Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
maaien
ik ge het veujer mijen
bittersmakende witte grondgroente, Brussels lof
NL: witlof
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands: witlof
uitspraak Brussel: witluuf
zie ook verzamellemma groenten en fruit
zie ook grondwitloof, witloofdriehoek, de ~
We eten vanavond hesperollekes met witloof en kaas.
uitdrukking gebruikt bij het uiten van een condolatie
in Nederland: gecondoleerd! (mondeling)
‘onze innige deelneming’ (schriftelijk, in de rouwbrief)
Innige deelneming.
mevrouw
ook: echtgenote of (vrouwelijke) partner
vnw: madam(e)
•mevrouw
•vrouw
•echtgenote
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal aanspreektitel voor iedere gehuwde, en voor iedere onbekende oudere vrouw
zie ook zijn madam
zie ook verzamellemma mensen
Madam Van Den Broecke heeft ne nieuwe pelse frak gekocht.
Madam, kunt gij mij zeggen waar ik hier een bakkerij vind?
Vier jaar geleden, toen mijn madam en ik ons loftje kochten, moest ik (onder zachte dwang) met een sloophamer zowat elke muur (gelukkig geen steunmuren) naar beneden kloppen. (http://www.appelogen.be/)
Ik ben een madame van de aanpak, dus ik denk wel dat het vooruit zal gaan. (vrt.be)
> andere betekenis van madam
vrachtwagen
< Frans le camion; de etymologie van dit woord is niet bekend
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015 geen standaardtaal
zie ook: camionchauffeur; camionlading; camionette; camion-remorque; wegcode
Camions zouden tijdens de spits niet mogen rijden, het verkeer zou dan veel vlotter lopen.
bloemlezing De Standaard:
Daardoor sloeg de massa met kippeningewanden in de open laadbak van de camion over de wand en kwam tussen de laadbak en de trekker …(standaard.be)
De man legde zich te rusten in zijn camion en vertrok rond vier uur. (standaard.be)
Hoe Roger Borlez onder een camion sukkelde.(standaard.be)
De Tahoe steekt met ramen en bagagerek boven alle gewone auto’s uit en lijkt wel een kleine camion. (standaard.be)
Na afloop trok de wereldkampioen een halfuur lang naar de mobiele radiologie-camion om uit te maken of hij geen breuken had (standaard.be)
enz.
geen kracht in de benen hebben
de uitdrukking wordt veel gebruikt in de sportwereld
vgl. floeren benen
Ze moest na het auto-accidentje gaan zitten, want ze had flanellen benen gekregen van het verschieten.
“Ik voelde me nog steeds grieperig maar toen iedereen me deze namiddag aanmoedigde om te spelen, hakte ik de knoop door. Maar ik stond op flanellen benen.” (gva.be)
in orde zijn, geklonken zijn
synoniem: sacoche, in de ~ zijn
NL: iets in de pocket ‘hebben’ betekent in de randstad: iets binnen hebben, iets in zijn zak hebben, een diploma, een prijs bvb. Iets wat niet zo makkelijk te krijgen is.
Het heeft hem veel moeite gekost, maar het is in de pocket.
Den deal is in de pocket.
“Ik heb vertrouwen in de ploeg en de ploeg in mij. Het is nog niet ‘in the pocket’, maar ik wil de trui houden tot het einde. " (sporza.be)
bezorgen, sturen, doen toekomen
vnw: in België niet alleen gebruikt voor geld ook:
•documenten overhandigen, bezorgen, opsturen
•een vraag of een zaak voorleggen
•de groeten doen, overbrengen
•dank betuigen
DS2015: standaardtaal
Van Dale online: BE, bezorgen, doorgeven
- een brief, gegevens, informatie overmaken
ook: groeten overmaken, wensen overmaken, deelneming overmaken, …
Uw dossier zal worden overgemaakt aan het parket van eerste aanleg.
Ik moest u de groeten van de Jean overmaken.
rijkswachter, nationaal politieagent
bij de fusie van de politiediensten is deze benaming verdwenen
uitspraak prov. Antw.: zjandaareum, zjanderm, zjandeirrem, zjandarm
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal: rijkswachter
De gendarmen zorgden ervoor dat de betoging niet uit de hand liep.
