Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
chocoladepasta, pasta met chocoladesmaak
.jpg)
Na deze boterham met kaas eet ik ook nog een met choco.
Ferrero vond het niet kunnen dat Delhaize zijn hazelnotenpasta als ‘choco’ omschrijft en eiste dwangsommen tussen 1.250 en 100.000 euro per inbreuk, zo schrijft De Tijd. De Brusselse handelsrechtbank oordeelde echter dat Delhaize het woord ‘choco’ alleen maar gebruikt om aan te geven hoe zijn pasta smaakt. Delhaize insinueert niet dat chocolade een ingrediënt is en bovendien is het woord ‘choco’ niet gereglementeerd.(Knack 11/02/16)
-Frituriste uit Lanaken verkoopt frieten met choco (vrt.be)
SN-NL: koffer
vnw: reiskoffer
Van Dale geeft (hand)koffer als synoniem met valies
woordgeslacht: de valies, Van Dale: het valies
Gratis Van Dale online (2019): het/de; o en m: (leren) reistas
DS2015 standaardtaal
typisch Vlaamse uitdrukkingen: valiezen, zijn ~ maken; valiezen, (zijn) ~ pakken; valies, in de ~ zijn; valies, in de ~ zetten
West-Vlaams: de valieze
Steek uw valies maar in de koffer.
een borgsom storten
Voor de huur van de wagen moesten we een waarborg van 1.000 euro storten
De middag duurt in Vlaanderen niet tot 18 uur, zoals in Nederland, maar slechts tot ongeveer 14 uur, daarna spreken we van namiddag.
anw: (vooral) in België: periode na het middaguur waarin men het werk onderbreekt en de lunch gebruikt; gedeelte van de dag na het middaguur tussen ongeveer 12.00 en 14.00 uur
In Vlaanderen algemeen; in Nederland vooral in de verbinding tussen de middag.
zie de andere definitie van middag
ook in samenstellingen zoals maandagmiddag, dinsdagmiddag, woensdagmiddag, donderdagmiddag, vrijdagmiddag, zaterdagmiddag, zondagmiddag, gisterenmiddag, eergisterenmiddag, morgenmiddag
zie ook voormiddag
’s Middags eten we warm.
De zaak kon zaterdagmorgen niet openen door de schade en dat blijft waarschijnlijk zo tot maandagmiddag. (hln.be)
Gisterenmiddag werd de Brusselse brandweer opgeroepen voor een interventie in een Brusselse school. (vrt.be)
mep, slag
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): Slag, oorveeg. In Zuid-Nederland en Zeeland
- Een patat krijgen, De Bo (1873).
- Iemand eenen patat draaien, De Bo (1873).
- Iemand ‘ne’ pataat om zijn ooren geven, Cornelissen-Vervliet (1899)
Antw.: pe.taat
zie ook patat, een ~ krijgen
vgl. paté
> verzamellijst bij: safflet
Als je niet braaf bent, zal ik je een patat tegen je oren geven.
Bij die vechtpartij heeft hij een ferme patat op zijn oog gekregen.
Die botsing gehoord? Dat was een serieuze (serieus) patat, ze!
Gaat je website echt een patat krijgen van google? (quadrantcommunications.be)
> andere betekenis van patat
kapsel
ook coiffure
< Frans: la coiffure
Woordenboek der Nederlandsche Taal: COËFFURE, znw. vr., mv. -s.
Het frans coiffure `kapsel; hoofdbedekking’ (1694, in de verb. coiffure à boucles c. 1500), naast ouder coeffeure (voor 1528); zoo ook engels coiffure (voor 1631), incidenteel duits coiffure (begin 19de e.). Gelet op de data in de etymologische woordenboeken moet frans coiffure ouder zijn dan 1694. Eertijds ook in den vorm coëffure, een vorm die correspondeert met den ouderen vorm in het frans.
zie ook coiffeersel, coiffeur, coifferen
Een nief coiffuur
De coiffeuse heeft een nieuw coupe geknipt. Wat vindt ge van mijn coiffuur?
’k Wilde nooit naar de coiffeuse en mijn moeder moest ook van mijn coiffure afblijven.(De maand van Marie: vier vrouwen – Luuk Gruwez)
Kinderhoofden krijgen een volledige verzorging en een coiffure die helemaal af is. (lepetitartiste.be)
iemand die ambetant is;
een vervelende, irritante man, een poetzak
vr.: ambetante
zie ook embetanterik
vgl. ambeteren
Dien ambetanterik moet eens stoppen met op zijn fluitje te blazen.
kippenvreter
spotnaam voor Brusselaar
zie ook zinneke, Belgische bijnamen van inwoners
Brussel is de stad van de Kiekefretters.
Een veggieburger voor de kiekenfretter | BrusselBlogt – Brussel
Geert van Istendael / Kiekenfretter, wat nu? | archief | De Morgen
pet
vnw: pet
-met zijn klak ergens naar slaan: er een slag naar slaan, gissen: er met de pet naar gooien
-de man met de klak: Jan met de pet, de gewone man
Woordenboek der Nederlandsche Taal: klak
— KLAKKE —, znw. vr. Naam voor verschillende hoofddeksels, van welken de oorsprong niet is na te gaan.
1. In Vlaamsch België (en ook in Nederlandsch Limburg): de naam voor het hoofddeksel van mannen, knapen en jongens dat in Nederland pet heet: een soort van ronde muts of baret met een stijve klep van voren.
