Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door nthn

    Vlaamse uitspraak
    (uitspraakvarianten)

    Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde. Bij leenwoorden hanteert men in NL zeer dikwijls een nabootsing volgens de Nederlandse klankwetten van de klanken in de oorspronkelijke taal (meestal Engels of Frans), terwijl de uitspraak in VL vervlaamst wordt. Soms wordt in VL een Franse uitspraak gehanteerd, dan volgt de uitspraak in NL meestal het Engels.

    Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.

    Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Dit is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.

    alfabetische lijst:

    ‘s anderendaags: VL: san·dren·da(a)gs; NL: san·de·ren·daags
    Afrika: VL: a·fri·ka; NL: aa·fri·kaa
    Amerika: VL: a·mee·ri·ka; NL: a·mee·ri·kaa
    Antarctica (idem Arctica): an·tarc·ti·ca; NL: an·tarc·ti·caa
    asfalt: VL: as·falt; NL: as·falt
    bijna: VL: bij·na(a)/be·na(a) (zie ook bekan); NL: bij·naa
    bikini: VL: bi·ki·ni; NL: bi·ki·ni
    burgemeester: VL: bur·ge·mees·ter; NL: bur·ge·mees·ter
    cacao: VL: ca·ca·oo; NL: ca·caa·oo
    carnaval: VL: kar·na·val (Frans); NL: kar·na·val (Engels)
    cichorei: VL: sjie·ko·rei; NL: sie·cho·rei (± fonetisch)
    conciërge: VL: kon·s·jer·zje (± Frans); NL: kon·zjer·zje
    coup: VL: koe (Frans); NL: koep (± fonetisch)
    detective: VL: de·tek·tie·ve/de·dek·tie·ve (fonetisch); NL: die·tek·tif (Engels)
    Doornroosje: VL: doo·rn·roo·sje; NL: doo·rn·roo·sje
    dossier: VL: dos·sier (fonetisch); NL: do·sjee (Frans)
    elixir: VL: ee·liek·sier/ee·lieg·zier (Arabisch, ’g’ uitgesproken als in het Engelse ‘good’); NL: ee·lik·ser (‘lik’ uitgesproken als ‘dik’)
    energie: VL: e·ner·gie (fonetisch); NL: e·ner·zjie/e·ner·sjie (Frans)
    essay: VL: es· (Frans); NL: es·seej/es·seej (Engels)
    Europa: VL: eu·roo·pa; NL: eu·roo·paa
    flirten: VL: flir·ten (fonetisch); NL: fleur·ten (Engels)
    garantie: VL: ga·ran·tie (Frans; ook ga·ran·sie); NL: ga·ran·tsie
    gelijkvloers: VL: ge·lijk·vloers; NL: ge·lijk·vloers
    Gerard: VL: zjee·raar (Frans); NL: gee·rart (fonetisch)
    gilet: VL: zjie·lee; NL: zjie·lèt
    hifi: VL: haai·fi (Brits Engels); NL: haai·faai (Amerikaans Engels)
    hostess: VL: hos·tès; NL: hos·tes (Engels)
    hygiëne: VL: hy·gjee·ne; NL: hy·gjèè·ne (Frans)
    intrige: VL: in·trie·ge (fonetisch); NL: in·trie·zje/in·trie·sje (hypercorrecte uitspraak van intrige met /ž/ -Frans intrigue)
