Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
(pejoratief) iemand laten opnemen in een rusthuis
“Hij kan het niet aanzien dat ze zijn vrouw willen ‘wegsteken’.” (nieuwsblad.be 18 jun. 2019)
‘Elders beschouwt men ons als barbaren omdat we onze oudjes wegsteken in een rusthuis’. (www.veto.be 20 feb. 2017)
“Want zij die hun hele leven gewerkt en gezorgd hebben wegsteken in een opslagloods voor bejaarden kan onmogelijk de eeuwige oplossing zijn.” (reactie op een blog, 17/10/2017)
“Ik wou alleen maar aangeven dat het gemiddelde pensioen niet langer voldoet om de kosten van een rusthuis te betalen. Weinig kinderen zullen zich volgens mij geroepen voelen hun ouders weg te steken als de kans bestaat dat ze moeten bijspringen of hun ‘erfenis’ er door vliegt.”(bimmerboard.be › forum 30 jan. 2014)
vnw: blaten
uitspraak met zware e
In de verte hoor ik schapen blèten… Geen boer te zien op het ’t land. (seniorennet.be)
vnw: chicorei
Chicorei was immers het koffiesurrogaat bij uitstek tijdens de oorlog. De gewoonte bleef echter nog tot lang na de oorlog verder duren: mensen bleven een schepje ‘bitter’ bij de koffie doen. (facebook)
mijn
→ wordt gebruikt bij onzijdige woorden die niet beginnen met een b, d, h, t of klinker
→ wordt in veel (alle?) dialecten ook gebruikt voor bepaalde gezinsleden, die in bezittelijke context grammaticaal onzijdig worden – vader/pa, moeder/ma, zuster, ook afgeleiden daarvan gelijk stiefpa of stiefbroer
eigenlijk gaat het hier om een algemeen Vlaams grammaticaal fenomeen dat dient ter bevordering van de uitspraak, waarbij de eind-n van de vrouwelijke standaardvorm van bijvoeglijke naamwoorden, lidwoorden, bezittelijke voornaamwoorden e.d.m. wegvalt indien het zelfstandig naamwoord niet begint met een b, d, h, t of klinker, zie bv. ook e
→ al het voorgaande is dus mutatis mutandis ook van toepassing op het bezittelijk voornaamwoord zijne(n)-zijn-zij(n)
onzijdige tegenpool van mijne(n)
Met dat ik eerst voor iedereen heb zitten uitscheppen heb ik natuurlijk mij ferket ieverans mislegd. Alleen mij klei mes ligt nog waar dant lag.
doodvermoeid, uitgeput, uitgeblust
Ik ben perte totale.
“Moedertje is perte totale van al haar avonturen op het gletsjermeer, maar heeft prachtige verhalen. En foto’s! De volgende dag is ze er weer helemaal bovenop en gaan we een heuvel in Queenstown beklimmen.” (blog maart 2013)
> andere betekenis van perte totale
uur
“De dag begon al vrij vroeg in de morgen : ineens rond vijf uren in de morgen of eerder halfzes, toen ging er een knal af, een regelrechte donderslag maar zo fel, …” (blog 6 april 2021)
“Rond drie uren vertrokken we naar het Willy Dohmen park in Ubach Palenberg voor de bruidsreportage. Het was inmiddels heel erg warm geworden …” (bruidsreportages.be 6 jun. 2014)
“Zelfs het dagelijkse rituele bezoek van ons Kevinneke tegen vier uren is mij te veel, zodat ik gisteren maar subiet zijn lekstok uit de schuif…” (blog 14 okt. 2006)
(neologisme) "In een permanente tuinstraat wordt gestreefd naar het maximaal vergroenen en verblauwen van de straat door de bestaande verhardingen te vervangen door onder meer plantvakken, bomen, kruiden- en moestuintjes, grasperkjes, klimplanten,… " (antwerpen.be)
De tuinstraat als wapen tegen de klimaatopwarming: ‘Meer groen houdt de buurt leefbaar’ (demorgen.be)
