Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
moeilijk, veel, indrukwekkend
NL: niet voor de poes zijn
Zegt tegen de Jakke dat em dat ingangsexamen niet mag onderschatten: het is niet van de poes!
Deze belasting is niet van de poes. In Gent en Leuven betaalt u ongeveer 1.600 per jaar, in Antwerpen zo’n 1.000 euro. (standaard.be)
Valt een leraar ziek, dan is vervanging vinden niet van de poes, getuigen drie directeurs. (demorgen.be)
Keukens verkopen, levert dan ook geld op in ons land. Maar de concurrentie in de sector is niet van de poes. (vrt.be)
kurkdroog
vnw: poeierdroog (bn.): kurkdroog
Antwerpen: poeierdroeg
Antw. Kempen: peujeurdroeeug
Hageland: poeierdruëg
Leiestreek: poerdroge
Van Dale 2005:
poederdroog
bijv. naamw.
(algemeen Belgisch-Nederlands geheel en al, door en door droog
vormvariant: poerdroog
Het moet meerdere dagen regenen, willen we alle planten kunnen behouden in de tuin. De grond is poerdroge. (Leiestreek)
Eventueel bouwvocht of vocht uit de constructie (denk aan hout, da’s nie poeierdroog he), kan perfect naar buiten diffuseren. (bouwinfo.be)
vlag, wimpel, …
in geval van een vlag, dikwijls pejoratief
als wielerterm: de vod (het driehoekige rode vlaggetje dat de laatste kilometer aangeeft)
zie ook vod, de rode ~; Belgische vod; Vlaamse vod; tricolore vod
Gent-Wevelgem 2013: Peter Sagan reed met een ruime voorsprong onder de vod door. Zijn winst lag vast.
Op de nationale feestdag hangen alletwee mijn buren de vod buiten: den ene de tricolore, den andere de leeuw.
> andere betekenis van vod
in- en uitrijdend zwaar verkeer van camions e.d. ter hoogte van een werf
Dankzij dit platform wordt het wegennet tijdens de Oosterweelwerken niet extra belast met werfverkeer. (atv.be)
De stad Leuven tekent mee het charter werftransport en engageert zich samen met de bouwsector om werfverkeer te weren uit schoolomgevingen. (vrt.be)
Een tractor met aanhanger die werfverkeer verzorgt kwam op de betonnen geleider terecht waardoor de trekker kantelde. (demorgen.be)
Ik reed over de grote weg in België. Dacht dat ik een typefout op een bord zag staan: Werfverkeer. Moest dat niet zijn Werkverkeer? Nee, een werf is een bouwplaats. (claire oostvriesland – boekenbusiness.com)
krabbelend rechtkomen, moeizaam opstaan
vgl. krasselen
Bij het rechtkrasselen stroomt het bloed rijkelijk langs haar benen. Meteen komt er een Thaise juffrouw aanlopen met een rol wc-papier om het bloed af te vegen. (Belgische bijdrage op thailandblog.nl)
Carcela krasselde recht, sloeg Ruytinx vol in het gezicht en werd uitgesloten. (knack.be)
Australiër Matt Dinham kwam zwaar ten val in Milaan-Sanremo: “Toen ik rechtgekrasseld was, was het peloton al tien kilometer verder”. (hbvl.be)
laatste halt van een tram-, trein- of buslijn
vnw: eindhalte, eindstation, eindpunt
Taaladvies.net: standaardtaal in België
Van Dale 2017 online: BE
zie ook eindstatie; verzamellemma wegcode
ook samenstellingen: treinterminus, tramterminus, busterminus
Waar het café “Terminus” is? Awel, aan de terminus van tram 7.
“Neem de bus van de luchthaven naar San José tot aan de terminus. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
opvouwbaar bed, ineenklapbaar bed
dient meestal als extra logeerbed
vnw: vouwbed
zie plooi
vgl. plooitafel; plooistoel; plooifiets
Awel, ge moogt blijven slapen, dan kunt ge deze avond op de bbq al eens een pint meer drinken, maar dan wel op het plooibed in ne slaapzak.
een nutteloze maatregel, vergeefse moeite, een lapmiddel
vnw: een maatregel die niets uitmaakt, boter aan de galg
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
Als de politieke toestand in sommige Afrikaanse landen niet verandert, is onze materiële hulp een pleister op een houten been.
