Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #5881

    afdraai
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    afrit, afslag

    zie ook afdraaien; wegcode

    Borden genoeg aan de afdraai van de Antwerpsebaan richting Hoek tegenover de Weeltjeshoeve (gva.be)

    Al even ambetant, zoniet ambetanter: zelfde afrit, maar dan richting Rumst. Er staan lichten, maar die staan links van de afdraai richting Rumst en zijn enkel geldig voor diegenen die rechtdoor/links gaan. (9lives.be)

    De afdraai aan de overweg komt noch op de reisweg, noch op de omleiding voor en werd bijgevolg niet gecontroleerd op haalbaarheid. (mobilit.belgium.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (02 Jul 2021 21:12)

    👍
    53

    #5882

    kind, onderkomen ~
    (uitdrukking)

    letterlijk: een achtergesteld of verwaarloosd kind

    figuurlijk: een onderwerp dat te weinig aandacht krijgt
    NL: een stiefkind of een ondergeschoven kindje

    De Amerikaanse politie heeft gisteren een gruwelijke ontdekking gedaan in een woning in Texas. Toen ze er aanbelde omdat de bewoners in een slaande ruzie verwikkeld waren, ontdekten agenten er vier onderkomen kinderen. Twee van hen zaten opgesloten in een hondenhok. (HLN)

    Ze beweerde dat er nooit reclame op gewone TV is geweest met full frontal blote tetten. Arm onderkomen kind is opgegroeid zonder TV enzo, weet zij veel. (shrimpfuge.be)

    Het is nog steeds een onderkomen kind, niet voldoende gefinancierd en niet aangepast aan de moderne mogelijkheden van deze tijd. (Open brief aan de minister in zaak Julie van Espen – Het Nieuwsblad).

    De minibar is een onderkomen kind vanwege de prijzen, de kleine koelkast koelt ook matig. (zoover.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (29 Jul 2021 22:00)

    👍
    44

    #5883

    afrippen
    (ww. ripte af, afgeript)

    oplichten, een veel te hoge prijs vragen

    vgl. Engels ‘to rip off’
    → merk op dat het hier niet noodzakelijk om een leenwoord gaat, aangezien ‘rippen’ een oeroud Vlaams werkwoord is voor ‘aftrekken, afscheuren, openrijten’
    → de betekenisverschuivende stap van letterlijk naar figuurlijk ‘afrippen’ is dus rap gezet
    → enkele andere afleidingen van ‘rippen’, zoals ‘openrippen’, zijn wel in Nederland verspreid geraakt, maar aangezien zij het werkwoord ‘rippen’ nooit gekend hebben is de kans reëel dat het daar wél om Engelse leenwoorden gaat
    → in Nederland, en in mindere mate in Vlaanderen, gebruikt men heden ten dage ook ‘rippen’ in de betekenis van ‘stelen’

    alle zoekresultaten uit NL zijn afkomstig van Vlamingen

    zie ook zak, in ’t ~ zetten; ribbedebie + commentaren

    booster: issem mij aant afrippen ofnie? (9lives.be)

    Zoals jij het uitdrukt klinkt het inderdaad zwaar afgeript en oneerlijk (forum.proximus.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (07 Aug 2021 17:44)

    👍
    68

    #5884

    losvijzen
    (ww. vees los; losgevezen)

    losschroeven

    vnw

    zie ook vijzen

    antoniem vastvijzen

    De leiding maakt zich nog wel zorgen over twee, mogelijk drie privéwagens van agenten waarvan de wielbouten werden losgevezen. (hln.be)

    Aangezien de materialen dus eigendom geworden zijn van de klant, kunt u ze ook niet zomaar terug losvijzen en terug meenemen als er niet betaald wordt. (indicator.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Sep 2023 06:29)

    👍
    47

    #5885

    vastvijzen
    (ww. vees vast; vastgevezen)

    vastschroeven

    vnw: vastschroeven

    zie ook vijzen

    antoniem: losvijzen

    Ofwel zit de kabel van uw scherm niet goed in, en is het een kwestie van goed induwen en vastvijzen. (wijfzonderlijf.be)

    Dit gebeurt aan de hand van terrasplaatjes die aan de onderkant vastgevezen worden. (woodstoxx.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Jul 2025 12:18)

    👍
    50

    #5886

    gerecycleerd
    (bn.)

