Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
zie hulpgevangenis
-
De Hulpgevangenis van Leuven is een Belgische gevangenis in neotudorstijl in het stadscentrum van Leuven, gelegen aan de Maria-Theresiastraat. (…) De gevangenis te Leuven werd in 1869 geopend, van bij aanvang als een arresthuis voor verdachten in voorlopige hechtenis in afwachting van rechtspraak in het Gerechtelijk arrondissement Leuven, in tegenstelling tot de Centrale gevangenis van Leuven die een landelijke functie had en heeft als strafhuis. Vandaar vermoedelijk de benaming hulpgevangenis, hoewel dit ook een poging tot vertaling van de Franse term ‘prison secondaire’ kan geweest zijn. In Leuven wordt ook soms gesproken van ‘het klein huis’ en later ‘Leuven-hulp’. (Wikipedia)
opm: Vermits de hulpgevangenis van Leuven de enige hulpgevangenis is, is het eigenlijk ook een begrip.
ook Leuven Hulp
In de hulpgevangenis van Leuven, in de Maria Theresiastraat, is vanmorgen een gedetineerde overleden, nadat hij was aangevallen door een mede-gedetineerde (vrt.be)
Fotografe Lieve Blancquaert trok naar de hulpgevangenis van Leuven om er polshoogte te nemen. (klasbak.net)
Een blik achter de schermen van Leuven Hulp in ‘Ooit Vrij’: “We hebben niets te verbergen”, klinkt het (hln.be)
Leuven Hulp schetst in acht afleveringen een indringend beeld van het leven in de Hulpgevangenis van Leuven. (.frontview-magazine.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België, informeel, katholicisme: lid, reguliere kanunnik van de kloosterorde van de H. Norbertus, behorend tot de orde van St. Augustinus; norbertijn
Zo genoemd naar zijn witte habijt. Vervolgens ook de naam van in België en Nederland gebrouwen bieren.
Pastoor Leo Praats, parochieherder in Mal en Sluizen, vierde dat hij vijftig jaar geleden zijn geloften aflegde als witheer in de abdij van Averbode. (standaard.be)
Met een ludiek filmpje van een witheer, een verwijzing naar de vroegere Norbertijnen die Jezus-Eik bekend maakten, vragen ze om de Ring en het oprittencomplex dringend aan te passen. (radio2.be)
Op een dag was er een Witheer in het dorp en die pater nodigde de moeder en het zieke kind uit om na de eucharistieviering naar de kerk te komen. (volksverhalenbank.be)
makelaar in beleggingen en geldzaken
vnw: in België ook: effectenmakelaar
anw:
(vooral) in België: iemand in dienst van een instelling die voor zijn beroep geld wisselt voor anderen; agent van een wisselbank, wisselkantoor; ook: kantoor, instelling die buitenlandse wissels disconteert; kantoor, instelling waar men geld kan wisselen; wisselagentschap; wisselbank
(vooral) in België: iemand in België die voor zijn beroep gerechtigd is voor anderen te handelen in aandelen en effecten op de effectenbeurs; tussenpersoon op de effectenbeurs; effectenmakelaar
Vader Leys was wisselagent en Monique leerde het vak aan de gezinstafel. (knack.be)
Om voor te komen op de lijst der wisselagenten van een beurs of, achteraan op deze lijst onder de wisselagent/correspondenten, moet men : 1° (Onderdaan zijn … (ejustice.just.fgov.be)
terwijl
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België, poëtisch/literair, archaïsch: omdat; doordat; aangezien; vermits
Ter uitdrukking van een oorzakelijk of redengevend verband, waarbij de zin ingeleid door wijl verklaart of bevestigt wat in de hoofdzin staat. (zie ook reacties)
vgl. Engels ‘while/whilst’
Men ziet er onder meer een maquette met het vroegere sas nog aan de westelijke zijde van het Spaans Huis, wijl het huidige oude sas aan de andere kant ligt. (Klein-Willebroek – Wikipedia)
Dit goed werd gepubliceerd met bestemming woongebied, wijl het in wezen landbouwgebied betrof. (ipi.be)
Pas wijl ik al halverwege de straat voor de Amitié had overgestoken, werd rechts naast de toren een schijnsel zichtbaar. (mechelenblogt.be)
een korte tijd, poos
Algemeen Nederlands Woordenboek: poëtisch/literair, archaïsch. In de verbinding bij tijd en wijle nog gangbaar zowel in Nederland als Vlaanderen; buiten dit verband als zelfstandig woord nog slechts incidenteel aangetroffen in Vlaanderen
vgl. Engels ‘while’
zie ook wijle
Een wijl later later verliet Sjareltje de slager, met in zijn ene hand de leiband van het hondje van de buren en in zijn andere hand een plastieken zak met daarin een halve kilo américain préparé. (nuus.be)
Drie vergeten Gentenaars voor een wijl uit het vergeetboek gehaald. (ugent.be)
In gedachten sabbelde hij een wijl op ons vraagje en kwam dan naar buiten met het wat ondergesneeuwde adjectief ‘aanminnig’. (standaard.be)
Een dergelijk hondje zou men liever ergens een wijl op de heide uitlaten, waar het met konijnen en vogeltjes zijn gang kan gaan (demorgen.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek:
1. (vooral) in België: gebraden vleesgerechten (geen meervoud)
2. (vooral) in België: gebraden vlees als stof (bv. gebraad van duif) (geen meervoud)
3. (vooral) in België: stuk gebraden vlees, bijvoorbeeld een rollade (meervoud: gebraden)
zie ook hespengebraad
Onze specialiteit is Ardeens gebraad. Dit licht gerookte en gepekelde varkensvlees is al meer dan 30 jaar onze topper. (vleeshandelvens.be)
Een klassiek stuk varkensgebraad wordt altijd gesmaakt, zeker als er een smakelijke saus met sjalot, rozemarijn en blond bier bij geserveerd wordt. (dagelijksekost.een.be)
Gebraad van eendenfilet met droge abrikozen recept (solo.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België, weinig gebruikt, verouderend: brief die, document dat als bewijs dient dat een bepaalde opdracht (“last”) is gegeven, bijvoorbeeld door een bedrijf aan een uitvoerder van een project; in historiserend gebruik ook: brief, geschrift waarin aangegeven wordt dat men gemachtigd is om een bevel uit te voeren; bevelschrift
Opm: Lastbrief is blijkbaar nog vooral een begrip bij overheidsopdrachten. Zie voorbeelden.
