Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #241 16 December 2024: plafonneerder

    plafonneerder
    (de ~ (m.), ~s)

    iemand die plafonneert, stukadoor

    vnw: stukadoor

    verbasterd tot blafonneerder

    zie ook plafonneur; bezetter; plekker & plakker; plafonneren

    De plafonneerder heeft de mouluren voor de lusters krak in het midden van den blafon gehangen.

    De bedoeling is om de onderzijde een pleisterlaag te geven. Kan iemand me een plafoneerder/stucadoor aanbevelen? (bouwinfo.be)

    Zijn vader, Hubert Servais, die sinds. 1803 te Antwerpen woonde maar afkomstig was uit het Luikse, was plafoneerder (onroerendgoed.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Nov 2024 07:25)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Dec 2024

    👍
    273

    #242 15 December 2024: placeren

    placeren
    (ww. placeerde, geplaceerd)

    plaatsen, installeren

    vnw: plaatsen, installeren

    zie ook: een danske placeren; woordje, een ~ placeren; geplaceerd zijn; geld placeren

    Volgende week kom ik de voordeur plaseire.

    Wat er nog moet gebeuren zijn vooral afwerkingswerken, deuren die wat slepen, badkamerkastje staat er maar moet nog geplaceerd worden, een trapleuning en nog … (bouwinfo.be)

    Wij placeren uw wc, douche, bad en de nodige waterleidingen. (janchristiaens.be)

    Ook een gokje geplaceerd 40 stuks aan 29,81. Leuk. (beyondgaming.be)

    “Ha, ge hebt een chauffeur!”, riep één van de omstanders, terwijl Acid zich op de achterbank placeerde. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Nov 2024 07:11)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Dec 2024

    👍
    304

    #243 14 December 2024: tegenwringen

    tegenwringen
    (ww., wrong tegen, heeft tegengewrongen)

    tegenwerken; moeilijk doen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4

    Van Dale 2017 online: BE, informeel

    vgl. tegenwringer

    Ik heb zo lang en zo hard tegengewrongen dat ik langenlaatste mijn goesting kreeg.

    Als het bergop gaat, begint mijn knie tegen te wringen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2024 19:15)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Dec 2024

    👍
    338

    #244 13 December 2024: plaats

    plaats
    (de ~ (v.), ~en)

    plein

    < Frans: place

    vnw: plein bij de kerk, dorpsplein, kerkplein

    Grote Van Dale:
    2. (niet algemeen) plein in een stad of dorp, m.n. bij de kerk of het raadhuis

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    uitzonderingen: Schoolplak, Duinplak …

    zie ook dorpsplaats

    De Groenplaats heette vroeger Place Verte. Vandaar. Moeten we het Napoléon kwalijk nemen? Zeker niet. De Franskiljons des te meer.

    “In het project Noorderlijn hoort ook de heraanleg van de Teniersplaats, het plein tussen de Leien en de Meir.” (hln.be 4 nov. 2017)

    “De Bolivarplaats is gelegen in het Zuidkwartier, tussen de Jan Van Gent- en de Brusselstraat. Wegens de centrale ligging van het plein aan het zuidelijke uiteinde van de Zuiderlei (huidige Amerikalei), kreeg het oorspronkelijk de naam “Zuiderplaats” mee. Sinds 1931 is het plein genoemd naar Simon Bolivar (1783-1830), gehuldigd omwille van zijn rol in de bevrijding van de Latijns-Amerikaanse staten Venezuela, Columbia, Peru en Bolivië." (inventaris.onroerenderfgoed.be)

    > zie andere definitie van plaats

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2024 07:22)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Dec 2024

    👍
    383

    #245 12 December 2024: plaat, een ~ pakken

    plaat, een ~ pakken
    (uitdr.)

    een röntgenfoto pakken

    meestal meervoud: platen nemen/pakken: röntgenfoto’s nemen

    vnw: platen (laten) nemen: röntgenfoto’s (laten) maken

    Typisch Vlaams: platen laten nemen: röntgenopnamen laten maken (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    zie ook plaat, plak

    Klik op de afbeelding
    X-Ray

    Ze hebben platen genomen van mijn arm, maar er was niks op te zien.

