Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #2061

    maatschappelijk dienstbetoon
    (begrip)

    vnw: maatschappelijk werk

    vgl. dienstbetoon

    Steyaert werkte tot 1954 bij het Centrum voor Maatschappelijk Dienstbetoon in Elsene, waarna ze als vrijgestelde terechtkwam op de studiedienst van het Nationaal Verbond van de Kristelijke Arbeiders Vrouwengilden (KAV). (nevb.be)

    Innovatie en valorisatie van ons onderzoek, al dan niet in partnerschap met de industrie onder diverse samenwerkingsvormen, en aansluitend, maatschappelijk dienstbetoon leveren onder diverse vormen, van wetenschapspopularisering tot beleidsondersteuning. (vub.be)

    Voormalig veelvoudig Italiaans premier Silvio Berlusconi mag zijn verplicht maatschappelijk dienstbetoon – “werken” in een bejaardentehuis – voortijdig stoppen (demorgen.be)

    ‘Ik zie het als maatschappelijk dienstbetoon’, zegt Luc Van den Bossche over zijn beslissing om voorzitter van de raad van bestuur van NTGent te worden. (standaard.be)

    De meeste experts schrijven met hun pet van ‘academicus’ op en zien de opdracht als maatschappelijk dienstbetoon. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (16 Sep 2023 07:37)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Dec 2023

    👍
    5

    #2062

    maat, de maat van twee/drie/vier
    (uitdr.)

    vnw: de maat van twee/drie/vier enz.: tweekwartsmaat/driekwarts-/vierkwarts-, enz.

    Stap fanfaregewijs mee in de maat van twee/vier of dans vrij tijdens het carnaval. (degrotepost.be)

    Zorg dat je in de maat van twee blijft. De leerkracht schrijft de woorden op het bord, met het ritme erboven. (museumvleeshuis.b)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Sep 2023 16:41)

    👍
    3

    #2063

    pipigate
    (begrip)

    incident waarbij gasten op een verjaardagsfeest van (toenmalig) vicepremier en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne tegen een lege combi pisten

    ook (al) figuurlijk gebruikt

    wegens het hoog humoristisch gehalte zeer snel overgenomen in de buitenlandse pers

    zie ook pipi, Wetstratees

    ‘Pipigate toont aan hoe camera’s in het straatbeeld grote privacyrisico’s met zich meebrengen’ (demorgen.be)

    Dat is een reuzengrote pipigate, omdat de overheid door die gebrekkige werking de rechtzoekende op een systematische wijze “in de zeik zet”. (jubel.be)

    De buren ontdekken pipigate (en lachen zich te pletter) (standaard.be)

    Belgische justitieminister diep door het stof na ‘pipigate’ (telegraaf.nl)

    Belgian justice minister apologises for ‘Pipigate’ scandal (bbc.com)

    En Belgique, le ministre de la justice contraint de s’expliquer sur le « pipigate » (lemonde.fr)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Hsial (18 Jul 2025 12:49)

    👍
    6

    #2064

    maar, als het ~ dat is

    zie als het maar dat is

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (14 Sep 2023 08:20)

    👍
    5

    #2065

    als het maar dat is
    (uitdr.)

    vnw bij maar: in België niet alleen als tegenstellend of beperkend voegwoord:
    - als het maar dát is: als dat alles is

    google 2023: slechts 1 hit in .NL van een Bruggeling op tripadvisor.nl (zie voorbeelden)

    Kamers waren ruim en verzorgd helaas was hier de badkamer ook terug wat op zn kleinst (als het maar dat is uiteraard 😬) leuke troef ruim balkon met tafel en stoeltjes ter beschikking. (monet86 – Brugge, België op tripadvisor.nl)

    ‘Als het maar dat is’, dacht ik. Bij verdere onderzoeken zag men echter dat er op bepaalde momenten minder hersenactiviteit was (alzheimerliga.be)

    Ik kan zingen, ja, maar als het maar dat is, ben je enkel de zanger, plus diegene die met zijn gat zwaait op het podium. (standaard.be)

    Allemaal geen pretje maar dan troost ik mezelf : als het maar dat is en: als het daarmee zou opgelost zijn (seniorennet.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Sep 2023 08:19)

    👍
    5

    #2066

    vlaaipraline
    (zn. v.; ~n of ~s)

    neologisme: praline met de smaken van Limburgse Vlaai

    Vanuit het atelier van het Hasseltse Chocoladehuis Boon is de Limburgse vlaaipraline aan een veroveringstocht begonnen. (demorgen.be)

    De vlaaipraline is een opmerkelijke nieuwe creatie van chocoladehuis Boon, eentje die ook de jury van Gault&Millau is opgevallen. (vrt.be)