In Nederland wordt lastbrief in deze betekenis enkel nog historisch gebruikt. Wel heeft lastbrief in NL nog een religieuse/protestantse betekenis: van God gegeven opdracht van een predikant, opdracht van een afgevaardigde in de kerkenraad
Overwegende dat het ten uitvoer brengen van bepaalde opdrachten pas zal gebeuren indien de stad zulks bij een aangetekende lastbrief … (ninove.be)
Hiervoor dient een lastbrief grondplan en een volledig en correct lengteprofiel van de persleiding overgemaakt te worden aan Aquafin (zwevegem.be)
…aan TRACTEBEL ENGINEERING NV Ilgatlaan 23 3500 Hasselt samen met een lastbrief om de opmaak van een projectnota te starten. (lummen.be)
historisch: Daarbij verscheen men persoonlijk of men liet zich door een gevolmachtigde, drager van een wettelijke lastbrief, vertegenwoordigen. (hasel.be)
SN/NL: jammer, helaas
- Excuseert madam, zoude mij ne keer kunnen zeggen waar dat de Kerkstraat hier ievers is?
- Sorry meneer, daar gaan ’kik u spijtig genoeg nie mee kunnen helpen, ’k zijn nie van alhier!
NL: hemd
meestal in verkleinvorm: onderhemdje(n), onderhemmeke(n)
zie ook verzamellemma kledij
Onder uw hemd draagt ge best nog een onderhemdje.
NL: overhemd
in NL verwijst ‘hemd’ in de eerste plaats naar een onderlijfke
dikwijls in verkleinvorm: hemdje(n), hemmeke(n)
zie ook verzamellemma kledij
Onder uw hemd draagt ge best nog een onderhemdje.
SN/NL: prima
eigenlijk: da’s goe
zeer dikwijls verkort tot ‘sgoe’
- Veur den barbecue naaste week, regelen me wulder ‘t vlees, en doe gulder tan de groentjes?
- Jaat, da’s goe.
sgoe, we zullen er zijn (ketnet.be)
SN/NL: moderne dans
In de kunstvakken dans komen hedendaagse danstechniek; hedendaagse danscreatie, improvisatie en project; klassieke dans; moderne jazzdans; pilates en dans anatomische begeleiding aan bod.
Kom daarom auditie doen en wij stomen je klaar voor een professionele hedendaagse dansopleiding in het hoger onderwijs. (kh-hedendaagsedans.be)
vreemd, aardig
SN/NL: raar (niet te verwarren met de Vlaamse raar)
in NL betekent ‘speciaal’ (enkel) bijzonder, ongewoon
Diene nieven doktoor, da’s toch maar ne speciale zenne…
SN/NL: kennelijk
Veel wielerterroristen vinden het blijkbaar maar normaal om hun afval in de zijberm te smijten, in plaats van in de vuilbak.
SN/NL: loze leiding
Ik wil een wachtbuis gebruiken om meerdere kabels in te steken. (bati-info.be)
Een mantelbuis (of loze leiding, in België wachtbuis genoemd) is een buis bestemd voor de doorvoer van telefoonkabels of elektriciteitsleidingen, of voor de doorvoer van water- en gasleidingen (vb. door de keldermuur). (Wikipedia)
SN/NL: sterker (nog)
Meer nog: weinig artiesten werkten dit jaar zo naarstig als Underworld. (humo.be)
Van ijselijke nachtmerries tot van de pot gerukte dromen met bekende virologen in de hoofdrol: droomt u dezer dagen ook zo bizar? Geen zorgen, ’t is een logisch gevolg van de intense tijden waarin we verzeild zijn geraakt. Meer nog: alle dromen, ook de meest akelige, kunnen u iets leren, zeggen experts. (vrt.be)
een vakantieverblijf waar men door deelname aan activiteiten zich inleeft in een bepaald thema of een problematiek
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook inleef~
Na vijf jaar heeft die sociale inleefvakantie een bepaalde reputatie opgebouwd die maakt dat we dit jaar al met 27 deelnemers zijn. (nieuwsblad – 2015)
En die denk ik vorige week gevonden te hebben, tijdens een deugddoende inleefvakantie op Ibiza, op de Spaanse televisiezender Antena 3. (demorgen.be)
Om zoiets te vermijden werd het rariteitenkabinet verschoond met termen als ‘sociaal toerisme’, ‘inleefvakantie of educatief vakantieverblijf’. (Cultuur met een kleine c – Gust de Meyer – 2004)
inleefvakantie: Het voormalige vakantiecentrum Zon en Zee in Westende, dat werd omgevormd tot asielcentrum, ontvangt weer een beperkt aantal toeristen. (taaltelefoon 2002)
In plaats van studiereizen naar verre landen te maken, zouden ze beter eens een inleefvakantie doen bij mensen met een mentale handicap (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
