Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
SN/NL: snap je, weet je wel, …
eigenlijk niet meer dan ‘kende’, zijnde ‘kend’ (kent) en het enclitisch voornaamwoord ‘-e’ (ge), en ‘’t’, maar wordt volop als tussenwerpsel gebruikt
zie ook meendet
keb daarnet ff men eerste mix opgenomen, alleja.. kendet, gewoon omda keer te doen enzo (9lives.be)
Ik ben van het type dat alles zou kopen wat aan de voorbeeldboom hangt in de winkel, kendet? (maisonslash.be)
Kendet die wet is voornl om misbruik enzo tegen te gaan, ni zozeer om verliefde koppeltjes int cachot te draaien (weljongniethetero.be)
Fak ja gast, tword tijd dak hier thuis wegben ze! maja kendet als alles voor u betaalt word… (autoforum.be)
“Zorgkundige is in Vlaanderen een functie in de zorg.(…)Zorgkundigen zijn te vinden in ziekenhuizen, rust- en verzorgingsinstellingen of bij thuisverpleegkundigen, waar zij onder toezicht van een verpleegkundige toevertrouwde verpleegkundige handelingen opnemen.” (wikipdia)
google2020: .NL (90 veelal mbt .BE)
zie ook verzamellemma geneeskunde
Een zorgkundige is specifiek opgeleid om 18 verpleegkundig ondersteunende taken uit te voeren. (zorg-en-gezondheid.be)
Driekwart van de zorgkundigen zegt ook nog geen steun van verpleegkundigen of ander zorgpersoneel uit de ziekenhuizen te hebben gekregen. (hln.be)
“De zorgkundigen doen schitterend werk, maar ze hebben niet de juiste routines om die beschermingsmaterialen te gebruiken.” (radio2.be)
begrijpelijk, goed te vatten, te verstaan, goed te begrijpen
antoniem: onverstaanbaar
Hoe dan ook is het verstaanbaar dat ook zij ten prooi vallen aan een publieke opinie, die vooral solidair lijkt met zichzelf. (demorgen.be)
Dit is verstaanbaar, maar niet de juiste manier om dit te doen. (mijnenergie.be)
Slechts de contractuele lezing van de arbeidsverhoudingen in het vrij onderwijs is verstaanbaar met de grondwet: een nieuw dogma ? (ugent.be)
onbegrijpelijk, niet te begrijpen, niet te vatten
antoniem:verstaanbaar
zie ook verstaan
“Voor mij is het totaal onverstaanbaar dat dit is beslist.” (vrt.be)
“Het is onverstaanbaar dat er kinderen in ons land nog steeds in zo’n erbarmelijke omstandigheden moeten overleven.” (groen.be)
‘Het is onverstaanbaar dat ze zomaar twee dagen wegblijft.’ (standaard.be)
pseudo-plaatsnaam voor thuis
ook Kottegem
zie ook kot
zie ook verzamellemma koterij
Heb dan maar een drietal enames in de “laize” gegoten (wat dan weer niet goed is voor mijnen body :-D ) en vervolgens terug naar Kotegem. (mountainbike.be)
Ik ga maar eens naar Kottegem gaan. Morgen vroeg dag.
zie skyperitieven
-
neologisme: aperitieven via Skype tijdens de coronacrisis
ook zn. skyperitief
google2020: .NL (4)
Hou een ‘skyperitief’ met vrienden door te videochatten en een pintje of een ‘skypirinha’/caipirinha te drinken en wat nootjes of chips te eten. (radio1.be)
“Ik hoor in het nieuws dat het bakpoeder op is en dat mensen nu massaal Skyperitieven. Zeer fijn, maar laten we dat vooral met mate doen” (vrt.be)
Skyperitieven met de collegaatjes! #Lockdown #Week (krokant.be)
‘Skyperitieven’, eenzaamheid en pintjes tijdens de werkuren: experts bezorgd over lockdowndrinken.(demorgen.be)
elk uurtje wordt gefactureerd: elke prestatie aanrekenen
uitspraak: urreke facturreke, urke facturke, urtje facturtje, …
SN-NL: uurtje factuurtje
Vaak, zeker in de dienstensector, wordt er gefactureerd op basis van tijd. In het schoon Vlaams wordt dat ‘uurke factuurke’. (theadmincompany.be)
“Administratieve rompslomp die uren van mijn tijd vraagt”. “Werken volgens uurke factuurke”.
