Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
ernstig nadenken over iets
zie ook peizen
Hebben jullie zich goed bepeisd, vroeg Mijnheer pastoor aan het jonge koppel.
in Vlaanderen (en in mindere mate in Nederland) is het werkwoord ‘zweren’, in de betekenis van ‘een eed afleggen’, zijn sterke vervoeging in de OVT, ‘zwoer’, grotendeels verloren
volgens de Taalunie echter:
“Als zweren ‘etteren, ontstoken zijn’ betekent, is de verleden tijd zwoor of zweerde. In de betekenis ‘een eed afleggen’, ‘plechtig beloven’ is de verleden tijd zwoer. De vorm zweerde komt ook geregeld voor in deze betekenis, maar het is onduidelijk of die tot de standaardtaal gerekend kan worden.” (taaladvies.net)
gebaseerd op het aantal zoekresultaten lijkt het toch ook overduidelijk om een geografisch onderscheid te gaan:
‘zwoer trouw’ .BE (435); .NL (12.900)
‘zweerde trouw’ .BE (671); .NL (120)
‘trouw zwoer’ .BE (432); .NL (33.300)
‘trouw zweerde’ .BE (70); .NL (92)
zie ook o.m. varen, kloeg, kloegen, wouden
Borg zweerde trouw aan de Europese regels, al gaf hij aan vast te houden aan zijn ‘persoonlijke overtuigingen’. (tijd.be)
De politie vond later een video waarin hij trouw zweerde aan de extremistische organisatie IS, die de aanslag opeiste. (vrt.be)
Hij heeft een eed afgelegd waarin hij trouw zweerde aan de Belgische wetten. (bruzz.be)
Net diezelfde Bart De Wever, die in de kering weer dure eden van trouw zweerde aan de Vlaamse zelfstandigheid, bezorgde de Vlaamse Volksbeweging haar Lazarusmoment. (vlinks.be)
Eeuwig, ik zei ‘dit is voor eeuwig’ / ’k Zweerde trouw tot de dood / In voorspoed en nood zou ik bij je zijn / Maar eeuwig duurde niet zo lang (Garry Hagger – Zonder Jou)
eens, ’s (afk.)
voornamelijk is
Gaan we dan es vertrekken?
Kom ’s hier, Staans, ’k zal uwen hoed es rechtzetten.
Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
- in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
- waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
- waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)
account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
afval: m. in de provincie Antwerpen
album: m. in de provincie Antwerpen
aperitief: m. in Vlaanderen; o. in SN
asfalt: m. in Vlaanderen; o. in SN
atelier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
(auto)bus: v. in de provincie Antwerpen, m. in W.-/O.-Vlaanderen
beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
boek: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bos: m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
broodrooster: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bureau: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
café: m. in Limburg; o. in SN
cement: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
dessert: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
diner: m. in Vlaanderen; o. in SN
dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
getuigenis: ANW: O. of v.; in VL v.
gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in SN
home: m. in Vlaanderen; o. in Schoon Vlaams
ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
kast: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie Van Dale)
kapsalon: Algemeen Nederlands Woordenboek: “Lidwoord, de. Lidwoord, het ((vooral) in België, soms)”
kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
koffer: o. in de provincie Antwerpen; elders m.
kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
matras: In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar. (taaladvies.net)
menu: m. in Vlaanderen; o. in SN
nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
salon: o. in Vlaanderen, m. in SN (bv. ook kapsalon)
t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
techniek: ZN v.; VL: m.
tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
terras: v./m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
trottoir: m. in Vlaanderen; o. in SN
venster: v. in Vlaanderen; o. in SN
villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
voetbal (en andere balsporten): m. in Vlaanderen; o. in Nederland
zand: m. in Limburg; o. in SN
zie ook:
- de, ’t, over de versus ’t
- grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
- straat, t straat
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
