Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #2161

    leuren, met zich laten ~
    (uitdr.)

    zich laten doen

    vnw: zich voor de gek laten houden

    zie ook leuren

    Ik vind me te oud om met me te laten leuren in het testcircuit. (knack.be)

    Gelukkig hadden we beslist om vandaag niet zo hard met ons te laten leuren, waardoor er flink geschrapt werd in het door ons vooropgestelde programma. (brothersinraw.com)

    Nu wil je kwaliteit van leven, je moet niet met je eigen laten “leuren”, kom voor je eigen op. (VL bijdrage op knieartroseonline.nl)

    ik had graag zelf het huis behouden voor de zelfde prijs als ze van de kopers krijgt en ze wil het niet aan mij verkopen dus ik laat ook niet met mij leuren … (livios.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (10 Aug 2023 20:17)

    👍
    4

    #2162

    let, kop of ~

    zie kop of let

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Aug 2023 06:20)

    👍
    3

    #2163

    letter, kop of ~

    zie kop of letter

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Aug 2023 06:19)

    👍
    3

    #2164

    inschuifhuis
    (zn. o.; ~huizen)

    neologisme: renovatietechniek waarbij een rijhuis vervangen wordt door een volledige nieuwe prefabconstructie in skeletbouw die ahw op de plaats van het oud huis ingeschoven wordt

    google2023: in .NL 9 hits, alle mbt tot .BE

    ’s Morgens vond je op een stuk grond in de Sint-Denijslaan nog alleen maar een fundering, tegen de middag stond er een woning met meerdere verdiepingen. Hoe dat kan? Met een ‘inschuifhuis’, dat vooraf in een atelier wordt gemaakt. Onlangs verscheen het tweede in Gent, en iedereen kan het deze zomer bezoeken. (nieuwsblad.be)

    “Het inschuifhuis kan altijd verplaatst worden of terug naar ons atelier komen om te demonteren en hergebruiken”, vertelt Kristof De Jaegher, bestuurder van Mobble. (vrt.be)

    Een inschuifhuis wordt met een kraan tussen aanpalende huizen geplaatst, met maar enkele centimeters speling aan elke kant. (hln.be)

    Zijn inschuifhuizen oplossing voor wooncrisis? ‘Ga een kleine maand op reis, en bij terugkomst heb je een nieuw huis’ (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2023 11:05)

    👍
    6

    #2165

    leninglast
    (zn. m.; ~en)

    vnw: schuldenlast als gevolg van een lening

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6

    Met de schuldsaldoverzekering zorgt u ervoor dat (een deel van) de leninglast van uw hypothecaire lening of investeringskrediet wegvalt als u overlijdt. (ag.be)

    Het meerjarenplan verwacht dat de uitstaande schuld van het Zorgbedrijf sneller zal toenemen, net als de leninglast. (demorgen.be)

    “Momenteel wordt er met geld gesmeten, het kan niet op. In de volgende legislatuur zal bespaard moeten worden. De leninglast zal een zware hypotheek leggen op Brakel.” (vrt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Aug 2023 06:57)

    👍
    5

    #2166

    lendenband
    (zn. m.; ~en)

    vnw: tailleband, ceintuur

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    opm: blijkbaar ook een (medische) steunband om de lenden

    Boordstof is ideaal om een lendenband van rokjes te maken en je kan er gemakkelijk t-shirts, truien,.. mee afwerken. (wildvanstof.be)

    Alleen een lendenband en vele kraalsieraden bedekken haar lichaam. (knack.be)

    Bovendien fixeren een lendenband met grote gesp en een borstband met signaalfluit perfect de positie van de rugzak. (decathlon.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Aug 2023 05:58)

    👍
    6

    #2167

    plooien, in de ~ van de geschiedenis
    (uitdrukking )

    vergeten worden, uit de belangstelling raken

    “Gelukkig was er Union, anders was dit voetbalseizoen tussen de plooien van de geschiedenis gesukkeld” (Nieuwsblad)

