Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
“De Lokettenkwestie (Frans: Affaire des guichets) was een politiek conflict in België in de jaren 1970 rond het taalbeleid van de Schaarbeekse gemeentediensten.” (Wikipedia)
In het begin van de jaren ’70 hadden we de lokettenkwestie in Schaarbeek met FDF- burgemeester Roger Nols. (hbvl.be)
Schaarbeek haalde in die periode vooral de pers door zijn beleid van uitsluiting, aanvankelijk gericht tegen de Nederlandstaligen (o.a. de lokettenkwestie), later … (tijd.be)
… ik ben zelf 2 x veroordeeld geweest (1975 en 76) voor geweld tijdens verboden betogingen nav de lokettenkwestie van Nols in Schaarbeek.(forum.politics.be)
De lokettenkwestie werd als communautair geschil later alleen overtroffen door het Voeren van José Happart. (standaard.be)
door elkaar slagen/slaan
DS2015 dooreenslaan: standaardtaal
zie ook dooreen
De spelling en de verschillende uitspraken zijn door de eeuwen heen nogal dooreengeslagen. (reacties bij braderie)
Laten we dus niet doen, zoals sommigen hier, alsof het dooreenslagen van noemen en heten één of andere unieke Vlaamse uitvinding is (forum.politics.be)
door elkaar halen
DS2015 standaardtaal
zie ook dooreen
Beide maken je, maar los daarvan heb je nog een heel dynamisch veld van ontmoetingen die alles dooreenhalen. (standaard.be)
In enkele luttele seconden werd zijn leven dooreengehaald. (standaard.be)
De Vlaming gebruikt in zijn alledaags taalgebruik ontzettend veel woorden die in het Nederlands iets anders betekenen, dan wel sterk verouderd of zelfs geheel onbekend zijn. In dit lemma houden we ne lijst bij van alle algemeen Vlaamse woorden die gebruikt worden voor te verwijzen naar familieleden, en ‘soorten’ mensen in het algemeen (gelijk: man, vrouw, kind, e.d.m.). Aan de hand van deze lijst kan een student Vlaams de betekenis van deze woorden eenvoudig achterhalen, en aldus rap mee zijn in e gesprek met moedertaalsprekers. Naast deze algemeen gebruikte woorden bestaan er ook nog tal van dialectwoorden (waarmee we enkel bedoelen dat ze slechts in een beperkte regio gekend zijn), uit praktische overwegingen nemen we deze niet op in het lemma.
algemeen:
bengel
bibi
bobon
boeleke
bruggepensioneerde
familiekundige
gast
jonk
jagger
jonggepensioneerde
jonkheid
jonkman
kadee
kapoen
kerstenkind
kinderken
kinneke
koppel
madam
manneke
mee
meiske
pateeke
pagadder
patotter
pee
smanspersoon
vent
vrouwmens
wijf
familie:
achterkozijn
achternakomertje
bobon
bomma
bompa
doopmeter
dooppeter
echteling
echtgescheiden
koekoekskind
kozijn
lief
madam
maman
meemama
meeouder
meme
mémé
memoe
moedere
moemoe
nonkel
nonkel pater
patchworkfamilie
pepe
plusdochter
plusgezin
pluskind
plusmama
plusouder
pluspapa
pluszoon
schijnkind
schoonbroer
tant
tante nonneke
vadere
vava
vent
veva
wijf
zuster
Uitdrukkingen:
aard, den ~ naar geen vreemde
foute nonkel
plezante nonkel
zatte nonkel
-

Bokaal met goudvissen. Geschilderd door Thomas Kennington rond 1900.
SN-NL: viskom
vnw: viskom
DS2015 standaardtaal
zie ook bokaal
De gasten van Hotel Charleroi Airport kunnen voor 3,50 euro per nacht een visbokaal mét goudvis huren, om hen gezelschap te houden. (nieuwsblad.be)
- zich hard moeten inspannen om een doel te bereiken;
- op zijn hoede zijn om niets verkeerds te zeggen of te doen
zelfde betekenis als tenen, op de toppen van zijn ~ lopen
vnw: op de tippen van zijn tenen lopen: op zijn tippen staan/lopen, op zijn tenen staan/lopen
“Hij moet natuurlijk op de tippen van zijn tenen lopen: een nieuwe taal leren én tegelijk leren lezen en schrijven, maar hij blijft er zijn vrolijke …” (bbackintheusofa.blogspot.com 28 feb. 2012)
“Hallo beste lotgenoten
ik heb vorige week mijn zoladexspuit gekregen en ik ben de laatste week niet te genieten. Mijne man loopt op de tippen van zijn tenen, en kan niks goed doen voor mij.” (forum.allesoverkanker.be)
stoof die op pellets brandt; pelletkachel
Beste mensen. Wij hebben in april 2017 een Ravelli rcv 1000 gekocht. Onze eerste pelletstoof. Onze eerste winter was een hel. (pelletsforum.be)
Een pelletstoof kan alleen maar gevoed kan worden met pellets, kleine staafjes gemaakt van houtafval, die in een fabriek geperst worden. (seniorennet.be)
Helft van mijn huis + warm water heb ik bewust op mazout gelaten, living en keuken is via pelletstoof.(geldgeheimen.be)
naar een bepaalde plek
NL: daar naar toe
Ik heb de ergste schoonmoeder van de hele wereld. Ik wil echt niks met haar te maken hebben, dus met Kerstmis gaat mijn echtgenoot alleen naar daar en ga ik naar mijn eigen moeder, waar hij dan later ook langskomt. (Nieuwsblad)
de andere partij iets geven om tot overeenstemming te komen
NL: toegevingen doen
Bart De Wever had twee belangrijke boodschappen: zijn partij wil federaal meebesturen en daarvoor zelfs toegiften doen op sociaal vlak. (VRTNWS)
Ik kan mijn schoonvader niet uitstaan, maar ik moet altijd toegiften doen om te vermijden dat de sfeer verzuurt. (Nieuwsblad)
iemand die grappig is
zie ook onnozelaar
… en Frank Capra, de onvolprezen grappigaard van de Amerikaanse slapstick. (standaard.be)
Maar het gros van de deelnemers komt dus uit eigen land en het aanbod is erg breed: van grappigaard Kamagurka (Kama zingt!) en de Dill …(demorgen.be)
Ass kicker? Hahaha, gij grappigaard. (wzl.be)
kracht in de benen hebben, een goede conditie hebben als wielrenner
Ik ken de streek hier goed, maar om te winnen moet ge ook nog de benen hebben.