Een tuinstraat is een straat dat maximaal groen is ingericht: met bijvoorbeeld geveltuinen, ingerichte boomspiegels, groenslingers, groentetuintjes, bomen, … (wilrijkaanzet.be)
Hoe maak je van je straat een tuinstraat? – ATV
Een tuinstraat is een pilootproject van de stad Antwerpen in samenwerking met water-link en Aquafin om de klimaatsveranderingen op te vangen. (water-link.be)
Werken voor tuinstraten leiden tot schade in Oud-Berchem (gva.be)
vnw: inzenden, opsturen
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands, Gangbaarheid: 4, Vlaamsheid: 4
Foto’s die mensen binnensturen van de wolf die ze zagen. Het gaat echter vaak om honden (hln.be)
Telgegevens binnensturen kan nog via de website van Natuurpunt of per brief. (demorgen.be)
Een van de bedrijven, dat ook een offerte had binnengestuurd, nam geen vrede met die ongebruikelijke gang van zaken en besloot naar de … (standaard.be)
neologisme ten tijde van corona: pejoratieve typering van de maatschappij waarbij men om deel te nemen aan allerlei activiteiten een coronapas moet tonen
google 2021: .NL bijna uitsluitend mbt .BE
“De term ‘pasjesmaatschappij’ slaat nergens op. Die is gebaseerd op een fout uitgangspunt” (nieuwsblad.be)
Is er straks alleen in Brussel een pasjesmaatschappij? – De Standaard
“Wij willen geen algemene pasjesmaatschappij”, zegt Tine van der Vloet. (rtv.be)
De liberalen en groenen zijn koele minnaars van zo’n uitbreiding en vrezen ‘een pasjesmaatschappij’. (atv.be)
De Croo a assuré mercredi à la Chambre qu’il n’y aura pas d’évolution vers “une société de pass” (pasjesmaatschappij en néerlandais) (7sur7.be)
“De zorgleerkracht doet alle oudercontacten met kleuters waar de zorg bij nodig is. Dat kan gaan tot bij de CLB, logopediste, kinesist, jeugdrechtbank en andere externe. " (blog.associatie.kuleuven.be)
zie ook zorgjuf
SN-NL: zorgcoördinator
Zorgleerkracht Christophe De Turck (40) van de GO! Basisschool De Telescoop in Laken maakt kans op de titel van beste Boekenmeester 2021. (nieuwsblad.be)
We zoeken een zorgleerkracht – Steinerschool Munte
Juf Annelies wordt in haar taak bijgestaan door het zorgteam. Deze bestaat uit de directeur, verschillende zorgleerkrachten in de lagere en kleuterschool. (margaretaschool.be)
(voetbal) binnensjotten, binnenschieten, binnentrappen, scoren
“Je kan het de spitsen niet kwalijk nemen dat ze niet scoren, al heb ik natuurlijk liever dat ze ze binnenstampen”, vervolgt Verheyen. (voetbal24.be)
Maar wij zetten hem op de bank, nadat hij er een hoop heeft binnengestampt en ons er doorgesleurd heft (blauwwit.be)
Ik maakte de acties op de rechterflank, Toama leverde de assists en Barda stampte de bal binnen zoals hij nu doet bij Racing Genk! (pressreader)
-
(jur.) iemand die formeel en volgens de geëigende procedures in verdenking gesteld wordt van een misdrijf
ook: inverdenkingsgestelde, zie voorbeelden
vgl. inverdenkingstelling
De verwijzing van de 18 inverdenkinggestelden naar de correctionele rechtbank werd daarom uitgesteld. (vrt.be)
Binnenkort komt er een eindverhoor van de inverdenkinggestelde, zegt het Dendermondse parket. (demorgen.be)
Het onjuist of onvolledig aangeven van de identiteit van de inverdenkingsgestelde, maakt evenwel geen vormfout uit die leidt tot de invrijheidstelling (Strafrecht en strafprocesrecht in hoofdlijnen – Chris Van den Wyngaert, Steven Vandromme, Philip Traest)
