Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #6041

    lokettenkwestie
    (begrip)

    “De Lokettenkwestie (Frans: Affaire des guichets) was een politiek conflict in België in de jaren 1970 rond het taalbeleid van de Schaarbeekse gemeentediensten.” (Wikipedia)

    In het begin van de jaren ’70 hadden we de lokettenkwestie in Schaarbeek met FDF- burgemeester Roger Nols. (hbvl.be)

    Schaarbeek haalde in die periode vooral de pers door zijn beleid van uitsluiting, aanvankelijk gericht tegen de Nederlandstaligen (o.a. de lokettenkwestie), later … (tijd.be)

    … ik ben zelf 2 x veroordeeld geweest (1975 en 76) voor geweld tijdens verboden betogingen nav de lokettenkwestie van Nols in Schaarbeek.(forum.politics.be)

    De lokettenkwestie werd als communautair geschil later alleen overtroffen door het Voeren van José Happart. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Jun 2021 05:07)

    👍
    37

    #6042

    dooreenslagen
    (ww. sloeg doorheen, doorheengeslagen)

    door elkaar slagen/slaan

    DS2015 dooreenslaan: standaardtaal

    zie ook dooreen

    De spelling en de verschillende uitspraken zijn door de eeuwen heen nogal dooreengeslagen. (reacties bij braderie)

    Laten we dus niet doen, zoals sommigen hier, alsof het dooreenslagen van noemen en heten één of andere unieke Vlaamse uitvinding is (forum.politics.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Jun 2021 18:29)

    👍
    53

    #6043

    dooreenhalen
    (ww. haalde doorheen, doorheengehaald)

    door elkaar halen

    DS2015 standaardtaal

    zie ook dooreen

    Beide maken je, maar los daarvan heb je nog een heel dynamisch veld van ontmoetingen die alles dooreenhalen. (standaard.be)

    In enkele luttele seconden werd zijn leven dooreengehaald. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Jul 2021 00:52)

    👍
    48

    #6044

    mensen
    (verzamellemma)

    De Vlaming gebruikt in zijn alledaags taalgebruik ontzettend veel woorden die in het Nederlands iets anders betekenen, dan wel sterk verouderd of zelfs geheel onbekend zijn. In dit lemma houden we ne lijst bij van alle algemeen Vlaamse woorden die gebruikt worden voor te verwijzen naar familieleden, en ‘soorten’ mensen in het algemeen (gelijk: man, vrouw, kind, e.d.m.). Aan de hand van deze lijst kan een student Vlaams de betekenis van deze woorden eenvoudig achterhalen, en aldus rap mee zijn in e gesprek met moedertaalsprekers. Naast deze algemeen gebruikte woorden bestaan er ook nog tal van dialectwoorden (waarmee we enkel bedoelen dat ze slechts in een beperkte regio gekend zijn), uit praktische overwegingen nemen we deze niet op in het lemma.

    algemeen:
    bengel
    bibi
    bobon
    boeleke
    bruggepensioneerde
    familiekundige
    gast
    jonk
    jagger
    jonggepensioneerde
    jonkheid
    jonkman
    kadee
    kapoen
    kerstenkind
    kinderken
    kinneke
    koppel
    madam
    manneke
    mee
    meiske
    pateeke
    pagadder
    patotter
    pee
    smanspersoon
    vent
    vrouwmens
    wijf

    familie:
    achterkozijn
    achternakomertje
    bobon
    bomma
    bompa
    doopmeter
    dooppeter
    echteling
    echtgescheiden
    koekoekskind
    kozijn
    lief
    madam
    maman
    meemama
    meeouder
    meme
    mémé
    memoe
    moedere
    moemoe
    nonkel
    nonkel pater
    patchworkfamilie
    pepe
    plusdochter
    plusgezin
    pluskind
    plusmama
    plusouder
    pluspapa
    pluszoon
    schijnkind
    schoonbroer
    tant
    tante nonneke
    vadere
    vava
    vent
    veva
    wijf
    zuster

    Uitdrukkingen:
    aard, den ~ naar geen vreemde
    foute nonkel
    plezante nonkel
    zatte nonkel

    -

    14 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Nov 2022 08:46)

    👍
    50

    #6045

    visbokaal
    (zn. m.; ~bokalen)

    Thomas Benjamin Kennington Fishbowl
    Bokaal met goudvissen. Geschilderd door Thomas Kennington rond 1900.