De permanente sluiting van de parking in Westkerke noemt Moreels een pleister op een houten been: “Het probleem is daarmee niet opgelost." (focus-wtv.be 22 jan. 2018)
“Internationale minimumbelasting op komst…
“Dit is een pleister op een houten been”, klinkt het. Ook het feit dat Ierland en enkele EU-landen niet meedoen doet de wenkbrauwen fronsen.” (nieuwsblad.be 3 jul. 2021)
zonder plankenkoorts
Van Dale 2018 online: BE
De groep staat ‘plankvast’ op het podium voor dit bijzondere concert. Het publiek luistert geboeid. (mechelenblogt.be)
er is nog veel werk voor het doel bereikt is
vnw: werk aan de winkel
“De combinatie werk op de plank is standaardtaal in België. Werk aan de winkel is standaardtaal in het hele taalgebied. De betekenis is ‘er is nog veel werk te doen’.” (Team Taaladvies)
uitdrukkingen: er is/ligt nog veel werk op de plank, heel wat werk …
zie ook brood, veel ~ op de plank
“Er ligt inderdaad heel wat werk op de plank bij de Great Old: van de jeugdwerking over de A-ploeg en de trainer tot het stadion.” (gva.be 5 mei 2017) (The Great Old)
“Macron heeft werk op de plank” ( titel standaard.be 8 mei 2017)
“Internationale Vrouwendag lang niet voorbijgestreefd. Er is nog werk op de plank” (karinjiroflee.be)
uitdrukking voor het streven van mensen om tijdens de solden voordelig in te kopen
Terwijl de soldenkoorts nog volop woedt, zijn de ouders van communicanten al gretig op zoek naar de ultieme outfit voor kindlief. (Nieuwsblad)
Soldenkoorts. Met kerst en Nieuwjaar draait de consumptiemaatschappij op volle toeren. (demorgen.be)
Mijn vrouw had een aanval van soldenkoorts en alles derdoor gedraaid. (forum.politics.be)
handelsbeurs waar ook het algemene publiek welkom is
zie ook foor
Van Dale: Belgisch-Nederlands, verouderd
Middenstand Herenthout staat in voor de organisatie van de jaarlijkse Braderij-Handelsfoor welke doorgaat op de verkeersvrije markt en in de aangrenzende straten. (http://www.herenthout.be/vereniging/middenstand)
Handelsfoor keert 35jaar terug in de tijd (ds.be)
een zeldzaam toeval
vroeger: nen duzendste luk
zie ook luk, luk, een ~ zijn
“Warenhuizen hebben last van sluikstorters (Tienen). Geregeld komt de politie langs, maar iemand op heterdaad betrappen, is een duizendste luk.” (nieuwsblad.be 25 mrt. 2011)
“… stilaan beu, da’s een jaar dat ik hormonen neem, in alle mogelijke vormen, ik begin te denken dat mijn eerste kindje een duizendste luk was, …” (mamaforum.libelle.be 14 jun. 2007)
“Ik had het gekocht als ‘benenfietske’ maar thuis bleek dat dat op batterijen werkt maar dat zou nen duizendste luk zijn moest dat oude beestje nog werken (nog altijd niet geprobeerd)…” (Vlaams-Brabant, vespaforum.be 2 mrt. 2008)
Hij zei dat het een duizendste luk was als het grote walnoten werden. (Limburg, tuinadvies.be)
Zus had een olifant uit de kaskes gehaald. Dat is natuurlijk een duizendste luk. Maar één olifant en twee kleine meisjes …(Antwerpen, wizzewasjes.be)
Op de webcam en dat is een duizendste luk want het is e 1ste keer dat ik een mens zie,… (Oost-Vlaanderen, Wirtzfeld.be)
cheque die door de werkgever belastingvrij aan de werknemer bezorgd kan worden en die de werknemer in de horeca kan besteden
zie ook andere vormen van cheques bij cheque
‘Superkern’ bespreekt morgen nieuwe koopkracht- en steunmaatregelen: horecacheque, btw-verlaging en premie van 250 euro voor leefloners op Tafel (hln.be)
Lauwe reacties op horecacheque voor zorgpersoneel: ‘Meer nodig dan eenmalige premie om op café te gaan’(demorgen.be)
Werkgevers kunnen een horecacheque aan hun personeel geven. Het is maar de vraag of veel bedrijven dat zullen doen. (standaard.be)
