Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door Georges Grootjans

    alaam
    (het ~, -en)

    - alg.: gereedschap, verzameling werktuigen, alm
    - fig.: spottende naam voor mannelijke geslachtsdelen, vgl: gerief

    wnt: Alaam, allam (met verwisseling van accent ALM, ALEM): Het woord was en is alleen in Zuid-Nederland en in Zeeuwsch-Vlaanderen bekend en daar nog thans algemeen; het beteekent gereedschap.
    < Middelnederlands: ‘allame’ < andlame, waarbij and- overeen komt met eerste deel van ‘antwoord’ en -lame vergelijkbaar is met Eng. ‘loom’. Hetzelfde woord als Oudengels andloman (meervoud) dat “gerief, gereedschappen” betekende, evenals “penis”.
    Gezegden:
    - alg.: Zijn alaam kennen: zijn vak verstaan (Teirlinck (1908))
    - fig.: Een aardig stuk alem: een rare kwant (Joos (1900-1904)

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, archaïsch

    vnw:
    •gereedschap
    •stuk gereedschap, materiaal

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6

    zie ook alaambak

    - In de Brico zal je alle alaam vinden die je nodig hebt om parket te leggen.

    - Als de buurman zijn fietsbroek aan heeft, zie je heel duidelijk zijn alaam zitten.

    - “Dyveerssche halaemen dienende ter neerrynghe der draperye als scietspoelen, caerden ende dier ghelycke,” – uit de Spelen van Cornelis Everaert, ca. 1530

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Nov 2025 09:00
    6 reactie(s)

    al bij al
    (bw.)

    alles bij elkaar genomen

    NL: al met al

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Het weer viel al bij al wel goed mee.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Nov 2025 08:58
    1 reactie(s)

    akkoord zijn (met)
    (ww)

    akkoord gaan (met)

    DS2010 afgewezen

    Typisch Vlaams: Geen Alegmeen Nederlands

    < Frans: être d’accord (avec)

    vergelijk: akkoord, tot een ~ komen

    zie ook: akkoord, t’ ~

    Zijt ge ermee akkoord dat we de prijs in twee delen?

    De ouders waren niet akkoord om hun kind te laten dubbelen en zochten een andere school.

    De 240 bedienden van Ford Genk hebben het voorstel van sociaal plan goedgekeurd. Twee derde van hen was akkoord met het compromis dat directie en bonden hadden bereikt. (vrt.be)

    Mayeur: ‘Officieren waren akkoord met strategie betoging’. (standaard.be)

    De piraten die het Oekraïense vrachtschip Faina hebben gekaapt zijn akkoord met het losgeld dat hun is aangeboden. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Nov 2025 08:57
    2 reactie(s)

    airhostess
    (zn. v.; ~en)

    stewardess

    Van Dale 2016 online: BE

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4;Vlaamsheid: 6

    Klik op de afbeelding
    DonThomasPosters18 (18855450104)

    k Was verliefd op een airhostess
    ‘t Was in een DC- 6
    Smilend reikte ze mij een lunch
    En een koffie express
    ‘k Vroeg haar naam en ook haar adres
    ‘k Kreeg een vork en een mes
    Maar daar was een papiertje rond
    Waarop te lezen stond
    (M’n Airhostess – Will Tura)

    standaard.be: Ontdek IJsland in het gezelschap van een airhostess

    hln.be: Onze juffrouw is een airhostess!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Nov 2025 08:51
    0 reactie(s)

    afvijzen
    (ww. vees af/vijsde af; afgevezen)

    iets verwijderen door het los te vijzen

    wnt: In Zuid-Nederland algemeen voor: los-, afschroeven; in het Antwerpsch ook onzijdig in den zin van: stilletjes weggaan (Cornelissen-Vervliet (1899)).

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    wiktionary.org: In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘afvijzen’ herkend door:
    19 % van de Nederlanders;
    81 % van de Vlamingen.

    Nummerplaat die afgevezen werd, staat geregistreerd op naam van vader. (juridischforum.be)

    Wellicht hebben de dieven de hele nacht werk gehad, want een wiel afvijzen duurt al gauw een kwartier tot een halfuur. (vtm.be)

    Of je kunt de voorkant van je kop er eens afvijzen, en eens kijken of die schakelaar nog op zijn plaats zit … (zoekertjes.duiken.be)

    Onbekenden hebben zondagnacht de vier wielen van een VW Golf afgevezen. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Nov 2025 08:48
    2 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.