2. Eertijds in de Kempen. De naam van een lederen hoofddeksel der kleine meisjes, dat het geheele hoofd als een muts bedekte (Cornelissen-Vervliet (1899)).
3. In de Zaanstreek. De naam voor het huismutsje (van fluweel of andere stof) dat oude heeren dragen; kalotie.
?Aanmerking. — Klak als naam voor een heerenhoed dien men toe kan slaan of in elkaar kan drukken om hem onder den arm te kunnen dragen, is een ander woord, ontleend aan Frans ‘chapeau claque’.
zie ook amai mijn klak,
klak, hoe zijn ~ staat
klak, er met de ~ naar gooien,
klak, er met uw ~ hene slaan,
met de klak rondgaan,
klak, de ~ afnemen,
klak, zijn ~ is aan zijn kop vastgegroeid,
Jef klak
Jan met de klak
zie ook verzamellemma kledij
Man met klassieke klak
Opa draagt altijd zijn klak.
Dien Johnny heeft een belachelijke klak op.
borst, tet (grof) SN: tiet
Het strand ligt hier vol vrouwen met blote memmen.
Maasland: ’t sjtrandj ligk vol vrouwluu met bloeate memme
hoorntje voor ijsje
Voor mij nen toep met een bolleke stracciatella.
> andere betekenis van toep
schommel, schommelstoeltje
vnw: schommel
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Touter, touter-spel. Oscillum, Kiliaan (1588).
Van Dale 2018 online: touter
niet algemeen
schommel
zie ook: balanschiere, bies, biezabijs, bijs, bijze, boes, boeschcammeré, boesjkammeree, jutekako, ratak, ratek, renne, rennekoker, rietseko, rijtak, sturrel, stuur, suur, toeter, wippentater, zwier, zwierentouter
vgl. touteren
De kinderen spelen veel met de touter die in onze boom hangt.
zowel onzijdig (dit) als vrouwelijk/meervoudig van ‘deze’
‘dit’ is in geen enkel Vlaams dialect het voorkeurswoord, en bestaat in het merendeel van de Vlaamse dialecten zelfs hoegenaamd niet – in grote lijnen is ten oosten van de Schelde ‘dees’ gebruikelijk, ten westen ‘da … hiere’
Waasland ook: tees
Dees jaar, dees kind, dees papirreke, maar ook dees week, dees plaats en dees vrouw.
Dees pennen en dees boeken liggen in de kast.
> andere betekenis van dees
kapotmaken, geen zorg voor dragen, om zeep helpen, naar de bliksem helpen
< Frans: ruiner
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij verruïneren
Van ruïneeren met ver-
Voornamelijk in dialecten en dan in verbasterden vorm aangetroffen, waarbij wisseling van de n /w optreedt en de u vrijwel door alle vocalen kan worden vervangen: veranneweeren, vere(n)neweeren, verinneweeren, verieneweeren, …
Van Dale 2018 verrinneweren informeel
zie: ruïneren (portaal)
Ziet uit dat ge het niet verenneweert.
Hij heeft nog maar pas zijn nieuwe boekentas en hij is al helemaal verenneweerd.
Fr. évident < Lat. evidens
voor de hand liggend
V.D. (België) gemakkelijk, voor de hand liggend, vanzelfsprekend (vaak met niet of minder)
DS2015: dat is niet evident (dat is niet makkelijk): standaardtaal
vnw: in België ook: vanzelfsprekend, voor de hand liggend
zie ook evidament
vgl. evidentie
Het is nogal evident dat België als staat gaat blijven bestaan.
Iedereen content stellen is niet evident.
uitspraak: soepap
ventiel
vnw:
•ventiel van een fietsband
•veiligheids- of afsluitklep van een motor
uitspraak Kempen: sjapap, zjepap
< Frans soupape
Ik dacht dat mijn fietsband lek was, maar het is de soupape die kapot is.
rinkelen
> zie andere definities van afgaan
Sorry, ik had mijn gsm niet horen afgaan.
vakantie, verlof
vnw: vrijaf, vrije dag, vakantie
op congé zijn, gaan
op congé naar, aan
grote congé: groot verlof
zie ook congégeld, congé payé, congédag
Ik heb de eerste week van augustus congé gepakt.
Op congé aan zee – Home | Facebook
ik vertrek maandag op conge naar de ardennen.(forum.mountainbike.be)
Grote congé van 15/8 tot en met 5/9. Andere vragen? (beenhouwerdecupere.be)
als lichaamskleur wordt geel gezien als ongezond
er bleek uitzien door:
- ziekte (ook zo plat als een pannenkoek)
- een verkeerde keuze van kleur in kleding
Ge ziet zo geel als een pannenkoek; mankeert gij iets, zijt ge ziek of zo?
Oh nee, door dat pastelgeel bloezeke ziet uw gezicht zo geel als een pannenkoek, daat staat ge niet mee za. Neem dat biljartgroen, dat flatteert u tenminste.
stadsontwikkelingsplan
Deze nieuwe bestemming via een hiërarchisch ondergeschikt aanlegplan, dat afbreuk doet aan een eerder vastgesteld hoger plan, is volledig in strijd met de wettelijke voorschriften
het overeenkomstig het gewestplan te herziene gemeentelijke aanlegplan.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