    Ik moet platen laten pakken van mijn nieren. Mijn huisdokter denkt dat er misschien stenen inzitten.

    jaja morgen platen laten pakken volgende week vrijdag weet ik wat ze gaan doen met mijne rug opereeren dat weet ik maar hoe geen iedeeee alles komt wel goed :-) … (facebook)

    ‘Dokter, zou u toch geen plaat laten trekken?’ Veel artsen stemmen daar gewoon mee in, kwestie van geen risico’s te nemen. (demorgen.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2024 07:18)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Dec 2024

    👍
    276

    #246 11 December 2024: herbruiken

    herbruiken
    (ww. herbruikte; herbruikt)

    SN: hergebruiken

    “Alleen hergebruiken is correct. Herbruiken is geen standaardtaal. In de standaardtaal is hergebruiken (‘opnieuw gebruiken, recycleren’) de juiste vorm (…) In België komt soms ook de vorm herbruiken voor, vooral in gesproken taal. Herbruiken wordt dan als volgt vervoegd: (hij) herbruikt, (hij) herbruikte, (hij) heeft herbruikt. Die vormen zijn geen standaardtaal.” (taaladvies.net)

    Taalmail:
    -—————-
    Fout: De huizen worden verwarmd via een speciale pomp en een deel van de warmte wordt ook herbruikt.
    Goed: De huizen worden verwarmd via een speciale pomp en een deel van de warmte wordt ook hergebruikt.

    Het werkwoord luidt hergebruiken, met als voltooid deelwoord hergebruikt. Maar het bijvoeglijk naamwoord is herbruikbaar.
    -—————-

    google2018:
    hebruiken: .BE (51.200) ; .NL (11.900)
    herbruikte: .BE (>2.076) ; .NL (>942)
    herbruikt: .BE (>22.000) ; .NL (>34.900)
    hergebruiken: .BE (>75.100) ; .NL (276.000)
    hergebruikte: .BE (>10.900) ; .NL (>51.700)
    hergebruikt: .BE (>66.000) ; .NL (>376.000)

    Het herbruiken van raketten kan volgens het bedrijf een revolutie in de sector ontketenen. (vrt.be)

    N-VA en sp.a herbruiken Vlaamse verkozenen en ‘cabinetards’ op federale kieslijsten. (demorgen.be)

    Door de wijnflessen te herbruiken zorgt Colruyt er voor dat er tot 2.000 ton minder glas per jaar in omloop wordt gebracht (standaard.be)

    Het herbruiken van oude kledingstukken is een rode draad in Margiela’s werk. (kack.be)

    Wanneer ze hun handen grondig gewassen hadden, herbruikten ze de handdoek. (demorgen.be)

    Beide straten werden heraangelegd met herbruikte Zweedse kasseien. (standaard.be)

    Het doel van BeFre is aan te tonen aan bedrijven, consumenten en particulieren dat met dankzij het herbruiken van zakken en tassen, men aanzienelijk het overbodig verbruik van wegwerpzakken vermindert, alsook de productie en uiteindelijk de berg afval. (befre.be)

    Arduin om te herbruiken – Te koop | 2dehands.be

    Tombola voor herbruikte frituurolie (Tienen) – Het Nieuwsblad

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Nov 2024 08:19)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Dec 2024

    👍
    181

    #247 10 December 2024: piste

    piste
    (zn. v., ~n of ~s)

    spoor, een te volgen/overwegen alternatief, denkpiste

    vnw: in België ook: spoor, denkspoor, plan, voorstel

    Van Dale 2013 online: (Belgisch-Nederlands) één van de verschillende mogelijke wegen om iets te realiseren of te onderzoeken

    vergelijk denkpiste; onderzoekspiste; gedachtepiste; onderhandelingspiste
    pistes, alle ~ blijven open;
    piste, een ~ bewandelen;
    pistes, alle ~ bewandelen;
    piste, een ~ volgen

    In het onderzoek naar de Bende van Nijvel zijn lang niet alle pistes onderzocht.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Oechel en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Nov 2024 08:55)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Dec 2024

    👍
    326

    #248 09 December 2024: piloteren

    piloteren
    (ww. piloteerde, gepiloteerd)

    leiden (sport)
    meer algemeen: sturen

    vnw:
    •loodsen, gidsen, rondleiden
    •een plotse en belangrijke promotie geven, lanceren

    znwb: (Naar een bep. plaats) loodsen; – ook: (iem.) de weg wijzen, rondleiden; – in de sportt.: (iem.) in de aanval sturen; ook: (naar de overwinning) loodsen enz.

    Van Bondt en Van Dyck piloteren Blijlevens naar 13de seizoenzege. (Belang van Limburg)

    Moeten wie andere onderhandelaars uit deze ploegen aan tafel zetten, frisse gezichten met frisse benen naar de meet piloteren. (herecomesherman)

    De Gentenaar werd onder meer door Michael Verschueren gepiloteerd naar eigenaarsschap van de club. (bruzz.be)

    De Bruyn werd enkele jaren gepiloteerd naar Eén, waar hij in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 De laatste ronde presenteerde (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Nov 2024 16:28)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Dec 2024

    👍
    182

    #249 08 December 2024: pilootschool

    pilootschool
    (de ~ (v.), ~en)

    school waarin geëxperimenteerd wordt met een nieuw onderwijstype of een nieuwe leermethode

    vnw: proefschool, modelschool

    samenstellingen met piloot- zijn standaardtaal in België

    zie piloot~

    Hier terplaatse ken ik geen pilootschool.

