Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #4101

    doortrekkersstraat
    (de ~ (v.), -en)

    straat naar en uit een uitgaansbuurt

    Nachtlawaai is vooral een probleem in de zogenaamde doortrekkersstraten, de straten die mensen voor en na het uitgaan gebruiken. (vrtnws)

    Het Vlaams Agentschap voor Innoveren en Ondernemen (Vlaio) kent Leuven 180.000 euro toe om nacht­lawaai tegen te gaan in de Naamsestraat, een van de vijf zogenaamde ‘doortrekkers­straten’ waarlangs mensen uit het uitgaanscentrum van Leuven terugkeren naar huis. (standaard.be)

    De Leuvense Naamsestraat is een zogenaamde doortrekkersstraat waarlangs mensen na het uitgaan in het centrum naar huis terugkeren. (innovatieveoverheidsopdrachten.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door helle en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Sep 2021 09:39)

    👍
    4

    #4102

    gasbek
    (zn. m.; ~ken)

    1) bek van een gasvuur, soms ook de kookplaat van een gasvuur in zijn geheel
    2) uiteinde van een gasbrander, SN-NL: branderkop

    nl.wiktionary.org/wiki/gasbek:
    In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “gasbek” herkend door:
    27 % van de Nederlanders;
    60 % van de Vlamingen.

    1) Te weinig zuurstof voorhanden in het gasmengsel dat bij de gasbek komt. (…) Ik zou het sowieso in orde (laten) brengen, want niet alleen worden je kookpotten zwart,… (bouwinfo.be)

    1) Deze zeer krachtige gasbek van camp chef produceert maar liefst 7000 W De poten zijn demonteerbaar , dat maakt deze gasbek compact en makkelijk vervoerbaar. (rewilding.be)

    2) Lasapparaat PicoMIG 180 Puls FÖRCH 5*: 1x MIG/MAG-brander; 1x aardingskabel; 1x gasslang, 3 m; 1x drukregelaar … 1x D200 (2 kg) staaldraad 0,8 mm (SG 2); 1x gasbek metaalgevulde draad … (foerch.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Sep 2021 07:46)

    👍
    4

    #4103

    bek
    (zn. m.; ~ken)

    vnw: in België ook: gaspit, pit van een gasfornuis

    SN-NL: pit

    vgl. gasbek

    zie ook andere betekenissen van bek

    Fornuis op gas met 4 bekken, met oven 2/1GN elektrisch, met hoge rendementsbranders en Inox opvangschaal – Inox uitvoering. (shop-servito.be)

    Bijgevolg kan de bek niet meer worden ontstoken. De bougie moet in dit geval vervangen worden. (ecolektro.be)

    In de keuken is een gasfornuis met 6 bekken. Het aansteken van een bek moet gebeuren door de vlam in het gaatje te houden en tegelijkertijd de respectieve knop ingedrukt te houden op * . (dekruik.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Sep 2021 07:32)

    👍
    4

    #4104

    koalatest
    (zn. m.; ~en of ~s)

    taaltest voor kleuters

    “In Vlaanderen leggen kinderen vanaf dit schooljaar in de derde kleuterklas een koalatest af. De koalatest is ontwikkeld door onderzoekers van de KU Leuven en heeft als doel een eventuele taalachterstand bij kleuters vast te stellen voor ze naar het eerste leerjaar gaan. " (taallink 789)

    De koalatest wordt elk jaar afgenomen tussen 10 oktober en 30 november. (hln.be)

    Elke 5-jarige kleuter moet een taalscreening afleggen, de KOALA-test. (klasse.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Sep 2021 12:00)

    👍
    5

    #4105

    behoudsgezinde
    (zn. m.; ~n)

    iemand die behoudsgezind, conservatief is

    google 2021: Ook in .NL, maar meer in .BE, zeker in de media

    Mogelijk is hij het slachtoffer geworden van een afrekening tussen hervormers en behoudsgezinden, een tegenstelling die in Iran ook binnen het leger speelt. (standaard.be)

    Er was, kort na mei ’68, een zwaar conflict tussen de progressieven en de behoudsgezinden. (nieuwsblad.be)

    … dat die nieuwe paus – of zijn bisschoppen – ook een brug zal moeten bouwen tussen de progressieven en behoudsgezinden in Vlaanderen. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Sep 2021 19:44)

    👍
    4

    #4106

    behoudsgezind
    (bn.)

    vnw (2003): in België vaker dan in Nederland voor: behoudend, conservatief

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6

    zie ook: behoudsgezinde, behoudingsgezind

    Controversieel, modern of behoudsgezind: kennen we deze week de opvolger van Angela Merkel? (knack.be)

    Behoudsgezind Wit-Rusland kiest eerste president | De Tijd

    Omdat het iets koeler was, zijn er veel loopsters minder behoudsgezind aan de race begonnen. (teambelgium.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2025 17:23)

    👍
    5

    #4107

    beheerder, afgevaardigd ~

    zie afgevaardigd beheerder

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Sep 2021 10:42)

    👍
    4

    #4108

    begraving van de urne
    (uitdr.)

