Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
1) broekophouders (SN)
2) schouderbandjes van een BH
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Ontleend aan Frans bretelle, meestal in het meervoud bretelles, dat zelf weer ontleend is aan Oudhoogduits britil ‘teugel, toom’.
klemtoon op de tweede lettergreep
zie ook verzamellemma kledij
1) Zijn broek hangt altijd tot op zijn hielen. Wij hebben hem mooie bretellen gekocht voor zijn verjaardag.
2) De bretel van haar BH was over haar linkerschouder omlaag gezakt.
> andere betekenis van bretel
charcuterie, delicatessen, bijval
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4; ‘Fijnkost’ in een specifiekere betekenis is een soort worst in blokvorm.
zie ook: fijnkostslager
Ik eet eerst een boterham met fijnkost, en dan ene met iets zoet.
Het dochterbedrijf van Ter Beke, is in opspraak gekomen door de aanwezigheid van listeria in zijn fijnkost. (demorgen.be)
In dezelfde winkels kan de directie voor de afdelingen zuivel, fijnkost en droge voeding met drie werknemers een werkregime van 5 tot 20 of 21 uur uitproberen. (standaard.be)
lasapparaat, toestel om te lassen
< Frans poste à souder
vnw: lasapparaat
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Ik zou aan de Jean kunnen vragen of hij die ijzeren reling van het terras kan maken, hij heeft een laspost.
voortdurend, de hele tijd, alsan
zie ook voeten, om de vijf ~, om de vijf voet
Wat is dat nu met mijn computer? Die valt hier om de 5 botten uit.
uit misnoegen niet meer spreken tegen iemand, mokken, koppig zijn, bouderen, beeld zonder klank
in de Antwerpse Kempen ook: kop houden, petten
Boom: moemen
De persoon die dikwijls kopt is een kopper: ‘dat ligt in het karakter’
Dat is nu al drie dagen dat mijne gebuur en zijn vrouw aan het koppen zijn tegen mekandere … plezant is anders!
“Pallieter zag Charlot koppen en zei: ‘Ge mut dezen avond is nor Marieke schrijve dat ze na komt.’”, uit ‘Pallieter’, Felix Timmermans, 1916
filiaal
DS2015 geen standaardtaal
Die pitabar heeft bijhuizen in elke grote stad.
Kaupthing België is een bijhuis van Kaupthing Luxemburg. (standaard.be)
Sinds 2004 wordt het casino van Brussel uitgebaat door de firma Casinos Austria International Holding, het Belgische bijhuis van de gelijknamige Oostenrijkse holding. (standaard.be)
raadzaam, wenselijk, aan te bevelen
vnw: wenselijk, verstandig, aanbevelenswaardig
-het is (niet) aangewezen: het is (niet) wenselijk, het is (niet) verstandig
Van Dale 2018 online: BE
antoniem: tegenaangewezen
Het is aangewezen dat een patiënt de bijsluiter leest telkens wanneer hij nieuwe medicijnen dient in te nemen.
Het is aangewezen om niet te lang dezelfde kruidenmengeling te gebruiken.
" Rijden onder invloed van drugs is niet aangewezen. (standaardtaal in België)" Taaladvies.net
verouderde benaming voor algemeen vormend secundair onderwijs (aso)
zie ook: doorstroming, tso, secundair, poësis, retorica
In de humaniora hebben we een paar streken uitgehaald met onze leraars.
Beau uit Bredene gaat zijn 100 dagen vieren in de Gentse Overpoort. Na zijn humaniora wil hij naar het Belgisch leger. (vrt.be)
zenuwtrek
Ongemarkeerd in Van Dale 2018 online, maar google2018:
“een tic nerveux’: .BE (>561) ; .NL (>176)
ook kortweg ‘tic’ (is AN)
zie ook verzamellemma geneeskunde
Hij plimpt dikwijls met zijn ogen, hij heeft een tiknerveu.
Op de wangen van raadsman Laurent had zich een tic nerveux ontwikkeld. (Louis van Dievel – vrt.be)
spotnaam voor de Gazet van Antwerpen, een dagblad
< zn. (Belgisch-Nedelands dialectisch) ‘puin, (slacht)afval’; (BN) ‘bijnaam voor de Gazet van Antwerpen’
In de betekenis ‘slachtafval; gemalen hoofdvlees, gehakt; grof puin, gruzelementen; koffieprut’ uitsluitend Zuid-Nederlands dialectisch. Daarnaast in het BN algemeen bekend als bijnaam voor de Gazet van Antwerpen, oorspronkelijk als scheldnaam in het citaat ‘Frut is uwen naam en als Frut zult ge sterven’ (24 juni 1892; dagblad Het Laatste Nieuws).
De herkomst van het oorspronkelijke dialectwoord is onduidelijk, vergelijk ook prut. De Gazet van Antwerpen verscheen vanaf 1891; genoemde in Het Laatste Nieuws gegeven spotnaam was onderdeel van een wederzijde hetze tussen beide concurrenten. De hetze is voorbij, maar de naam Frut is nog steeds overbekend, en wordt inmiddels door de krant zelf als geuzennaam gebruikt voor een bepaalde vaste rubriek. (bron: M. Philippa e.a.)
Elke dag lees ik de frut.
