb: Zeer dronken, smoordronken

    ‘Ik vermoed niet te veel, want de mannen van Blur waren stapelzat,’ vertelt organisator Alain Deferm in aflevering vier. (humo.be)

    Daar laveert nog een eenzaat door de stad, Hij is bedronken, hij is bezopen, stapelzat, Zijn lijf zit vol alkohol en gerstennat. (carpegeel.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (14 Apr 2025 16:28)

    👍
    4

    #389

    stapelplaats
    (zn. v.; ~en)

    opslagplaats, magazijn

    vnw: opslagplaats, depot, magazijn

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 4

    vgl. stapelhuis

    In een verlaten industrieel pand in hartje Aalst bouwde Sylvie Reno een heuse stapelplaats in karton na. (vrt.be)

    Er zullen een honderdtal medewerkers aan de slag gaan in de nieuwe stapelplaats, zegt Roel Dekelver, communicatiemanager van Delhaize. (demorgen.be)

    Wilson Wellens, die ook voor de liberale arbeidscentrale optreedt, zei dat ook in de stapelplaatsen in Zellik en Ninove de onrust groot is. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (14 Apr 2025 08:09)

    👍
    7

    #390

    moeëskloeët
    (zn(m),~en)

    zie moêsen

    onhandige mens, knoeier

    Neen zeg! Die moeëskloeët moet da nie proberen repareren. Straks hebben nog meer kosten…

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door moomer (14 Apr 2025 02:22)

    👍
    3

    #391

    weerslag
    (zn. de ~ (m.) ~ en)

    terugslag, effect, weerbots, de grote klap (laatste vbzin)

    NB: weerslag is AN maar in NL wordt het woord hoofdzakelijk gebruikt in de vaste woordverbinding ‘zijn weerslag hebben op’, verder gebruikt men terugslag i.p.v. weerslag’

    De Raad maakt een eigen analyse van de concrete ruimtelijke weerslag van de illegale handeling(en). (hogeraad.be)

    Maud Vanhauwaert en Geert van Istendael over utopieën, het stedelijke en de weerslag van het leven op poëzie tijdens de VSB-special van Poëzie Rendez-Vous … (paukeslag.be)

    Annick voelt dat het helpt dat ze 5 jaar tijd heeft gehad om zich voor te bereiden, maar voelt dat de weerslag nog moet komen. “Nu staat alles in functie van zorgen en alle balletjes omhoog houden. Eens de storm gaat liggen, wordt het ongetwijfeld moeilijker.” (VRTNWS)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (13 Apr 2025 09:03)

    👍
    4

    #392

    terugkeren, op zijn stappen ~

    zie stappen, op zijn ~ terugkeren

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Apr 2025 06:49)

    👍
    4

    #393

    stappen, op zijn ~ terugkeren
    (uitdr.)

    zijn beslissing ongedaan maken, zich bedenken, teruggaan

    NL: op zijn schreden terugkeren

    vnw: op zijn schreden terugkeren, teruggaan, rechtsomkeer maken, iets op een andere manier proberen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Pijlen wijzen je de weg; op je stappen terugkeren mag niet, zaalwachters sturen je de goede kant uit. (vrt.be)

    De directie moest op haar stappen terugkeren na blijvende druk van de redactie. (demorgen.be)

    Ondertussen was ook vader Francky, die onderweg was naar zijn huis in Knesselare, verwittigd en op zijn stappen teruggekeerd.(standaard.be)

    In EXIT ABOVE keert Anne Teresa De Keersmaeker op haar stappen terug: naar de wortels van dans, de wortels van de Westerse popmuziek. (rosas.be)

    De Vlaamse regering keert dus op haar stappen terug en houdt rekening met een brede rondvraag in de bouwwereld (vlaamsbouwmeester.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Apr 2025 06:49)

    👍
    4

    #394

    cabaret douze
    (Onz. )

    Geschiedenisgeruchten zouden beweren dat Napoleon de hoerekotens in elke stad liet nummeren. Vooral om een overzicht te houden. Gewone herbergen hadden meestal een naam, bv. “De Volksvriend” of iets dergelijks. Hoerekoten hadden geen naam. De overlevering beweert ook dat cabaret douze het meest geliefd werd door Napoleon zélf.

    vgl. kabberdoeske

    “Au cabaret douze, carrossier”!

    Een ‘kaberdoesjke’ is een Antwerpse verbastering van het franse Cabaret douze, zijnde een huis van vertier. (tint.be)

    Achter-en boven de bruidszaak bevonden zich de privévertrekken ingericht zoals een cabaret-douze van Toulouse-Lautrec, een bonbonnière met veel peluche. (museum-aarschot.be)

    Van deze oude Franse benaming is het woord c(k)abberdoeske afgeleid, van cabaret douze of cabaret douce. (mkok.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Taalgaardenier en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Apr 2025 06:39)

    👍
    4

    #395

    meke
    (V)

    oud én/of vriendelijk vrouwtje, moedertje, grootmoedertje

    Waarschijnlijk afgeleid van het Franse “Mère”

    Want er bestaat ook een oud peke, Waarschijnlijk afgeleid van het Franse “Père”

    Daar kwam een oud meke aangesukkeld.

