Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #781

    Frans brood
    (het ~, ~en)

    stokbrood

    vnw

    Van Dale online: BE, spreektaal

    Klik op de afbeelding
    Baguette-246424

    Overtuigde flaminganten vallen van den honger dood met een Frans brood onder hunnen arm.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koen brabo en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Sep 2022 06:20)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Jul 2011

    👍
    509

    #782

    plakker
    (de ~ (m.), ~s)

    pleisteraar,

    vnw: stukadoor

    ww.: plakken
    zie ook: plekker, bezetter; plakwerk

    John Cranch - Plasterer - Google Art Project
    Geschilderd door John Cranch in 1807

    De plakker zorgt dat de muren mooi effen worden.

    > zie andere betekenis van plakker

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Nov 2024 09:38)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Mar 2009

    👍
    509

    #783

    Moederkesdag
    (de ~ (m.))

    wordt gevierd op de tweede zondag van mei, behalve in de streek van Antwerpen, waar het op 15 augustus plaatsvindt, feest van O.L.V. hemelvaart

    vnz. moederkensdag (de): moederdag

    anw: (vooral) in België

    (ook wel: Moedertjesdag)

    in Nederland: Moederdag

    zie ook Vaderkesdag

    Mother's Day Flowers, by Melody (8728386163)

    Met Moederkesdag gaan we allemaal eten bij ons ma.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2024 10:50)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Aug 2010
    Dit woord was woord van de dag op 15 Aug 2018

    👍
    509

    #784

    roodsel
    (het ~)

    eosine
    vroeger: mercurochroom

    Je geschaafde knie zal ik aanstippen met wat roodsel.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door de Bon (23 Jul 2021 09:54)

    👍
    509

    #785

    maat, een ~ voor niets
    (uitdr.)

    Leenvertaling uit het Frans. Algemeen Nederlands zijn:

    vnw: een maat voor niets: zinloos, vruchteloos, vergeefse moeite

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. ook maat, een ~ te veel

    Hoezo, ge lust geen taart? Dan is al mijn bakwerk een maat voor niets geweest.

    “De politieke staking, een maat voor niets?”
    (www.dewereldmorgen.be 10 okt. 2017)

    “De verlengingen bleken een maat voor niets, dus moesten strafschoppen een winnaar aanduiden.” (Het Laatste Nieuws 3 jul. 2018)

    “We wisten van in het begin dat wanneer de wind of één factor niet zou meezitten, de ballonmeeting een maat voor niets zou zijn. Daarom hadden we voor genoeg randanimatie gezorgd.” (Het Laatste Nieuws-1 jul. 2018)

    “Hervormde kieswetgeving Europees Parlement een maat voor niets.” (hildevautmans.eu 7/4/2018)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Grytolle en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Jul 2025 06:51)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Jun 2011

    👍
    508

    #786

    kot
    (het ~, ~en)

    studentenkamer, studentenkot

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    - Ook overgenomen in het Belgisch-Frans, met verfranst meervoud ‘kots’ en ervan afgeleid werkwoord ‘kotter’ (op kot wonen).

    zie ook kot, op ~ gaan; kot, op ~ zitten; meisjeskot; luxekot; kotbubbel; verzamellemma koterij

    Interieur, overzicht van een studentenkamer in de aanbouw - Maastricht - 20532211 - RCE

    Ik heb in mijne studententijd altijd op kot gezeten.

    Ik ga op kot in Kortrijk. In Leuven is de kwaliteit van de studentenkoten beter dan in Gent.

    Onze Fien zit op kot in Leuven, ik mis haar enorm.

    > andere betekenissen van kot

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (01 Nov 2021 13:47)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Aug 2010

    👍
    508

    #787

    marsjang
    (de ~ (m.), -s)

    verkoper, handelaar (Frans marchand);
    vaak als tweede lid in samenstellingen: biermarsjang voddenmarsjang, oudijzermarsjang, kolenmarsjang, beestemarsjang, groenselmerchang, slunsemarchang

    ook in West-Vlaanderen.
    provincie Antwerpen: marchaant, m., marchaanten

    Zie ook: marchand, marchandies

    Haal eens gauw ’n bokal opgelegde haringen bij de vismarsjang, mijne jong, gij hebt nog jong benekes onder!

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 22:56)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Oct 2009

    👍
    508

    #788

    clignoteur
    (de ~ (m.), -s)

    richtingaanwijzer, pinker

    < Belgisch-Frans: clignoteur, Frans: clignotant, feu clignotant

    Set avd 210 hd

    Dáár se! Clignoteur naar rechts en dan links afdraaien!

    Sommige auto’s uit de jaren 60 hadden uitklapbare clignoteurs.

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (25 Jul 2021 17:18)

    👍
    508

    #789

    krot en compagnie
    (uitdr.)

    in grote geldnood verkeren, armoe troef
    maar ook overdrachtelijk: op niets trekken, bouwvallig, pover, …

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    in Antw. ook afgekort als: krot en co

    zie ook krotter

    Het is daar krot en compagnie, zij hebben geen nagel om aan hun gat te krabben.

    recensie restaurant: Het is dan ook niet wat je noemt krot en compagnie maar voor een sterrenrestaurant blijf je toch wat op je honger zitten.

