Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
politiek: het vormen van een kartel tussen meerdere partijen
zie ook kartellijst
Over de drijfveren van de kartelvorming tussen CD&V en N-VA wil ik me niet uitspreken. (standaard.be)
De partij is ontstaan in 2007 na kartelvorming tussen de VLD, de Nederlandstalige afdeling van Vivant en het Liberaal Appèl. (Wikipedia)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: iets zo hard slaan dat het ergens ingaat; inslaan
We kunnen elkaar soms de kop inkloppen, maar eigenlijk zie ik die mens doodgraag. (redactie24.be)
Gaatje boren door de bouwplaat, 1mm kleiner als de diameter van de slagplug en daarna de plug inkloppen. (bouwkampioen.be)
Door het bijplaatsen van een extra alarm kunnen we voorzien dat bij het openbreken van de deur of het inkloppen van een ruit de sirene begint te werken.(dmi-bedrijfswageninrichting.be)
aanvraag in bus of tram om bij een bepaalde bus-/tramhalte te stoppen (zonder halteaanvraag stoppen bus en tram enkel bij de eindhalte, hoewel ook die al eens wordt overgeslagen)
Vlaamse uitspraak (en vormvariant): haltaanvraag
Speciale knoppen voor halteaanvraag. De recente bussen en trams hebben een speciale drukknop voor een halte aan te vragen. (delijn.be)
De drukknop voor de halteaanvraag en de alarmdrukknop zijn uiteraard lager geplaatst, binnen het handbereik van de rolstoelgebruiker. (standaard.be)
kennis hebben (in deze betekenis verouderd in NL)
SN/NL: verkering hebben
wordt ook als deftig woord voor poepen gebruikt, in die betekenis is het ook in NL gangbaar, en daar wordt het werkwoord bovendien ook zwak vervoegd (vrijde, gevrijd)
- Wiste gij dat de die vroeger nog meteen hebben gevreeën?
- Jawadde, is ’t echt? Amai mijn oren. Dat zijn nu toch echt de laatste mensen waarvan dat ik dat zou gezegd hebben.
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: in het land; vooral: in het land waarvan sprake is; in dit land
Vooral in België in gebruik, maar in de vaak gebruikte verbinding hier te lande ook gangbaar in Nederland.
En dezer dagen starten 300 tijdelijke contractuelen overal te lande een inhaaloperatie voor Justscan, het strafregister en de verbeurdverklaring. (koengeens.be)
Elke derde zondag van de maand april tot en met oktober organiseren we een korte namiddagrit ergens te lande.(ie-net.be)
Daarom stappen we al eens een boekenwinkel binnen, gelijk waar te lande. (kuleuven.be)
Het is dan ook telkens een échte revue zoals die allicht nergens te lande nog gespeeld wordt (hbvl.be)
Verder stipt ze aan dat de Antwerpfan alomtegenwoordig en steeds massaal op de afspraak is, waar ook te lande. (gva.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: mate waarin iets zoet is; zoete smaak; zoete geur; zoetheid
opm: ook fig.
zie ook zoeterig; zeemzoeterigheid
Die getuigen van een eigen, frêle stijl, speciaal ontwikkeld voor kinderen, zonder dat ze vervallen in zoeterigheid. (kuleuven.be)
Deze wijnen vertonen niet de al te grote verdunning en zoeterigheid die helaas eigen is aan steeds meer Elzaswijnen. (vinas.be)
Die stak helaas toch telkens de kop op als de kunstenaar zijn religieuze gevoel begon op te smukken met zoeterigheden. (knack.be)
Ook in Vlaanderen wordt er nog steeds volop gekaart door jong en oud. Verschillende kaarttermen hebben echter andere namen dan in Nederland, en er worden ook andere, in Nederland onbekende kaartspellen gespeeld. In dit lemma bewaren we een overzicht van de Vlaamse kaartterminologie.