    Israël: VL: ies·ra·jel (‘i’ als in ‘kiwi’); NL: is·ra·‘el (‘i’ als in ‘dik’)
    jacuzzi: dja·koe·zi/zja·koe·zi; NL: ja·koe·zi
    jenever: VL: zje·nee·ver; NL: je·nee·ver (fonetisch)
    Jos: VL: zjos; NL: jos
    Koran: VL: koo·ran; NL: ko·raan
    lavabo: VL: la·va·boo; NL: la·vaa·boo/la·vaa·boo
    mammoet: VL: mam·moet; NL: mam·moet
    meteen: VL en NL: mè·teen (‘mè’ als in ‘bed’); VL media: me·teen (‘me’ als in ‘der’)
    Monaco: VL: Mo·na·coo; NL: Moo·naa·coo
    monopoly: VL: mo·no·poo·ly; NL: mo·noo·pe·ly (Engels)
    nasi (goreng): VL: naa·zi; NL: na·si
    Nobelprijs: VL: No·bel.prijs; NL: No.bèl·prijs
    nostalgie: VL: nos·tal·gie (fonetisch); NL: nos·tal·zjie/nos·tal·sjie (Frans)
    omwenteling: VL: om·wen·te·ling; NL: om·wen·te·ling
    parameter: VL: pa·ra·mee·ter; NL: pa·raa·m?·ter
    parfum: VL: par·fui (Frans, de ‘ui’ is nasaal); NL: par·fum (fonetisch)
    passagier: VL: pas·sa·gier (fonetisch); NL: pas·sa·zjier/pas·sa·sjier
    per: VL: ‘per’ als ‘der’; NL: ‘per’ als ‘ver’
    percent: VL: per·cent (‘per’ als ‘der’); NL: per·cent (‘per’ als ‘ver’)
    per se: VL: per see (‘per’ als ‘der’); NL: pèr see (Latijn, ‘pèr’ als ‘ver’)
    pistolet: VL: pis·to·lee; NL: pis·to·lèt
    pyjama: VL: pi·zja·ma; NL: pie·jaa·maa
    record: VL: re·kort (fonetisch); NL: ree·koor (Frans)
    reünie: VL: ree·ju·nie; NL: ree·u·nie (Franse klemtoon)
    rondpunt: VL: rond·punt; NL: rond·punt
    Roodkapje: VL: rood·kap·je; NL: rood·kap·je
    sceptisch: VL: sep·ties; NL: skep·ties
    Sneeuwwitje: VL: sneeuw·wi·tje; NL: sneeuw·wit·je
    steak: VL: stek/stik (Frans); NL: steek (Engels)
    super, hyper: VL én NL: su·per, hy·per; VL media: sup·per, hip·per
    tabak: VL: ta·bak (zie ook toebak); NL: ta·bak (Frans)
    Tenerife: VL: ·ne·rif ; NL: tee·nee·rie·fee
    tenzij: VL: ten·zij (‘e’ als in ‘der’, komt van "’t en zij’); NL: ten·zij, ten·zij (‘e’ in beide varianten als in ‘bed’)
    terras: VL: tèr·ras; NL: te ras
    ticket: VL: tie·kèt (Frans); NL: tik·ket (Engels)
    trainen: VL: trei·nen; NL: treej·nen (Engels)
    vanille: VL: va·nie·le (fonetisch); NL: va·nie·je (Frans)
    verkoop: VL: ver·koop; NL: vér·koop (tegen alle regels in)
    wodka: VL: vod·ka (Slavisch, de ‘d’ is eerder stemhebbend); NL: wot·kaa (de ‘t’ is stemloos)
    yoghurt: VL: joe·choert (soms joe·goert; ± Turks); NL: jo·chert, jo·ggert (fonetisch)

