Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
- een toestand als de temperatuur beneden het nulpunt gedaald is
- ook bevriezen (> gewestelijk: bevroos, bevrozen), ontvriezen, vervriezen.
De r in de verleden tijd mv. vroren en het verl.deelw. gevroren is klankwettig ontstaan door grammatische wisseling en rotacisme, zoals in (uit)verkoren bij verkiezen. De oorspronkelijke verleden tijd ev. vroos — nog Vlaams — werd door analogie met verloor vervangen door vroor. ( Etym. Wb.)
VMNW: urisen
Oudste attestatie: Limburg 1240
MNW: vresen
Mnd. vrêsen; eng. to freeze; hd. frieren (ook bij Kil. vrieren, j. vriesen); ndl. vriezen, ook verw. naar vervriesen; vriesinge, verrisen
(In 1517) track … een vroom capiteyn … over die Zuyderzee, wanttet seer hert ghevrosen was, Exc. Cron. 273d., Vlaanderen/Brabant, 1530
WNT: Mnl. vriesen, vresen
Voor de vormen vroor — vroos, bevroren — bevrozen (resp. gevroren — gevrozen), bevriezen. Naast vriezen geeft kil. (1588] ook vrieren.
In de winter van 1986 waren de conservenblikjes op zolder zo hard bevrozen, tot een week na de dooi. (drie weken diepvries)
Het vriest dat de steenen bersten, v. elsen, Zegw. (1914) (WNT)
dichtvriezen, toevriezen, bevrozen tot het niet meer open te krijgen is
zie ook vriezen
VMNW: vervriezen, ueruriesen, verurisen
Oudste attestatie: Limburg, 1240
bevriezen, kapotvriezen, kou lijden
- dit scriuet jacob van vitri dat int lantscap van persi es .i. riuiere die in elker nacht vervriest met so groter cracht datter liede ende beesten ouer gaen. Nat.Bl.D p. 376, r. 10-14, West-Vlaanderen, (1287)
- algere : verurisen Bern. p. 131, r. 27, Limburg, 1240
De zak potgrond staat nog buiten. De grond erin is bevrozen maar de zak is vervrozen, ik kan die ni meer open krijgen.
De grendel van het poortje is vervrozen.
algemeen kempische bevestiging: dat is zo, dat is waar, …
of een ontkenning met niet: dat is niet waar, dat is niet zo
ook:
- dat is, jom. (uitspraak: da-j-iezjom)
- dat is ni jom! (uitspraak: dasnijom)
- da is of wa?, da is echt, en nog andere
- da is ni (uitspraak: dasni)
- Alle politiekers zijn zakkenvullers.
- Da is, jom!
- Alle politiekers zijn kazakkendraaiers.
- Da is, jom!
- Gij zijt zot, gij.
- Da is, jom!
- Allee gij, da is ni za, jom!
- Nee, ’t zal nog ni.
’t is: het is, het is zo, het is waar
zie dat is. Da is, jom!
’t is: het is, het is zo, het is waar
En dan is er de beroemde Kempische variant: Da is, jom!
zie ook is’t?
Ge kunt dat niet geloven dat hij dat gedaan heeft, maar ’t is.
’t Is nochtans.
- Is’t?
- tis!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
