Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
De streektaal gesproken in West-Vlaanderen, die op vele vlakken (maar lang niet alle) zeer conservatief is gebleven waar de meeste andere (streek)talen ingrijpende veranderingen zijn ondergaan. Niettemin vertoont ze een duidelijke hechte verwantschap met de Zeeuwse, Oost-Vlaamse en Brabantse streektalen (en bijgevolg ook met het algemeen Vlaams) – van woordenschat tot uitdrukkingen tot grammatica tot uitspraak. De band met het Limburgs is verder te zoeken, maar toch hebben ook deze twee uitersten meer met mekaar gemeen dan met het Hollands – en dus het Standaardnederlands/ABN – van boven de Moerdijk. Gezien de geografische ligging zijn er wel enkele raakvlakken met het Hollands (men zegt o.a. ‘seenappel’ ipv ‘appelsien’) evenals andere aan de kust gelegen talen, zoals het Engels, Fries, de Scandinavische talen, en ook het Frans, die bv. in het Oost-Vlaams al ongehoord zijn.
De taal wordt nog altijd vloeiend door alle lagen van de bevolking gesproken, maar is desondanks ook onderhevig aan zowel de taalzuivering als aan de neiging tot aanpassing aan de algemeen Vlaamse standaardtaal (doch dit laatste slechts in zeer beperkte mate – er is eerder sprake van een gelijktijdig gebruik van het West-Vlaams met West-Vlamingen als het algemeen Vlaams met andere Vlamingen).
In se kan de taal worden onderverdeeld in twee grote dialectgroepen, de noordwestelijke (aan de kust en de grens met Frankrijk) en zuidoostelijke (aan de grens met Oost-Vlaanderen en Wallonië), maar op een eerder beperkt aantal verschillen in uitspraak en grammatica na is de taal intern bijzonder consistent.
Net als het Limburgs wordt het West-Vlaams erkend in het zgn. ‘Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden’, maar wordt desondanks niet erkend door enige Belgische/Vlaamse overheidsinstantie, enerzijds omwille van uitvoerig gelobby door de Nederlandse Taalunie, anderzijds vanwege een vermeende Franstalige samenzwering die de Germaanse talen in Vlaanderen zou willen uitroeien en enkel een geünificeerd ‘néerlandais’ tegen die uitdaging zou opgewassen zijn (niettegenstaande het feit dat de eerste Franstalige die ‘le néerlandais’ beschouwt als iets anders dan onverstaanbaar en onverstaanbaar gebrabbel allicht nog geboren dient te worden).
De taal beschikt onder andere over heur eigen Wikipedia (met een aldaar ontwikkelde gestandaardiseerde spelling) en een eigen taalcode ‘vls’ (weliswaar zowel in historische als hedendaagse als taalkundige als geografische zin, vrij onterecht bestempeld als ‘Vlaams’).
Et West-Vlams (of: West-Vloams) es de meest zuudwestelikke streektoale van ‘t Nederlands. Z’ es gesprookn in de provinsje West-Vloandern in België, in Frans-Vloandern in Vrankryk (“Fransch Vlaemsch”, oan ’t utstervn), en in ’t westn van Zeeuws-Vloandern in Olland.(https://vls.wikipedia.org/wiki/West-Vlams)
https://www.ethnologue.com/language/vls
In Vlaanderen komt dit persoonlijk en wederkerend voornaamwoord in de spreektaal uitsluitend in beklemtoonde vorm voor, de onbeklemtoonde vorm ‘me’ bestaat feitelijk gezien niet meer. Dit betekent dan ook dat ‘mij’ een Vlaming niet beklemtoond in de oren klinkt. In de uitspraak kan er echter wel nog altijd een klemtoon op gelegd worden om duidelijk te maken dat het over ‘mij’ gaat.
als persoonlijk voornaamwoord:
VL: “voorwat hadt ge mij gebeld?” ? NL: “waarom had je me gebeld?”
VL: “ze deed mij een oneerbiedig voorstel” ? NL: “ze deed me een oneerbiedig voorstel”
als wederkerend voornaamwoord:
VL: “’k heb mij vergist” ? NL: “ik heb me vergist”
VL: “’k was mij aan ’t wassen” ? NL: “ik was me aan het wassen”
→ Merk op: het West-Vlaams is een andere richting opgegaan en heeft ‘me’ wél behouden (hoewel men ook daar de voorkeur geeft aan beklemtoonde vormen), en heeft bovendien zoals het Hollands de functie ervan uitgebreid om ook te dienen als onbeklemtoond bezittelijk voornaamwoord (zie bv. ook se):
W-VL “me moatn/moats” ? NL “me friende”
W-VL “me vint/wuf” ? NL “me man/frouw”
Ik gebruik sowieso bijna nooit “me” als ik spreek, altijd mij (ligt misschien aan het Vlaams?). Maar als ik schrijf gebruik ik dan weer vaker de onbeklemtoonde versies, ik vind het nogal storend als je een tekst hebt met alleen maar jij, wij, zij. (bokt.nl)
in Vlaanderen komt dit persoonlijk en wederkerend voornaamwoord in de spreektaal uitsluitend in beklemtoonde vorm voor, de onbeklemtoonde vorm ‘me’ bestaat feitelijk gezien niet meer
dit betekent dan ook dat ‘mij’ een Vlaming niet beklemtoond in de oren klinkt
in de uitspraak kan er echter wel nog altijd een klemtoon op gelegd worden om duidelijk te maken dat het over ‘mij’ gaat
als persoonlijk voornaamwoord:
VL: “voorwat hadt ge mij gebeld?” ? NL: “waarom had je me gebeld?”
VL: “ze deed mij een oneerbiedig voorstel” ? NL: “ze deed me een oneerbiedig voorstel”
als wederkerend voornaamwoord:
VL: “’k heb mij vergist” ? NL: “ik heb me vergist”
VL: “’k was mij aan ’t wassen” ? NL: “ik was me aan het wassen”
→ merk op: het West-Vlaams is een andere richting opgegaan en heeft ‘me’ wél behouden (hoewel men ook daar de voorkeur geeft aan beklemtoonde vormen), en heeft bovendien zoals het Hollands de functie ervan uitgebreid om ook te dienen als onbeklemtoond bezittelijk voornaamwoord (zie bv. ook se):
W-VL “me moatn/moats” ? NL “me friende”
W-VL “me vint/wuf” ? NL “me man/frouw”
Ik gebruik sowieso bijna nooit “me” als ik spreek, altijd mij (ligt misschien aan het Vlaams?). Maar als ik schrijf gebruik ik dan weer vaker de onbeklemtoonde versies, ik vind het nogal storend als je een tekst hebt met alleen maar jij, wij, zij. (bokt.nl)
waarvoor, waarom
normaal 2 woorden: voor + wat, maar toch 1 VL woord van gemaakt in analogie met waarvoor, waarom, voordat, …
uitspraak Antwerpen, Lier: verwa
Kempen: “veuwa”
Hageland: “veewa”
Voorwat moet ik het altijd zijn die de kinderen van ’t school moet halen? Gij kunt toch ook rijden?
Voorwat dient dat? Is dat een soort stoppentrekker ofzo?
Voorwat hebben ze dat hier nu gezet? Dat staat toch in de weg zo?
hulpwerkwoord hebben
zie ook geweest, west, gezegd gehad
Hij heeft verleden week met al zijn spaarcenten een huis gekocht gehad. Gezien zijn financiële situatie had hij dat volgens mij beter niet gedaan gehad. Door wat dat hij nu gedaan gehad heeft, gaat hij rap in de problemen geraken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