(tomherrijgers.be)
Kortom, kan ik er mijn uurke factuurke mee verdienen? (link2fleet.be)
Een van de bedrijven die Participium bouwt is FunkyTime, dat een online oplossing heeft om de wereld van het uurke-factuurke te professionaliseren. (tuomp3.live)
Vlaamse meteorologie: zie het weer
-
> andere betekenissen van weer
Zelfs het weer is anders in België dan in Nederland. In dit lemma bewaren we een overzicht van de Vlaamse weerterminologie en daaraan gerelateerde uitdrukkingen.
meteorologische fenomenen:
allerheiligenweer
aprilse grillen
buiencarrousel
buiige schermutselingen
donderslag
drache
drasjen
drasj national
drets
duvelkeskermis
haardrogerwind
hagelbollen
heilicht
ijllicht
kwakkelweer
lenterig
maartse buien, aprilse grillen
muggenpis
nevel
ochtendgrijs
onweder
onweerachtige bui
overtrekken
regendouche
regenvlaag
salavlaagje
schoon weer
smogregen
smokkelregen
smoor
smosregen
smuiken
smukregen
snipsneeuw
stofhagel
strontregen
vlaag
weerlichten
winterprik
zeveren
zoelte
uitdrukkingen:
het weer uitgeven
Onzen heer is nen …
regenen dat het giet
regenen, oude wijven ~
-
zat zijn, dronken zijn, groggy zijn
zie ook petoet zijn; patat, zo zat als een ~
@william seg diene visboer van u es uuk nie van de slimmste ze hij e mee mij ne druppel stoan drinken in cafe leopold dreie op durp van uustakker,diene moe goe patat geweest zijn ze (bloggen.be)
zat zijn, dronken zijn
zie ook patat zijn
Vrijdag om 5 uur na het werk direct met je collega’s in café duiken, tegen 9 uur al goed petoet zijn, aanpappen met die van boekhouden, tegen 2 uur ‘s nachts uw eerste avondmaal eten (fritten), nog ’iets gaan drinken’ bij die van boekhouden’, hem van de zattigheid niet recht krijgen, vriendelijk buitengewerkt worden, tegen 6 uur ’s morgens thuiskomen in een appartement dat dringend een poetsbeurt nodig hebben, op de zetel slapen tot 3 uur in de namiddag. Koppijn hebben. (9lives.be)
Als ge zelf ooit al goed petoet zijt geweest dan weet ge dat in een vreemde omgeving wakker worden met iemand naast u die ge niet kent een heel rare …(forum)
… en dan knalt er iemand tegen het hoge gedeelte omdat hij/zij petoet was. (forum)
door een inspanning buiten adem geraken, bv. in de sport
ook: op zijn asem trappen
Van der Poel: ‘In het begin op mijn adem getrapt’ – Sport.be
Politiemensen en postbodes die dagelijks de fiets opmoeten, zullen binnenkort misschien iets minder op hun adem trappen. (nieuwsblad.be)
Bellis trapte op haar adem en zag onze landgenote uiteindelijk makkelijk met de derde set en de zege aan de haal gaan. (hln.be)
Verzuurde kuiten en 7km op mijnen asem getrapt… (kimalgoet)
SN/NL: de Lage Landen
de ‘ee’ is scherplang, dus
→ Vlaamse uitspraak: voornamelijk “de liëge landen”, aan de kust “de leige landen”
zie ook leeg
De Lêge Landn es de noame vo ’t istorisch gebied van de Nederlandn. (vls.wikipedia.org)
“ier is de zanger meh’ z’n stem en ze veraal
ne muzikalen Don Quichote der liêge laende” (Wannes Van de Velde – Ier is ’em trug)
SN/NL: omlaag
de ‘ee’ is scherplang, dus
→ Vlaamse uitspraak: voornamelijk “omliëg”, aan de kust “omleig(e)”
zie ook leeg; naar omlaag, naar omhoog
“die Engelse toilette, die kan ek iêl goe lije
ge doe-g-et scheel oemliêg en ge kund der zelfs oep vrije” (Katastroof – Oep een Franse wc)
Broek omleige, rok omoge, azo bluf j’ overal droge. (Oostends toiletgedicht)
Dich bepaals zelf wienië desse de bril omhoëg of omliëg duis, de kôns op aafstandj doorspeule en meziek strieme via de droadloze spiekers. (De Ertesjieter, 9 feb. 2013; citaat van een inwoner van Kessenich)
SN/NL: laag
de ‘ee’ is scherplang, dus
→ Vlaamse uitspraak: voornamelijk “liëg”, aan de kust “leig(e)”
zie ook omleeg; Lege, de ~ Landen
Een slikke is een droogvollende ploate ground in een getyenzone. Ze volln droge by lêeg woater en loopn ounder by hoog woater. (vls.wikipedia.org)
’t Lànd va Saftingen da is hier mee man en muis vergaone; ik hên âltijd huëren zeggen dade nou nog den toren ziet staon bij giël liëg waoter. Daor gingen de peirden mee gou hoefijzers en gou mondstikken en toeëmen reen ze nor de kèrk ! (Oostvlaamsche zanten, jg. 33, nr. 1, 1958; citaat van een dan 66-jarige man uit Kallo)
te hard werken en daardoor de controle verliezen, zich kapot werken
SN/NL: over zijn tax gaan
ook: buiten asem trappen
Ook na deze crisis zullen er weer mensen zijn die buiten adem trappen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