    Op het Congres van Wenen (1814-1815) is Neutraal Moresnet bij vergissing ontstaan – hoe vreemd dat ook klinkt. Tijdens de diplomatieke gesprekken verdween een driehoekige uitstulping van 271 hectaren groot letterlijk tussen de plooien van de geschiedenis. (De Lage Landen)

    Precies 100 jaar geleden werd er nog volop gewerkt aan de eerste druk van “Bezette stad”. Dichter Paul van Ostaijen werkte die dichtbundel begin 1921 af in Berlijn en stuurde het in delen door naar zijn broer en naar kunstenaar Oscar Jespers in Antwerpen. Zij vormden het handschrift zo goed mogelijk om tot een echt boek. Het origineel verdween in de plooien van de geschiedenis. Tot nu. (cultuur & media)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:51)

    👍
    5

    #2168

    kar, iemand tegen zijn ~ rijden
    (uitdrukking)

    iemand tegenwerken, in de weg zitten
    NL: in de wielen rijden

    Algemeen Nederlands Woordenboek: iemand tegen de kar rijden: ((vooral) in België) iets ondernemen waardoor men iemand dwarsboomt; iemand ontstemmen door wat men onderneemt

    Vandelannoite : “Je kunt op hem rekenen op alle vlakken, maar je moet niet tegen zijn kar rijden.” (Knack)

    Zoals we dat in België zeggen: je moet hem niet te vaak tegen de kar rijden. Al kan ik op de training alles tegen hem zeggen. (forum)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (11 May 2025 19:06)

    👍
    5

    #2169

    tapijt, op het ~ komen
    (uitdrukking)

    te voorschijn komen, op tafel komen, uitkomen
    verouderd?

    Ik zou graag zien dat onze jonge mandatarissen en militanten op het tapijt komen in vrije tribunes, tijdens debatten en andere confrontaties. (Knack)

    Nu, onze beurt zal komen, nog wat geduld. Bij onzen terugkeer zal alles wel op het tapijt komen. (De groote oorlog)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (11 May 2025 19:06)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Oct 2023

    👍
    6

    #2170

    elastieken benen, op ~ staan
    (uitdrukking)

    onzeker zijn, niet in vorm zijn, niet sterk op zijn benen staan

    “Voor een regering die vorige week nog op elastieken benen rondliep en dreigde te struikelen, zou een akkoord een grote opsteker zijn”. (Nieuwsblad)

    De wispelturige verdediger staat de laatste weken op elastieken benen te verdedigen. Bovendien ziet De Mos ook een mentaliteitsprobleem. (voetbalprimeur.be)

    Om te zeggen gevaarlijke thema’s voor wie op elastieken benen in het leven staat? Nee, voor mij betekent Samen Lezen ontspannen: even mijn gedachten in een fantasiewereld laten overgaan. (Elim)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (11 May 2025 19:07)

    👍
    4

    #2171

    ketnetkroket
    (de, ~)

    de Ketnet-kroket is een machine met drie uitgangen waarbij een kandidaat moet raden uit welk gaatje de kroket geperst zal worden. (HLN)

    Het volledige Sportpaleis kon de nummers van begin tot einde meezingen. En wat zou een terugblik naar 20 jaar Ketnet zijn zonder de Ketnetkroket. (frontview)

    Om in schoonheid te stoppen heeft hij een lijst gemaakt met dingen die hij zéker nog wil doen vooraleer hij de schoenen aan de haak hangt. Eén van die dingen is de ketnetkroket spelen. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (06 Aug 2023 20:47)

    👍
    4

    #2172

    lekstok
    (znw. de ~ (m.), ~ken)

    (euf., erotisch) mannelijk geslachtsdeel

    Daeseleire die Segers waarschuwt dat die ‘hoer’ voor hij het weet met ‘zijne lekstok’ zal bezig zijn. (standaard.be)