> zie andere betekenissen van frut
rokkostuum, pinguïnkostuum, kostuumvest met uitlopende punten
synoniemen: pitteleer, billekletser, kontenkletser
< etymologie: Frans, 18e eeuw: pet-en-l’air = letterlijk: wind in de lucht. De pet-en l’air was een damesvestje tot onder de poep.
.png)
Voor de Karel zijn trouw moesten we allemaal in pitteleir komen.
schillen, met een mes van de schel ontdoen
Patatten schellen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: schellen: Van de schil of de bast ontdoen. Gewestelijk.
zie ook: ongescheld
Voor de patattenjas (jassen, patatten ~) heb ik vandaag 2kg gescheld voor frieten. Morgen houden ze hun frakske aan. Gekookt in de pel, met een beetje echte boter en een snuifke peper en zout. Zalig.
“Wie gaat er mee naar Buken
pataten zuken?
Wie gaat er mee naar Delle
pataten schelle?”
(https://www.bloggen.be/tilloenk/archief.php?ID=450)
een pilsbier waar cola aan toegevoegd is, uitgesproken als mazoetje.
mazout, mazoet, smoske
Wat drinkt ge? Een mazoutje? Hebt ge niet liever iets steviger?
het gebruik van het bepaald lidwoord “de” voor een mannelijke persoonsnaam – eigennaam
DE, lidw. – Wordt te Antwerpen vóór eigennamen van mannelijke personen geplaatst. (P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1899-1906). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen).
(in de Kempen ook voor een vrouwelijke persoonsnaam)
Ik heb de Jacobs (Tuur Jacobs), de “Jokke” (zijn roepnaam), op de bus gezien.
We gaan op monumententocht met den Erik en zijn lief in de Vlaanders.
Waar is Mark? Hij is er niet. Spreek iets in op het antwoordapparaat, dan bel ik u niet terug. En het is ook de verkeerde vraag, want zo vraagt men dat niet. Het is niet ‘waar is Mark?’, maar ‘Waar is dé Mark?’ (Mark Coenen – De Morgen)
> andere betekenis van de
bushokje
Klik op de afbeelding
ook: buskot
zie ook verzamellemma’s koterij, wegcode
Hij stond aan het buskotje met zijn moksje te muilen.
Zijn herstel gaat met rasse schreden vooruit zodanig dat we hem misschien zondag kunnen verwelkomen aan het buskot…met fiets. (bloggen.be)
Het begon zowaar nog te regenen, waardoor ik me terugtrok in het buskot om mijn boterhammen op te eten. (trekkings.be)
Medische Urgentie Groep, noodhulpdienst, ambulancedienst
Een MUG is een ploeg van een spoedarts en een spoedverpleegkundige die dringende hulp bieden. Ze rijden met een speciaal ontworpen ambulancewagen, een soort spoedgevallen op wielen. Ook met helikopter.
vnw: (bnl.)
Van Dale 2018: mug
in BE
1. mobiele urgentiegroep (aan een ziekenhuis verbonden mobiel hulpteam dat beschikt over een speciaal uitgeruste ziekenauto)
= mugteam
2. speciaal uitgeruste ziekenauto van een mug
zie ook verzamellemma geneeskunde
Let op! Er komt een ambulance en een MUG aangereden!
> andere betekenis van mug
1. Traditioneel wordt er in de carrousel een kwast (in Vlaanderen vaak floche genoemd) opgehangen aan een bal. Deze wordt om beurten omhoog en omlaag bewogen boven de hoofden van de kinderen die op de carrousel zitten. Als iemand erin slaagt deze kwast te grijpen, mag hij nog een beurt gratis op de carrousel. (Wikipedia)
2. sierkwast
vnw:
•bundeltje korte draden, franjes
•kwast
•(fig.) vrouwelijk schaamhaar
-de floche trekken/grijpen: een gratis ritje op de kermis krijgen
< verbastering van flos, vlos: pluizig, uitlopend in draden
zie ook flosj, strufel, trossel
Flochen gebruikt als decoratie.
Wie de floche kan grijpen, mag een gratis beurt op de paardenmolen.
Er hangen schoon flochekes aan hare sjaal.
Aan de zware floeren gordijnen hangen zware flochen.
> andere betekenis van floche
printen, afdrukken op de printer
In Nederland: printen, uitprinten, afdrukken
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
N.B. ‘Uitprinten’ is geen contaminatie van uitdraaien en printen. Zie http://www.onzetaal.nl/taaladvies/advies/uitprinten
Een momentje, ik zal het formulierke eens afprinten voor u, dan kunt ge het invullen.
bevallen
zie ook andere betekenis van kopen: een kind(je) kopen: een kind(je) krijgen
vergelijk kinneke kopen, kopen, een kindje ~
ook gebruikelijk in:
- Antwerpse Kempen
- Waasland
- Vlaamse kust
Niet gebruikelijk in Antwerpen en in Limburg
Ze koopt zij heel gemakkelijk. Na een uur was het gepasseerd. De kleine weegt 3 kilo!
- Wanneer moet ze kopen?
- Dat zal in het vroege voorjaar zijn. (Antwerpse Kempen)
> andere betekenis van kopen
boer in het kaartspel
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3
vergelijk: koning
zie ook schuppen zot
De schuppenzot sterft op zijn kot.
> andere betekenissen van zot
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
