Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door nthn

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    woord Vlaanderen Nederland speciallekes & opmerkingen
    accordeon m. o.
    account m. o.
    affiche v. o.
    afval m. o.
    album m. o.
    angst v. m.
    aperitief m. o.
    asfalt m. o.
    atelier m. o.
    (auto)bus m. m. v. in Antwerpen
    bassin m. o.
    beton m. o.
    blog m. o.
    blok m. o.
    boek m. o.
    bos (bomen) o. o. m. in West-/Oost-Vlaanderen
    broodrooster m. o.
    bulletin m. o.
    bureau m. o.
    bureel m. o.
    cadeau m. o.
    café m./o. o.
    casino m. o. zie ook Vlaamse uitspraak
    cement m. o.
    code v. m. foutieve geslachtstoewijzing in NL: ‘code’ is een verkorte vorm van ‘codex’, dat wel mannelijk is, maar dat maakt de code nog niet mannelijk
    combo v. o.
    commentaar m. o.
    decor m. o.
    deeg m. o.
    defilé m. o. zie ook den defilé
    deken o. m./v. v. in Antwerpen
    deksel o. m.
    dessert m. o.
    diner m. o.
    doolhof m. o.
    dossier m./o. o.
    dok m./v./o. o. v. in Antwerpen en de Kempen, m. in Mechelen en Oost-Vlaanderen, elders o.
    eigendom m. o.
    fiche v. o.
    filter m. o.
    flatscreen m. o.
    frituur v. v. schijnbaar onzijdig in Vlaanderen door grammatica: gereduceerd lidwoord
    fysiek m. o.
    gas v. o.
    getuigenis v. o.
    gilet m. o. v. in Antwerpen-stad
    hoen v. o.
    hof m. o.
    home m./o. m. voornamelijk m.
    horloge o. o. v. in Antwerpen
    zie ook uurwerk
    hypo m. o.
    ID m. o.
    idee o. m./o. zie ook gedacht
    kaart v. m./v.
    kast v. m.
    kader m. o. zie Van Dale
    kapsalon o. m. idem voor ‘salon’
    kat v. m. kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.
    kleur o. m./v.
    koffer m. m. o. in Antwerpen
    kroost m. o.
    koord v. o.
    lek o. o. m. in Antwerpen
    level m. o.
    marsepein m. m./o.
    matras v./m. o. voornamelijk v.
    “In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar.” (taaladvies.net)
    menu m. o.
    moment m. o.
    muziek m. v.
    nest m. o.
    nummer m. o.
    omslag m. o.
    oog
    oor
    o./v. o. v. voornamelijk nog in vaste uitdrukkingen (zie iets of iemand in d’oog houden + commentaren aldaar)
    ogenblik m. o.
    order m./o. m./v./o. voornamelijk o., m. komt maar raarder voor
    orkaan m. m. o. in Antwerpen, v. in de Antwerpse Kempen (zie reacties)
    overschot m. o.
    percent m. o.
    plafond m. o. zie ook plafon, blafon
    plein o. o. v. in Antwerpen
    prikkeldraad m. o. nonsensicale geslachtstoewijzing in NL, want gewoon ‘draad’ is er wel m.
    zie ook pinnekesdraad/stekkerdraad
    proza v. o.
    punt (leesteken) o. m./v.
    raam m./v./o. o.
    reden v. m.
    riool v. o.
    rit v. m.
    schilderij o. o. v. in Antwerpen-stad
    salon o. m. idem voor ‘kapsalon’
    t-shirt m. o. v. in de Kempen
    tarmac m. o. zie ook Vlaamse uitspraak
    techniek m. v.
    tennis m. o.
    terras o. o. v./m. in West- en Oost-Vlaanderen
    thuis m. o.
    transport m. o.
    trottoir m. o.
    venster v. o.
    vest v. o. (kledij)
    m./v. (stadsgracht)
    villa v. m./v.
    voetbal + andere balsporten m. o.
    zand o. o. m. in Limburg

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 30 Apr 2020 00:30
    148 reactie(s)

    wedde
    (de ~ (v.), ~n/~s)

    loon, salaris

    DS2015 standaardtaal

    SN/NL ‘wedde’ slaat uitsluitend op een militair loon

    vgl. ook weddeschaal

    De wedde van een agent is niet om van de toren te roepen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Apr 2020 22:19
    1 reactie(s)

    schrijvelaar
    (de ~, (m. ), ~s)

    ?brolschrijver

    Van Dale: BE

    Vlaamse schrijvelaars nemen dedramatiseren over van eerste minister die uit luiheid dit Frans weer door hun strot boort.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 27 Apr 2020 01:04
    2 reactie(s)

    West-Vlaams
    (het ~, geen mv.)