    voltooid deelwoord van het werkwoord recycleren

    NL: gerecycled (van ww. recyclen)

    vgl. ook recycleerbaar

    Gerecycleerd papier is sowieso minder milieubelastend dan wit papier. (bewustverbruiken.be)

    En zo is er dus ook heel wat kleding te vinden die specifiek van gerecycleerde PET-flessen is gemaakt. (supergoods.be)

    De gerecycleerde batterijen worden geladen door zonnepanelen en dienen als noodoplossing. (autogids.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jun 2021 03:06)

    👍
    38

    #5887

    onderzip
    (de ~, v./ m., -pen)

    Het woord zip is reeds opgenomen in dit woordenboek.
    Ik meen echter dat mijn vader indertijd sprak van zip en onderzip. Zip was dan de vest en onderzip de “ondervest” of gilet.

    ook in de Limburgse Kempen

    Mijn zip past nog goed maar mijn onderzip zit een beetje krap.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Josjdw en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 05:50)

    👍
    47

    #5888

    aan iets zijn
    (uitdr.)

    een liefhebber van iets zijn

    opm: vooral ontkennend, zie voorbeelden

    vergelijk hebben, het niet ~ voor

    Veel plezier, maar ik ben niet aan carnaval; :) (twitter)

    Ach ik ben zo niet aan moppetjes van Agnew (facebook)

    Ik ben zo niet aan de cocktailjurken, doe mij maar de cocktails zelf, dus naaide ik de Harlequin uit La Maison Victor. (blogspot.com)

    ik heb het liefst ‘echt’ vlees, ik ben zo niet aan worsten enzo. :lol (weljongniethetero.be)

    Mijn vriend heeft altijd superdroge en geschonden handen van het werken en het schuren na het werk en hij is zo niet aan de crèmes, you know. (sprinklesonacupcake.com)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 10:28)

    👍
    59

    #5889

    klachtmisdrijf
    (zn. o.; ~misdrijven)

    (jur.) een misdrijf waarvoor vervolging enkel kan als er een formele klacht over ingediend wordt (bv. laster en eerroof)

    NL: klachtdelict

    Sinds een wetswijziging in 2016 is belaging niet langer een klachtmisdrijf. (demorgen.be)

    In België spreekt men van een klachtmisdrijf (of nog: privaat misdrijf). Ook hier is een formele klacht vereist om tot vervolging te kunnen overgaan. (wikipdia)

    De Kamercommissie Justitie heeft vandaag unaniem een wetsvoorstel goedgekeurd waardoor pesten niet langer een klachtmisdrijf is. (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (22 Jun 2021 07:37)

    👍
    46

    #5890

    contractueel ambtenaar
    (begrip)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: een ambtenaar met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd

    verkort contractueel

    antoniem statutair ambtenaar

    Een contractueel ambtenaar geniet een pensioen van de Rijksdienst voor pensioenen, alsof hij in de privésector zou gewerkt hebben. (ethias.be)

    De positie van een contractueel ambtenaar is gebaseerd op een arbeidsovereenkomst. (omnirecht.be)

    Zonder dat aanvullend pensioen zou een contractueel ambtenaar zo’n zestig procent van het pensioen van een vast benoemde krijgen. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (25 Jul 2021 23:20)

    👍
    65

    #5891

    statutair
    (zn. m.; ~en)

    een statutair ambtenaar

    De patronale bijdrage voor een statutair is bovendien gunstiger dan die voor een contractueel. (acod.be)

    Contractuelen en statutairen starten met hetzelfde brutoloon, maar er zijn 2 verschillen. (leuven.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Aug 2021 17:41)

    👍
    50

    #5892

    statutair ambtenaar
    (begrip)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: een ambtenaar met een vaste aanstelling (vastbenoemd)

    verkort: statutair

    antoniem: contractueel ambtenaar

    zie ook statutair personeel

    De ambtenaren die voor de Vlaamse overheid of de lokale besturen werken, hebben verschillende statuten: de ene is statutair ambtenaar, de andere contractueel. (hln.be)

    Wanneer hij ziek wordt, moet een statutair ambtenaar eerst zijn ziektedagen “opbruiken”. (nn.be)

    Geldelijke anciënniteit bouw je automatisch op tijdens je loopbaan, zowel als contractueel en als statutair ambtenaar.(vlaanderen.be)

    Het is zo dat een statutair ambtenaar gemiddeld een hoger wettelijk brutopensioen heeft dan een doorsnee werknemer of zelfstandige. (acodonline.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Jul 2021 15:07)
    Dit woord was woord van de dag op 07 May 2025