Vanaf hun aanhouding zullen zij aangeduid worden als inverdenkingsgestelden. Het feit moet strafbaar zijn met een gevangenisstraf van 1 jaar of meer. (advocatenkantoor-mattijs.be)
(jur.) iemand formeel (volgens geëigende procedures) in verdenking stellen van een misdrijf
zie ook inverdenkingggestelde
Naast deze formele inverdenkingstelling is er ook de impliciete inverdenkingstelling, namelijk tegen elke persoon tegen wie de strafvordering wordt ingesteld in het kader van een gerechtelijk onderzoek. (senate.be)
Van Handenhoven reageert op inverdenkingstelling – De Morgen
De voormalige CEO van Fortis was in beroep gegaan tegen zijn inverdenkingstelling in de Fortis-zaak. (vrt.be)
“De gerechtelijke politie verzamelt momenteel alle elementen en er zullen wellicht inverdenkingstellingen volgen in de zaak.” (vrt.be)
(sport) binnentrappen, binnenschieten, binnenstampen
vgl. sjotten
“Wij kunnen daar nog een goede match spelen, maar als ze er zoals in Rome drie binnensjotten in vijf minuten, kunnen ze de rest van de match in hun neus peuteren.” (nieuwsblad.be)
Even later hoorden wij de moeder van Jonas fier aan Jean-Marie vertellen dat zoonlief deze morgen zes goals had binnengesjot bij de duiveltjes. (standaard.be)
scoren (voetbal), binnenschieten, binnenstampen
google 2021: ‘bal binnentrappen’ .NL (4 waarvan 2 mbt .BE)
In de zesde minuut zette Camille een mooie actie op en na eerst op de keeper te trappen kon ze in de herneming de bal binnentrappen, 0-2. (nieuwsblad.be)
Diatta heeft net in minuut 92 de 1-1 binnengetrapt en trekt zijn shirt uit. (hln.be)
Vanaken stuurt Steppe naar de verkeerde hoek en trapt de bal binnen. (stvv.com)
scoren (balsport), binnentrappen, binnensjotten
vnw: de bal in het doel schieten
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Gangbaarheid: 3, Vlaamsheid: 4
zie ook andere betekenis van binnenschieten
Een slecht weggewerkte bal werd door Jeoffrey Pinon in de draai binnengeschoten. (nieuwblad.be)
De Pool, pas op het veld, draaide zich knap weg van zijn bewaker en schoot in de verste hoek binnen: van een geslaagde wissel gesproken. (standaard.be)
In het tweede kwart kwamen de Lions beter in de wedstrijd, maar Tom Boon kon van dichtbij de 0-1 niet binnenschieten. (standaard.be)
> andere betekenis van binnenschieten
vnw: binnenkomen van een bericht
Op de Bosuil is er zoals verwacht goed nieuws binnengelopen: de licentie van Antwerp is binnen. (gva.be)
9u11. Het bericht loopt binnen dat er ook een aanslag is geweest in het metrostation Maalbeek, in de Wetstraat, pal in het Belgische én Europese politieke beslissingscentrum. (vrt.be)
“De eerste meldingen liepen binnen om 20.30 uur uit Beveren”, zegt burgemeester Marc Van de Vijver (CD&V) van Beveren. (nieuwsblad.be)
Applaus bij de studenten van LSE bij het binnenlopen van de resultaten uit Londen. (tijd.be)
brengen
ook in Oost-Vlaanderen (met sterk voltooid deelwoord allicht uitsluitend in het Waasland)
uitspraak in West-Vlaanderen met scherpe i, wordt door West-Vlamingen dus dikwijls neergepend als ‘briengn’
‘bringen’ is de oorspronkelijke vorm, ‘brengen’ is een iets latere ontwikkeling
Ze gingen vandaag tussen 8 uren tsmères en 8 uren tsaves mij pakketje kommen bringen, mor ’t is nou al vijf na den achten en ik hèn de fakteur nou nog alt ni gezien.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
