Wijzigingen door nthn

in stede

(uitdrukking)

in plaats

in de uitspraak verdwijnt de ‘d’ dikwijls: in stee (vgl. mede → mee, weder → weer, enz.)

(verouderd, maar wordt nog wel eens ironiserend gebruikt in literaire teksten)

ook ‘in ste(d)e van’ voor ‘in plaats/plek van’

komt ook nog voor in het Nedersaksisch, en uiteraard in het daaraan schatplichtige Engels als ‘instead’

gemeentenamen Limburg

Hieronder staan de Limburgse dorps– en stadsnamen zoals ze door de eigen inwoners genoemd worden:

officiële naam – lokale naam

Aldeneik – Auweneik
Alken
Althoeselt – Aathusselt, Aathussels
As
Beringen
Bilzen
Bocholt – Bogget
Bolder – Bolder, Bolders
Borgloon
Bree
Diepenbeek
Dilsen-Stokkem
Dorne – Deire
Eygelshoven – Egelse
Genk
Gingelom
Gruitrode – Roy
Genoelselderen – Gnoelz, Gnoels
Halen
Ham
Hamont – Hamet
Hamont-Achel
Hasselt
Hechtel-Eksel
Heerlen – Haelder
Heers
Herderen – Joddere, Jodders
’s Herenelderen – Sénèllere, Ellers
Henis – Hènis
Herk-de-Stad
Herstappe
Heusden-Zolder
Hoeselt
Houthalen-Helchteren
Kanne – Kan, Kanners
Kessenich – Kèsing
Kinrooi – Kinder
Kleine Spouwen – Klin Spaën
Kortessem
Lafelt – Loafelt, Loafeler
Lanaken – Laoneke, Lonnaoks
Leopoldsburg ’t Kamp
Lommel
Lummen
Maaseik – Mezeik
Maasmechelen
Maastricht – Mesjtreech
Membruggen – Mummerke, Mummerkes
Meeuwen – Mieve
Meeuwen-Gruitrode
Molenbeersel – Biësel
Neeroeteren – Nerotere
Neerpelt
Nieuwerkerken
Opglabbeek
Opoeteren – Opotere
Overpelt – Pelt
Peer
Rekem – Rèkem
Riemst
Rijkhoven – Rékeve, Rékeves
Sint-Truiden – Sintruin
Spouwen – Spaën, Spaërs
Tessenderlo Looj
Tongeren – Tóengere, Tungers
Valmeer – Val, Vals
Voeren
Voerendaal – Voelender
Wellen
Zichen – Ziche, Zichers
Zonhoven
Zussen – Zèsse, Zèssers
Zutendaal

gemeentenamen Vlaams-Brabant

Hieronder staan de Vlaams-Brabantse gemeente – en stadsnamen zoals ze door de eigen inwoners genoemd/uitgesproken worden:

Aarschot: Oschot
Affligem
Asse
Averbode : Eiverbeu
Beersel: Bjeizel
Begijnendijk
Bekkevoort
Bertem : Beitem
Bever
Bierbeek
Boortmeerbeek
Boutersem
Diegem
Diest
Dilbeek
Drogenbos
Duisburg : Doeisburg
Galmaarden
Geetbets
Glabbeek
Gooik
Grimbergen
Haacht
Halle
Herent
Herne
Hoegaarden
Hoeilaart
Holsbeek
Huldenberg: Eullenberg
Kampenhout
Kapelle-op-den-Bos
Keerbergen
Kortenaken
Kortenberg: Keuttenberg
Kraainem
Landen
Leefdaal: Leidel
Lennik
Leuven: Leive
Liedekerke
Linkebeek
Linter
Londerzeel : Lonnesieël
Lubbeek
Machelen
Malderen : Malleren
Meise
Merchtem
Opwijk
Oud-Heverlee
Overijse
Pepingen
Roosdaal
Rotselaar
Scherpenheuvel-Zichem
Sint-Genesius-Rode
Sint-Pieters-Leeuw
Steenokkerzeel
Ternat
Tervuren: Terveure
Tielt-Winge
Tienen
Tremelo
Vilvoorde
Wemmel
Wezembeek-Oppem
Zaventem
Zemst
Zoutleeuw

gemeentenamen Antwerpen

Hieronder staan de Antwerpse dorps– en stadsnamen zoals ze door de eigen inwoners genoemd worden:

officiele naam – lokale naam

Aartselaar – Eusselor/Eusseler
Achterbroek – ‘t Aachterbroek
Antwerpen – Aantwaarpe
Arendonk – Oarendoenk
Baarle-Hertog – Boal
Balen – Boal
Beerse – Beirs (Bjeis)
Beerzel – Bjaezel
Bell – Bell
Berendrecht – Bendrecht
Berchem – Baarchoem
Berlaar – Balder
Bevel – Beivel
Blaasveld – Blausveld
Boechout – Boechoat
Bonheiden – Beunnààn
Booischot – Busschot
Boom – Boeëm
Borgerhout – Beurgeraut
Bornem – Beurm
Borsbeek – Beusbeek
Bouwel – Bowel, Buiwel, Huirtuit staase (statie)
Brecht – Bracht
Breendonk – Briëndoenk
Brasschaat – Bresschoat
Broechem – Broechem
Burcht – Burcht
Dessel – Dessel
Deurne – Duire
Duffel – Duffel
Edegem – Eigoem
Eikevliet – Aak, ook wel Akevliet, Akervliet
Eindhout – Eindert, Endert
Ekeren – Eikere
Emblem – Emmele
Essen – Esse
Geel – Geil
Geel-Larem – Geil-Lerm
Gestel – Gestel
Gierle – Giel
Grasheide – Gèshaa
Grobbendonk – Grobbedoenk
Hallaar – Halder
Halle – Al
Heffen – Effe
Heide – Eide
Heindonk – Aandoenk
Heist-op-den-Berg – Hest (ook wel Hest-oep-den-Berg, Hest-oep-t-heupke, hest-on-den-hill)
Hemiksem – Aemisse
Herentals – Hertals (etymologie 1248-1271, Herenthals: herent = hagebeuk, hals = een engte, een smalle passage en verwijst naar het gebruik van ?alsa in deze betekenis in Skandinavische plaatsnamen.)
Herenthout – Huirtuit (etymologie: 1186, Hernithiholt > Herenholts = bos van haagbeuken)
Herselt – Hessel
Hingene – Inge
Hoboken – Obbokke
Hoevenen – Oevere
Hombeek – Oembeik
Hoogstraten – Oeëgstroate
Hove – Oof
Hulshout – Hilset
Itegem – Ietegoem
Kalfort – Kallefuët
Kalmthout – Kalmtout
Kapellen – Kapelle
Kasterlee – Kastel
Kessel – Kessel
Klein-Vorst – Klaa-Veust
Klein-Willebroek – Klaai-Willebroek
Koningshooikt – Jut, Jöt
Kontich – Kontech
Leest – Liëst
Lichtaart – Lichtert
Lier – Lier
Liezele – Liezel
Lille – Lil
Lillo – Lullo
Lint – Lent
Lippelo – Luppeloeë
Loenhout – Loenet
Maria-ter-Heide – d’Aaj, Polygoon, Pollegom
Mariekerke – Moarekerk
Massenhoven – Massenove
Mechelen – Mechele
Meer – Meir
Meerhout – Merret
Meerle – Miël
Merksem – Maarksoem
Merksplas – Merreblos
Minderhout – Minderout, Minderaat
Mol – Mol
Morkhoven – Meurkoven
Mortsel – Meutsel
Niel – Niel
Nieuwmoer – de Nimoer
Nijlen – Naale
Noorderwijk – Nodderwaak
Oelegem – Uilegoem
Oevel – Oevel
Olen – Oeëlen
Olmen – Olme
Onze-Lieve-Vrouw-Waver – Wauver
Oorderen – Oeëtere (verdwenen ivm haven)
Oostmalle – Mal (ook wel Oeëstmal)
Oosterweel – Eusterwiël (verdwenen ivm haven)
Oppuurs – Oppuus
Oud-Turnhout – Oud-Turnout
Poederlee – Peujel, Poejel
Polygoon – Pollegom, Maria-ter-Heide
Poppel – Poppel
Postel – Possel
Pulderbos – Pulderbos
Pulle – Pul
Putte arr. Antwerpen – Put
Putte arr. Mechelen – Put (centrum) of Pit (gehuchten)
Puurs – Puus
Ramsel – Romsel
Ranst – Raanst
Ravels – Roavels
Reet – Riët
Retie – Ree’jie
Rijkevorsel – Veussel
Rijmenam – Ramenam
Ruisbroek – Roaisbroek
Rumst – Rimst
’s Gravenwezel – Wezel
Schelle – Schel
Schilde – Schil
Schoten – Schoeëte
Schriek – Schriek
Sint-Amands – Sintemaans
Sint-Anneke – Sint-Anneke
Sint-Antonius – Sint-Teunnes
Sint-Job-in’t-Goor – Sindjob
Sint-Katelijne-Waver – Katelaane (ook wel Katelaane Weuver)
Sint-Lenaarts – Sintelènnes
Stabroek – Stoabroek
Ten Aart – Den Oait
Terhagen – Traag
Tielen – Tiele
Tisselt – Tisselt
Tongerlo – Toengel
Turnhout – Turnout
Varendonk – Veurrendoenk
Veerle – Vei’l
Viersel – Viesel
Vlimmeren – Vlimmere
Vorselaar – Veusseleir
Vorst – Veust
Vosselaar – Vosselèr
Vremde – Vrempt
Waarloos – Woarloeës
Walem – Waalm
Wechelderzande – Wechel
Weelde – Weld
Weert – de Waert
Westerlo – Westel
Westmalle – Westmal
Westmeerbeek – Mjorbeik
Wiekevorst – Wiekeveust
Wijnegem – Waenegoem
Wildert – de Wildert
Willebroek – Willebroek
Wilmarsdonk – Wilmersdoenk (verdwenen ivm haven)
Wilrijk – Wildrèk
Winkelom-Heide – Haaj
Wintham – Wintam
Wommelgem – Oemelegoem
Wortel – Weuttel
Wuustwezel – Wezel
Zandhoven – Zaandove
Zandvliet – Zaanflit
Zevendonk – Zevendoenk
Zoerle-Parwijs – Zuul
Zoersel – Zoeësel
Zondereigen – Zondereige
Zwijndrecht – Zwindrecht