aanvangsprijs bij een verkoping per opbod
vnw: inzetprijs
google2020: hits in .NL meestal mbt .BE
variant: instelbod
ook verkort instel
vgl. instellen; instelpremie
Bij een openbare verkoop wordt vaak een instelprijs weergegeven om de openbare verkoping vlot te laten verlopen. (debeleggersgids.be)
De instrumenterende notaris kan voorafgaand aan de toewijzing, eventueel na advies van een door hem aangestelde deskundige, de instelprijs bepalen. (Gerechtelijk wetboek: 23ste uitgave)
Veiling Grote partij dames nylon panties Wolford, alles aan 1€ instelprijs ! (.faillissementsdossier.be)
Alle kopers verzamelen en wachten het instelbod af. Dan kan het bieden beginnen (dehuiskoper.be)
De notaris was gestart met een instelbod van 250.000 euro. (nnieuws.be)
Er waren 5 bieders die vanaf de instelprijs 1.000 euro per bod omhooggingen om aan de pauze uit te komen aan 232.000 euro. (seniorennet.be)
tot aan de rand gevuld, er kan niets of niemand meer bij, aan toegevoegd worden, propvol, eivol
ook: krobbedevol
krop: verwijde slokdarm van vogels
Mijn tas zat krobbedevol (= kropvol). Waar moest ik de doos pastelpotloden nog kwijtraken?
Toch staan de rekken in de supermarkt tegenwoordig kropvol glutenvrije koekjes, pasta, muesli, crackers en noem maar op.(radio1.be)
Inderdaad, zijne magazijnen zaten kropvol ivoir, en hij verlangde dit tegen noordsche producten te verwisselen. (De Belgische Illustratie. Jaargang 7: 1874-1875)
Kropvol was zondag de feestzaal van de katholieke werkmansvereeniging Vrede. (Aals courant – 1889)
een werknemer van de NMBS (spoorwegen), een echte liefhebber van het spoor
Toen ik zes jaar was kreeg ik een speelgoedtreinset. Ik werd een cheminot in hart en nieren. (demorgen.be)
Benoît Gilson, een cheminot sinds 2005, is vandaag lid van het ExCom* van Infrabel en General Manager van de dienst Strategy, Innovation, Corporate & Public Affairs. (infrabel.be)
‘Ik ben de kleinzoon van een postbode en een cheminot en de zoon van zelfstandigen.’ (tijd.be)
Ik heb vandaag toch al geleerd dat de minister die de bevoegdheid heeft over de NMBS vaak een zoon is van een cheminot. (dekamer.be)
De NMBS zoekt dit jaar 1.600 nieuwe personeelsleden omdat het spoorwegpersoneel razendsnel veroudert. Een jobtrein trekt zaterdag door het land om kandidaten te zoeken die willen toetreden tot de ‘gemeenschap van cheminots (spoorwegarbeiders, red.)’. (bruzz.be)
De bevoegdheid die nog niet definitief aan de federale overheid of aan de deelstaten is toegewezen.
< in de Belgische staatshervorming
zie ook: residuaire bevoegdheid, fantoombevoegdheid
Van Dale: BE, politiek
De restbevoegdheid van de raad van bestuur is de bevoegdheid om elke materie te behandelen die niet is voorbehouden aan een ander orgaan. (kluwereasyweb.be)
De federale overheid behoudt een reglementerende restbevoegdheid, met name specifiek wanneer het gaat om afgeleiden van de verblijfssituatie (de arbeidskaart C en de vrijstellingen gekoppeld aan de verblijfssituatie). (werk.be)
magere beentjes
SN/NL: spillebenen
zie ook stek, stekkebeen; verzamellemma geneeskunde
Niet direkt in het elftal van Barcelona met je stekkebenen!
Zeer snelle stofwisseling, waardoor ik amper iets bijkom —> smalle polskes en stekkebenen. (9lives.be)
bibliotheek
Van Dale 2015 online: BE; informeel
in NL eerder: bieb
zie ook fietsbib
We gaan vanavond nog een paar boeken halen in de bib.
“Bibbezoekers proberen e-readers uit.” (gva)
“Beluister nieuwe cd’s uit de bibcollectie via Spotify.” (bibmaaseik)
“Het bibpersoneel wenst jullie een sfeervol en een gelukkig en gezond 2014!” (bib.sint-niklaas.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.