    👍
    53

    #5893

    werkkot
    (zn. o.; ~en of ~ten)

    plaats om te knutselen

    zie lijst koterij

    We zijn van plan om afscheid te gaan nemen van ons indertijd tijdelijk bedoelde tuinhuis en het te vervangen door een grotere garage/werkkot. (bouwinfo.be)

    Zijn werkkot
    In zijn werkkot, als maar bezig
    Hij is afwezig, geen besef van de tijd
    Hij is niet thuis, hij zit vanachter in zijn werkkot
    Hij is aan ’t zagen, in zijn werkkot
    Hier kan ’t hij zeggen, wat hij wil
    Want elders is ’t hij niet zo fel, houdt hij hem in
    (demuze.webnode.be)

    Henk Rijckaert is een maker. Hij maakt dingen. Meestal comedy, soms televisie, en voor de rest: heel veel in zijn werkkot. (uitinvlaanderen.be)

    Is het nodig om onverwarmde ruimtes te isoleren zoals werkkot,garages,zolder boven garage,tuinhuis? (spaargids.be)

    De helft van zijn leven heeft hij in zijn werkkot doorgebracht. (Wouter Deprez – De Morgen)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 09:09)

    👍
    52

    #5894

    confrérie
    (zn. v.; ~s of ~ën)

    SN-NL: broederschap, gilde (traditioneel)
    in VL ook dikwijls voor carnavalsvereniging, een organisatie ‘vrienden van’: confrérie van… (dikwijls met luchtige ondertoon)

    Voor de Prinsenpronkzitting wordt elk jaar de Laureaat van de Confrérie van de Gulle Lach bekend gemaakt. (genktv.be)

    “De Confrerie ku ni mee, under organisoasje is passé”, vinden de Moashpotten, een jonge vereniging met grote achterban. Met het thema prikken ze komende zondag naar de Confrerie van de Leute en de saaie Zwijntjeszitting. (nieuwsblad.be)

    De Confrérie van de Tantes en Nonkels van Valeir heeft als doel de ambachtelijk gefabriceerde streekproducten van Groot Gavere en omgeving te promoten. (confrerie-valeir.be)

    De Confrèrie van de Vaantjesboer kreeg van de Halse Persclub woensdagavond de Persprijs Ivo Blijkers. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jul 2021 04:19)

    👍
    63

    #5895

    gij zijt ne frisse
    (uitdr.)

    zie frisse

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 Jun 2021 05:49)

    👍
    43

    #5896

    frietketel, gij se ~

    zie gij se frietketel

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Jul 2021 04:32)

    👍
    51

    #5897

    gij se frietketel
    (uitdr.)

    vloek uit de tv-reeks ‘Down the road’

    zie ook gij, se, frietketel

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Brenda is dan wel stoer, maar nooit onbeleefd. Op het einde van de aflevering leert ze de kijker vriendelijk vloeken. Kunnen we ‘Gijse frietketel!’ laten opnemen in de Vlaamse canon? (flair.be)

    Wat hebben we vandaag geleerd? Gedaan met verdomme, fuck you, dikke lul en kust men **** Vanaf nu allemaal samen: ‘Gijse frietketel’ (twitter.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2024 09:57)

    👍
    53

    #5898

    televisiereeks
    (znw. de ~ (v.), ~en)

    zie reeks

    ook tv-reeks

    Nieuwe televisiereeks: De Luchtpolitie (politie.be)

    Televisiereeks op maat van jongeren (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (01 Aug 2021 15:05)

    👍
    50

    #5899

    tv-reeks
    (znw. de ~ (v.), ~en)

    zie reeks

    ook televisiereeks

    Je kan in functie van de internationale promotie van een tv-reeks financiële steun ontvangen onder volgende vorm (vaf.be)

    Nieuwe tv-reeks ‘Thuis in taal’ volgt Brusselaars met een hart voor Nederlands (bruzz.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (13 Jun 2021 23:06)

    👍
    39

    #5900

    tv-programmatie
    (zn. v.; ~s)

    SN-NL: tv-programmering

    zie ook programmatie

    Net zoals het kerstmenu zelf bestaat de tv-programmatie op kerstavond louter uit klassiekers. (standaard.be)

    Een volledig overzicht van de tv-programmatie vindt u hier. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 05:57)

    👍
    43

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.