    College ten Doorn is een pilootschool. Om de nieuwigheid uit te testen, zakte ook het beleidsteam van de school al af naar het nieuwe … (hln.be)

    College ten Doorn is een pilootschool voor het project. “Op termijn willen we meerdere leslokalen als Vital Classroom inrichten”, vertelt … (prebes.be)

    Na het begeleidingstraject laten de projectmedewerkers de pilootscholen niet los. De pilootscholen worden tijdens de duur van het DigX project verder opgevolgd. (pro.katholiekonderwijs)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Nov 2024 16:22)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Dec 2024

    👍
    285

    #250 07 December 2024: autopiloot

    autopiloot
    (de ~ (m.), -en)

    autocoureur, autoracer

    vnw: autocoureur

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6

    Van Dale 2015 online: BE; niet algemeen

    vgl. piloot

    “Het is de derde keer dat Loix door de vakjury tot beste Belgische autopiloot van het jaar verkozen wordt.” (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Nov 2024 08:28)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Dec 2024

    👍
    364

    #251 06 December 2024: uitroepingsteken

    uitroepingsteken
    (znw. het ~, ~s)

    SN/NL: uitroepteken

    zie ook punt, dubbelpunt, kommapunt, afkappingsteken; spatiegebruik bij leestekens

    As ge wilt da de mensen u commentaren serieus nemen, moete der zo veel mogelijk uitroepingstekens achter zetten, en liefst ook alles in blokletters zetten.

    “Fidel Castro is dood!” De tweet met uitroepingsteken was de eerste reactie die Donald Trump gaf op het overlijden van Fidel Castro. (vrt.be)

    Zijn foto’s zijn het uitroepingsteken aan het einde van het verhaal. Iets in de stijl van: dit is het en het is niet anders (demorgen.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (04 Jun 2025 21:56)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Dec 2024

    👍
    6

    #252 05 December 2024: bakkes, groot ~

    bakkes, groot ~
    (uitdr.)

    - vroom doen, struis doen met woorden
    - uw eigen meer voordoen dan dat ge zijt
    - figuurlijk: een grote mond hebben

    zie ook groot blad, een ~ hebben, bakkes, frank ~

    Woordenboek van Populair Taalgebruik: Vlaanderen

    Een groot bakkes hebben jullie, maar als het erop aan komt, kunnen jullie juist niets.

    Ik heb een groot bakkes, mijn wijf heeft een groot bakkes, mijn kinderen hebben een groot bakkes, zei de krokodil, wij voelen ons hier thuis, wij blijven in Antwerpen. (Stan Lauryssens: Rode rozen. 2009)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (04 Jun 2021 05:16)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Dec 2024

    👍
    19

    #253 04 December 2024: pikkelen

    pikkelen
    (ww. pikkelde, heeft gepikkeld)

    hinken

    vnw: trekkebenen, moeilijk gaan, mank lopen, hinken

    zie ook rondpikkelen

    Alhoewel zijn linker been wat korter is, pikkelt hij nog niet erg.

    “Belgisch kampioen Eric Vanderaerden reed lek met de Koppenberg in het vizier. Als volleerd crosser slalomde hij tussen gelosten en te voet verder pikkelende collega’s naar de kruin. " (NB 210317)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Oct 2024 07:35)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Dec 2024

    👍
    339

    #254 03 December 2024: pietje, iemand bij zijn ~ hebben

    pietje, iemand bij zijn ~ hebben
    (uitdr.)

    iemand beetnemen, liggen, iemand ~ hebben

    vnw: iemand bij zijn pietje hebben: iemand erin luizen, iemand beetnemen

    Ik hoop dat ze die flauwe plezante (plezante, flauwe ~) eens serieus bij zijn pitje zullen hebben.

    Was het een weloverwogen mediastunt, die uiteindelijk toch uit de hand liep? Was dat dan weer te wijten aan een overmatig alcoholgebruik tijdens de pre-party? Of had MTV toch weer iedereen bij zijn pietje door een “incident” te plannen. (deredactie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Oct 2024 12:28)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Dec 2024

    👍
    306

    #255 02 December 2024: piccolo

    piccolo
    (de ~ (m.), ~'s)

    langwerpige pistolet

    ook: piccolobroodje

    vnw: krokant langwerpig broodje

    Van Dale
    pic·co·lo (dem; piccolo’s; piccolootje)
    1 jongen die in een hotel kleine werkzaamheden verricht
    2 (in België) hard puntbroodje
    Van Dale 2018 online: BE
    NL: pistolet

    Een piccolo smaakt even goed als een pistolet.