> andere betekenis van gendarme
agressief grommen van een hond
Als een hond begint te grollen moet ge oppassen. Hij geeft daar mee aan dat het hem niet zint.
> andere betekenis van grollen
schroef
vnw: schroef
wnt: Middelnederlands vise, vijs, uit Oudfrans vise (Frans vis). Het woord is en was ook voorheen vrijwel geheel beperkt tot het Zuiden van het taalgebied;
Van Dale online: BE, spreektaal
werkwoord: vijzen
samenstellingen: vijsbank, vijsmachine
zie ook: vijs, daar zit een ~ los; rondel
Zet die plank vast met een vijs.
blinde vink, vleesgerecht waarbij gekapt opgerold wordt in een kalfslapje of varkenslapje
wnt: vink: blinde vinken: het is een verbastering van het oudere plokte vinken, pluk(ke)vinken. In Zuid-Nederland noemt men ze looze vinken. (zie reactie)
Wikipedia: In het Franstalige deel van België wordt blindevink “oiseau sans tête” genoemd en in verschillende regio’s in Vlaanderen “vogel(tje) zonder kop” en “loze vink”.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook : vogelkes zonder kop
Ik eet graag loze vinken met bloemkool.
1) rommel
2) afval
3) producten en goederen van slechte kwaliteit
4) junkfood
AN-verwant: bocht
Antwerpse Kempen: uitspraak boecht
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Bocht; Zuid-Nederland: ook bucht, bacht, boecht
Een woord, welks eigenlijke beteekenis en oorsprong in het duister schuilen. Volgens eene gissing zou het verwant zijn met (us)baugjan, keren, vegen, en dus eigenlijk: wegveegsel, uitvaagsel beteekenen. Sommige vormen van het woord, die met eene â of a, schijnen echter kwalijk met deze afleiding bestaanbaar. In Duitsche tongvallen beteekent het woord inderdaad: drek, vuilnis; soms is het woord dan moeilijk te onderscheiden van bocht, varkenskot, krib.
Vlaanderen: al wat van slechte hoedanigheid is, niet deugt, uitschot, ontuig.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook: bucht, met den ~ zitten; bucht van de Aldi
1) Ruim nu toch es de zolder op, al dien bucht mag naar het containerpark.
2) De buren zijn verhuisd, de container vol bucht komen ze maandag ophalen.
3) Gij verkoopt niets dan bucht.
4) McDonalds? Is dat eten? Zo’ne bucht!
persoon die bratst:
1) iemand die veelvuldig op stap gaat
2) iemand met darmaangelegenheden
zie bratsen
1) Awel bratser, waar hebt ge weer gezeten?
2) Awel bratser, ge kunt nogal stinken, weer bonen geten zeker?
relatie
Van Dale 2018 onder “affaire”: 3 pregnant liefdesgeschiedenis
Ze heeft een affaire met de melkboer.
< andere definities van affaire
ijsje (Sint-Niklaas en omgeving)
zie ook pakske kaat, koetsak
“e pilleke koud (maw een ijsje of ‘ne crèmeglas’) En nu we over ijsjes spreken: Veur mij een toepke me eenen bol (maw voor mij een hoorntje …” (windhondenforum)
is grijs, mistig, reeds een beetje kou, zonder regen, zonder zon, zonder wind.
Niet in Van Dale 2005.
Van Dale online 2018: allerheiligenweer
grijs, fris, mistig weer zoals omstreeks Allerheiligen weleens voorkomt
zie ook het weer
Als we naar het kerkhof gaan is het doorgaans allerheiligenweer.
eosine
vroeger: mercurochroom
Je geschaafde knie zal ik aanstippen met wat roodsel.
bumper
< Fr.: pare-chocs
De auto’s stonden met de baarchocs tegeneen, ik geraakte niet meer weg (bumper aan bumper).
pleisteraar,
vnw: stukadoor
ww.: plakken
zie ook: plekker, bezetter; plakwerk
Geschilderd door John Cranch in 1807
De plakker zorgt dat de muren mooi effen worden.
> zie andere betekenis van plakker
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