    Terwijl begraving voor een klassieke begrafenis vooral W-Vlaams is, alhoewel het ook in andere regio’s meer en meer ingang vindt, is een begraving van een urne wel over heel Vlaanderen in gebruik.

    google2021: ‘begraving van de urne’: .NL (8)

    Bij begraving van de urne hebben de nabestaanden dezelfde mogelijkheden dan bij begraving. (begrafenissenvandamme.be)

    Bij een concessie kan je ervoor kiezen om twee urnen onder één grafzerk te begraven. Als je dat wenst, moet je deze keuze maken bij de begraving van de urne van de eerste overledene. (berlaar.be)

    …de as terug in ontvangst te nemen (voor verstrooiing, voor begraving van de urne of voor bijzetting ervan in een columbarium). (vlaamsparlement.be)

    De crematie en de begraving van de urne zal plaatshebben in familieliale kring op het kerkhof van Wachtebeke. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (10 Sep 2021 11:02)

    👍
    4

    #4109

    behangpapier
    (zn. o.; ~en)

    vnw: behang

    Typisch Vlaams: behang, behangselpapier: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 4

    vgl. behangpapiermotief

    In het huis dat we pas huren en nu opknappen ontdekten we onder het behangpapier in de slaapkamer geschroefde asbestplaten. (livios.be)

    Een tentoonstelling organiseren over het behangpapier in de interieurs van Victor Horta is een hele uitdaging. (autrique.be)

    Behangpapier kiezen: zo begin je eraan! Behangpapier is weer terug van eigenlijk nooit weggeweest. (deckersinterieur.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2025 12:35)

    👍
    4

    #4110

    begravingsdienst
    (zn; m.; ~en)

    1) rouwplechtigheid bij een begrafenis, begraving
    2) dienst die instaat voor de begrafenissen

    vgl. ruimdienst

    1) De begravingsdienst werd met groote plechtigheid gezongen in de kerk van de Bruggemanswijk. (De Belgische standaard | Nieuws van de Groote Oorlog)

    1) “Maar,” herneemt degene, die het onderwerp op touw heeft gezet, “weet ge wat er gebeurde op den begravingsdienst van Darei?” (In oorlogsnood. Virginie Lovelings dagboek 1914-1918 – © CTB 2005)

    2) Wel, van aan de Koppeure tot aan de Gentpoorte zagen wij niets anders als stallingen en bergplaatsen: g’hadt daar de lichte koetsepeerden van de korbiiaars voor de begravingsdienst, en verder de grote zware peerden voor de ruimdienstketels, de beerkarren dat we zeggen. (dekroniekenvandewesthoek.be)

    2) vacatures voor een eigen gemeentelijke begravingsdienst? Wanneer zullen nieuwe personeelsleden van start gaan? (buggenhout.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 14:01)

    👍
    4

    #4111

    kluit
    (idioom)

    korte afstand

    ≈ ‘steenworp’
    → een kluit van hier = een steenworp hiervandaan

    zie ook klutje, klot

    (Op) een kluit van hier kunde schoon wandelen deur de bossen.

    - Awel, waar is dienen boom van 300 jaren oud nou da ge zee?
    - Jong, ge zijt der kluit gepasseerd! (= ge zijt der juist langst gepasseerd)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (11 Sep 2021 10:15)

    👍
    4

    #4112

    van hier
    (bw.)

    SN/NL: hiervandaan, van deze plek

    schrijfvariant: vanhier

    Taaltelefoon:
    “Vanhier in de betekenis ‘van deze plek, hiervandaan’ is standaardtaal in het hele taalgebied, maar het is gebruikelijker in België dan in Nederland. Vanhier wordt ook geschreven als van hier.

    In België wordt vanhier of van hier vaak op zichzelf gebruikt. In Nederland komt van hier voornamelijk voor in combinaties met naar, bijvoorbeeld van hier naar daar.

    Vanhier / van deze plek is het maar vijf minuten wandelen tot aan de school.
    Zij woont op twee kilometer van hier / hiervandaan."

    ’t Grootwarenhuis is gemakkelijk te bereiken, ’t is maar op vijf minuten van hier.

    We hebben zonnepanelen op ons dak laten leggen, maar van hier zijn ze niet te zien.

