Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
toevallig, misschien, eventueel
wnt: Temet: altemet: uit ‘al’ als versterkend bijw. en ‘temet(s)’. Men zal dus temet moeten opvatten als een koppel. van Te en Met, een bijw. als znw. gebezigd; derg. verbindingen komen meer voor: ten achter, te binnen, te boven, te buiten, tegen, te(n) onder, te voren enz. Temet drukte oorspronkelijk uit: in (dat wat) mede (is). Het Westvlaams kent naast altemet(s) (-mits) ook altemee.
Middelnederlands: (al)temet
Roeselare: oaltmets, ooltmets
Heb je altemets geen mes op zak, zodat ik dat touw kan doorsnijden?
pietluttigheid, detail, bijzaak
Ik moet nog twee pietlulligheden aan mijn artikel veranderen en dan is het klaar.
iets uit het hoofd weten
zie ook van buiten weten
Hij moest in zijn boekske zien omdat hij het adres niet van buiten wist.
vruchtensap, standaard wordt hier appelsiensap mee bedoeld (uit een fles of drankkarton – dus niet vers geperst)
Van Dale: fruitsap
-vruchtensap
BE; pregnant sinaasappelsap
DS2015 standaardtaal
> verzamellemma groenten en fruit
We hebben geen fruitsap meer in huis, maar wel nog appelsienen, dus we kunnen vers fruitsap maken.
“Receptieformule A: Duur van de receptie: +/- 1 uur. Cava Brut “ Pont de Ferro”. Fruitsap ( vers fruitsap: + € 1.25). Assortiment van 4 aperitiefhapjes.” (traiteurrobert.be)
kortademig
ook in Vlaams-Brabant & prov. Antwerpen
Middelnederlands: dempich
Van Dale: dampig: van paarden, schertsend ook van mensen: kortademig
< dampig: damp
Zo dempig als een koe.
Poeh, ik ben dempig gegeten! Ik kan geen pap meer zeggen.
“Al te heete sporen maecken een peerd dempigh en doen ‘t haest t’ eynden aessem (tenden asem) loopen,” – uit ‘Bankket-werk van goede gedagten’, Johan de Brune, 1658, “t’ eynden” ( tenden), “aessem” (asem)
betrekking hebbend op Indië
in Nederland: Indiaas
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
In Nederland wordt Indisch nog veel gebruikt als: betrekking hebbend op voormalig Nederlands-Indië
zie ook Duits, Irakees, Iranees, Japanees, Spanjool
We gaan vanavond eten in een Indisch restaurant.
DeMorgen.be, Het Nieuwsblad.be (31/8/2013): “Indische goeroe verdacht van seksueel misbruik ontsnapt aan arrestatie”
Knack.be: ‘Indische centrale bank zal gedwongen worden om haar goud te leasen’
DeRedactie.be: ‘Verdachten Indische groepsverkrachting riskeren doodstraf’
stoeltjeslift
Klik op de afbeelding
Zetellift van het attractiepark Plopsa Coo aan de watervallen van Coo
Van Dale 2017 online: BE
Hij heeft hoogtevrees en is dan ook nauwelijks de zetellift in te krijgen.
(water) ruisend stromen, murmelend vloeien
Het water van de beek stroelt langs het bruggehoofd.
lekker
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Naast lekker staat lakker, een vorm die inzonderheid in Brabant in gebruik is.
“Heerinck, heerinck, lackeren heerinck!” in Leuven Bijdr.
Amai, da’s lakker soep!
Dat is ne lakkere cake dat gij hebt gebakken.
> andere betekenis van lakker
- buurt, nabije omgeving
- ook meervoud van gebuur
West-Vlaanderen: gebuurte
vgl. geburen, in de ~; geburen, uit mijn ~
We hebben wel 3 frietkoten in ons geburen.
Dat em maar uit mijn geburen blijft of ik doe (bega) een ongeluk.
De geburen zijn een beetje luidruchtig vandaag.
het dodental
dodentol is standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
Een week na de nachtclubbrand is de dodentol opgelopen tot 145. (taallink 222)
1. lege flessen, lege bakken van bier
2. statiegeld
vnw:
•lege flessen
•statiegeld
Van Dale: leeggoed:
1. verzamelnaam, algemeen Belgisch-Nederlands) lege flessen, kratten, kisten e.d.
2. (Belgisch-Nederlands, spreektaal) statiegeld
DS2015 lege flessen, …: standaardtaal; statiegeld: geen standaardtaal
Ik heb twee bakken leeggoed in de garage staan.
Krijgen we nog leeggoed van deze flessen, of gooi ik ze in de glasbak?
vleesjus, opgewerkt in de pan na het bakken van vlees
Is er nog wat vleessaus? Ik vind die patatten maar droog zo.
Het is een broodje van bladerdeeg waarin 1 of 2 worsten verwerkt zijn. Het wordt doorgaans warm gegeten.
In Nederland: saucijzenbroodje
Den bakker ier om den hoek bakt de lekkerste worstenbrooikes van et dorp.
Met verloren maandag wordt er in de provincie Antwerpen altijd worstenbrood en appelbollen geten.
1. soppen
2. deppen
vnw: soppen, dopen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bijvorm van doopen. Thans alleen in Zuid-Nederland.
- In eene vloeistof dompelen
- Door betten bevochtigen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal, dopen, indopen, bevochtigen door indompeling
zie ook indoppen, opdoppen, uitdoppen
1. Hij dopte zijn koekje in de warme thee.
2. Het schaafwondje op haar knie moest verzorgd worden. Moeder dopte voorzichtig met het watteke, met ontsmettingsmiddel, op de zere plek.
> andere betekenissen van doppen
bordwisser, bordveger
zie ook vager
Onderaan het schoolbord hing een bakje voor het krijt en de bordvager.
“Politiemensen in hun ondergoed zetten, wis je met 1 bordvager zo maar niet uit, hoor!”
“De atheïsten zijn de bordvager voor het schoolbord dat God gebruikt om les te geven.”
motorrijder/motorijder in het algemeen
Klik op de afbeelding
.jpg)
Bijeenkomst van motards ter gelegenheid van de zegening van hun moto’s (Dinant 2008)
vnw:
•motorrijder
•verslaggever op de motor bij wielerwedstrijden
Van Dale 2016 online: BE
De motard die op de autostrade door een accident onder zijn moto terechtkwam, werd verzorgd door een ambulancier en naar de spoed gebracht.
“Heel wat motards haalden zondag hun machines van stal en reden meteen naar de parking van de veiling in Borgloon om hun rijvaardigheid wat op te frissen.” (HBVL 200316)
“De motards spraken op veertig vertrekpunten in België af en verzamelden allemaal in Drogenbos.” (demorgen.be)
> zie andere definitie motard
knapperig, rond broodje;
de gestandaardiseerde spelling is pistolet
Is er bijval voor de pistolees?
laars
Leren damesbotten
< Frans: la botte
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook verzamellemma kledij
Als ge in de modder wilt springen, moet ge uw botten aandoen.
Italië es bekend vô zijne karakteristieke vorm, namelik een botte. (West-Vl.)
> andere betekenissen van bot
klein hondje
vgl ook kutlekkerke, sacochenhond, buggyhond
Ze is aan het wandelen met haar preutelekker, en als ie moe is kan ze hem in haar chacoche steken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