    woorden op —ist/—isme: VL: —ist/—isme (‘i’ als in ‘fiets’); NL: —?st/—?sme (‘i’ als in ‘dik’)
    woorden op —tie: VL: —sie; NL: —tsie
    woorden op —tje/—dje: VL: —tje (de t- en j-klanken komen samen zoals in ‘checken’); NL: —t·je (de t- en j-klanken worden apart uitgesproken)
    woorden met —ci— of —ti— (bv. ‘officieel’, ‘politioneel’): VL: —s·j— (de s- en j-klanken worden apart uitgesproken); NL: —sj—, —tsj— (de s- en j-klanken komen samen zoals in ‘sjaal’ of ‘checken’)
    woorden met dis-: VL: dis- (‘i’ als in ‘fiets’); NL: d?s- (‘i’ als in ‘dik’)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 May 2019 16:04
    116 reactie(s)

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    afval: m. in de provincie Antwerpen
    album: m. in de provincie Antwerpen
    aperitief: m. in Vlaanderen; o. in SN
    asfalt: m. in Vlaanderen; o. in SN
    atelier: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    (auto)bus: v. in de provincie Antwerpen
    beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    boek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    bureau: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    cement: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
    deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
    dessert: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    diner: m. in Vlaanderen; o. in SN
    dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
    eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
    filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
    getuigenis: ANW: O. of v.; in VL v.
    gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in SN
    home: m. in Antwerpen; o. in Schoon Vlaams
    ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
    kast: v. in de provincie Antwerpen; m. in Nederland
    kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie Van Dale)
    kapsalon: Algemeen Nederlands Woordenboek: “Lidwoord, de. Lidwoord, het ((vooral) in België, soms)”
    kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
    kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
    koffer: o. in de provincie Antwerpen; elders m.
    kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
    lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    matras: In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar. (taaladvies.net)
    menu: m. in Vlaanderen; o. in SN
    nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
    punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
    rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
    schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
    salon: o. in Vlaanderen, m. in SN (bv. ook kapsalon)
    t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
    techniek: ZN v.; VL: m.
    tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    terras: m. in Oost-Vlaanderen
    thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    trottoir: m. in Vlaanderen; o. in SN
    villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
    voetbal (en andere balsporten): m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 May 2019 13:42
    148 reactie(s)

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    afval: m. in de provincie Antwerpen
    album: m. in de provincie Antwerpen
    aperitief: m. in Vlaanderen
    asfalt: m. in Vlaanderen
    atelier: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    (auto)bus: v. in de provincie Antwerpen
    beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    boek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    bureau: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    cement: m. in Vlaanderen
    combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
    deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
    dessert: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    diner: m. in Vlaanderen
    dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
    eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
    filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
    getuigenis: ANW: O. of v.; in VL v.
    gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in SN
    home: m. in Antwerpen; o. in Schoon Vlaams
    ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
    kast: v. in de provincie Antwerpen; m. in Nederland
    kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie Van Dale)
    kapsalon: Algemeen Nederlands Woordenboek: “Lidwoord, de. Lidwoord, het ((vooral) in België, soms)”
    kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
    kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
    koffer: o. in de provincie Antwerpen
    kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
    lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    matras: In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar. (taaladvies.net)
    menu: m. in Vlaanderen
    nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
    punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
    rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
    schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
    salon: o. in Vlaanderen, m. in SN (bv. ook kapsalon)
    t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
    techniek: ZN v.; VL: m.
    tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    terras: m. in Oost-Vlaanderen
    thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    trottoir: m. in Vlaanderen; o. in SN
    villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
    voetbal (en andere balsporten): m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 May 2019 13:39
    148 reactie(s)

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    afval: m. in de provincie Antwerpen
    album: m. in de provincie Antwerpen
    aperitief: m. in Vlaanderen
    asfalt: m. in Vlaanderen
    atelier: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    (auto)bus: v. in de provincie Antwerpen
    beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    boek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    bureau: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    cement: m. in Vlaanderen
    combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
    deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
    dessert: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    diner: m. in Vlaanderen
    dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
    eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
    filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
    getuigenis: ANW: O. of v.; in VL v.
    gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in SN
    home: m. in Antwerpen; o. in Schoon Vlaams
    ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
    kast: v. in de provincie Antwerpen; m. in Nederland
    kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie Van Dale)
    kapsalon: Algemeen Nederlands Woordenboek: “Lidwoord, de. Lidwoord, het ((vooral) in België, soms)”
    kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
    kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
    koffer: o. in de provincie Antwerpen
    kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
    lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
    matras: In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar. (taaladvies.net)
    menu: m. in Vlaanderen
    nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
    punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
    rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
    schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
    salon: o. in Vlaanderen, m. in SN (bv. ook kapsalon)
    t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
    techniek: ZN v.; VL: m.
    tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    terras: m. in Oost-Vlaanderen
    thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland en SN
    trottoir: m. in Vlaanderen; o. in SN
    villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
    voetbal (en andere balsporten): m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 May 2019 13:31
    148 reactie(s)

    za
    (tussenwerpsel)

    een stopwoordje op het einde van de zin
    te vergelijken met het SN: hoor

    zie ook zulle, ze
    in prov. Antwerpen: zenne

    < andere definitie van za

    Dat is goed, za.

    Nee za, dat moet niet vandaag, morgen is ook nog goe zenne.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door nthn op 03 May 2019 02:32
    0 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.