kaartspellen:
belot
boomke wies
broek van ’t gat
kleurenwiezen
manillen
mochelen
poepenollen
rammen
stronten
wiezen
→ abondance
→ misere/miserie
→→ blote misere
→ soloslim
→ troel
wippen
zetten
kaarten:
koeken
pijken/schuppen
zot
dam (= Franse uitspraak van ‘dame’)
koning (keuning)
troevenaas
bat/boek kaarten
varia:
afdrogen
afpakken
bloot
gewonnen zijn
handkaart
husselen
juste
kaarten op tafel
kaarting
kaartje, een ~ trekken
kaartprijskamp
kappelen
maldonne
overslag
plankierkaarter
schuffelen
tafel, de ~ plakt, plekt
trichen
ook gespeld als fermeteit
verg. Fr. fermeté
def.: fermheid, flinkheid
België heeft zijn ‘fermiteit’ bevestigd en herhaald dat we mensen op Belgisch grondgebied zullen blijven vervolgen als daar reden toe is. (Justitie)
De kruk scoort hoog in fermiteit en zitcomfort en is een rust voor het oog door zijn simplistische, strakke design. Met Bele is het altijd feest aan de bar. (Beslist:be)
Uw Ed. Groot Achtb. hebben myn fermeteit gezien, waar mede ik alle particuliere propositien heb gerecuseerd, in eene tyd toen ik nog in een zorgelyken staat van onzekerheid was. (jeugdliteratuur.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek:
1) (vooral) in België, verouderend: ringworm die meestal leeft van het bloed van andere dieren dat hij met zuignappen opzuigt, en waarvan een soort, de medicinale bloedzuiger, vooral vroeger werd gebruikt in de geneeskunde; ringworm die bloed zuigt; bloedzuiger
2) (vooral) in België, pejoratief, verouderend: iemand die zich gedraagt op een wijze die doet denken aan een bloedzuiger; iemand die anderen uitbuit, uitzuigt, exploiteert
1) want hij heeft eens waargenomen dat een echel dwars door een slagader van het hoofd had gebeten. (ugent.be)
1) Een echel is een bloedzuiger in het dialect, vandaar de naam Echelkuil. (vlm.be)
1) De naam Van Echelpoel is afkomstig van de plaatsnaam Echelpoel. Die plaatsnaam is op zijn beurt te vinden in Bouwel, Duffel, Wommelgem en Reet. (…) Het woord ‘echel’ is een Brabants-Limburgs-Kempens dialectwoord, en het betekent ‘bloedzuiger’. Een ‘echelpoel’ is dus een poel vol bloedzuigers. (taalverhalen.be)
2) …zuipt als een echel, keelt als een varken… (pallieterke.advn.be)
2) PAULA. Hij zuipt als een echel. Je zou daar iets aan moeten doen. LIEVE. (tot Paula) En bemoei jij je nu toch eens met je eigen zaken! (luukhoedemaekers.be)
een initiatief waarbij kinderen/jongeren samen creatieve activiteiten uitvoeren
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
In het jeugdatelier kunnen kinderen hun creatieve kriebels ontplooien, in een ongedwongen en stimulerende sfeer. (wommelgem.be)
Het jeugdatelier gaat steeds door op zaterdag, en dit elke twee weken, van 10 tot 12u. Als u zich inschrijft krijgt u telkens tijdig een herinnering via email. (jeugdatelier.be)
In het jeugdatelier staat creatieve zelfontplooiing en expressie centraal. Er wordt zowel thematisch als projectmatig gewerkt vanuit verschillende muzische werkvormen (bewegings-, muzikale, dramatische en verbale expressie). (stad.gent/nl/vrijetijdsaanbod/jeugdatelier-bij-krejo-jeugdatelier-vzw)
kleine hondensoort met een platte snuit, mopshondje
o.a. Griffon Bruxellois en Petite Brabançonne genoemd
Ons kefferke hoort van ras bij de Platte Belskes, het is een schotenkruiper, maar ook een rattenvanger buiten categorie.