    De streektaal gesproken in West-Vlaanderen, die op vele vlakken (maar lang niet alle) zeer conservatief is gebleven waar de meeste andere (streek)talen ingrijpende veranderingen zijn ondergaan. Niettemin vertoont ze een duidelijke hechte verwantschap met de Zeeuwse, Oost-Vlaamse en Brabantse streektalen (en bijgevolg ook met het algemeen Vlaams) – van woordenschat tot uitdrukkingen tot grammatica tot uitspraak. De band met het Limburgs is verder te zoeken, maar toch hebben ook deze twee uitersten meer met mekaar gemeen dan met het Hollands – en dus het Standaardnederlands/ABN – van boven de Moerdijk. Gezien de geografische ligging zijn er wel enkele raakvlakken met het Hollands (men zegt o.a. ‘seenappel’ ipv ‘appelsien’) evenals andere aan de kust gelegen talen, zoals het Engels, Fries, de Scandinavische talen, en ook het Frans, die bv. in het Oost-Vlaams al ongehoord zijn.

    De taal wordt nog altijd vloeiend door alle lagen van de bevolking gesproken, maar is desondanks ook onderhevig aan zowel de taalzuivering als aan de neiging tot aanpassing aan de algemeen Vlaamse standaardtaal (doch dit laatste slechts in zeer beperkte mate – er is eerder sprake van een gelijktijdig gebruik van het West-Vlaams met West-Vlamingen als het algemeen Vlaams met andere Vlamingen).

    In se kan de taal onderverdeeld worden in twee grote dialectgroepen, de noordwestelijke (aan de kust en de grens met Frankrijk) en zuidoostelijke (aan de grens met Oost-Vlaanderen en Wallonië), maar op een eerder beperkt aantal verschillen in uitspraak en grammatica na is de taal intern bijzonder consistent.

    Net als het Limburgs wordt het West-Vlaams erkend in het zgn. ‘Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden’, maar wordt desondanks niet erkend door enige Belgische/Vlaamse overheidsinstantie, enerzijds omwille van uitvoerig gelobby door de Nederlandse Taalunie, anderzijds vanwege een vermeende Franstalige samenzwering die de Germaanse talen in Vlaanderen zou willen uitroeien en enkel een geünificeerd ‘néerlandais’ tegen die uitdaging zou opgewassen zijn (niettegenstaande het feit dat de eerste Franstalige die ‘le néerlandais’ beschouwt als iets anders dan onverstaanbaar en onverstaanbaar gebrabbel allicht nog geboren dient te worden). De pijnlijke ironie wilt dat nu net in het vermaledijde Frankrijk de regionale overheid het ‘Frans-Vlaams’ – een nog net iets conservatievere versie van het West-Vlaams (maar op zich eenvoudig tot de noordwestelijke dialectgroep en bijgevolg tot het West-Vlaams in het algemeen te rekenen) – erkent, met onder de oprichting van een bureau ter ondersteuning van de taal, en de subsidiëring van de Akademie voor Nuuze Vlaemsche Taele.

    De taal beschikt onder andere over heur eigen Wikipedia (met een aldaar ontwikkelde gestandaardiseerde spelling) en een eigen taalcode ‘vls’ (weliswaar zowel in historische als hedendaagse als taalkundige als geografische zin, vrij onterecht bestempeld als ‘Vlaams’).

    Et West-Vlams (of: West-Vloams) es de meest zuudwestelikke streektoale van ‘t Nederlands. Z’ es gesprookn in de provinsje West-Vloandern in België, in Frans-Vloandern in Vrankryk (“Fransch Vlaemsch”, oan ’t utstervn), en in ’t westn van Zeeuws-Vloandern in Olland. (https://vls.wikipedia.org/wiki/West-Vlams)

    https://www.ethnologue.com/language/vls

    Langue: La Région se met enfin au flamand (https://www.lavoixdunord.fr/347661/article/2018-03-30/la-region-se-met-enfin-au-flamand)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 27 Apr 2020 01:02
    7 reactie(s)

    toetteren
    (ww., toetterde, getoetterd)

    ?West-Vlaamse uitspraak van touteren

    Ik kon een uur aan een stuk toetteren zonder moe te zijn.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 27 Apr 2020 01:02
    0 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.