Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
beest dat een prijs gewonnen heeft
alg: een gelauwerd iets of iemand
vnw: winnaar
wpt: (1954) (Vlaanderen, sch.) gelauwerd persoon; laureaat. Oorspr. gezegd van een dier dat een bekroning heeft behaald.
Typisch Vlaams: prachtexemplaar: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
Van Dale 2018 online: BE
1. beest dat bekroond is, bv. op een veekeuring
= NL prijsdier
2. BE iets dat of iem. die vaak in de prijzen valt wegens bijzondere verdiensten
= NL prijsdier
vgl. prijsduif
“Het treinverkeer tussen Mechelen en Puurs heeft gisterenvoormiddag 3,5 uur stilgelegen nadat een trein een losgebroken paard had aangereden. Vierhonderd pendelaars moesten worden geëvacueerd. Dorino, een prijsbeest op rust, overleefde de klap niet.” (021214 HLN.BE)
“Merrie behaalde twee olympische gouden medailles (TITEL) ’t Merelsnest rouwt om prijsbeest Sapphire.” ( 020714 NB.BE)
Jagger, de Ierse setter uit Tongeren, kan onmogelijk vergiftigd zijn op de Britse hondenshow Crufts. Dat zeggen de organisatoren van ‘s werelds grootste hondenshow op basis van een autopsie. Het prijsbeest kreeg volgens hen snelwerkend gif toegediend en moet dus na terugkomst in België vergiftigd zijn. (deredactie.be)
Stromae was het grootste prijsbeest op de zevende editie van de MIA’s, de Music Industry Awards. (090214 VRT)
Op het Nederlandstalige woord van het jaar is het nog even wachten, maar internationaal hebben we het prijsbeest van 2017 beet. (nieuwsblad.be)
zonder iets te zeggen, vanzelf, bij toeval
In Brussel hoort men wel eens het halffranse en stoemelings, wat betekent: zonder er ruchtbaarheid aan te geven.
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6; Ook: stommelings
wpt: stoemelings: (17e eeuw) (Vlaanderen, inf.) bij toeval. Maar ook: heimelijk, in het geniep. Oorspr. in het Frans (Brussels dialect) gebruikt: ‘en stoemelings’.
vergelijk stommelings
Hij deed of hij me niet kende en liep me stoemelings voorbij.
“We hebben zes uur over die beleidsnota onderhandeld. Die bewuste passage is er niet en stoemelings in beland.” (demorgen.be)
hoe ge zot geworden zijt
zie: kop, gij zijt op uwe ~ gevallen en blijven toeken zeker
Er zijn allerlei varianten, o.a.:
wpt: op zijn achterhoofd gevallen en blijven botsen: (1996) (Vlaanderen, sch.) erg gek; verstandelijk beperkt zijn.
“…typische reaktie van een belgicist: niet Wallonie en Brussel, die de wetten aan hun broek vegen (zie ook ingangsexamen artsen), zijn foutief, maar die fascistoide Vlamingen.. die de wetten toepassen. Op uw kop gevallen en blijven botsen zeker?” (Reactie in Knack 011016)
Ge zijt zot en blijven botsen, zeker? (gva.be)
Geen roman over vallen en opstaan, maar over vallen en blijven botsen. (standaard.be)
Als ge geluk hebt kunt ge ook op uw kop vallen en blijven botsen zoals YYZ. (seniorennet.be)
Ik (Jan) ben op mijn 21ste levensjaar onverwacht in de clownerie terechtgekomen en blijven botsen. (jandillen.be)
de baas spelen, zeggen hoe het moet
wpt: (2005) (Vlaanderen, inf.) de baas spelen; domineren.
zie ook chefferig
“Feit is wel dat sommigen beter in een hol zouden kruipen van schaamte ipv nog wat te staan cheffen ad zijlijn.” (Knack reactie 200316)
Wat heeft die champetter te cheffen?
Bouchez zou dat weleens kunnen blijven doen, ook wanneer hij minister wordt in de Arizona-coalitie. Hij zou dan blijven ‘cheffen’ over zijn partij, over de Waalse regering, over zijn collega-ministers van MR. (demorgen.be)
als ge iets wilt bereiken/doen dan moet ge bereid zijn er iets voor over te hebben (bv. betalen)
eeuw) (Vlaanderen) uitdrukking die meestal gebruikt wordt om belastingen te rechtvaardigen; om iets te bereiken is er geld nodig.20 Euro inschrijvingsgeld voor de uitstap lijkt veel, maar ja, koken kost geld natuurlijk.
“De Engelsen weten het: “there is no such a thing like a free meal”, vrij vertaald: koken kost geld." (Knack 090216 reactie)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