(neologisme) een regeringscoalitie van liberalen, socialisten, groenen en christendemocraten naar het muziekstuk De vier seizoenen van Vivaldi: het blauw van de liberalen is de winter, het groen van de groenen is de lente, het rood van de socialisten is de zomer en het oranje van CD&V is de herfst.
ook kortweg Vivaldi, Vivaldi-regering
zie ook avanti
zie ook vivaldisering; vivaldist
Een groot deel van de Wetstraat zit al met zijn hoofd bij een Vivaldi-coalitie van liberalen, socialisten, groenen en christendemocraten. (knack.be)
Liberaal verzet tegen Vivaldi-coalitie smelt – De Standaard
MR kwam al voor de kerstvakantie met een nieuwe naam op de proppen: Vivaldi-coalitie, naar zijn bekendste werk De vier seizoenen. (demorgen.be)
Vivaldi is trouwens een coalitie waarin de CD&V veel meer gewicht in de schaal zou kunnen leggen dan in paars-geel. (apache.be)
repetitorenbureau, (commerciële) dienst waar leerlingen/studenten bijlessen kunnen volgen
google2020: .NL (6 vooral mbt .BE)
Repetitorenkantoor Logos – Bijlessen op maat ! – Leuven (Skynet.be)
Repetitorenkantoor krijgt zware boete (Gent) – De Standaard
Diederik bleek de baas van een repetitorenkantoor op het Ladeuzeplein te zijn. (Russisch voor beginners – Dominique Biebau)
SN/NL: al of niet, wel of niet, of
volgens Onze Taal ‘ouderwets’ taalgebruik, nochtans gebruikt de Vlaming het alle dagen (https://onzetaal.nl/taaladvies/ouderwets-taalgebruik)
Bij weer anderen ziet ge’t beetje bij beetje in orde komen zodra ze in hun nestje getrokke zijn, al dan ni ‘low budget’ en zelf gedaan om toch al wa proper te zitte. (bouwinfo.be)
Langs de sporthal zen we dan vlopad opgegaan dieje we ok dikwels passere as we den toer van Ham deun om dan ok uit te kome aan de brug die we al dan nie oversteke as we den toer van Ham deun mee Keupkes berg of zonder. (mannevantloszand.be)
van het begin af aan
Lang voor ik het kon verzinnen bedacht hij het motto waarmee we allebei ons werk hebben gekaderd, van eerst af. (Tom Lanoye in NRC-Handelsblad)
Het is van eerst af een geweldige hinderpaal geweest om den Antwerpsche steenweg een minder gevaarlijke baan te maken. (Heemkunde Waelem)
repetitiebureau, repetitiekantoor, (commerciële) dienst waar leerlingen/studenten bijlessen kunnen krijgen
google2020: .NL (6 alle m.b.t. BE)
Sagio.be vzw is het eerste online non-profit repetitorenbureau in Vlaanderen voor en door studenten. (registrations.leuvenmindgate.be)
Navraag leerde de hoogleraren dat het werkje was gemaakt door hetzelfde repetitorenbureau. (standaard.be)
Voormalig beursgoeroe, parlementslid, bajesklant en enfant terrible Jean-Pierre Van Rossem begint opnieuw met een repetitorenbureau (tvvisie.be)
1) studiebureau (waarschijnlijk purisme?)
2) repetitorenbureau
1) Pierre-Loïc heeft meer dan 7 jaar gewerkt voor het PR-bureau Pracsis, maar ook voor het studiekantoor GMV Conseil en voor Fors France. (digimedia.be)
1) Dit jonge, maar vooral sterk gedreven studiekantoor is in volle groei en kijkt daarom uit naar een enthousiaste, zelfstandige, technisch sterke kracht om het team …(onlyengineerjobs.be)
2)Op het gebied van studiebegeleiding beschik ik over een ervaring van drie jaar bij een studiekantoor/repetitorenbureau (2002-2005) en 14 jaar als zelfstandig … (bijles-chemie.be)
2) Lesgever voor individuele bijlessen gezocht bij studiekantoor Rebus.(vdab.be)
niet volzet
verschil tussen volzet kader en onvolzet kader voor 4 maand (docs.vlaamsparlement.be)
Zo denken we aan een betere invulling van de Portoisparking die nu vaak onvolzet blijft.(blogspot.com)
Aan de andere kant van de kerk werd het grote voordeel van dit kleinere festival ons opeens duidelijk. Het onvolzette terras! Met Rodenbach op de kaart! Luxe! (thomas.willemsen.be)
werk dat slecht uitgevoerd is, brol is
De staat die beslist te moderniseren of de privé-firma die zo’n brolwerk aflevert. (spaargids.be)
“Brolwerk” voor de ene, “comfortabel” voor de andere: de informateursnota uitgespit (vrt.be)
Ik vermoed dat je zelf ook al wel weet dat dit brolwerk is, een vakman onwaardig. (bouwinfo.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