    - Kuiste gij anders de living ne keer?
    - Ja, da ziede van hier! (hier, dat ziet ge van ~)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (09 Sep 2021 18:59)

    👍
    4

    #4113

    haag, zijn gat door de ~ steken

    zie gat, zijn ~ door de haag steken

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Sep 2021 18:12)

    👍
    4

    #4114

    gat, zijn ~ door de haag steken
    (uitdr.)

    doen alsof men aanwezig is, maar het laten afweten

    Uw gat door de haag steken: sommigen maken daar kunst van. Ook in de politiek zijn er die overal aanwezig lijken zonder ooit ergens te zijn. (Mark Coenen – De Morgen)

    Wie zou dat voor de camera komen vertellen? Gouverneur Herman Reynders en zijn deputés staken daarop collectief hun gat door de haag, tot er één dappere Galliër overbleef: Jean-Paul Peuskens. (hbvl.be)

    Ik moet de platen van mijn zolder (schuine wand) nog zetten maar mijne compagnon heeft zijn gat door de haag gestoken. (bouwinfo.be)

    Iedereen om beurt op kop gereden, behalve Nono, die stak zijn gat door de haag. (klikpedallen)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Sep 2021 18:14)

    👍
    4

    #4115

    leeuwenwinkel
    (zn. m.)

    bijnaam van supermarkt Delhaize door de leeuw in haar logo

    20170402 seraing boncelles13

    “En in den delhaize, ook wel leeuwenwinkel genoemd, kwam ik nog schattige lepeltjes tegen, van koziol.” (uit een blog 5 aug. 2016)

    “Dat is in de leeuwenwinkel en nu die zo modern is gaat alles veel rapper en kunnen de mensen hun eigen boodschappen niet meer op tijd in de zakjes steken.” (uit een blog 2006)

    “Gewoon dagdagelijkse dingen zoals naar de leeuwenwinkel gaan, of de colruyt of nog een andere winkel.” (keikopjes.be 12 aug. 2016)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (09 Sep 2021 16:49)

    👍
    10

    #4116

    mond, zie dat uwe ~ niet scheurt
    (uitdrukking)

    wordt gezegd tegen iemand die verbloemende taal gebruikt of erg op de letter spreekt

    “- Rob: Zwanst nu niet , muts. Dat is hier toch een hoerenkot hé, madammeke, een bordeel hé.
    - Madeleine: Zeg meneer, alstublieft hé… die termen gebruiken wij hier niet. Wij noemen dat hier een “bar met gezelschapsdames”, merci dankuwel…
    - Raf: Serieus? Haha, “gezelschapsdames…Zie dat uwe mond niet scheurt hé madammeke…gezelschapsdames”… Als ’t kind maar ne naam heeft…" (toneelfonds.be 2019)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (09 Sep 2021 13:11)

    👍
    5

    #4117

    begoocheling, zich ~(en) maken
    (uitdr.)

    vnw: zich (geen) begoochelingen maken: zich (geen) illusies maken

    ook: zich (geen) begoocheling maken

    Beide Limburgers maken zich geen begoochelingen omtrent hun winstkansen. (hbvl.be)

    Wie dacht dat we in 2016 wel het ergste hebben gehad, maakt zich begoochelingen en zal in 2017 nog meer schrikken. (standaard.be)

    Volgens Wibaut moet men zich geen begoocheling maken. Geen enkel model is in staat om zgn. once-in- a-lifetime-events te voorspellen. (decavi.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Sep 2021 07:10)

    👍
    4

    #4118

    begankenis
    (zn. v.; ~sen)

    vnw: (veroud.) bedevaart

    Van Dale 2017 online: BE; ver­ou­derd: pro­ces­sie, be­de­vaart

    zie ook andere betekenis van begankenis

    Begankenis naar Hagelberg – De Standaard

    … september begint in het landelijke Eksaarde een eeuwenoude activiteit die negen dagen duurt: de begankenis naar de Wonderbare Kruisen. (kerknet.be)

    Jaarlijks is er op de drie eerste vrijdagen van de maand maart de begankenis naar het Heilig Kruis. (hakendover.be)

    Vroeger was er jaarlijks een begankenis naar de kapel van Westdoorn op 1 mei en 7 november. (gva.be)

    Men hield begankenissen naar de kerk en naar de Sint-Rochuskapel en beloofde jaarlijks op kermis- dinsdag een mis in de parochiekerk te laten doen (hetlandvanaalst.be)

    Bosbegankenis, de vroegere bedevaart in Buggenhout, moet komend weekend weer groot volksfeest worden (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Apr 2024 16:25)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Mar 2024

    👍
    3

    #4119

    zwart beest

    zie beest, het zwarte ~

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Sep 2021 07:14)

    👍
    3

    #4120

    beest, mager ~je

    zie mager beestje

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Sep 2021 07:10)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.