Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
frutselen, prutsen
Hij was aan zijn nagels aan het frutsen van de zenuwen.
huisraad
vnw: huisraad, huishoudelijke voorwerpen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
vgl. huishoudgerief
zie gerief
Heb-de gij meubelen, en heb-de gij huisgerief? Dan kunt ge trouwen met uw lief!
Den ouwe zot!
(liedje)
Je kan deze spullen die voornamelijk bestaan uit huisgerief, bezorgen aan de sociale dienst. Zoals potten en pannen, huishoudtoestellen zoals … (hln.be)
Dieven hebben materiaal en huisgerief gestolen uit de kelder van een appartement aan de Rijksweg. (hbvl.be)
griet, meisje, meid, lief, vriendin
ook mokke, moksje (West-Vlaams)
In onze klas zit geen een knappe mok.
Hij is met zijn mokke naar de cinema.
’k Heb gisteren de hele nacht met mijn moksje liggen karjakken.
bosuitje, lente-uitje
vnw: bosuitje, lente-uitje
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5
dim.: pijpkes of pepkes ajuin
Synoniemen bij schalul
> verzamellemma groenten en fruit
Fijn versneden pijpajuin geeft een frisse tint aan de soep.
Snijd de paprika’s en de wortel in julienne. De ajuin en pijpajuinen snijd je in ringen. (dagelijksekost.vrt.be)
Leg het ei in het midden, schik er de tonijn rond en bestrooi die met de peterselie, pijpajuin, voeg peper en zout toe. (demorgen.be)
betrekking hebbend op de loonschaal
< Frans: “barème”(overzicht van een aantal berekeningen) > bijv. nw. “barémique”
genoemd naar Bertrand François Barrême, schrijver van Comptes faits du grand commerce (1670).
Naast barema is ook het bijvoeglijk naamwoord baremiek standaardtaal in België.
In principe verhindert de loonnorm om in 2011 nog loonsverhogingen te geven, tenzij het gaat om zgn. baremieke verhogingen.
Het doortrekken van de tweejaarlijkse baremieke verhoging tot het einde van de loopbaan.
Het baremieke en het extra-baremieke salaris.
touperen, kreppen, opkammen
ook: crêperen, kreperen
vnw: haar omhoog kammen, touperen
Het is een bepaalde techniek van kammen om de haren recht omhoog of verhoogd in model te krijgen.
De haren in kleine plukjes tegenkammen in de richting van de hoofdhuid, zodat het gaat uitstaan; een soort van kuif maken.
Een kuif wordt ook wel toupet genoemd. Het kammen van een kuif heet daarom creperen.
In die tijd kon je nog zowat alles met je uiterlijk uitspoken: foute kledij, je haar laten creperen, noem maar op.” (clint.be)
Hij was vrijdag in Werchter, heeft zijn haar gecrepeerd, draagt tegenwoordig rode lippenstift en is niet vies van een kwak zwarte eyeliner meer of minder. (hbvl.be)
in goede gezondheid verkeren, het goed maken
ook: het wel stellen
vgl. welstellend
vnw: het goed/slecht stellen: het goed/slecht maken
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: geen standaardtaal
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
VRT Taal:
Moeder en dochter stellen het wel.
? Moeder en dochter maken het goed.
antoniem: stellen, het slecht ~
Stel het wel! (bij afscheid: het ga je goed)
Ik neem de pen ter hand om U te melden dat ik het goed stel momenteel.
Hoe stelt zijn vrouw het? (uit: Grote Van Dale)
Moeder, dochter en ook vader Greg stellen het wel, liet Van Avermaet via zijn eigen website weten. (standaard.be)
Moeder en dochter stellen het wel, zo maakte de persdienst van de VRT, vanmorgen bekend. (standaard.be)
Timothy Dupont en Joeri Calleeuw stellen het wel op hun uiteengelopen wegen. (kw.knack.be)
De kleine olifant en mama stellen het wel. (demorgen.be)
“Moeder en dochter stellen het wel”, klinkt het. (vrt.be)
kleine veldmuis
< ook jèèrdol, van jèèr (aarde) + dol
Woordenboek der Nederlandsche Taal: dol
znw. m. Misschien samenhangend met ‘dol’, bnw. (de beet van eene spitsmuis werd vroeger als giftig beschouwd).