gemeentenamen West-Vlaanderen

Alveringem: Oalveringem / Alvergem / Oavergem
Anzegem: Anzegem
Ardooie: Ardôoie
Avelgem: Oavelgem
Beernem: Beirnem
Blankenberge: Blanknberge
Bredene: Brèinienge
Brugge: Brugge
Damme: Damme
De Haan: D’n Oane / ironisch: “Le coq sur mer”
De Panne: De Panne
Deerlijk: Deirlyk
Dentergem: Dentergem
Diksmuide: Diksmude
Gistel: Gistel
Harelbeke: Oarlbeke
Heist: Eist
Heuvelland: Heuvelland
Hooglede : Hooglee
Houthulst: Outulst
Ichtegem: Ichtegem
Ieper: Yper
Ingelmunster: Iengelmunstr
Izegem: Yzegem
Jabbeke: Jabbeke
Knokke-Heist: Knokke-Heist
Koekelare: Kookloare
Koksijde: Koksyde
Kooigem: Koeigem
Kortemark: Kortemark
Kortrijk: Kortryk
Kuurne: Kuurne
Langemark-Poelkapelle: Langemark-Poekapelle
Ledegem : Leegem
Lendelede : Lendlee
Lichtervelde: Lichtervelde
Lombardsijde: Lombardsyde
Lo-Reninge: Lo-Rênienge
Menen: Mêenn
Mesen: Mêesn
Meulebeke: Mullebeke
Middelkerke: Middelkerke
Moorslede : Moorslee
Nieuwpoort: Nieuwpoort / Nieuwpôort
Oostende: Ostende
Oostkamp: Ôostkamp
Oostrozebeke: Rôosbeke
Oudenburg: Oednburg
Pittem: Pittem
Poperinge: Poperienge
Roeselare: Roeseloare
Ruiselede : Ruuslee
Spiere-Helkijn: Spiere-Elkyng
Staden : Staon
Tielt: Tielt
Torhout: Toeroet
Veurne: Veurn
Vleteren: Vletern
Waregem: Woaregem
Wenduine: Wendune
Wervik: Wervik
Westende: Westende
Wevelgem: Wevelgem
Wielsbeke: Wielsbeke
Wingene: Wiengne
Zedelgem: Zillegem
Zonnebeke: Zunnebeke
Zuienkerke: Zuunkerke
Zwevegem: Zwevegem