    SN-NL: viskom

    vnw: viskom

    DS2015 standaardtaal

    anw: (vooral) in België

    zie ook bokaal

    De gasten van Hotel Charleroi Airport kunnen voor 3,50 euro per nacht een visbokaal mét goudvis huren, om hen gezelschap te houden. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (16 Aug 2025 10:46)

    👍
    35

    #6046

    tippen, op de ~ van zijn tenen lopen
    (uitdrukking)

    - zich hard moeten inspannen om een doel te bereiken;
    - op zijn hoede zijn om niets verkeerds te zeggen of te doen

    zelfde betekenis als tenen, op de toppen van zijn ~ lopen

    vnw: op de tippen van zijn tenen lopen: op zijn tippen staan/lopen, op zijn tenen staan/lopen

    “Hij moet natuurlijk op de tippen van zijn tenen lopen: een nieuwe taal leren én tegelijk leren lezen en schrijven, maar hij blijft er zijn vrolijke …” (bbackintheusofa.blogspot.com 28 feb. 2012)

    “Hallo beste lotgenoten
    ik heb vorige week mijn zoladexspuit gekregen en ik ben de laatste week niet te genieten. Mijne man loopt op de tippen van zijn tenen, en kan niks goed doen voor mij.” (forum.allesoverkanker.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2025 07:01)

    👍
    50

    #6047

    Mechelse stoof

    zie Leuvense stoof

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (20 Jul 2021 18:11)

    👍
    40

    #6048

    pelletstoof
    (zn. v.; ~stoven)

    stoof die op pellets brandt; pelletkachel

    Beste mensen. Wij hebben in april 2017 een Ravelli rcv 1000 gekocht. Onze eerste pelletstoof. Onze eerste winter was een hel. (pelletsforum.be)

    Een pelletstoof kan alleen maar gevoed kan worden met pellets, kleine staafjes gemaakt van houtafval, die in een fabriek geperst worden. (seniorennet.be)

    Helft van mijn huis + warm water heb ik bewust op mazout gelaten, living en keuken is via pelletstoof.(geldgeheimen.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Jun 2021 23:17)

    👍
    47

    #6049

    naar daar
    (idioom)

    naar een bepaalde plek
    NL: daar naar toe

    Ik heb de ergste schoonmoeder van de hele wereld. Ik wil echt niks met haar te maken hebben, dus met Kerstmis gaat mijn echtgenoot alleen naar daar en ga ik naar mijn eigen moeder, waar hij dan later ook langskomt. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (07 Jun 2021 00:34)

    👍
    35

    #6050

    toegiften, ~ doen
    (idioom)

    de andere partij iets geven om tot overeenstemming te komen
    NL: toegevingen doen

    Bart De Wever had twee belangrijke boodschappen: zijn partij wil federaal meebesturen en daarvoor zelfs toegiften doen op sociaal vlak. (VRTNWS)

    Ik kan mijn schoonvader niet uitstaan, maar ik moet altijd toegiften doen om te vermijden dat de sfeer verzuurt. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (06 Jun 2021 04:23)

    👍
    39

    #6051

    grappigaard
    (zn., m.; ~s)

    iemand die grappig is

    zie ook onnozelaar

    … en Frank Capra, de onvolprezen grappigaard van de Amerikaanse slapstick. (standaard.be)

    Maar het gros van de deelnemers komt dus uit eigen land en het aanbod is erg breed: van grappigaard Kamagurka (Kama zingt!) en de Dill …(demorgen.be)

    Ass kicker? Hahaha, gij grappigaard. (wzl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Jul 2025 16:34)

    👍
    65

    #6052

    benen, de ~ hebben
    (wielerterm)

    kracht in de benen hebben, een goede conditie hebben als wielrenner

    Ik ken de streek hier goed, maar om te winnen moet ge ook nog de benen hebben.

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (10 Jul 2021 16:09)

    👍
    59

    #6053

    Vivaldi-coalitie
    (begrip)

    (neologisme) een regeringscoalitie van liberalen, socialisten, groenen en christendemocraten naar het muziekstuk De vier seizoenen van Vivaldi: het blauw van de liberalen is de winter, het groen van de groenen is de lente, het rood van de socialisten is de zomer en het oranje van CD&V is de herfst.

    ook kortweg Vivaldi, Vivaldi-regering
    zie ook avanti

    zie ook vivaldisering; vivaldist

    Een groot deel van de Wetstraat zit al met zijn hoofd bij een Vivaldi-coalitie van liberalen, socialisten, groenen en christendemocraten. (knack.be)

    Liberaal verzet tegen Vivaldi-coalitie smelt – De Standaard

    MR kwam al voor de kerstvakantie met een nieuwe naam op de proppen: Vivaldi-coalitie, naar zijn bekendste werk De vier seizoenen. (demorgen.be)

    Vivaldi is trouwens een coalitie waarin de CD&V veel meer gewicht in de schaal zou kunnen leggen dan in paars-geel. (apache.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 23:33)

    👍
    74

    #6054

    repetitorenkantoor
    (zn. o.; ~kantoren)

    repetitorenbureau, (commerciële) dienst waar leerlingen/studenten bijlessen kunnen volgen

    google2020: .NL (6 vooral mbt .BE)

    Repetitorenkantoor Logos – Bijlessen op maat ! – Leuven (Skynet.be)

    Repetitorenkantoor krijgt zware boete (Gent) – De Standaard

    Diederik bleek de baas van een repetitorenkantoor op het Ladeuzeplein te zijn. (Russisch voor beginners – Dominique Biebau)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 17:12)

    👍
    62

    #6055

    al dan niet
    (uitdr.)