In Z.-Ndl. benaming voor de verschillende soorten van spitsmuizen (gesl. Sorex).
Samenst. Aarddol, te St. Truiden als benaming voor de spitsmuis en ook wel voor de mol.
zie ook de etymologie van tolp
Nu het begint te vriezen proberen de ijerdollekes binnen te komen.
tevergeefs op iets of iemand wachten
vnw: te blinken staan: in zijn hemd staan, voor schut zetten
vgl. blinken, staan ~
Hij stond daar schoon te blinken met zijnen bos bloemen en ze kwam niet af.
> zie andere betekenis van blinken, staan te ~
morsen
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Thans uitsluitend in Vlaams België bekend.
Middelnederlands classen, blijkens geclas en classinge.
Vergelijk wellicht ook engels, inzonderheid schotsch clash, een klanknabootsend woord: het geluid ”klas” maken.
Kunt ge nu echt geen soep opdienen zonder te klassen?
“Water klassen” Schuermans (1865-1870).
Je hebt koffie geklast op je broek!
Als je geen beroepsmetser bent, klas je veel meer mortel waar hij niet moet zijn.
Heet water klassen kan pijnlijk zijn.
Bij het opdienen klaste ze soep op de klant zijn overhemd.
onherroepelijk verloren zijn, naar de bliksem, naar de haaien, om zeep zijn
vnw: naar de vaantjes zijn: kapot zijn, naar de haaien zijn
kapot gaan, zijn, maken: Belgisch-Nederlands volgens het referentiebestand van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
vgl. vaantje, naar de ~s helpen
Gekabbelde of geschifte mayonnaise is niet noodzakelijk naar de vaantjes. Begin opnieuw met een vers ei, en voeg het mengsel geleidelijk toe.
In de geuzebrouwerij 3 Fonteinen in Beersel is de hele winterproductie van geuze en kriek naar de vaantjes wegens een probleem met de thermostaat. (vrt.be)
Tom Waes slaat mea culpa over dronken rijden: is zijn reputatie nu naar de vaantjes? (demorgen.be)
house muziek, elektronische dansmuziek, beatmuziek
variant: boenkeboenkemuziek
zie ook: boenken-boenken, discotheek, een rijdende ~
Op houseparty’s wordt urenlang boenkmuziek life achter elkaar gemixt.
Uitdrukking om aan te duiden dat het een speciale dame betreft; eentje die buitengewone dingen heeft gedaan.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook madam, toffe ~
Els, dat is een straffe madam. Zoals zij haar menage kan runnen en toch nog tijd voor zichzelf te hebben,… chapeau
goedmoedige dikzak
ook patapoef
“Een bleke pattapoef, vond Joseph, die zal wel een paar pond afvallen, de volgende weken..”
(blog.seniorennet.be/jaak_maes/archief.php?ID=1322981)
hard werken
zie varianten bij: nikkel, zijne ~ afdraaien
Zijne nikkel afdraaien heeft den ouden boer altijd gedaan.
building met appartementen
Klik op de afbeelding
De blokken van de Luchtbal (wijk in Antwerpen)
ook in de regio Leuven en in Limburg
Bij ons op het tweede wonen mensen met kinderen, dat brengt wat leven in den blok.
De blokken op Kleerroos (wijk in Herentals) ziet ge van wijd al staan.
> andere betekenis van blok
een al wat oudere vrijgezel, een jongman
variant (Antw.) /joenk man/
zie: jonkheid
De Jef is nog ’ne joengman, hij woont nog bij zijn moeder.
weer om iets te nuttigen op een terras
Het was echt terrasjesweer vandaag, de terrassen op de Grote Markt zaten vol.
Afdeling van de politie die belast is met het onderzoek van misdaden.
NL.: recherche (taaladvies.net)
Van Dale 2016 online: BE
“Het Comité P heeft een kritisch rapport opgesteld over de centrale dienst van de gerechtelijke politie. Daar zitten te veel bazen en te weinig agenten die nog veldwerk doen.” (nieuws.vtm.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