    Wat er nog te ontdekken valt, is de ‘vlaaipraline’. De wereldprimeur op Antwerpen Proeft, uitgevonden door Inge van Boon Chocoladehuis in Hasselt. (radio2.be)

    De vlaaipralines zijn er in 4 smaken: rijstevlaai, kersenvlaai, rabarbervlaai en uiteraard ook smurfenvlaai. (tasted4you.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 17:42)

    👍
    5

    #2067

    fietswrakvak
    (zn. o.; ~ken)

    neologisme: plaats waar men een oude of kapotte fiets kan achterlaten zodat die gerecycleerd kan worden

    De stad Gent gaat nog meer ‘fietswrakvakken’ voorzien waar mensen een kapotte fiets kunnen achterlaten zodat die hergebruikt kan worden. Het bestaand proefproject op 8 locaties, vooral in de buurt van hogere onderwijsinstelling, wordt verlengd. (vrt.be)

    Het fietswrakvak op campus Schoonmeersen bevindt zich onder de bomen op de fietsenparking achter gebouw B. (hogent.be)

    We krijgen een fietswrakvak (zeg dat maar eens drie maal achter elkaar) !! (facebook)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 15:13)

    👍
    6

    #2068

    kasteelklas
    (zn.; v. ~sen)

    één- of meerdaagse schooluitstap met verblijf op een kasteel. Dikwijls in het meervoud gebruikt.

    zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sportklas, sneeuwklas, kasteelklas, stadsklas

    Bosklassen worden vaak omgetoverd tot middeleeuwse kasteelklassen. Bij jeugdwerkcursussen is het al even populair, omdat er heel wat werkruimtes beschikbaar zijn. (chirohuizen.be)

    Zij gaan op kasteelklassen en krijgen een gevarieerd en ervaringsgericht programma waarbij de lesthema’s rond Middeleeuwen én water centraal staan! (lagereschoolduffel.be)

    Dit lied kan je zingen als je op kasteelklas gaat. Meld aan of registreer om dit leermiddel volledig te bekijken. (klascement.net)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 12:48)

    👍
    4

    #2069

    stadsklas
    (zn. v.; ~sen)

    één- of meerdaagse schooluitstap in een stad. Dikwijls in het meervoud gebruikt.

    zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sportklas, sneeuwklas, kasteelklas

    Kortrijkse kinderen laten zich niet afschrikken: ‘Stadsklas in Brussel is verrijking’ (bruzz.be)

    draaiboek ontwikkeling stadsklassen | Vlaanderen.be

    Voor leerlingen van de lagere school is op Instituut Heilige Familie in Sint-Niklaas een nieuw soort stadsklassen voorgesteld. Het initiatief bestaat al in Gent waar kinderen uit de lagere school kunnen kennis maken met interessante locaties in de stadskern. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 12:40)

    👍
    4

    #2070

    sportklas
    (zn. v. ~sen)

    één- of meerdaagse schooluitstap waarbij sport en spel centraal staan. Dikwijls in het meervoud gebruikt.

    zie ook: boerderijklas, bosklas, zeeklas, bergklas, sneeuwklas, stadsklas

    Scholen kunnen intekenen voor een week sportklassen in Sportcampus Lange Munte. Op het programma staan enerzijds sportinitiaties gegeven door het lesgeversteam Sport Kortrijk en anderzijds de gewone cognitieve vakken gegeven door hun eigen klastitularis. (kortrijk.be)

    Wij gingen 2 dagen op sportklassen. Wat een plezier! Tijdens sportklassen kregen wij sportlessen afgewisseld door bewegend leren. (sintelooischool.be)

    De scholieren en begeleiders die vorige week ziek werden op sportklassen in Blankenberge raakten wellicht besmet met het norovirus. (vrt.be)

    Op sportklas met derde graad (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 12:35)

    👍
    4

    #2071

    maar
    (bw.)

    vnw: in België niet alleen als tegenstellend of beperkend voegwoord: het is maar dat ik nog niet gegeten heb: het is alleen zo dat ik nog niet gegeten heb

    Het is maar dat de grootsheid van de een altijd de ellende van de ander veronderstelt. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (13 Sep 2023 09:53)

    👍
    4

    #2072

    maal, ieder ~ als/dat

    zie ieder maal als/dat

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Sep 2023 15:26)

    👍
    3

    #2073

    ieder maal als/dat
    (uitdr.)

    vnw: ieder maal als/dat: telkens als

    ook: iedere maal als/dat

    Deze melding wordt op een steekkaart overgebracht, die de betrokkene volgt ieder maal dat hij de gemeente verlaat om in een andere gemeente te gaan wonen. (kuleuven.be)