    RICHARD Godverdomme, nekeer iets groots. Iets met fond! Niet krot en compagnie! (toneelstuk Arne Sierens)

    Ramen moet vervangen worden, deuren, vloer moet er uit, badkamer en wc is krot en co, slaapkamers zijn hopeloos verouderd, keuken heeft al … (spaargids.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Feb 2022 07:15)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Dec 2011

    👍
    508

    #790

    BV
    (de ~ (m.), ~'s)

    Beroepsvrijwilliger bij het leger

    zie ook boefer

    De bv’s kenden in mijn tijd even goed “de muur” als de miliciens. (zie muur, de ~ doen)

    > andere betekenis van bv

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 11:14)

    👍
    508

    #791

    sjambrang
    (de ~ (m./v.), ~s)

    deurstijl, omlijsting

    < Frans: le chambranle: Latijn camerare (bouwen in de vorm van en gewelf) en onder invloed van branler (bewegen)

    zie ook chambrang

    “En wil je perse het verstek perfect houden, dan kan je ook nog die horizontale sjambrang 0,3mm mee scheef zetten en daar dus uitvullen.” (bouwinfo.be)

    “… die ofwel niet capabel zijn om bepaalde kennis op te doen, ofwel zich de moeite niet willen doen … BTW ’k wist wel wat ’ne sjambrang was :).” (weljongniethetero.be 10 sep. 2004 )

    De chambrang van de keukendeur is kapot.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door de Bon (06 Jul 2021 06:52)

    👍
    508

    #792

    bijs
    (de ~ (v.), -en)

    schommel

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt), bij bijze: In Zuid-Nederland is bijs, bijze hier en daar de naam voor een schommel.
    vergelijk bijzen

    zie ook: bies, biezabijs, bijze, boes, boeschcammeré, boesjkammeree, ratak, ratek, renne, rennekoker, rietseko, rijtak, sturrel, stuur, suur, toeter, touter, wippentater, zwier

    Schommel

    Als gij op de bijs gaat zitten, zal ik u duwen.

    > andere betekenis van bijs

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door huilen (05 Jun 2025 16:57)

    👍
    508

    #793

    feestdag, wettelijke ~
    (de ~, (m.), ~en)

    officiële feestdag, een feestdag waarop niet gewerkt wordt

    Van Dale: officiële feestdag, (in België) wettelijke feestdag
    feestdag waarop niet gewerkt wordt

    zie ook feestdagenwet, feestdag, nationale ~ van België

    21 juli en 15 augustus zijn wettelijke feestdagen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (26 Jul 2021 14:02)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Jul 2015

    👍
    508

    #794

    onderlijfke
    (het ~, ~s)

    onderhemdje

    zie ook lijfke, lijfrok, ongerliefke, marcelleke, hemmeke, onderhemmeke, lee, liefbaai; verzamellemma kledij

    vnw: onderlijfje: onderhemd, borstrok

    Ik heb een onderlijfke aan onder mijn hemd.

    Sommigen dragen een bovenlijfke als onderlijfke.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Aug 2023 07:03)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Dec 2007

    👍
    507

    #795

    hemelbeestje
    (het ~, -s)

    lieveheersbeestje

    zie synoniemen bij pimpampoentje

    Pimpampoentjes, pieternellekes en hemelbeestjes zijn de natuurlijke vijanden (predators) van de bladluizen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door FixerBot (04 May 2025 22:58)

    👍
    507

    #796

    waarborg, een ~ storten

    een borgsom storten

    Voor de huur van de wagen moesten we een waarborg van 1.000 euro storten

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 06:39)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Jan 2011

    👍
    507

    #797

    gejost zijn
    (uitdr.)

    Duidt op een, meestal hypothetische, toestand van zware pech. Soms wordt ook gesjareld gebruikt.

    uitspraak /ge zjost/ met een Franse j

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal: gesjareld

    Zie: jos,
    gejost hebben,
    jossen,
    jossen, zijn eigen laten ~

    Als die tent nu ook nog wegwaait, dan zijn we gejost.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door steven_VI en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 11:15)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Feb 2010

    👍
    507

    #798

    choco
    (de ~ (m.), geen mv.)

    chocoladepasta, pasta met chocoladesmaak

    vnw

    Nutella (cropped)

    Na deze boterham met kaas eet ik ook nog een met choco.

    Ferrero vond het niet kunnen dat Delhaize zijn hazelnotenpasta als ‘choco’ omschrijft en eiste dwangsommen tussen 1.250 en 100.000 euro per inbreuk, zo schrijft De Tijd. De Brusselse handelsrechtbank oordeelde echter dat Delhaize het woord ‘choco’ alleen maar gebruikt om aan te geven hoe zijn pasta smaakt. Delhaize insinueert niet dat chocolade een ingrediënt is en bovendien is het woord ‘choco’ niet gereglementeerd.(Knack 11/02/16)

    -Frituriste uit Lanaken verkoopt frieten met choco (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Jan 2022 21:34)

    👍
    507

    #799

    sparadrap
    (de ~ (m.), ~s)

    hechtpleister, tensoplast, hansaplast
    zie ook spannendrap, sparredra

    < Frans: sparadrap < Oudfrans speradrapu < Middeleeuws Latijn sparadrapum

    Sparadrap 2

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Geef me eens de sparadrap, het verbandgaas moet vervangen worden.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door nthn (03 Aug 2021 20:52)

    👍
    507

    #800

    valies
    (de ~ (v.), -zen)

    SN-NL: koffer

    vnw: reiskoffer

    Van Dale geeft (hand)koffer als synoniem met valies
    woordgeslacht: de valies, Van Dale: het valies

    Gratis Van Dale online (2019): het/de; o en m: (leren) reistas

    DS2015 standaardtaal

    typisch Vlaamse uitdrukkingen: valiezen, zijn ~ maken; valiezen, (zijn) ~ pakken; valies, in de ~ zijn; valies, in de ~ zetten

    West-Vlaams: de valieze

    Suitcase1

    Steek uw valies maar in de koffer.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Jul 2025 12:00)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Mar 2011

    👍
    507

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.