Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
rond, knapperig broodje
uitspraak: /pistolé/, niet /pistolèt/ zoals in Nederland
In tegenstelling tot de betekenis van “pistolet” in Nederland, wordt in België met een “pistolé” een specifiek rond, zeer luchtig en knapperig broodje van een krokante gistdeeg bedoeld. Pistolets staan centraal in het typisch Vlaamse zondagse ontbijt dat pistolets, sandwichen, vloerkes, boterkoeken, eitjes, charcuterie, etc omvat.
variant pistolee
Woordenboek der Nederlandsche Taal: pistolet: in Zuid-Nederland, met behoud van de franse uitspraak
bij vergelijking als naam voor een langwerpig broodje (of koek) met in ’t midden een groef. Zie b.v. Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervliet en Teirlinck op pistolee.
- Pistolé, zekere langwerpige koek van twee of drij cents, Schuermans (1865-1870).
- Pistolees koopen. Eene pistolee met hespe.
< Ontleend aan Belgisch-Frans pistolet (1837; Goosse 2003), overdrachtelijke betekenis van Frans pistolet ‘pistool’, naar aanleiding van de langwerpige vorm van een pistolet. (M Philippa)
Alternatieve verklaring: pistolet was benaming van een klein muntstuk, eertijds de prijs van dit broodje (vergelijk met de etymologie van “gazet”, eigenlijk ook de benaming van een Venetiaans muntje)
zie ook boterpistolet; Vlaamse uitspraak
Elke zondagochtend halen we bij de bakker pistolets, en dan eten we daar een eitje bij.
(verouderd in Nederland)
snoepen, smullen, smikkelen
Etymologie: frequentatief van sneuken = snoepen
ook in Oost-Vlaanderen
zie ook: sneukelare, sneuk
Sneukel niet zoveel, je gaat dik worden.
“Een vrauwe pryst de leckerheyt, En sneuckelt geiren soetigheyt” – uit, ‘Cocus Bonus’, Pieter Croon, 1663
zie andere betekenis van sneukelen
kruipen van kinderen, moeizaam voortbewegen van ouderen
uitspraak: sjravele
’t Kleen menneke sjravelt de ganse daag rondj.
Dae ouwe miensj sjravelt om veuroet te komme.
Kènjer sjravele in de zandj.
verbijsterd zijn
ook in Oost-Vlaanderen
Van Dale: gewestelijk van ’t Lam Gods geslagen zijn
verbijsterd zijn
Woordenboek der Nederlandsche Taal: (Als) van ’t Lam Gods geslagen zijn, ~ staan, verbijsterd zijn. In Vlaanderen.
zie ook van de hand Gods geslagen
Na de tweede tegengoal waren de Engelsen van het Lam Gods geslagen, en kregen ze niets meer voor elkaar.
SN/NL: m’n twaalfde
in tal van uitdrukkingen:
- van mijn twaalf jaar
- vanaf mijn twaalf jaar
- sinds mijn twaalf jaar
- op mijn twaalf jaar
- tot mijn twaalf jaar
- …
uiteraard met alle leeftijden van 1-111
vgl. Frans ‘mes douze ans’
Ik speel al toneel sinds mijn twaalf jaar. (muzotatjanabosman.blogspot.com)
Ten tweede heb ik sinds mijn achttien jaar een visuele handicap. (veto.be)
Op mijn 100 jaar loop ik ze nog allemaal voorbij. Tot mijn 91 jaar woonde ik … (kw.be)
Wel, ik ben vandaag 84 en ik zeg altijd dat ik door doe tot aan mijn 100 jaar! (radioreflex.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