    Dat is een braaf meke hoor!

    En dan azo een oud meke derbij, “ge ziet dat de jeugd nog nie volledig om zeep is é” (beyondgaming.be)

    Na de kava-ceremonie volgt een meke, een zang- en dansspektakel waarmee oude legenden geëvoceerd worden. (knack.be)

    Moest mijn Meke dat toch eens weten, Dat ik met Lizatje verkeer. Zeker wierd ik buiten gesmeten. Geen pardon kreeg ik dan niet meer. (wreed-en-plezant.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Taalgaardenier en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Apr 2025 06:57)

    👍
    4

    #396

    varkenskot
    (zn. o.; ~en)

    varkensstal, varkenshok
    ook fig. een vuile, niet onderhouden plaats

    zie ook verzamellemma koterij

    Een deel van de abdissenwoning was omgevormd tot een kippenhok, de rest van het pand diende als varkenskot. (standaard.be)

    Als je over de E17 door Kruishoutem raast, dan blijft je enkel de stank van de varkenskoten bij (demorgen.be)

    Iemand die niet betaalt en er een varkenskot van maakt ? (hln.be)

    We hebben ons ooit moeten omkleden in een varkenskot, tussen de kolen en de patatten. (humo.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (13 Apr 2025 21:23)

    👍
    5

    #397

    konijnenkot
    (zn. o.; ~en)

    konijnenhok

    ook fig. voor een krappe behuizing

    zie ook verzamellemma koterij

    In het gelige licht zagen wij een enorm konijnenkot, niet één groot kot om preciezer te zijn, maar op elkaar gestapelde houten bierbakken die met ijzergaas waren bespannen. (vrt.be)

    Die ‘verappartementisering’ is niet alleen een lelijk woord, alle associaties zijn ook negatief: het zijn ‘konijnenkoten’. (demorgen.be)

    “Wij kunnen toch niet in een konijnenkot kruipen. Het is schandalig hoe wij behandeld worden.” (standaard.be)

    Zodra de beestjes in ons konijnenkot zaten, was het hoofdzaak te zorgen dat ze genoeg te eten hadden en dik en vet werden. (oudheidkundigekring.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Apr 2025 18:19)

    👍
    3

    #398

    kelderkot
    (z.n. het ~ (o.) ~en)

    aparte ruimte kot in een kelder

    zie ook verzamellemma koterij

    We wonen ondertussen drie jaar in ons huis, maar op het kelderkot ligt nog steeds een deur om de hal af te schermen. (Het Nieuwsblad)

    Een kelderkot inderdaad, met een niet al te beste akoestiek, maar wél de juiste sfeer voor haar post-wave-cold-pop-acid-romantiek! (Lumious Dash)

    In de kleine donkere kelderkoten werden mensen opgesloten, verhoord, afgeranseld en gefolterd. De verschrikking zou pas in september 1944 stoppen toen Brussel werd bevrijd. (VRTNWS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Apr 2025 11:04)

    👍
    3

    #399

    opvorderen
    (ww. vorderde op, opgevorderd)

    verplichten tot, opeisen, vorderen

    NB: Iemand opvorderen en iemand vorderen zijn standaardtaal in België in de betekenis ‘verplichten een taak uit te voeren, (bij een staking) dwingen te werken’. (Taaladvies)

    Antwerps gouverneur Cathy Berx moest werknemers opvorderen om de twee fabrieken op een veilige manier te laten stilleggen. (made-in.be)

    De politie kan een huisarts opvorderen om een bloedproef af te nemen. Doet hij dat niet, dan riskeert de huisarts een sanctie. (Domus Medica)

    De Duitsers hadden van bij het begin van de bezetting hun oog laten vallen op het comfortabele nieuwbakken gebouw op nummer 453 en lieten het opvorderen door de Sipo-SD. (VRTNWS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (27 Apr 2025 21:24)

    👍
    3

    #400

    standregel
    (zn. m.; ~s)

    een artikel uit een reglement, statuut of de standregels van een vereniging

    Vlaamsgezindheid was bij de oprichting de meest concrete standregel, naast de meer klassieke serviceclubregels: sociaal dienstbetoon, cultuur en een internationale dimensie. (encyclopedievlaamsebeweging.be)

    Met uitzondering van de Proost waren zij allen verplicht, om minstens 9 maanden per jaar binnen Hoegaarden te resideren. Maar deze standregel werd zeer slecht nageleefd, want doorgaans verbleven er amper 2 à 3 Kanunnikken vast in de Parochie, al de anderen stelden “Kapelanen” aan, om in hun plaats de missen te celebreren en het koorofficie te zingen. (hoegaardserfgoed.be)

    Voortaan gold als standregel dat de Kring alleen bij eenparigheid van stemmen kon ontbonden worden. (vliz.be)

    Deze laatste had een strenge standregel, namelijk; “verboden te dansen, in openbare instellingen en aangelegenheden” . (bloggen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Apr 2025 08:29)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.