uitnodigen
behoort in NL tot een formeel register, in VL is het een alledaags woord
Ben al int verleden geïnviteerd geweest in chatgroups en wtf allemaal amerikanen … (9lives.be)
Als jij 20 man wil inviteren voor een mega verjaardagsfeest met toeters en bellen, dan is dat je goed recht. Maar wij hebben ook het recht het minder groots te houden. Wat jij hierover denkt, kan mij gestolen worden. Ik laat mij niet de les spellen over wie wij moeten inviteren op een verjaardags- of communiefeest. Doe gij uw goesting (desnoods tegen uw goesting als je opziet tegen het vele werk), en ik ga ook mijn goesting doen (maar met mijn goesting). (goesting, met of tegen zijn ~) (happymama.be)
SN-NL: voor de galerij
voor de show, om iets te doen uitschijnen
zie ook galerie
“Om het met uw voorzitter te zeggen: ‘Show me the money.’ Toon met cijfers dat u het goed meent met cultuur. De rest is voor de galerie.” (tijd.be)
’t Is voor de galerie dat ze werken die mannen; anders ware ’t kartel naar de maan. (tenmandere.be)
maar voor de galerie van hun leden voerden ze een vertoning op van (gematigd) verzet. (pallieterke.advn.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek:
(vooral) in België: het tegen korting verkopen van goederen bij opheffing van de winkel; faillissementsverkoop; opheffingsuitverkoop; opheffingsverkoop; leegverkoop
(vooral) in Nederland: Wordt in België ook in deze betekenis gebruikt, maar aanzienlijk minder vaak dan (…) ‘opheffingsuitverkoop’: het tegen korting verkopen van goederen, bijvoorbeeld omdat deze weg moeten zoals aan het einde van een seizoen of na de feestdagen; opruiming; koopjes; solden; ook: periode waarin de uitverkoop plaatsvindt
De artikelen. VI.22 en volgende WER, leggen de verplichtingen vast voor de ondernemingen en sommen op limitatieve wijze de omstandigheden op waarbij een uitverkoop kan plaatsvinden:
gerechtelijke beslissing;
overlijden van de verkoper;
overname van een zaak;
stopzetting van de activiteiten;
sluiting of verhuizing van een verkooppunt;
restauratiewerkzaamheden van meer dan 20 werkdagen;
ernstige schade aan de voorraad veroorzaakt door een ramp;
belangrijke belemmering van de activiteit (bijvoorbeeld werken in de straat);
pensioengerechtigheid van de verkoper.
(economie.fgov.be)
ook dikwijls: totale uitverkoop
Vervroegde heropening na uitverkoop wegens verbouwing? Wat is het verschil tussen uitverkoop en solden? (unizo.be)
Voorlopig geen uitverkoop bij Brantano en co. (tijd.be)
TOTALE UITVERKOOP WEGENS INGRIJPENDE VERBOUWINGEN! (tensen.be)
in de bouw: iets met cement dicht metselen
overdrachtelijk: met regels onmogelijk maken
NL: dichttimmeren met
Ik zal de metser vragen om de boel eens dicht te cementeren, misschien komen we dan van die lekkage af.
De spanningen op de stranden konden volgens de critici ontstaan door het beleid dicht te cementeren met regels.
vol incidenten, bewogen, woelig
Stranden en uitgaansgebieden zijn de laatste tijd incidentrijk geworden.
Na een incidentrijke ochtend kwam het verkeer weer langzaam op gang.
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België, soms: iemand die voor zijn beroep een groep mensen aanstuurt; teamleider
opm: de betekenis van ploegleider in de sport is wel gebruikelijk in NL, in VL wordt het vooral in de paardensport gebruikt
De tweede week was er een chef d’equipe in het restaurant en toen was de organisatie veel beter. (m.zoover.be)
Binnen de afdeling worden er nog 4 ploegen gemaakt (équipes), met elk een vlaggendrager en een chef d’équipe. (bloggen.be)
Salarissen voor een chef d équipe bij Erachem Comilog | Glassdoor
dienst waar men materiaal kan ontlenen
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
babytheek: uitleendienst voor babyspullen (vlaamswoordenboek.be)
Soms hebben ze een uitleendienst met specifiek materiaal dat handig kan zijn voor kinderen, jongeren en jeugdverenigingen: licht- en geluidsinstallaties, spelmateriaal, fuifboxen, tenten… (debattle.be)
Ook vragen we dat verenigingen die gebruikmaken van de uitleendienst, het logo onder bepaalde voorwaarden gebruiken op hun promotiemateriaal. (jeugdwerkmol.be)
Ook in de bibliotheek in Melle is nu een uitleendienst voor gezelschapsspellen. (demorgen.be)
De afgelopen weken kregen de jeugbewegingen die bij de Vlaamse Uitleendienst tenten hebben aangevraagd al dan niet het goede nieuws. (vrt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