    Een piccolo met kaas en groentjes? (libelle.be)

    Maak je een visburger, dan mag de zelfgemaakte tartaarsaus zeker niet ontbreken. Serveer op een piccolobroodje of een klassiek hamburgerbroodje. (lekkervanbijons.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Oct 2024 07:18)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Dec 2024

    👍
    316

    #256 01 December 2024: peutertuin

    peutertuin
    (de ~ (m.), ~en)

    klas of schooltje voor peuters, kinderdagverblijf

    vnw: peuterschool, peuterdagverblijf, kinderdagverblijf

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 5

    DS2015 standaardtaal
    (NL: peuterspeelzaal)

    Fr. jardin d’enfants

    Wanneer mag onze kleine naar de peutertuin, schat?

    In de peutertuin is het belangrijk dat elk kind zich veilig en geborgen voelt. We benaderen hen op een positieve manier en houden rekening met hun leefwereld. (deblauwelelie.be)

    Sterker nog, terwijl ze de leiding krijgt over het publieke onderwijs -van peutertuin tot universiteit, is ze zelf een groot voorstander van privé-onderwijs. (vrt.be)

    Bij peutertuin en kleuterschool De Klavertjes in Gent hebben gisterochtend een tiental ouders een tentenkamp opgezet. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Oct 2024 07:09)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Dec 2024

    👍
    326

    #257 30 November 2024: petrol

    petrol
    (de ~ (m.), geen mv.)

    petroleum

    vnw: petroleum, (stook)olie

    Vlaamse uitspraak: klemtoon op de tweede lettergreep

    zie ook wegcode

    vgl. petrolvuur

    De verwarming kan niet aangestoken worden, de petrol is op.

    > andere betekenis van petrol

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Oct 2024 08:54)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Nov 2024

    👍
    346

    #258 29 November 2024: persvisie

    persvisie
    (de ~ (v), ~s)

    persvoorstelling

    vnw: persvoorstelling, filmvoorstelling voor de pers

    Van Dale 2018 online: BE

    Fr. vision de presse

    Voorafgaand aan de publieksvoorstelling is er een persvisie.

    Niemand van de aanwezige pers had Brahim in de namiddag al aan het werk gezien tijdens de persvisie van het nieuwe vtm-programma So You Think You Can Dance.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Oct 2024 12:05)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Nov 2024

    👍
    290

    #259 28 November 2024: personencultus

    personencultus
    (z.n. de ~ (m.) mv ongebruikelijk )

    een cultuur waarbij de persoon belangrijker wordt dan zijn of haar ideeën

    NL: persoonsverheerlijking, poppetjescultuur

    vnw: persoonsverheerlijking

    Het bitse gevecht rond Vooruit-voorzitter Conner Rousseau toont de limieten van de personencultus in de Wetstraat. (De Tijd)

    Te weinig openstaan voor dialoog. Volgens professor Politieke wetenschappen Bram Wauters ligt dat onder meer aan de nieuwe personencultus bij Groen. (Radio1)

    Voorkeurstemmen wijzen op groeiende politieke personencultus. De Vlaamse politiek wordt presidentiëler, leert een studie van de Universiteit. (De Tijd)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Oct 2024 11:59)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Nov 2024

    👍
    3

    #260 27 November 2024: personaliteit

    personaliteit
    (zn. v.; ~en)

    belangrijk persoon, persoon van aanzien, prominent iemand, VIP

    vnw:
    •hoge gast, vooraanstaande, prominente figuur
    -personaliteiten: prominenten

    VD2017 online: BE

    DS2015 standaardtaal

    Maar de clerici speelden – op een aantal belangrijke personaliteiten na – een kleinere rol in de raden dan hun aantal zou doen vermoeden. (Staatsvorming en vorstelijke ambtenaren in het graafschap Vlaanderen – Jan Dumolyn)

    Het huis ontving tal van bekende personaliteiten terwijl de tuin vaak het toneel was voor feesten. (tenerife-reisgids.be)

    Tijdens zijn lange carrière speelde hij tegen vele grote schakers en ontmoette hij vele personaliteiten waaronder Churchill en Fidel Castro. (karpovdeinze.be)

    Dit fenomeen is zo bekend geworden omdat hij een beroemde personaliteit was, dat dit zelfs in de wetenschappelijke annalen van de boeken en documenten die van zijn studiecentum afkomstig waren af en toe vermeld staat als anekdote. (aura-oasis.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Oct 2024 08:33)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Nov 2024

    👍
    145

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.