    Mil­jaarde toch, ik suts zo lang aan uwe lekstok tot ge geen voorhuid meer overhebt, knuppel. (wannesdaemen.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (06 Aug 2023 17:34)

    👍
    4

    #2173

    likstok
    (zn. m;; ~ken)

    lekstok, lolly

    Een lolly word in België soms ook een likstok genoemd het is een soort snoepgoed dat bestaat uit harde suiker dat aan een stokje gesmolten is. (jouwweb.nl)

    Welke woorden zijn verschillend bij Vlaams en Nederlands? (…) BE: Likstok NL: Lolly (startpagina.nl)

    In de jaren 80 zagen we – naast een banale perzik of banaan – geregeld een likstok, ijsje of potje pudding in beeld. (demorgen.be)

    Bij André Cauwbergs worden de kinderen vergast op een likstok én op een andere attractie: “Deze figuur is gemaakt door mijn dochter Danja”, vertelt André. “ (hbvl.be)

    Kan iemand die eens een likstok geven zodat die zwijgt? (hln.be)

    Dus : geen chips, geen kauwgom, geen likstokken ! Wat natuurlijk wel nog kan: een koek of een wafel als tussendoortje. (sint-jozefsinstituut.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2025 21:31)

    👍
    4

    #2174

    afgelekt, er ~ uitzien

    zie er afgelekt uitzien

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Aug 2023 06:55)

    👍
    4

    #2175

    er afgelekt uitzien
    (uitdr.)

    er impeccabel uitzien, onberispelijk

    SN: er gelikt uitzien

    vgl. aflekken, afgelekt

    … die kruidenier een kleine supermarkt van Spar, plots een koel interieur, alles ziet er afgelekt uit, wit op wit, digitale prijsbordjes… (Vlaamse bijdrage op autoblog.nl)

    Kan mij precies niet echt meer schelen of het er ‘afgelekt’ bijligt of niet. Is heeeeeeeeel grote kuis geweest maar nog niet 100% zoals ik het had gewild (deverdwaaldeooievaar.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (21 Aug 2023 18:13)

    👍
    4

    #2176

    leervergunning
    (zn. v.; ~en)

    vnw: (bnl.) vergunning om op de openbare weg een voertuig te leren besturen, voorafgaand aan het rijbewijs

    znwb: M. betr. t. het verkeersreglement: vergunning tot het leren besturen van een motorvoertuig op de openbare weg gedurende een bep. periode (één jaar of zes maanden), voorafgaand aan het verkrijgen van een rijbewijs; ook: document waarin de genoemde vergunning is vervat.

    De scholing via de leervergunning, het voorlopig rijbewijs model 1 en model 2 worden afgeschaft. (OpenJustice.be)

    Ik heb een vraagje, indien je leervergunning verlopen is, en je nog steeds niet geslaagd bent voor het examen, moet je dan overstappen op een ander model of theorie opnieuw doen ofzo? (gratisrijbewijsonline-forum.be – 2005)

    Na een geslaagd theoretisch rijexamen is het tijd om de koe bij de horens te vatten en rijervaring op te doen met een voorlopig rijbewijs of leervergunning. (jongverzekerd.be – 2023)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 18:20)

    👍
    4

    #2177

    leersecretariaat
    (zn. o.; ~en)

    instelling die leerlingen begeleidt in bijzondere leertrajecten zoals het leercontract

    vnw: instelling die toezicht houdt op de opleiding van leerlingen

    Eigenlijk was het een leersecretariaat. Jongeren die een beroep wilden aanleren, kregen er les. (nieuwsblad.be)

    Als bijlage voeg ik een afschrift van het leercontract, afgeleverd door het leersecretariaat. (sggpi.be)

    “Ik zat in het leersecretariaat van de Middenstand in de Lekkerbeetstraat. Het was een soort voorganger van Syntra’ (kw.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Aug 2023 07:58)