    Ieder maal dat de overheid voor buitengewone toestanden komt te staan grijpt ze terug naar het geweld (rw.be)

    Iedere maal dat het overeenkomstig het tweede lid berekende indexcijfer der consumptieprijzen één der spilindexen bereikt of er op teruggebracht wordt, worden de uitgaven en bezoldigingsgrenzen, gekoppeld aan de spilindex 114,20 opnieuw berekend door de coëfficiënt 1,02n er op toe te passen waarin n de rang van bereikte spilindex vertegenwoordigt. (vlaanderen.be)

    Iedere maal als ik de top bereik, doneren Ann en ik wederom een bedrag aan de Kankerbestrijding KWF. (fietssite.be)

    Amaai zeg, ieder maal als er een oefening is, wil men alles direct oplossen, op het zelfde moment. (seniorennet.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Sep 2023 21:04)

    👍
    3

    #2074

    maagzout
    (zn. o. geen mv.)

    vnw: dubbelkoolzure soda, zuiveringszout voor de maag, natriumwaterstof-carbonaat

    Blijkens google 2023 en het Algemeen Nederlands woordenboek, wordt maagzout ook in NL gebezigd. Dus zet ik het tot nader order op SN ondanks dat het in het vnw als Vlaams vermeld wordt.

    Dat de jonge priester in het begin van de nieuwe eeuw geen geheim maakte van zijn homoseksualiteit, kon wijlen kardinaal Danneels nog net (zij het met grote moeite en veel maagzout) verteren. (Louis van Dievel – vrt.be)

    Azijn is ook een goede ontkalker, citroensap ontvet en maagzout kan je gebruiken om te schuren. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Sep 2023 12:04)

    👍
    4

    #2075

    luchtwaardin
    (zn. v.; ~nen)

    stewardess

    vnw: stewardess, airhostess

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    lugwaardin: stewardess (luchtwaardin older Belgian purism) (Comparison of Afrikaans and Dutch – wikipdia)

    “Met haar geel-zwarte VLM-sjaaltje op haar donkere kledij zag ze er net als een echte stewardess uit,” vertelde Ann Bockland die luchtwaardin-van-dienst was. (nieuwsblad.be)

    Het gaat om de piloot, de copiloot en een luchtwaardin. Zij hebben alle drie de Amerikaanse nationaliteit. (knack.be)

    Een luchtwaardin en tien passagiers, onder wie een kind, stierven ter plaatse. (hln.be)

    Zowel piloten als luchtwaardinnen dragen een uniform met de Vlaamse kleuren. (tijd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Sep 2023 11:32)

    👍
    4

    #2076

    prulleriekes
    (z.n. de ~ (v.) meervoud)

    kleine spulletjes, prulletjes, meestal als verzameling

    De mam woar gek op prulleriekes, os hoes sjtong der vol mit.
    Onze moeder was gek op prulletjes, ons huis stond er vol mee.

    Get prulleriekes, meer houw zie neet wie zie dwad gong.
    Wat kleine spulletjes, meer had ze niet toen ze dood ging.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (10 Sep 2023 20:07)

    👍
    4

    #2077

    luchthaventaks
    (zn. m.; ~en)

    vnw: luchthavenbelasting

    zie taks

    De luchthaven zelf – Brussels Airport – zegt dat ze vliegmaatschappijen extra luchthaventaksen laat betalen voor hun luide of vervuilende toestellen die naar hier komen. (vrt.be)

    Alle luchthaventaksen, beveiligingskosten en andere bijkomende heffingen en vergoedingen moeten inbegrepen worden. (demorgen.be)

    De luchthaventaks in Zaventem is verhoogd. Sinds gisteren betalen alle reizigers 76 eurocent meer. (knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 May 2025 07:34)

    👍
    5

    #2078

    naar, refereren ~

    zie refereren naar

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Sep 2023 16:44)

    👍
    4

    #2079

    refereren naar
    (uidtr.)

    Refereren aan is standaardtaal in het hele taalgebied. (…) Refereren wordt vooral in België geregeld gecombineerd met het voorzetsel naar, ook door standaardtaalsprekers. (vlaanderen.be/team-taaladvies)

    Maar ook veel andere artiesten hebben songs geschreven of vertolkt die refereren naar 9/11 of de gevolgen ervan. (vrt.be)

    Hij leek daarmee te refereren naar de vorige regering, waar CD&V geregeld werd verweten hervormingen tegen te houden. (demorgen.be)

    Hij refereert naar het leven van de dichters Horatius, Vergilius en Ovidius tijdens keizer Augustus. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Sep 2023 16:44)

    👍
    5

    #2080

    lucht, in open ~

    zie in open lucht

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Sep 2023 08:27)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.