    SN/NL: al of niet, wel of niet, of

    volgens Onze Taal ‘ouderwets’ taalgebruik, nochtans gebruikt de Vlaming het alle dagen (https://onzetaal.nl/taaladvies/ouderwets-taalgebruik)

    Bij weer anderen ziet ge’t beetje bij beetje in orde komen zodra ze in hun nestje getrokke zijn, al dan ni ‘low budget’ en zelf gedaan om toch al wa proper te zitte. (bouwinfo.be)

    Langs de sporthal zen we dan vlopad opgegaan dieje we ok dikwels passere as we den toer van Ham deun om dan ok uit te kome aan de brug die we al dan nie oversteke as we den toer van Ham deun mee Keupkes berg of zonder. (mannevantloszand.be)

    3 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (01 Aug 2021 22:39)

    👍
    67

    #6056

    eerst, van ~ af
    (idioom)

    van het begin af aan

    Lang voor ik het kon verzinnen bedacht hij het motto waarmee we allebei ons werk hebben gekaderd, van eerst af. (Tom Lanoye in NRC-Handelsblad)

    Het is van eerst af een geweldige hinderpaal geweest om den Antwerpsche steenweg een minder gevaarlijke baan te maken. (Heemkunde Waelem)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door koarebleumke (01 Aug 2021 17:08)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Nov 2022

    👍
    58

    #6057

    repetitorenbureau
    (zn. m./o.; ~'s)

    repetitiebureau, repetitiekantoor, (commerciële) dienst waar leerlingen/studenten bijlessen kunnen krijgen

    google2020: .NL (6 alle m.b.t. BE)

    ook repetitorenkantoor

    Sagio.be vzw is het eerste online non-profit repetitorenbureau in Vlaanderen voor en door studenten. (registrations.leuvenmindgate.be)

    Navraag leerde de hoogleraren dat het werkje was gemaakt door hetzelfde repetitorenbureau. (standaard.be)

    Voormalig beursgoeroe, parlementslid, bajesklant en enfant terrible Jean-Pierre Van Rossem begint opnieuw met een repetitorenbureau (tvvisie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 15:54)

    👍
    42

    #6058

    studiekantoor
    (zn. o.; ~kantoren)

    1) studiebureau (waarschijnlijk purisme?)
    2) repetitorenbureau

    1) Pierre-Loïc heeft meer dan 7 jaar gewerkt voor het PR-bureau Pracsis, maar ook voor het studiekantoor GMV Conseil en voor Fors France. (digimedia.be)

    1) Dit jonge, maar vooral sterk gedreven studiekantoor is in volle groei en kijkt daarom uit naar een enthousiaste, zelfstandige, technisch sterke kracht om het team …(onlyengineerjobs.be)

    2)Op het gebied van studiebegeleiding beschik ik over een ervaring van drie jaar bij een studiekantoor/repetitorenbureau (2002-2005) en 14 jaar als zelfstandig … (bijles-chemie.be)

    2) Lesgever voor individuele bijlessen gezocht bij studiekantoor Rebus.(vdab.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Jul 2021 01:02)

    👍
    44

    #6059

    onvolzet
    (bn.)

    niet volzet

    verschil tussen volzet kader en onvolzet kader voor 4 maand (docs.vlaamsparlement.be)

    Zo denken we aan een betere invulling van de Portoisparking die nu vaak onvolzet blijft.(blogspot.com)

    Aan de andere kant van de kerk werd het grote voordeel van dit kleinere festival ons opeens duidelijk. Het onvolzette terras! Met Rodenbach op de kaart! Luxe! (thomas.willemsen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Jul 2021 13:10)

    👍
    37

    #6060

    brolwerk
    (zn. o.; ~en)

    werk dat slecht uitgevoerd is, brol is

    De staat die beslist te moderniseren of de privé-firma die zo’n brolwerk aflevert. (spaargids.be)

    “Brolwerk” voor de ene, “comfortabel” voor de andere: de informateursnota uitgespit (vrt.be)

    Ik vermoed dat je zelf ook al wel weet dat dit brolwerk is, een vakman onwaardig. (bouwinfo.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 23:42)

    👍
    51

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.