    👍
    4

    #2178

    lavabospiegel
    (zn. m.; ~s)

    spiegel die boven een lavabo hangt

    Dicht bij de lavabospiegel kies je voor indirecte verlichting ter hoogte van het gezicht. Als je de spiegel te hoog plaatst, zal hij de wallen onder je ogen benadrukken. Plaats je hem te laag dan zal de schaduw van je gezicht geaccentueerd worden. (lafiness.be)

    Zelf had ik het nog niet echt door, ik kon mezelf in de lavabospiegel slechts tot net onder mijn schouders bekijken en in de rest van mijn lijf was ik niet geinteresseerd. (seniorennet.be)

    De wc’s zijn van de topdesigner Philippe Starck, de lavabospiegels zijn afgewerkt met Hollywood-lichtjes, ‘om de afwerking een vrouwelijke look te geven’. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (02 Aug 2023 07:07)

    👍
    4

    #2179

    mens lieve deugd
    (uitdr.)

    uitroep van ontsteltenis

    eigenlijk: mens lieven deugd
    → ‘deugd’ is een mannelijk woord dat begint met een d, waardoor ‘lieve’ de buigingsuitgang ‘-n’ krijgt

    NL: lieve deugd

    In andere teksten sneerde Elchardus ook al naar zogenaamde ‘kosmopolieten’. Met dat woord viseerden ze ooit de Joden. Mens lieve deugd! (knack.be)

    Mens-lieve-deugd gaat het nu nooit ophouden met regenen? (blog.seniorennet.be/bojako)

    Een ongelofelijk avontuur. Maar de auto’s zijn moe en gewond – velen toch. Alle ophangingen stuk, vele motoren lopen nog sputterend op een paar cylinders rond, achterbruggen kapot, amortisseurs – menslievendeugd – een kerkhof amortisseurs hebben we gezien. (alltrack.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (01 Aug 2023 21:53)

    👍
    2

    #2180

    Belgisch-Nederlands
    (referentie)

    het Nederlands zoals in België gebruikt

    De betekenis hangt af van de gebruiker/bron:

    Van Dale gebruikt het als label om iets als standaardtaal in België te kwalificeren, gaande van ‘niet algemeen’ tot ‘algemeen’. Daarnaast gebruikt Van Dale soms ook de label in België. Het onderscheid tussen deze labels is niet altijd duidelijk en vermoedelijk historisch. Het label gewestelijk kan soms ook op Vlaamse toepassingen wijzen, maar is er geen garantie voor. Vanaf oktober 2015 gebruikt Van Dale het label BE

    In Vlaamse taalmilieus (bv. belned.wordpress.com/, Vlaamsetaal.be of onderhavig Vlaams Woordenboek) zal het eerder in de betekenis van Vlaams opgevat worden.

    Vergelijk ook DS2015

    Van Dale: voorbeeld bij ‘Nederlands’:
    ‘Bel­gisch-Ne­der­lands, Nederlands-Nederlands, Surinaams-Nederlands
    het Ne­der­lands zo­als dat in resp. Bel­gië, Ne­der­land, Su­ri­na­me ge­spro­ken wordt’

    niet te verwarren met het Vlaams, noch met het Zuid-Nederlands

    De uitdrukking ‘al te voortvarend’ (voortvarend, al te ~) is volgens Van Dale algemeen Belgisch-Nederlands.

    Noemen voor heten wordt door velen als een taalfout beschouwd terwijl het voor mij Belgisch-Nederlands is om de eenvoudige reden dat het (ondertussen) in heel Vlaanderen (alle media, registers, milieus, …) gebruikt en/of begrepen wordt. Hoe noemt zoiets? Taalverloedering of taalverrijking? Taalvooruitgang voor mij.

    Intussen gebruiken ook andere bronnen dit label ‘Belgisch-Nederlands’, zoals o.a. het ANW, VRT Taalnet, encyclo.nl, mijn woordenboek.nl,…

    27 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Tiig (08 May 2025 10:25)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.